Influenza: Béda antara owahan

Besut pranala
Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Luru sajarah
← Besutan sadurungéBesutan sawisé →
Konten dihapus Konten ditambahkan
VisualTèks wiki
PL 05 SIGIT (parembugan | pasumbang)
5.491 suntingan
Tanpa ringkesan besutan
Puryono (parembugan | pasumbang)
11.904 suntingan
pasang bintang tandha artikel iki kapilih dadai artikel pilihan
Larik 361: Larik 361:
* [http://www.recombinomics.com/whats_new.html? Recombinomics - What's New] : Up to date details of circulating strains.
* [http://www.recombinomics.com/whats_new.html? Recombinomics - What's New] : Up to date details of circulating strains.
{{Refend}}
{{Refend}}
{{artikel pilihan}}


[[Kategori:Influenza| ]]
[[Kategori:Influenza| ]]

Révisi kala 6 Dhésèmber 2014 14.03

Influenza
Klasifikasi lan bahan-bahan èksternal
TEM saka virus influenza, digedhèkaké kurang luwih tikel kaping 100.000.
ICD-10 J10, ICD-10 Chapter J|J11
ICD-9 487
DiseasesDB 6791
MedlinePlus 000080
eMedicine med/1170  ped/3006
MeSH D007251

Influenza, sing luwih ditepungi kanthi sebutan flu, arupa penyakit nular sing disebabaké déning virus RNA saka famili Orthomyxoviridae (virus influenza), sing nyerang unggas lan mamalia. Gejala sing paling umum saka penyakit iki yaiku ndredheg, mriyang, perih tenggorokane, perih otot, sirah abot, watuk, lemes, lan malaise.[1]

Sanajan asring kijolan karo penyakit mèmper influenza liyané, utamané selesma, influenza arupa penyakit sing luwih abot tinimbang selesma lan disababaké déning jenis virus sing béda[2] Influenza bisa nimbulaké eneg, lan muntah, utamané ing bocah-bocah,[1] nanging gejala kasebut luwih asring ana ing penyakit gastroenteritis, sing babar pisan ora ana gegandhèngané, sing uga sok-sok sacara ora trep diarani minangka "flu weteng".[3] Flu sok-sok bisa nimbulaké pneumonia viral sacara langsung uga nimbulaké pneumonia bakterial sékundhèr.[4]

Biasané, influenza ditularaké liwat udhara liwat watuk utawa wahing, sing bakal nimbulaké aerosol sing ngandhut virus. Influenza uga bisa ditularaké liwat kontak langsung karo tai manuk utawa umbel, utawa liwat kontak karo lumahan sing wis kena kontaminasi. Aerosol sing kagawa déning udara (airborne aerosols) diduga nimbulaké sebagéyan gedhé infèksi, sanajan jalur panularan endi sing paling duwé peran jroning penyakit iki durung cetha temenan.[5] Virus influenza bisa diinaktivasi déning sinar srengéngé, disinfektan, lan deterjen.[6][7] Asring ngumbah tangan bakal ngurangi risiko infèksi amarga virus bisa diinaktivasi karo sabun.[8]

Influenza nyebar menyang saindhenging donya jroning epidemi mangsan, sing nimbulaké pepati 250.000 lan 500.000 wong saben tauné,[9] malah nganti mayuta-yuta wong ing sapérangan taun pandemik. Rata-rata 41.400 wong mati saben tauné ing Amérika Sarékat jroning kurun wektu antara taun 1979 tekan 2001 amarga influenza. [10] Nalika taun 2010 Pusat Pangendhalian lan Panyegahan Penyakit ing Amérika Sarékat ngowahi carané nglapuraké prakiran pepati amarga influenza jroning 30 taun. Saiki Pusat Pangendhalian lan Panyegahan Penyakit nglapuraké yèn ana kisaran angka pepati wiwit saka 3.300 nganti 49.000 pepati per tauné.[11]

Telu pandemi influenza dumadi nalika abad karongpuluh lan wis niwasaké puluhan yuta wong. Saben pandemi kasebut disababaké déning munculé galur anyar virus iki ing manungsa. Asring uga, galur anyar iki muncul nalika virus flu sing wis ana nyebar ing manungsa saka spesies kéwan sing liya, utawa nalika galur virus influenza manungsa sing wis ana njupuk gen anyar saka virus sing biasané nginfèksi unggas utawa babi. Galur unggas sing diarani H5N1 wis nimbulaké kakuwatiran munculé pandemi influenza anyar, sakwisé kamunculané ing Asia nalika taun 1990-an, nanging virus kasebut durung évolusi dadi wangun sing nyebar kanthi gampang saka manungsa-menyang-manungsa.[12] Nalika sasi April 2009 sawijining galur virus flu anyar ngalami évolusi sing ngandhut campuran gen saka flu manungsa, babi, lan unggas, sing ing awalé diarani "flu babi" lan uga ditepungi minangka influenza A/H1N1, sing muncul ing Meksiko, Amérika Sarékat, lan sapérangan negara liya. Organisasi Kaséhatan Donya (WHO) sacara resmi ndhéklarasikaké wabah iki minangka pandemi nalika tanggal 11 Juni 2009 (delengen pandemi flu 2009). Dhéklarasi WHO ngenani pandemi tingkat 6 arupa indhikasi panyebaran virus, dudu abot-ènthèngé penyakit, galur iki sejatiné duwé tingkat mortalitas sing luwih asor tinimbang wabah virus flu biyasa.[13]

Vaksinasi marang influenza biyasané sumadiya kanggo wong-wong ing negara ngrembaka. [14] Kéwan ingon unggas asring divaksinasi kanggo nyegah tumpes tapisé kabèh kéwan ingon.[15] Vaksin kanggo manungsa sing paling asring dipigunakaké yaiku vaksin influenza trivalen (trivalent influenza vaccine [TIV]) sing ngandhut antigen sing wis dimurnèkaké lan diinaktivasi marang telung galur virus. Biyasané, vaksin jinis iki ngandhut matérial saka rong galur virus influenza subtipe A lan siji galur influenza subtipe B. [16] TIV ora duwé risiko nularaké penyakit, lan duwé réaktivitas sing asor banget. Vaksin sing diformulasikaké kanggo setaun mungkin dadi ora èfèktif kanggo taun sabanjuré, amarga virus influenza ngalami évolusi kanthi cepet, lan galur anyar bakal cepet nggantèkaké galur sing sakdurungé. Obat-obatan antivirus bisa dipigunakaké kanggo ngobati influenza, neuraminidase inhibitor (kayata Tamiflu utawa Relenza). [17] .


Klasifikasi

Flu

Jinis-jinis virus

Jroning klasifikasi virus, virus influenza kalebu virus RNA sing arupa telu saka lima genera jroning famili Oethomyxoviridae:[18]

Virus-virus kasebut duwé kakerabatan sing adoh karo virus parainfluenza manungsa, sing arupa virus RNA sing arupa bagéyan saka famili paramyxovirus sing arupa panyebab umum saka infèksi ambegan ing bocah, kayata croup (laryngotracheobronchitis), [19] nanging bisa uga nimbulaké penyakit sing sarupa karo influenza ing wong diwasa.[20]

Virus influenza A

Genus iki duwé siji spésies, virus influenza A. Unggas akuatik liar arupa inang alamiah kanggo pérangan gedhé variétas influenza A. Sok-sok, virus bisa ditularaké marang spésies liya lan bisa nimbulaké wabah sing anduwèni dhampak gedhé ing paternakan unggas dhomèstik utawa nimbulaké sawijining pandemi influenza manungsa.[21]

Virus tipe A arupa patogèn manungsa paling virulen ing antarané katelu tipe influenza lan nimbulaké penyakit sing paling abot. Virus influenza A bisa dipérang manèh dadi subdhivisi arupa serotipe-serotipe sing béda adhedhasar tanggepan antibodi marang virus iki.[22] Serotipe sing wis dikonfirmasi ing manungsa, diurutaké adhedhasar guènggung pepati pandemi ing manungsa, yaiku:

Virus influenza B

Genus iki duwé siji spésies, yaiku virus influenza B. Influenza B mèh sacara èksklusif mung nyerang manungsa[22] lan luwih arang dibandhingaké karo influenza A. Kéwan liya sing dikawruhi bisa kena infèksi déning influenza B yaiku asu laut[24] lan garangan.[25] Jinis influenza iki ngalami mutasi kaping 2-3 luwih alon dibandhingaké tipe A[26] lan mula saka iku karagaman génétiké luwih sithik, mung ana siji serotipe influenza B.[22] Amarga ora ana karagaman antigenik, sapérangan tingkat kakebalan marang influenza B biyasané dièntuki ing umur enom. Nanging, mutasi sing dumadi ing virus influenza B cukup kanggo gawé kakebalan permanèn dadi ora mungkin.[27] Owah-owahan antigèn sing alon, dikombinasikaké karo gunggung inang sing winates (ora mungkinaké pepindhahan antigèn antarspesies), agawé pandemi influenza B ora dumadi.[28]

