Deleng sumberé Pratélan unsur miturut lambang

'''Pratélan unsur miturut lambang''' ya iku tampilan [[unsur kimia|unsur-unsur kimia]] sajeroning wangun tabèl. Unsur-unsur mau diatur miturut struktur [[elektron]]é saéngga [[sipat kimia]] unsur-unsur mau owah kanthi tumata sadawaning tabèl. Saben [[unsur kimia|unsur]] didaftaraké miturut [[pratélan unsur miturut nomer atom|nomer atom]] lan '''lambang unsuré'''.

Tabèl périodik standar mènèhi informasi dhasar ngenani sawijining unsur. Ana uga [[{{PAGENAME}}#Tampilan liya|cara liya kanggo nampilaké unsur-unsur kimia]] kanthi ngamot katrangan luwih utawa saka persepektif kang béda.

== Golongan ==
Kolom sajeroning tabèl périodik disebut [[golongan tabèl periodik|golongan]]. Ana 18 golongan sajeroning tabèl périodik baku. Unsur-unsur kang sagolongan duwé konfigurasi [[elektron valensi]] kang mèmper, saéngga duwé sipat kang mèmper uga.

Ana telung sistem kanggo mènèhi [[Golongan tabèl periodik#Nomer Golongan|nomer golongan]]. Sistem pisanan nganggo [[angka Arab]] lan loro sistem liyané nganggo[[angka Romawi]]. Jeneng kanthi angka Romawi iku jeneng golongan kang asli tradhisional. Jeneng kanthi angka Arab iku sistem tatajeneng anyar kang disaranaké déning ''International Union of Pure and Applied Chemistry'' ([[IUPAC]]). Sistem tata jeneng mau dikembangaké kanggo ngganti kaloro sistem lawas kang migunakaké angka Romawi awit kaloro sistem mau mbingungaké, migunakaké siji jeneng kanggo sawetara bab kang béda.

== Cara nampilaké tabèl périodik ==

=== Tabèl périodik standar ===
{{Tabel périodik unsur kimia}}

Aturan mènèhi warna nomer atom sajeroning tabel périodik ing dhuwur:
* Unsur kang nomer atomé awarna <span style="color:blue;">biru</span> awujud cuwèr ing kahanan [[suhu lan tekanan standar]] (STP),
* Unsur kang nomer atomé awarna <span style="color:green;">ijo</span> awujud gas ing kahanan STP,
* Unsur kang nomer atomé awarna <span style="color:black;">ireng</span> awujud padhet ing kahanan STP,
* Unsur kang nomer atomé awarna <span style="color:red;">abang</span> iku [[unsur sintetis]] (tansah awujud padhet ing kahanan STP),
* Unsur kang nomer atomé awarna <span style="color:#808080;">klawu</span> (lan warna lataré luwih padhang saka unsur-unsur liyané) durung tinemu (unsur mau diwènèhi warna miturut sipat kang kira-kira bakal diduwèni déning unsur mau nalika tinemu).

=== Tampilan liya ===

* [[Tabèl périodik (standar)|Tabèl périodik standar]] (s.d.a.) ngamot informasi dhasar.
* [[Tabèl périodik (alternatif)|Tabel alternate]]
* [[Tabèl périodik (anti)|Tabel anti]]
* [[Tabèl périodik (gedhé)|Tabel gedhé]] ngamot bab-bab dhasar lan jeneng pepak unsur.
* [[Tabèl périodik (gedhé banget)|Tabel gedhé banget]] ngamot informasi dhasar, jeneng pepak unsur, lan [[massa atom]]é.
* [[Tabèl périodik (jembar)|Tabel jembar]]
* [[Tabèl périodik (dijembaraké)|Tabel dijembaraké]]
* [[Tabèl périodik (Tiongkok)|Tabel ing Tiongkok]]
* [[Tabèl périodik (konfigurasi elektron)|Konfigurasi elektron]]
* [[Tabèl périodik (logam lan dudu logam)|Logam lan dudu logam]]
* [[Tabèl périodik (blok)|Tabel periodik diisi menurut blok]]
* [[Pratélan unsur miturut jeneng]]
* [[Pratélan unsur miturut lambang unsur]]
* [[Pratélan unsur miturut nomer atom]]
* [[Pratélan unsur miturut titik dhidhih]]
* [[Pratélan unsur miturut titik lèlèh]]
* [[Pratélan unsur miturut kapadhetan]]
* [[Pratélan unsur miturut massa atom]]

Lan [http://bic.beckman.uiuc.edu/mritab1/ tabèl périodik] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040621032520/http://bic.beckman.uiuc.edu/mritab1/ |date=2004-06-21 }} kanggo [[résonansi magnetis]].

