Deleng sumberé Khajuraho

{{rapèkaké}}
[[Gambar:Khajuraho.jpg|thumb|Khajuraho ing India, salah satunggaling situs warisan donya UNESCO]]
{{
Infobox World Heritage Site
| WHS         = Kelompok Monumen Khajuraho
| State Party = {{IND}}
| Type        = Budaya
| Criteria    = i, iii
| ID          = 240
| Region      = Asia-Pasifik
| Year        = 1986
| Session     = 10th
| Link        = http://whc.unesco.org/en/list/240
}}

'''Kelompok Monumén Khajuraho''' inggih punika sekelompok [[candhi]] ([[kuil]]) [[Hindhu]] lan [[Jainisme]] ingkang dumunung ing Khajuraho ({{Lang-hi|खजुराहो}}), sawijining kutha ing Praja [[Madhya Pradesh]], distrik Chhatarpur, sekitar sisih tenggara [[New Delhi]]. [[Candhi]]-[[candhi]] punika inggih salah satunggaling daya tarik wisata ingkang langkung misuwur ing [[India]]. Khanjuraho gadhah kathah yasan kuil [[Hindhu]] lan Jainisme periodé pertengahan ingkang misuwur amargi [[patung]]-[[patung]]ipun ingkang [[Erotisisme|erotis]]. Kelompok monumen Khajuraho mlebet ing salebeting [[Situs Warisan Donya]] [[UNESCO]], lan dipunanggep minangka salah satunggal saking "pitung keajaiban" [[India]].<ref name="internet 1">[http://whc.unesco.org/en/list/240]</ref>

Nama Khajuraho asalipun saking nama purba "Kharjuravāhaka", saking tembung ing [[basa Sanskerta]] ''kharjura'' = [[kurma]] lan ''vāhaka'' = "tiyang ingkang mbekta".

== Sajarah ==

Nalika abad ke-27 [[Kali yuga]], bangsa penyerbu [[Mleccha]] wiwit nyérang kawasan [[India utara]]. Sapérangan [[Rajput]] Bargujar ngungsi ing sisih wétan nuju [[India tengah]]; bangsa Mleccha kumawasa ing kawasan Timur laut [[Rajasthan]], ingkang dipunsebat Dhundhar, lan dipunsebat Dhundhel utawi Dhundhela nalika jaman purba, dhedhasar kawasan pamarentahanipun. Lajeng dipunsebut ugi Bundela lan Chandela; panguwasanipun inggih punika kaum  Bargujar; ingkang dados vassal Gurjara - Kemaharajaan Pratihara ing [[India utara]], ingkang nalika wekdal 500 dumugi 1300 ingkang nalika jaman keemasanipun kathah [[monument]] dipunyasa. Kaum Bargujar ugi yasa bètèng Kalinjar lan kuil Neelkanth Mahadev, ba ngsa punika minangka panyembah [[Siwa]].<ref name="internet 2">[http://www.mptourism.com/web/explore/destinations/khajurao.aspx]</ref>

Kutha Khanjuraho inggih punika punjer kabudayan Rajput Chandela, sawijining wangsa [[Hindhu]] ingkang nguwaosi kawasan punika nalika abad ke-10 dumugi ke-12. Kutha krajan pamaréntahan kaum Chandela inggih punika Kalinjar. Kuil-kuil ing Khajuraho dipunyasa ing rentang wekdal 200 taun, saking taun [[950]] dumugi [[1150]]. Lajeng kutha krajan Chandela dipunpindhahaken ing Mahoba, lan Khajuraho ngrembaka terus kanggé sapérangan wekdal. Khajuraho boten gadhah bètèng amargi ratu-ratu Chandel boten naté mapan ing kutha budaya punika.<ref name="internet 3">[http://khajuraho.thecolorsofindia.com/]</ref>

Sedaya kawasan kutha diubengi témbok kanthi wolu gerbang, ingkang dipunapit déning wit palma emas. Aslinipun wonten langkung 80 kuil [[Hindhu]] ing kutha punika, sapunika lewih antawis 25 kuil ingkang taksih wonten ing kahahan ingkang saé ingkang kasebar ing kawasan ingkang jembaripun {{convert|20|km2|mi2|0}}.<ref name="internet 3"/>

Sapunika, kuil punika dados tuladha seni arsitéktur [[India]] ingkang langkung kawentar lan samsaya misuwur amargi sapérangan [[patung]] lan [[relief]]ipun nedahaken pagesangan séks masarakat [[India]] kuna. Masarakat ingkang dumunung ing sakitar kuil punika saben-saben njagi kalestantunanipun kuil-kuil punika. Nalika abad ke-19 penjelajah [[Inggris]] manggihaken kuil punika, nanging sampun langkung wekdal punika kuil sampun dados alas.<ref name="internet 4">[http://asi.nic.in/asi_monu_whs_khajuraho.asp]</ref>

<br><gallery class=center caption="Khajuraho">
Khajuraho-04-Lakshmana-1976-gje.jpg
Khajuraho-24-Skulpturenwand-1976-gje.jpg
Khajuraho-16-Kandaria Mahadev-Koitus mit 2 Gehilfinnen-1976-gje.jpg
Khajuraho-28-Goetterpaar-1976-gje.jpg
Khajuraho-32-Kriegselefanten-1976-gje.jpg
Khajuraho-42-Toepferei-1976-gje.jpg
</gallery>

== Cathetan suku ==
{{reflist}}

== Bahan Waosan ==
* Phani Kant Mishra, ''Khajuraho: With Latest Discoveries,'' Sundeep Prakashan (2001)  ISBN 81-7574-101-5
* Devangana Desai, ''The Religious Imagery of Khajuraho'', Franco-Indian Research P. Ltd. (1996) ISBN 81-900184-1-8
* Devangana Desai, ''Khajuraho'', Oxford University Press Paperback (Sixth impression 2005) ISBN 978-0-19-565643-5

== Pranala NJaba ==
{{Commons category|Khajuraho}}

[[Kategori:Candhi Hindhu|Khajuraho]]
[[Kategori:India]]
[[Kategori:Situs Warisan Donya]]
[[Kategori:Candhi]]