Virus influenza C

Genus iki duwé siji spésies, virus influenza C, sing nginfèksi manungsa, asu, lan babi, sok-sok nimbulaké penyakit sing abot lan èpidemi lokal.[29][30] Nanging, influenza C luwih arang dumadi dibandhingaké karo jinis liya lan biyasané mung nimbulaké penyakit ènthèng ing bocah-bocah.[31][32]

Struktur, sifat, lan tata jeneng subtipe

Virus influenza A, B, lan C sarupa banget ing struktur sakabèhé.[33] Partikel virus iki dhiameteré 80-120 nanometer lan biyasané kurang-luwih wanguné kaya bal, senadyan wangun filamèntosa mungkin waé ana.[34][35] Wangun filamèntosa iki luwih asring dumadi ing influenza C, sing bisa mbentuk struktur kaya bolah kanthi dawa tekan 500 mikrometer ing lumahan saka sèl sing kena infèksi.[36] Nanging, senadyan manéka wanguné, partikel saka kabèh virus influenza duwé komposisi sing padha. [36] Komposisi kasebut arupa envelope virus sing ngandhut loro tipe glikoprotein, sing mbungkus sawijining inti pusat. Inti pusat kasebut ngandhut genom RNA lan protèin viral liya sing mbungkus lan ngreksa RNA. RNA cenderung kapérang saka sauntaian nanging ing kasus-kasus khusus bisa arupa rong untaian.[35] Ing virus, génom virus ora kapérang saka sarangkéyan asam nukleat; nanging biyasané kapérang saka pitu utawa wolung bagéyan RNA negative-sense sing kasègmèntasi, saben bagéyan RNA ngandhut siji utawa loro gèn.[36] Contoné, génom influenza A ngandhut 11 gèn jroning wolung bagéyan RNA, sing ngodhe 11 protèin: hemagglutinin (HA), neuraminidase (NA), nukleoprotein (NP), M1, M2, NS1, NS2 (NEP: nuclear export protein), PA, PB1 (polymerase basic 1), PB1-F2 lan PB2.[37]

Hemagglutinin (HA) lan neuraminidase (NA) arupa loro flikoprotèin gedhé sing ana ing sanjabaning partikel virus. HA arupa lektin sing dadi mèdhiasi ikatan (binding) virus marang sèl targèt lan mlebuné génom virus ing sèl targèt, sauntara NA kalibat jroning uculé anak virus saka sèl sing kainfèksi, kanthi mbelah gula sing silih iket ing partikel virus diwasa. [38] Oleh karena itu, protein ini merupakan target bagi obat-obat antivirus. [39] Lan manèh, kaloroné arupa antigèn, ing endi antibodi marang antigèn kasebut bisa diriptakaké. Virus influenza A diklasifikasikaké dadi subtipe adhedhasar rèspons antibodi marang HA lan NA. Jinis-jinis HA lan NA kasebut arupa pambédan H lan N sajroning pamènèhan jeneng virus, umpamané H5N1. [40] Ana 16 subtipe H lan 9 subtipe N sing wis dikawruhi, nanging mung H 1, 2, lan 3, sarta N 1 lan 2 sing umumé ditemokaké ing manungsa.[41]

Réplikasi

Virus bisa nglakoni réplikasi mung ing sèl urip.[42] Infèksi lan réplikasi influenza arupa prosès mawa tahap: pisanan, virus kudu gawé ikatan karo sèl lan ngleboni sèl, banjur mindhahaké genomé ing sawijining papan ing endi virus kasebut bisa mrodhuksi dhuplikat saka protèin virus lan RNA, banjur nyusun komponèn-komponèn kasebut dadi partikel virus anyar, lan pungkasan, metu saka sèl inang.[36]

Virus influenza gawé ikatan liwat hemagglutinin karo gula asam sialat ing lumahing sèl èpitèl, biyasané ing irung, tenggorok, lan paru-paru mamalia, lan usus unggas (tahap 1 ing gambar infèksi).[43] Sawisé hemagglutinin dipecah déning protease, sèl bakal nglebokaké virus liwat prosès endositosis.[44]

Sakwisé ana ing njero sèl, kahanan asam jroning éndosom bakal nyebabaké loro kedadèn dumadi: pisanan, bagéyan saka protèin hemagglutinin bakal nyawijikaké envelope virus karo mèmbran vakuola, banjur kanal ion M2 bakal mungkinaké proton kanggo pindhah ngliwati envelope virus lan ngasamaké inti virus, sing bakal nyababaké inti dadi kaurai lan ngeculaké RNA virus lan protèin inti.[36] Molekul RNA virus (vRNA), protèin aksesoris, lan RNA polymerase sing gumantung ing RNA (RNA-dependent RNA polymerase) bakal dieculaké ing sitoplasma (Tahap 2).[45] Kanal ion M2 bakal disekat (diblok) déning obat amantadine, sing bakal nyegah infèksi.[46]

Protèin inti iki bebarengan karo vRNA bakal mbentuk komplèks sing bakal ditranspor menyang inti sèl, ing endi polimerase RNA sing gumantung RNA bakal miwiti transkripsi vRNA komplemèntèr sense positif (langkah 3a lan b).[47] vRNA bisa metu nuju sitoplasma lan ngalami translasi (langkah 4) utawa tetep bertahan ing nukléus. Protèin virus sing anyar disintèsis bisa disèkrèsi liwat apparatus Golgi nuju lumahing sèl (ing neuraminidase lan hemagglutinin , langkah 5b) utawa ditranspor manèh nuju inti sèl kanggo gawé ikatan karo vRNA lan mbentuk partikel génom virus sing anyar (langkah 5a). Protèin virus liyané duwé kerja sing manéka ing sèl inang, kalebu ngurai mRNA sèlulèr lan migunakaké nukléotida bébas kanggo sintèsis vRNA lan uga nyandhet translasi mRNA lan uga nyandhet translasi mRNA sèl inang.[48]

vRNA negative-sense sing mbentuk génom saka calon virus, RNA polimerase sing gumantung RNA (RNA-dependent RNA polymerase), lan protèin virus liya bakal disusun dadi virion. Molekul hemagglutinin lan neuraminidase bakal gawé klompok mbentuk sawijining tonjolan ing lumahing sèl. vRNA lan protèin inti virus bakal ninggalaké inti sèl lan ngeboni panonjolan mèmbran iki (langkah 6). Virus diwasa bakal nglakokaké budding off saka sèl jroning sawijining wangun bal sing kapérang saka mèmbran fosfolipid inang, éntuk hemagglutinin lan neuraminidase sing kakandhut jroning lapisan mèmbran iki (langkah 7).[49] Kaya sadurungé, virus bakal gawé ikatan liwat hemagglutinin; virus diwasa bakal ngeculaké dhiri yèn neuraminidaseé wis mecah résidhu asam sialat saka sèl inang.[43] Obat sing nyandhet neuraminidase, kayadéné oseltamivir, bakal nyegah uculé virus infèksius anyar lan nyegah réplikasi virus.[39] Sawisé uculé virus influenza anyar, sèl inang bakal mati.

Amarga ora anané ènzim proofreading RNA, polimerase RNA sing gumantung RNA sing ngopi génom virus bakal nglakokaké kasalahan kurang luwih saben 10 éwu nukléotida, sing selaras karo rata-rata saka vRNA influenza. Mula saka iku, sebagéyan gedhé saka virus influenza sing rampung dironcé iku mutan; iki bakal nimbulaké hanyutan antigèn, sing arupa owah-owahan alon ing antigèn ing lumahing virus sairing karo lumakuné wektu.[50] Pamisahan génom dadi wolu sègmèn vRNA sing kapisah mungkinaké panyampuran utawa reassortment saka vRNA yèn luwih saka sajinis virus influenza nginfèksi sawijining sèl tunggal. Iki bakal nimbulaké owah-owahan cepet saka génétika virus sing bakal nimbulaké papindhahan antigèn, sing arupa owah-owahan dumadakan saka sawijining antigèn menyang antigèn liyané. Owah-owahan gedhé sing dadakan mungkinaké virus kanggo nginfèksi spésies inang anyar lan bisa kanthi cepet ngatasi kakebalan protèktif sing wis ana.[40] Iki wigati jroning mékanisme munculé pandemi, sing didhiskusikaké ing ngisor iki jroning bagéyan Epidemiologi.