== Panjelasan struktur tabèl périodik ==

Cacahing [[kulit elektron]] kang diduwèni sawijining atom nentokaké période atom mau. Saben kulit duwé sawetara subkulit, kang kaisi miturut urutan ing ngisor, sairing karo tambahing nomer atom:

 1s
 2s           2p
 3s           3p
 4s        3d 4p
 5s        4d 5p
 6s     4f 5d 6p
 7s     5f 6d 7p
 8s  5g 6f 7d 8p
...
<!--

Berdasarkan hal inilah struktur tabel disusun. Karena elektron terluar menentukan sifat kimia suatu unsur, unsur-unsur yang segolongan umumnya mempunyai sifat kimia yang mirip. Unsur-unsur segolongan yang berdekatan mempunyai sifat fisika yang mirip, meskipun [[massa]] mereka jauh berbeda. Unsur-unsur seperiode yang berdekatan mempunyai massa yang hampir sama, tetapi sifat yang berbeda.

Sebagai contoh, dalam periode kedua, yang berdekatan dengan [[Nitrogen]] (N) adalah [[Karbon]] (C) dan [[Oksigen]] (O). Meskipun massa unsur-unsur tersebut hampir sama (massanya hanya selisih beberapa [[satuan massa atom]]), mereka mempunyai sifat yang jauh berbeda, sebagaimana bisa dilihat dengan melihat [[alotrop]] mereka: oksigen diatomik adalah [[gas]] yang dapat terbakar, nitrogen diatomik adalah gas yang tak dapat terbakar, dan karbon adalah zat [[padat]] yang dapat terbakar (ya, [[berlian]] pun dapat terbakar!).

Sebaliknya, yang berdekatan dengan unsur [[Klorin]] (Cl) di tabel periodik, dalam golongan [[Halogen]], adalah [[Fluorin]] (F) dan [[Bromin]] (Br). Meskipun massa unsur-unsur tersebut jauh berbeda, alotropnya mempunyai sifat yang sangat mirip: Semuanya bersifat sangat [[korosif]] (yakni mudah bercampur dengan [[logam]] membentuk [[garam]] [[logam halida]]); klorin dan fluorin adalah gas, sementara bromin adalah [[cairan]] bertitik didih yang rendah; sedikitnya, klorin dan bromin sangat berwarna.
== Sejarah ==
''Artikel utama: [[Sejarah tabel periodik]]''

Tabel periodik pada mulanya diciptakan tanpa mengetahui struktur dalam [[atom]]: jika unsur-unsur diurutkan berdasarkan [[massa atom]] lalu dibuat grafik yang menggambarkan hubungan antara beberapa sifat tertentu dan massa atom unsur-unsur tersebut, akan terlihat suatu perulangan atau ''periodisitas'' sifat-sifat tadi sebagai fungsi dari massa atom. Orang pertama yang mengenali keteraturan tersebut adalah ahli kimia Jerman, yaitu [[Johann Wolfgang Döbereiner]], yang pada tahun [[1829]] memperhatikan adanya beberapa ''triade'' unsur-unsur yang hampir sama.

<table cellspacing="5">
<tr>
<th align="center" colspan="3">Beberapa triade</th>
</tr><tr>
<th>Unsur</th>
<th>Massa atom</th>
<th>Kepadatan</th>
</tr><tr>
<td>Klorin</td>
<td>35,5</td>
<td>0,00156 g/cm<sup>3</sup></td>
</tr><tr>
<td>Bromin</td>
<td>79,9</td>
<td>0,00312 g/cm<sup>3</sup></td>
</tr><tr>
<td>Iodin</td>
<td>126,9</td>
<td>0,00495 g/cm<sup>3</sup></td>
</tr>
<tr><td>&nbsp;</td></tr><tr>
<td>Kalsium</td>
<td>40,1</td>
<td>1,55 g/cm<sup>3</sup></td>
</tr><tr>
<td>Stronsium</td>
<td>87,6</td>
<td>2,6 g/cm<sup>3</sup></td>
</tr><tr>
<td>Barium</td>
<td>137</td>
<td>3,5 g/cm<sup>3</sup></td>
</tr>
</table>

Temon iki kemudian diikuti oleh ahli kimia Inggris, yaitu [[John Alexander Reina Newlands]], yang pada tahun [[1865]] memperhatikan bahwa unsur-unsur yang bersifat mirip ini berulang dalam interval delapan, yang ia persamakan dengan [[oktaf|oktaf musik]], meskipun ''hukum oktaf''-nya diejek oleh rekan sejawatnya. Akhirnya, pada tahun [[1869]], ahli kimia Jerman [[Lothar Meyer]] dan ahli kimia Rusia [[Dmitry Ivanovich Mendeleyev]] hampir secara bersamaan mengembangkan tabel periodik pertama, mengurutkan unsur-unsur berdasarkan massanya. Akan tetapi, Mendeleyev meletakkan beberapa unsur menyimpang dari aturan urutan massa agar unsur-unsur tersebut cocok dengan sifat-sifat tetangganya dalam tabel, membetulkan kesalahan beberapa nilai massa atom, dan meramalkan keberadaan dan sifat-sifat beberapa unsur baru dalam sel-sel kosong di tabelnya. Keputusan Mendeleyev itu belakangan terbukti benar dengan ditemukannya struktur elektronik unsur-unsur pada akhir [[abad ke-19]] dan awal [[abad ke-20]].
-->