Tandha lan gejala

Gejala sing paling sènsitif kanggo ndhiagnosis influenza [51]
Gejala: Sènsitivitas Spésivisitas
Mriyang 68–86% 25–73%
Watuk 84–98% 7–29%
Irung mampet 68–91% 19–41%

  • Katelu temuan kasebut, utamané mriyang, kurang sènsitif marang pasièn kanthi umur luwih saka 60 taun.

Gejala influenza bisa diwiwiti kanthi cepet, sedina nganti rong dina sawisé infèksi. Biyasané gejala pisanan yaiku ndrodhog utawa rumangsa adhem, nanging mriyang uga asring dumadi ing awal infèksi, kanthi suhu awak watara 38-39 °C (kurang luwih 100-103 °F). [52] Akèh wong krasa lara banget saéngga ora isa tangi saka papan anggoné turu sakwéné pirang-pirang dina, kanthi rasa lara lan nyeri saawak, sing krasa luwih abot ing dhaérah geger lan sikil.[1] Gejala influenza bisa ngliputi:

  • Mriyang lan krasa adhem sing èkstrem (ndrodhog, gemeter)
  • Watuk
  • Irung mampet
  • Nyeri awak, utamané sendhi lan tenggorok
  • Kekeselen
  • Nyeri sirah
  • Iritasi mata, mata mbanyu
  • Mata abang, kulit abang (utamané rai), sarta semu abang ing tutuk, tenggorok, lan irung
  • Ruam petechiae [53]
  • Ing bocah, gejala gastrointestinal kayadéné diare lan nyeri abdomen, [54][55] (bisa dumadi parah ing bocah kanthi influenza B) [56]

Sok-sok angèl mbédakaké antarané selesma lan influenza ing tahap awal saka infèksi iki,[2] nanging flu bisa diidhèntifikasi yèn ana mriyang dhuwur ndadak kanthi rasa kesel sing èkstrém. Diare biyasané dudu gejala saka influenza bocah,[51] nanging iki bisa ditemoni ing sebagéyan kasus "flu manuk" H5N1 ing manungsa[57] lan bisa dadi gejala ing bocah-bocah.[54] Gejala sing paling asring ana ing influenza dituduhaké ing tabèl ing sisih tengen.[51]

Amarga obat-obat antivirus èfèktif jroning ngobati influenza yèn diwènèhaké kawit awal (deleng bagéyan terapi ing ngisor), wigati kanggo ngidhèntifikasi kasus sacara gasik. Saka gejala-gejala sing disebutaké ing ndhuwur, kombinasi mriyang karo watuk, nyeri tenggorok lan/utawa irung mampet bisa ningkataké akurasi diagnositik.[58] Loro panalitèn analisis kaputusan[59][60] nuduhaké yèn nalika ana wabah influenza lokal, prevalensiné luwih saka 70%,[60] Mula pasièn kanthi salah siji kombinasi saka gejala kasebut bisa diobati kanthi inhibitor neuraminidase tanpa pamriksan. Malah nalika ora anané wabah lokal, pangobatan bisa dibeneraké ing pasièn tuwa nalika mangsa influenza sakwéné prévalènsiné luwih saka 15%.[60]

Kasumadyan pamriksan laboratorium kanggo influenza terus ngalami paningkatan. Punjer Pangendhalian lan Panyegahan Penyakit (CDC) Amérika Sarékat, ngrangkum pamriksan laboratorium paling anyar sing cumawis.[61] Miturut CDC, pamriksan diagnostik cepet (rapid diagnostic test) duwé sènsitivitas 70-75% lan spésifisitas 90-95% dibandhingaké karo kultur virus. Pamriksan iki utamané migunani ing mangsa influenza (prévalènsi = 25%) tanpa anané wabah langsung, utawa mangsa periinfluenza (prévalènsi = 10%[60]).

Mekanisme

Panularan

Shedding virus influenza (wektu ing ngendi sawijining wong bisa nularaké virus marang wong liya) diwiwiti sedina sadurungé gejala muncul lan virus bakal diuculaké sakwéné antara 5 tekan 7 dina, senajan sebagéyan wong mungkin ngeculaké virus sakwéné périodhe sing luwih suwé. Wong sing katular influenza paling infèktif ing dina kaloro lan katelu sakwisé infèksi.[62] Gunggung virus sing diculaké katoné gegandhèngan karo mriyang, gunggung virus sing diculaké luwih gedhé nalika suhuné luwih dhuwur.[63] Bocah-bocah luwih infèksius tinimbang wong diwasa lan bocah mau ngeculaké virus sadurungé ngalami gejala nganti rong minggu sawisé infèksi.[62][64] Panularan influenza bisa dimodhèlaké sacara matématis, sing bakal mbantu jroning prédhiksi kepriyé virus nyebar jroning populasi.[65]

Influenza bisa disebaraké jroning telu cara utama:[66][67] lumantar panularan langsung (nalika wong sing kainfèksi wahing, ana ilu irung sing mlebu sacara langsung menyang mata, irung, lan tutuk saka wong liya); lumantar udhara (nalika sawijining wong nyedhot aerosol (butiran cuwèran cilik jroning udhara) sing diasilaké nalika wong sing kainfèksi watuk, wahing, utawa idu), lan lumantar panularan tangan-menyang-mata, tangan-menyang-irung, utawa tangan-menyang-tutuk, saka lumahan sing kakontaminasi utawa saka kontak personal langsung kayadéné salaman. Modhèl panularan endi sing paling wigati isih durung cetha, nanging kabèh duwé kontribusi jroning panyebaran virus.[5][68] Ing rute panularan udhara, ukuran droplèt sing cukup cilik kanggo disedhot duwé dhiameter 0,5 nganti 5 μm lan inhalasi sadroplèt mungkin cukup kanggo nimbulaké infèksi.[66] Senajan sepisan wahing bisa ngeculaké nganti 40.000 droplèt,[69] sebagéyan gedhé saka droplèt kasebut cukup gedhé lan bakal ilang saka udhara kanthi cepet.[66] Pira suwéné virus influenza bisa tahan jroning droplèt udhara katoné dipangaruhi déning kadhar kalembaban lan radhiasi ultraviolèt: kalembaban asor lan kurangé cahya srengéngé ing mangsa adhem mbantu tahané virus iki.[66]

Amarga virus influenza bisa tahan ing njaba awak, virus iki uga bisa ditularaké liwat lumahan sing kakontaminasi kayadéné lembaran dhuwit,[70] gagang lawang, saklar lampu, lan bendha-bendha rumah tangga liyané.[1] Suwéné wektu virus bisa tahan marang sawijining lumahan manéka wektuné, virus bisa tahan sakwéné sedina utawa rong dina ing lumahan sing atos lan ora duwé pori kayadéné plastik utawa métal, sakwéné kurang luwih limalas menit ing kertas tissue garing, lan mung limang menit ing kulit.[71] Nanging, yèn virus ana jroning mukus/lendhir, lendhir kasebut bisa ngreksa virus saéngga tahan jroning wektu sing suwé (nganti 17 dina ing dhuwit kertas).[66][70] Virus flu manuk bisa tahan jroning wektu sing durung dikawruhi nalika ana jroning kahanan beku.[72] Virus ngalami inaktivasi déning pamanasan nganti 56 °C (133 °F) sakwéné minimun 60 menit, lan uga déning asam (ing pH <2).[72]

Patofisiologi

Mékanisme kepriyé infèksi influenza bisa nimbulaké gejala ing manungsa wis disinaoni sacara intènsif. Salah saji mékanisme sing dipercaya yaiku kanthi inhibisi hormon adrenokortikotropik (ACTH/Adrenocorticotropic Hormone) sing nimbulaké pamudhunan kadhar hormon kortisol.[73] Ngawruhi gèn endi sing sok jroning galur virus tinentu bisa mbiyantu mrédhiksi kepriyé virus kasebut bisa nular lan sepira aboté infèksi sing bakal dumadi (mrédhiksi patofisiologi saka sawijining galur virus).[30][74]

Contoné, bagéyan saka prosès sing mungkinaké virus influenza nginvasi sawijining sèl yaiku panguraian saka protèin hemagglutinin virus déning salah saji ènzim protease manungsa.[44] Ing virus sing infèksiné asifat ringan lan avirulèn, struktur hémagglutinin sing ana mung bisa diurai déning protease sing ditemokaké jroning tenggorok lan paru, saéngga virus iki ora bisa nginfèksi jaringan liya. Nanging, ing galur sing virulèn banget, kayata H5N1, hémagglutinin sing kakandhut jroning virus bisa diurai déning variétas protease sing manéka, saéngga mungkinaké virus nyebar menyang sakabèhing awak.[74]

Protèin hémagglutinin virus duwé tanggung jawab jroning nemtokaké spésiès endi sing bisa diinfèksi déning sawijining galur virus uga papan saluran ambegan endi sing bisa duwé ikatan karo sawijining galur virus influenza.[75] Galur sing bisa ditularaké kanthi gampang saka manungsa-marang-manungsa duwé protèin hémagglutinin sing duwé ikatan karo résèptor ing saluran ambegan bagéyan ndhuwur, kayata ing irung, tenggorok, lan tutuk. Suwaliké, strain H5N1 sing mbebayani banget duwé ikatan karo résèptor sing paling akèh ditemokaké ing njero paru.[76] Prabédan ing papan infèksi iki mungkin arupa bagéyan saka alesan ngapa galur H5N1 nimbulaké pnéumonia virus sing abot ing paru, nanging ora ditularaké kanthi gampang liwat watuk lan wahing.[77][78]

Gejala sing asring ana ing flu kayata mriyang, sirak cekot-cekot, lan kekeselen arupa asil saka sapérangan gedhé sitokin lan chemokin proinflamasi (kayata interferon utawa tumor necrosis factor (TNF)) sing diprodhuksi déning sèl sing kainfèksi influenza.[2][79] Ora kaya rhinovirus sing nimbulaké selesma (common cold/masuk angin), influenza nimbulaké karusakan jaringan, saéngga gejala sing dumadi ora kabèh disebabaké déning rèspons inflamasi.[80] Rèspons imun sing gedhé iki bisa nimbulaké “badai sitokin” sing bisa ngancam nyawa. Kadadéyan iki diduga arupa panyebab saka pati sing ora biyasa ing flu manuk H5N1,[81] lan galur pandemik 1918.[82][83] Nanging, kamungkinan liyané yaiku sapérangan gedhé sitokin sing diasilaké mung arupa asil saka réplikasi virus sing gedhé banget sing ditimbulaké déning galur kasebut, lan rèspons imun ora mènèhi kontribusi marang penyakit.[84]

Panyegahan

Vaksinasi

Vaksinasi marang influenza kanthi vaksin influenza asring dirékomendhasikaké marang klompok risiko dhuwur, kayata bocah-bocah lan lansia, utawa marang panandhang asma, diabetes, penyakit jantung, utawa wong-wong sing ngalami gangguan imun. Vaksin influenza bisa diprodhuksi liwat sapérangan cara; cara sing paling umum yaiku kanthi nuwuhaké virus ing endhog pitik sing wis diwohi. Sawisé dimurnèkaké, virus banjur bakal diaktivasi (upamané, mawa détergen) kanggo ngasilaké vaksin virus sing ora aktif. Minangka alternatif, virus bisa dituwuhaké ing endhog nganti kélangan virulensiné banjur virus sing avirulen diwènèhaké minangka vaksin urip.[40] Èfèktivitas saka vaksin influenza iku manéka rupa. Amarga tingkat mutasi virus sing dhuwur banget, vaksin influenza tinentu biyasané mènèhaké pangreksan sakwéné ora luwih saka sapérangan dina. Saben tauné, WHO mrédhiksikaké galur virus endi sing paling mungkin sirkulasi ing taun sabanjuré, saéngga mungkinaké perusahaan farmasi kanggo ngembangaké vaksin sing bakal nyumadyakaké kakebalan sing paling apik marang galur kasebut.[85] Vaksin uga wis dikembangaké kanggo ngreksa sato iwèn unggas saka flu manuk. Vaksin iki bisa èfèktif marang sapérangan galur lan dipigunakaké minangka strategi preventif, utawa dikombinasikaké karo culling (pamuliaan) minangka usaha kanggo nyuresaké wabah.[86]

Ana kamungkinan kena influenza senajan wis divaksin. Vaksin bakal diformulasi ulang saben mangsa kanggo galur flu spésifik nanging ora bisa nyakup kabèh galur sing sacara aktif nginfèksi kabèh manungsa ing mangsa kasebut. Merlokaké wektu sakwéné enem sasi manèh manufaktur kanggo mformulasikaké lan mrodhuksi mayuta-yuta dosis sing diperlokaké kanggo ngadhepi epidemi mangsan; sok-sok, galur anyar utawa galur sing ora diduga pinunjul ing wektu tinentu lan nginfèksi wong-wong senajan wong-wong mau wis divaksinasi (kayadéné sing dumadi ing Flu Fujian H3N2 ing mungsa flu 2003-2004).[87] Uga ana kamungkinan éntuk infèksi sadurungé vaksinasi lan dadi lara déning galur sing kuduné dicegah déning vaksinasi, amarga vaksin merlokaké wektu rong minggu sadurungé dadi èfèktif.[88]

Ing muangsa 2006-2007, CDC kaping pisanané ngrékomendasikaké bocah sing umuré kurang saka 59 sasi kanggo nampa vaksin influenza taunan. [89] Vaksin bisa nimbulaké sistem imun kanggo réaksi nalika awak nampa infèksi sing sabeneré, lan gejala infèksi umum (akèh gejala selesma lan flu mung arupa gejala infèksi umum) bisa mijil, senajan gejala kasebut biyasané ora padha aboté utawa tahan sakwéné influenza. Èfèk samping sing paling mbebayani yaiku réaksi alèrgi abot ing matérial virus uga résidu saka endhog pitik sing dipigunakaké kanggo nuwuhaké virus influenza; nanging réaksi kasebut arang banget.[90]

Minangka tambahan saliyané vaksinasi marang influenza mangsan, paneliti ngupaya kanggo ngembangaké vaksin marang kamungkinan pandemi influenza. Perkembangan , prodhuksi, lan distribusi vaksin inluenza pandemik sing cepet bisa nylametaké nyawa mayuta-yuta wong nalika dumadi pandemi influenza. Amarga mung ana wektu sing cendhak antarané idhèntifikasi galur pandemik lan kabutuhan vaksinasi, para paneliti lagi nggolèk pilihan moda prodhuksi vaksin saliyané liwat endhog. Tèknologi vaksin urip sing diinaktivasi (kanthi basis endhog utawa kanthi basis sèl), lan tèknologi rékombinan (protèin lan partikel mèmper virus), bakal mènèhaké aksès wektu nyata (real time) sing luwih apik lan bisa diprodhuksi kanthi luwih kejangkau, saéngga ningkataké aksès kanggo wong-wong sing urip ing negara-negara kanthi pangasilan sedheng lan asor, ing endi dadi asal kamungkinan pandemi. Tekan Juli 2009, luwih saka 70 uji klinis sing dikawruhi wis dileksanakaké utawa lagi dileksanakaké ngenani vaksin influenza pandemi.[91] Ing sasi September 2009, Badan POM Amérika Sarékat nyarujuki papat vaksin marang virus influenza H1N1 2009 (galur pandemik nalika wektu iku), lan njaluk stok vaksin kasebut sumadiya jroning sasi sabanjuré.[92]

Pangendhalian infèksi

Cara sing cukup èfèktif kanggo ngedhunaké panularan influenza salah sajiné yaiku njaga kaséhatan pribadi lan kabiyasan higiénis sing becik: kayata ora ndumuk mata, irung lan tutuk;[93] asring ngumbah tangan (mawa banyu lan sabun, utawa mawa cuwèran pangumbah kanthi basis alkohol); [94] nutup tutuk lan irung nalika watuk lan wahing, ngéndhani kontak cerak karo wong sing lara; lan tetep ana ing ngomahé dhéwé nalika lagi lara. Ora idu uga disaranaké.[95] Senajan masker rai bisa mbiyantu nyegah panularan nalika ngrawat wong sing lara[96][97] ana bukti-bukti sing matentangan ngenani mupangan babagan kasebut ing masarakat. [95][98] Ngrokok ningkataké risiko panularan influenza, lan uga nimbulaké gejala penyakit sing luwih abot. [99][100]

Amarga influenza nyebar liwat aerosol lan kontak karo lumahan sing kakontaminasi, pangresikan lumahan kasebut bisa mbiyantu nyegah sebagéyan saka infèksi. [101] Alkohol arupa bahan sanitasi sing èfèktif marang virus influenza, sauntara senyawa amonium kuarterner bisa dipigunakaké bebarengan karo alkohol saéngga èfèk sanitasi kasebut bisa tahan luwih suwé.[102] Ing rumah sakit, senyawa amonium kuarterner lan bahan pamutih dipigunakaké kanggo ngresiki ruwangan lan piranti sing sadurungé dipigunakaké déning pasièn kanthi gejala influenza. [102] Ing ngomah, babagan kasebut bisa dilakokaké kanthi èfèktif kanthi migunakaké bahan pamutih chlorine sing dièncèraké.[103]