== Rujukan ==
* Mazurs, E.G. (1974). ''Graphical Representations of the Periodic System During One Hundred Years''. Alabama: University of Alabama Press.
* Bouma, J. (1989). "An Application-Oriented Periodic Table of the Elements". ''J. Chem. Ed.''. 66, 741.

== Uga delengen ==
* [[Golongan tabèl périodik]]
* [[Période tabel périodik]]
* [[Dhèrèt kimia]]
* [[Blok tabel périodik]]
* [[Tabel isotop (pepak)]]
* [[Tabel isotop (kapérang)]]
* [[Panemon unsur-unsur kimia]]
* [[Kalimpahan unsur-unsur kimia]]
* [[Lagu unsur]]
* [[Jeneng unsur sistematik]] [[IUPAC]].
* [[Tabel Périodik Cosmochemical saka Unsur-Unsur sajeroning Tata Surya]]
* [[Sajarah jeneng subkulit s,p,d,f]]

== Pranala njaba ==

* [http://www.chem-is-try.org/?sect=tabel Tabel periodik (Situs Web Kimia Indonesia)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040810182724/http://www.chem-is-try.org/?sect=tabel |date=2004-08-10 }}
* [http://www.iupac.org/reports/periodic_table The IUPAC periodic table]
* "''[http://www.wou.edu/las/physci/ch412/alttable.htm Presentation forms of the periodic table]''". Western Oregon University.
* "''[http://www.wou.edu/las/physci/ch412/perhist.htm A Brief History of the Development of Periodic Table]''". Western Oregon University.
* "''[http://www.chemsoc.org/viselements/pages/periodic_table.html Visual Periodic Table]''". ChemSoc.org.
* Barbalace, Kenneth L., "''[http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/ Biochemical Periodic Tables]''". KLBProductions.com.
* "''[http://www.webelements.com Periodic table] (professional edition)''". WebElements.
* Counterman, Craig, "''Periodic Table of the Elements: [http://web.mit.edu/3.091/www/pt/ Atomic Number] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060118200639/http://web.mit.edu/3.091/www/pt/ |date=2006-01-18 }}''". MIT Course 3.091.
* Holler, F. James, and John P. Selegue, "''[http://www.uky.edu/Projects/Chemcomics/ Periodic Table of Comic Books]''". Department of Chemistry, University of Kentucky. 1996-2002.
* Heilman, Chris, "''[http://chemlab.pc.maricopa.edu/periodic/default.html The Pictorial Periodic Table]''". (Includes alternate styles: Stowe, Benfey, Zmaczynski, Giguere, Tarantola, Filling, Mendeleev)
* "''[http://pearl1.lanl.gov/periodic/default.htm Periodic table] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050119093914/http://pearl1.lanl.gov/periodic/default.htm |date=2005-01-19 }}''". Los Alamos National Laboratory's Chemistry Division.
* "''[http://www.phys.ufl.edu/fermisurface/periodic_table.html Periodic Table of the Fermi Surfaces of Elemental Solids]''". [http://www.phys.ufl.edu/fermisurface/ The Fermi Surface Database]
* "''[http://www.nyu.edu/cgi-bin/cgiwrap/aj39/NMRmap.cgi Interactive NMR Frequency Map]''". Texas A&M.
* "''[https://www.science.co.il/elements/ Periodic Table Elements]''". Israèl Science and Technology Directory. 1999-2004. (sorted by physical characteristics)
* Barthelmy, David, "''[http://webmineral.com/chemical.shtml Periodic table]"'' Mineralogy Database. (mineral emphasis)
* Gray, Theodore, "''[http://www.theodoregray.com/PeriodicTable/ Wooden Periodic Table Table]''" (with samples)
* "''[http://www.dartmouth.edu/~chemlab/info/resources/p_table/Periodic.html Periodic table applet] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040811140659/http://www.dartmouth.edu/~chemlab/info/resources/p_table/Periodic.html |date=2004-08-11 }}''". Dartmouth College. ([[Java programming language|Java]])
* Jacobs, Bob, "''[http://www.chemistrycoach.com/periodic_tables.htm Periodic Tables] (in case you were thinking that the Internet needed one more)''". The Chemistry Coach.
* "''[http://periodictable.com/ PeriodicTable.com]''".

{{CabangKimia}}

[[Kategori:Tabèl périodik| ]]