Ing pandemi kepungkur, panutupan sekolah, gréja, lan bioskop nyandhet panyebaran virus nanging ora nduwèni dampak sing gedhé marang angka pepati sakabèhé.[104][105] Durung bisa dipesthèkaké apa ngedhunaké patemon publik, upamané kanthi nutup sekolah lan papan kerja, bakal ngedhunaké panularan amarga wong sing nandhang influenza bisa waé isih pindhah saka sawijining papan menyang papan liyané; panyerakan kaya iki uga bakal angèl dilakokaké lan mungkin ora disenengi.[95] Yèn sapérangan cilik wong ngalami infèksi, ngisolasi wong sing lagi lara bisa ngurangi risiko panularan.[95]

Pangobatan

Wong sing nandhang flu disaranaké kanggo akèh istirahat, minum akèh cuwèran, ngéndhani panggunaan alkohol lan rokok, lan yèn diperlokaké, ngonsumsi obat kayata asetaminofen (parasetamol) kanggo ngredhakaké gejala mriyang lan perih otot sing gegandhèngan karo flu. [106] Bocah-bocah lan nom-noman kanthi gejala flu (utamané mriyang) sabeciké ngéndhani panggunaan aspirin nalika infèksi influenza (utamané influenza tipe B), amarga bisa nimbulaké Sindrom Reye, sawijining panyakit ati sing langka nanging duwé potènsi nimbulaké pepati.[107] Amarga influenza disababaké déning virus, antibiotik ora duwé pangaruh marang infèksi; kejaba diwènèhaké kanggo infèksi sékundhèr kayadéné pneumonia baktérialis. Pangobatan antiviral bisa èfèktif, nanging sebagéyan galur influenza bisa nuduhaké résistènsi marang obat-obat antivirus standar.[108]

Loro kelas obat antivirus sing dipigunakaké marang influenza yaiku inhibitor neuraminidase lan inhibitor protein M2 (derivat adamantane). Inhibitor neuraminidase saiki luwih disenengi tumrap infèksi virus amarga kurang toksik lan luwih èfèktif.[84] CDC ngrékomendhasikaké supaya ora migunakaké inhibitor M2 ing mangsa influenza 2005-06 amarga dhuwuré tingkat résistènsi obat.[109] Amarga wanita ngandhut katoné bakal kena dhampak sing luwih gedhé tinimbang populasi umum déning virus influenza H1N1 2009, pangobatan sacepeté kanthi obat-obat anti influenza wis dirékomendhasikaké. [110] Ing Konferènsi Pèrs influenza H1N1 November 2009, WHO ngrékomendhasikaké wong ing klompok risiko dhuwur, kalebu wanita ngandhut, bocah umur kurang saka rong taun lan wong kanthi masalah ambegan, supaya wiwit ngonsumsi obat-obat antivirus sacepeté sakwisé ngalami gejala flu.[111] Obat anti virus sing dipigunakaké kalebu oseltamivir (Tamiflu) lan zanamivir (Relenza).

Inhibitor neuraminidase

Obat-obat antivirus kayadéné oseltamivir (mèrek dagang Tamiflu) lan zanamivir (mèrek dagang Relenza) arupa inhibitor neuraminidase sing didhesain kanggo nyandhet panyebaran virus ing awak.[112] Obat-obatan iki asring èfèktif marang influenza A lan B.[113] Cochrane Collaboration ninjo manèh obat-obat iki lan nyimpulaké yèn obat-obat iki bisa ngurangi gejala lan komplikasi.[114] Galur influenza sing béda nduwèni drajat résistènsi sing béda marang obat antivirus iki, lan ora mungkin kanggo mpédhiksi segedhé apa résistènsi sing diduwèni galur pandemik ing mangsa ngarep.[115]

Inhibitor M2 (adamantanes)

Obat-obat antivirus amantadine lan rimantadine bakal mblokadhe kanal ion virus (protein M2) lan nyegah virus kanggo nginfèksi sèl.[46] Obat-obatan kasebut sok-sok èfèktif marang influenza yèn diwènèhaké kawit awal ing infèksi nanging mesthi ora èfèktif marang influenza B amarga virus influenza B ora duwé molekul M2.[113] Résistènsi sing kaukur tumrap amantadine lan rimantadine ing isolat Amerka saka H3N2 wis ngalami paningkatan tekan 91% nalika taun 2005.[116] Dhuwuré tingkat résistènsi iki mungkin disababaké déning sumadyané wiyar saka amantadine minangka obat sing didol tanpa resèp dhokter kanggo pangobatan selesma ing negara-negara kayadéné Cina lan Rusia,[117] lan panggunaané kanggo nyegah wabah influenza ing kéwan ingon unggas.[118][119]

Prognosis

Pangaruh influenza adoh luwih abot lan tahan luwih suwé tinimbang selesma. Sebagéyan gedhé wong bakal mari dhéwé jroning wektu seminggu tekan rong minggu, nanging sing liyané bakal ngalami komplikasi sing ngancam nyawa (kayadéné pneumonia). Influenza misa njalari pepati, utamané ing wong sing lemah, enom lan tuwa, utawa ngalami panyakit kronis.[40] Wong-wong kanthi sistem imun sing lemah, kayadéné panandhang infèksi HIV tingkat lanjut utawa pasièn panampa transplan (sing sistem imuné ditekan karo obat kanggo nyegah panulakan organ transplan), nandhang panyakit sing luwih abot.[120] Klompok risiko dhuwur liyané yaiku wanita ngandhut lan bocah cilik.[121]

Flu bisa nambah ala masalah kaséhatan kronis. wong-wong kanthi emfisema, bronkitis kronis utawa asma bisa ngalami kangèlan ambegan nalika ngalami flu, lan influenza bisa nimbulaké saya alané panyakit jantung koroner utawa gagal jantung kongestif.[122] Ngrokok arupa faktor risiko liya sing gegandhèngan karo panyakit sing luwih abot lan mortalitas sing luwih dhuwur sing ditimbulaké déning influenza.[123]

Miturut WHO: “Saben mangsa adhem, puluhan yuta wong kena flu. Sebagéyan gedhé mung lara lan ora nyambut gawé sakwéné seminggu, sauntara para lanjut usia duwé risiko pati sing luwih dhuwur amarga penyakit iki. Awaké dhéwé ngawruhi yèn korban mati ing saindhenging donya ngluwihi atusan èwu wong saben tauné, nanging malah ing negara maju, gunggung kasebut ora bisa dipesthèkaké, amarha pihak mèdhis sing duwé kewajiban biyasané ora mvèrifikasi wong sing mati amarga influenza lan wong sing mati kanthi panyakit-mèmper-flu.”[124] Malah wong séhat bisa kena, lan masalah sérius sing ditimbulaké déning influenza bisa dumadi ing umur pira waé. Wong kanthi umur luwih saka 50 taun, bocah sing enom banget, lan wong saka kabèh umur kanthi kahanan mèdhis kronis luwih mungkin kanggo éntuk komplikasi influenza, kayadéné pneumonia, bronkitis, infèksi sinus lan kuping.[88]

Ing sebagéyan kasus, réspons autoimun marang influenza bisa mènèhaké kontribusi marang sindrom Guillain-Barré (GBS).[125] Nanging, amarga akèh infèksi liya sing bisa ningkataké risiko panyakit iki, influenza arupa panyebab sing wigati mung nalika dumadi epidemi.[125][126] Sindrom iki wis dipercaya uga minangka èfèk samping sing langka saka vaksin influenza. Senajan sawijining lapuran panalitèn mènèhaké insidensi gedhéné sakasus per sayuta vaksinasi,[127] sawijining panalitèn gedhé ing Cina, sing dilapuraké ing NEJM sing nyakup mèh 100 yuta dosis vaksin marang flu”babi” H1N1 2009 mung ditemokaké sewelas kasus sindrom Guillain-Barré, (0,1%) saka total insidensi ing wong sing divaksin, sabeneré luwih asor saka tingkat kedadèyan panyakit ing Cina, lan ora ana èfèk samping sing ditemokaké; "rasio risiko-mupangat, sing biyasa ditrepaké ing vaksin lan kabèh jroning pangobatan médhis, banget luwih condong marang panggunaan vaksin."[128] Éntuk infèksi influenza dhéwé ningkataké risiko pepati (tekan 1 saka 10.000) lan ningkataké risiko ngalami GBS nganti tingkat sing luwih dhuwur tinimbang sing ditimbulaké déning panggunaan vaksin (kurang luwih kaping 10 ing panggunaan prakiran saiki).[129][130]

Epidemiologi

Variasi mangsan

Influenza nggayuh prévalènsi puncak nalika mangsa adhem, lan amarga wilahan bumi lor lan kidul ngalami mangsa adhem ing wektu kang béda saben tauné, ana loro mangsa flu saben tauné. Mula WHO (dibantu déning National Influenza Centers) gawé rékomèndhasi kanggo loro formulasi vaksin saben tauné; siji kanggo wilahan bumi lor, lan siji kanggo kidul.[85]

Wis suwé dadi pitakonan kenapa wabah flu dumadi sacara mangsan, ora dumadi sacara mangsan sadawané taun. Siji panjelasan sing mungkin yaiku amarga wong ana jroning ruwangan luwih asring ing mangsa adhem, wong-wong mau ana jroning kontak cerak luwih asring, lan babagan kasebut ningkataké panularan saka wong-menyang-wong. Paningkatan tingkat lelaku amarga prèinan mangsa adhem ing wilahan bumi bagéyan lor mungkin uga nyekel peranan. [131] Faktor liyané yaiku suhu sing adhem nyebabaké udhara luwih adhem, sing bisa nggaringaké mukus/lendhir, nyegah awak kanggo ngusir partikel virus sacara èfèktif. Virus uga tahan luwih suwé ing lumahan ing suhu sing luwih adhem lan transmisi aerosol saka virus paling dhuwur ing lingkungan sing adhem (kurang saka 5° C) kanthi kalembaban rélatif sing asor.[132] Kalembaban udhara sing asor ing mangsa adhem katoné arupa panyebab utama saka transmisi influenza mangsan ing iklim sedheng.[133][134]

Nanging, owah-owahan mangsan ing tingkat infèksi uga dumadi ing wilayah tropis, lan ing sapérangan negara puncak infèksi katon utamané ing mangsa udan.[135] Owah-owahan mangsan jroning tingkat kontak sing magepokan karo mangsa sekolah (semèster) arupa faktor utama jroning penyakit anak liyané kayadéné campak lan pertussis, mungkin uga nyekel peranan jroning kombinasi panyakit flu. Kombinasi saka èfèk mangsan cilik iki bisa digedhèkaké kanthi résonansi dinamis siklus endogen panyakit.[136] H5N1 nuduhaké pola mangsan ing manungsa lan unggas.[137]

Sawijining hipotèsis alternatif sing njelasaké pola mangsan ing infèksi influenza yaiku èfèk kadhar vitamin D tumrap kakebalan marang virus.[138] Pendhapat iki pisanan diajokaké déning Robert Edgar Hope-Simpson nalika taun 1965.[139] Dhèwèké ngajokaké yèn panyebab epidemi influenza ing mangsa adhem mungkin gegandhèngan karo fluktuasi mangsan vitamin D, sing timbul ing kulit ing sangisoré pangaruh radhiasi UV srengéngé (utawa radhiasi artifisial). Iki bisa njelasaké kenapa influenza dumadi utamané nalika mangsa adhem lan ing mangsa udan ing dhaérah tropis, nalika wong akèh ana jroning ruwangan, adoh saka sinar srengéngé, lan kadhar vitamin D-né ngalami pamudhunan.

Panyebaran epidemi lan pandemi

Amarga influenza disababaké déning manéka spésiès lan galur virus, saben tauné sapérangan galur bisa cures sauntara galur sing liyané nimbulaké epidemi, sauntara galur sing liyané nimbulaké pandemi. Biyasané, loro mangsa flu taunan (siji jroning sawilahan bumi), ana telu nganti limang yuta kasus abot lan nganti 500.000 pepati ing saindhenging donya, sing nyukupi kritéria epidemi influenza taunan.[140] Senajan insidènsi influenza bisa banget manéka saka taun-menyang-taun, kurang luwih 36.000 pepati lan luwih saka 200.000 rawat inep gegandhèngan sacara langsung karo influenza saben tauné ing Amérika Sarékat. [141][142] Kurang luwih kaping telu jroning saabad, dumadi pandemi, sing bakal nginfèksi sebagéyan gedhé populasi donya lan bisa nyebabaké patiné mayuta-yuta wong (delengen bagéyan sajarah). Sawijining panalitèn mrakirakaké yèn sawijining galur kanthi virulènsi sing padha karo influenza 1918 muncul saiki, mula virus kasebut bisa matèni 50 nganti 80 yuta wong.[143]

Virus influenza anyar ngalami évolusi spontan lumantar mutasi utawa lumantar reassortment.[22] Mutasi bisa nimbulaké owah-owahan cilik ing hemagglutinin lan antigen neuraminidase ing lumahan virus. Iki diarani antigenic drift, sing sacara alon-alon nimbulaké akèh variasi galur nganti salah siji bisa nginfèksi manungsa sing kebal marang galur sing wis ana sadurungé. Varian anyar iki banjur nggantèkaké galur sing luwih tuwa amarga galur kasebut kanthi cepet nyapu populasi manungsa – asring nimbulaké epidemi.[144] Nanging, amarga galur sing ditimbulaké déning kèlinan kasebut bakal cukup sarupa karo galur sadurungé, sebagéyan wong bakal isih imun marang virus kasebut. Suwaliké, yèn virus influenza ngalami reassortment, wong-wong bakal olèh antigen sing anyar – umpamané reassortment antarané galur unggas lan galur manungsa; iki diarani pepindhahan antigen. Yèn virus influenza manungsa nduwèni antigen sing anyar, saben wong bisa kena infèksi, lan virus influenza anyar kasebut bakal nyebar sacara ora kakontrol lan nimbulaké pandemi. [145] Béda karo modhèl pandemi sing didhasaraké marang katutan lan pepindhahan antigen, sawijining panyerakan alternatif wis diajokaké ing endi pandemi périodik ditimbulaké déning interaksi saka sawijining rangkéyan galur virus sing tetep karo populasi manungsa sing sacara konstan ngalami owah-owahan imunitas marang galur virus sing béda.[146]

Sajarah

Etimologi

Tembung influenza asalé saka basa Italia sing tegesé “pangaruh”, iki ngrujuk marang panyebab panyakit; awalé panyakit iki disebutaké disababaké déning pangaruh astrologis sing kurang apik.[147] Owah-owahan pendhapat mèdhis nyebabaké modhifikasi jeneng dadi influenza del freddo, sing tegesé “pangaruh adhem”. Tembung influenza pisanan dipigunakaké jroning basa Inggris kanggo nyebut panyakit sing awaké dhéwé kawruhi saiki nalika taun 1703 déning J Hugger saka Univèrsitas Edinburgh jroning thesisé sing judhulé "De Catarrho epidemio, vel influenza, prout in India occidentali sese ostendit".[148]

Istilah biyèn sing dipigunakaké kanggo influenza yaiku epidemic catarrh, grippe (saka basa Prancis, pisanan dipigunakaké déning Molyneaux nalika taun 1694[149]), sweating sickness, lan mriyang Spanyol (utamané ing galur flu pandemi 1918).[150]

Pandemi

Gejala influenza manungsa dijlèntrèhaké kanthi cetha déning Hippocrates kurang luwih 2.400 taun kepungkur.[151][152] Senajan virus katoné nyebabaké epidemi sadawané sajarah manungsa, data historis ngenani influenza angèl kanggo diinterprétasikaké, amarga gejalané bisa sakrupa karo gejala panyakit ambegan liyané.[153][154] Panyakit iki mungkin wis nyebar saka Éropah menyang Amérika nalika kolonisasi Amérika déning wong-wong Éropah; amarga mèh kabèh pendhudhuk Antilles mati déning epidemi sing mèmper karo influenza sing nyebar nalika taun 1493, sawisé tekané Christopher Columbus.[155][156]

Lapuran pisanan sing nyakinaké ngenani pandemi influenza yaiku wabah nalika taun 1580, sing awalé ing Rusia lan nyebar menyang Éropah liwat Afrika. Ing Roma, luwih saka 8.000 wong mati, lan sapérangan kutha Spanyol mèh kabeh cures. Pandemi terus lumaku sacara sporadis tekan abad ka 17 lan 18, kanthi pandemi 1830-1833 sing utamané nyebar kanthi wiyar; pandemi kasebut nginfèksi kurang luwih saprapat saka pendhudhuk sing kapapar.[154]

Wabah sing paling misuwur lan paling matèkaké yaiku pandemi flu 1918 (pandemi flu Spanyol) (influenza tipe A, subtipe H1N1), sing dumadi antarané taun 1918 tekan 1919. Ora dikawruhi kanthi cetha sapira akèhé pati sing ditimbulaké, nanging prakirané watara 20 nganti 100 yuta wong.[157][158] Pandemi iki diarani minangka “pambantéyan médhis paling gedhé sajroning sajarah” lan mungkin wis matèni wong padha akèhé karo Pepati Ireng.[154] Angka pepati sing gedhé banget iki disebabaké déning tingkat infèksi sing dhuwur banget ngancik 50% lan tingkat gejala sing abot banget, diduga disababaké déning badai sitokin.[158] Gejala flu nalika taun 1918 ora biyasa banget nganti influenza ing awalé salah didiagnosis minangka mriyang dengue, kolera, utawa uga mriyang tifoid. Sawijining pangamat nulisaké, “Salah sawijining komplikasi sing paling abot yaiku panggetihan saka selaput lendhir, utamané saka irung, lambung, lan usus. Panggetihan saka kuping lan panggetihan petechia uga dumadi.”[157] Mayoritas pepati disababaké déning pneumonia bakterial, infèksi sékundhèr sing ditimbulaké déning influenza, nanging virus uga matèni wong sacara langsung, nimbulaké panggetihan masif lan edema paru.[159]

Pandemi flu 1918 (pandemi flu Spanyol) bener-bener mandonya, malah nyebar tekan Kutub Lor lan Kapuloan Pasifik sing adoh. Panyakit sing abot banget matèni watara 2 nganti 20% saka panandhang sing kainfèksi, ora kaya tingkat pepati epidemi flu sing biyasané mung 0,1%.[160][157] Gejala liya saka pandemi iki yaiku kedadèyan iki sebagéyan gedhé matèni wong diwasa enom, kanthi 99% pepati pandemi influenza dumadi ing wong-wong kanthi umur sangisoré 65, lan luwih saka setengahé umur 20 tekan 40 taun.[161] Iki ora biyasa amarga influenza biyasané paling matèkaké ing umur enom banget (sangisoré umur 2 taun) lan ing umur tuwa banget (sandhuwuré 70 taun). Mortalitas total saka pandemi 1918-1919 ora dikawruhi, nanging diprakirakaké watara 2,5% nganti 5% saka kabèh populasi donya wis mati amarga flu iki. Akèhé 25 yuta mungkin wis mati jroning 25 minggu pisanan; minangka tetimbangan, HIV/AIDS wis matèni 25 yuta panandhangé jroning 25 taun pisanan.[157]

Pandemi flu sing dumadi sabanjuré ora nduwèni dampak gedhé banget. Pandemi kasebut yaiku Flu Asia 1957 (tipe A, galur H2N2) lan Flu Hongkong 1968 (Tipe A, galur H3N2), nanging wabah sing luwih cilik iki malah matèni mayuta-yuta wong. Ing pandemi sing dumadi ing samburiné antibiotik wis sumadiya kanggo ngendhalèkaké infèksi sékundhèr lan iku wis mbiyantu ngurangi mortalitas tinimbang Flu Spanyol 1918.[160]

Pandemi flu sing wis dikawruhi[40][154][162]
Jeneng pandemi Wektu Pepati Tingkat pepati Subtipe sing duwé peran Tingkat Aboté Pandemi
Flu (Rusia) Asia[163] 1889–1890 1 yuta 0,15% kamungkinan H3N8 NA
Pandemi flu 1918
(Flu Spanyol)[164] 		1918–1920 20 nganti 100 yuta 2% H1N1 5
Flu Asia 1957–1958 1 nganti 1,5 yuta 0,13% H2N2 2
Flu Hong Kong 1968–1969 0,75 nganti 1 yuta <0,1% H3N2 2
Pandemi flu 2009[165] 2009–2010 18.000 0,03% H1N1 NA

Virus influenza pisanan sing kasil diisolasi asalé saka unggas, nalika taun 1901 agèn sing nimbulaké panyakit sing diarani “fowl plague” diliwataké lumantar filter Chamberland, sing duwé pori sing ukurané cilik banget kanggo diliwati déning bakteria.[166] Etiologi influenza, famili virus Orthomyxoviridae, pisanan ditemokaké ing babi déning Richard Shope nalika taun 1931.[167] Panemon iki banjur dimèluni déning isolasi virus saka manungsa déning saklompok panaliti sing dipimpin déning Patrick Laidlaw saka Konsili Panalitèn Brtainia Raya nalika taun 1933.[168] Nanging, nalika taun 1935, nalika Wendell Stanley pisanan ngristalisasikaké tobacco mosaic virus, sifat non sélulèr saka virus dikawruhi.

Laku signifikan pisanan jroning nyegah influenza yaiku dikembangaké vaksin virus mati kanggo influenza nalika taun 1944 déning Thomas Francis, Jr.. Iki arupa perkembangan saka karya Frank Macfarlane Burnet, sawijining wong Australia, sing nuduhaké yèn virus bakal kélangan virulènsiné nalika dhèwèké dikultur jroning endhog pitik sing wis dibagi. [169] Aplikasi saka temon iki déning Francis mungkinaké dhèwèké lan tim panalitiné ing Universitas Michigan kanggo ngembangaké vaksin influenza pisanan, kanthi dhukungan saka Angkatan Bersenjata Amérika Sarékat.[170] Dinas Katentaraan nduwèni katerlibatan ing panalitèn iki amarga pengalaman ing influenza nalika Perang Donya I, nalika èwonan tentara mati déning virus jroning étungan sasi.[157] Dibandhingaké karo vaksin, perkembangan obat anti-influenza luwih alon, kanthi diwetokaké lisènsi amantadine nalika taun 1966, lan mèh telung puluh taun sabanjuré, golongan obat sabanjuré (inhibitor neruaminidase) dikembangaké.[41]

Masarakat lan kabudayan

Influenza nimbulaké beban béya langsung amarga ilangé prodhuktivitas lan béya pangobatan mèdhis sing diakibataké, lan uga béya ora langsung arupa laku-laku prévèntif. Ing Amérika Sarékat, influenza nduwèni tanggung jawab kanggo total beban gedhéné luwih saka 10 yuta dollar per taun, sauntara wis diprakirakaké yèn pandemi ing mangsa ngarèp bisa nimbulaké tuna atusan yuta dolar jroning wangun beban langsung lan ora langsung.[171] Nanging, dampak ékonomi saka pandemi sing sadurungé durung disinaoni sacara intènsif, lan sebagéyan panulis wis nduga yèn influenza Spanyol sabeneré duwé èfèk jangka dawa positif ing patuwuhan pendapatan per-kapita, senajan ana pamudhunan sing gedhé ing populasi pegawé lan èfèk déprèsi jangka cendhak sing abot.[172] Panalitèn liya wis ngupaya kanggo mrédhiksi beban béya saka sawijining pandemi sing padha aboté karo flu Spanyol 1918 ing ékonomi Amérika Sarékat, ing endi 30% saka kabèh pegawé dadi lara, lan 2,5% ngalami pati. Angka lelara watara 30% lan suwéné panyakit watara telung minggu bakal ngedhunaké prodhuk domèstik bruto gedhéné 5%. Beban tambahan bisa muncul saka pangobatan mèdhis saka 18 yuta nganti 45 yuta wong, lan beban ékonomi kabèh bakal dadi kurang luwih 700 yuta dolar.[173]

Béya pancegahan uga dhuwur. Pamaréntah ing saindhenging donya wis ngentèkaké mayuta-yuta dolar Amérika jroning persiapan lan parencanaan jroning ngadhepi kamungkinan pandemi flu manuk H5N1, kanthi beban béya sing magepokan karo panukonan obat lan vaksin lan uga ngembangaké latihan bencana lan strategi jroning ningkataké pangawasan wewatesan.[174] Pada 1 November 2005, Presiden Amerika Serikat George W. Bush mengeluarkan the National Strategy to Safeguard Against the Danger of Pandemic Influenza (Strategi Nasional kanggo Ngreksa Bebaya Pandemi influenza)[175] sing didhukung déning panjalukan dana marang kongrès gunggungé 7,1 yuta dollar kanggo miwiti implemèntasi rencana kasebut.[176] Ing donya internasional, ing tanggal 18 Januari 2006, negara-negara donor wis janji kanggo nyumbang 2 yuta dolar kanggo merangi flu manuk ing Konferènsi Prajanjian Internasional ngenani influenza Unggas lan Manungsa (International Pledging Conference on Avian and Human Influenza) sing dileksanakaké sakwéné rong dina ing Cina.[177]

Jroning pambijian pandemi H1N1 2009 ing negara-negara kapilih ing wilahan bumi bagéyan kidul, data nuduhaké yèn kabèh negara ngalami dampak sosio/ékonomi jroning wates wektu lan/utawa géografis tartamtu lan pamudhunan sauntara jroning kapariwisataan sing utamané disababaké déning kewedèn bakal panyakit H1N1 2009. Isih awal banget kanggo nemtokaké apa pandemi H1N1 wis nimbulaké dampak ékonomi jangka dawa.[178]

Panalitèn

Dr. Terrence Tumpey mriksa virus flu Spanyol 1918.

Panalitèn ing influenza nyakup panalitèn ing virologi molekulèr, kepriyé virus nimbulaké panyakit (patogenesis), rèspon imun inang, génom virus, lan kepriyé panyebaran virus (epidemiologi). Panalitèn iki mbiyantu pangembangan laku nangkal influenza; contoné, pamahaman sing luwih becik ngenani rèspons sistem imun awak mbiyantu pangembangan vaksin, lan gambaran sing dhetil ngenani kepriyé influenza nyerang sèl mbiyantu dikembangaké obat-obat antivirus. Salah siji program panalitèn dhasar sing paling wigati yaiku Influenza Genome Sequencing Project (Proyèk panemton urutan génom influenza), sing nyiptakaké pustaka (dhaptar kumpulan) sékuèns (gèn) influenza; pustaka iki bisa mbiyantu nemtokaké faktor endi sing gawé sawijining galur luwih matèkaké tinimbang galur liyané, gèn endi sing paling mangaruhi imunogenisitas, lan kepriyé virus évolusi saka wektu menyang wektu sabanjuré.[179]

Panalitèn vaksin anyar wigati banget, amarga vaksin sing sumadiya saiki alon banget lan larang kanggo diprodhuksi lan kudu diformulasi ulang saben tauné. Panemton urutan (sequencing) saka génom influenza lan tèknologi DNA rékombinan bisa nyepetaké ditemokaké galur vaksin anyar kanthi mungkinaké panaliti ngganti antigèn anyar ing galur vaksin sing wis dikembangaké sadurungé. [180] Tèknologi anyar uga nembé dikembangaké kanggo nuwuhaké virus ing kultur sèl, sing njanjèkaké angka prodhuksi sing luwih dhuwur, béya sing luwih asor, kualitas sing luwih apik lan surge capacity sing luwih apik.[181] Panalitèn ing vaksin influenza A universal, sing dituduhaké ing domain èksternal saka protein M2 transmémbran virus (M2e), nembé dileksanakaké déning University of Ghent déning Walter Fiers, Xavier Saelens, lan klompoké[182][183][184] lan saiki wis kasil ngliwati uji klinis fase 1.

Sapérangan biologic, vaksin lan imunobiologic terapeutik uga nembé ditliti kanggo ngobati infèksi sing disebabaké déning virus. Biologi terapeutik dirancang kanggo ngaktivasi rèspon imun tumrap virus utawa antigèn. Biyasané biologic ora nargètaké jalur métabolik kayadéné obat-obat antivirus, nanging ngrangsang sèl imun kayadéné limfosit, makrofag, lan/utawa antigen presenting cells kanggo mènèhi rèspon imun tumrap èfèk sitotoksik marang virus. Modhèl influenza, kayadéné influenza mencit (murine influenza) arupa modhèl sing apik kanggo dipigunakaké kanggo nguji èfèk biologic profilaksis lan terapeutik. Contoné Lymphocyte T-Cell Immune Modulator nyandhet patuwuhan virus ing modhèl influenza mencit.[185]

Infèksi ing kéwan liya

Influenza nginfèksi akèh spésiès kéwan, lan transfer galur virus antar spésiès bisa dumadi. Unggas diduga arupa inang kéwan utama saka virus influenza.[186] Nembelas wangun hémagglutinin lan sanga wangun néuraminidase wis diidhèntifikasi. Kabèh subtipe sing wis dikawruhi (HxNy) ditemokaké ing unggas, nanging akèh subtipe endemik ing manungsa, asu, jaran, lan babi; populasi onta, garangan, kucing, asu laut, cerpelai (mink) lan iwak lodan uga nuduhaké bukti-bukti infèksi utawa paparan tumrap influenza.[27] Varian saka virus flu sok-sok dijenengi miturut spésiès ing endi galur kasebut endemik utawa adhaptasi. Varian utama saka jeneng-jeneng sing migunakaké konvènsi iki yaiku: flu unggas, flu manungsa, flu babi, flu jaran, lan flu asu. (Flu kucing umumé ngrujuk marang rhinotracheitis virus kucing utawa Feline calicivirus lan dudu arupa infèksi sing asalé saka virus influenza.). Ing babi, jaran, lan asu, gejala influenza sarupa karo ing manungsa, mawa watuk, mriyang, lan kéhalangan nepsu mangan.[27] Frékuènsi panyakit iki ing kéwan ora disinaoni padha apiké ing infèksi marang manungsa, nanging wabah influenza ing asu laut pelabuhan nimbulaké kurang luwih 500 patiné asu laut ing pesisir New England nalika taun 1979-1980.[187] Ing sisih liya, wabah ing babi asring dumadi lan ora nimbulaké angka pepati sing abot.[27]

Flu unggas

Gejala flu ing unggas manéka lan mungkin ora spésifik.[188] Gejala sing ngetutaké infèksi flu unggas kanthi patogenesitas sing asor bisa arupa wulu sing morak-marik, pamudhunan cilik jroning prodhuksi endhog, utawa pamudhunan bobot awak dikombinasikaké karo panyakit ambegan ènthèng.[189] Amarga gejala sing ènthèng iki bisa gawé diagnosis ing lapangan dadi angèl, ngetutaké panyebaran flu unggas merlokaké uji laboratorium saka sampel sing asalé saka unggas sing kainfèksi. Sapérangan galur kayadéné H9N2 Asia virulèn banget marang kéwan ingon unggas lan bisa nimbulaké gejala sing luwih èkstrém lan mortalitas sing signifikan.[190] Ing wangun sing paling patogenik, influenza ing pitik lan kalkun nimbulaké munculé gejala ndadak lan pepati mèh 100% jroning rong dina.[191] Amarga virus nyebar kanthi cepet ing kahanan sing padhet kayadéné ing paternakan intènsif pitik lan kalkun, wabah iki bisa nimbulaké dampak ékonomi sing gedhé kanggo paternak unggas.

Galur H5N1 sing wis adaptasi marang unggas lan patogèn banget (diarani HPAI A(H5N1), cekakan saka "highly pathogenic avian influenza virus of type A of subtype H5N1") nimbulaké flu H5N1, sing umumé ditepungi minangka flu unggas, utawa "flu manuk", lan endemik ing akèh populasi manuk, utamané ing Asia Kidul-wétan. Galur turunan Asia saka HPAI A (H5N1) nyebar sacara global. Epizootik (epidemi ing makluk urip dudu manungsa) lan panzootik (panyakit sing ngenani kéwan saka akèh spésiès, utamané jroning wilayah sing wiyar banget), wis matèni puluhan yuta unggas lan nyebabaké pepati disengaja atusan yuta unggas liya jroning upaya kanggo ngendhalèkaké panyebarané. Sebagéyan gedhé réferènsi ing médhia marang “flu manuk” lan sebagéyan gedhé réferènsi marang H5N1 yaiku ngenani galur spésifik iki.[192][193]

Saiki, HPAI A(H5N1) arupa panyakit unggas, lan ora ana bukti sing nuduhaké panularan sing èfisièn manungsa-marang-manungsa saka HPAI A(H5N1). Ing mèh kabèh kasus, wong-wong sing kainfèksi wis ngalami kontak fisik sing èkstènsif karo unggas sing kainfèksi.[194] Ing mangsa ngarep, H5N1 bisa mutasi utawa ngalami réassortment dadi galur sing mampu ditularaké antar manungsa kanthi èfisièn. Owah-owahan sing diperlokaké nganti iki dumadi durung dikawruhi kanthi becik.[195] Nanging, amarga dhuwuré angka pepati lan virulènsi H5N1, kahanan endemiknya, lan inang réservoir biologis sing gunggungé gedhé lan tansaya tambah, virus H5N1 arupa ancaman pandemi donya ing mangsa flu taun 2006-07, lan milyaran dolar wis diklumpukaké lan dientèkaké jroning nliti H5N1 lan ngrencanakaké kanggo kamungkinan pandemi influenza.[174]

Flu babi

Ing babi, influenza babi nimbulaké mriyang, awak lemes, wahing, watuk, kangèlan ambegan, lan pemudhunan nepsu mangan.[196] Ing sebagéyan kasus infèksi bisa nimbulaké aborsi. Senajan mortalitas biyasané asor, virus bisa nimbulaké pamudhunan bobot awak lan patuwuhan sing ala, nimbulaké dampak karugèn ékonomi kanggo para paternak.[196] Babi sing kainfèksi bisa ngalami kélangan bobot watara 12 pon bobot awak jroning jangka wektu 3 nganti 4 minggu.[197]

Nalika taun 2009, galur virus H1N1 sing asalé saka babi, sing asring diarani minangka “flu babi” nyebabaké pandemi flu 2009, nanging ora ana bukti yèn virus iki èndemik ing babi (temenan arupa flu babi) utawa bisa nular saka babi menyang manungsa, nanging virus iki nyebar saka manungsa-marang-manungsa.[198][199] Galur iki arupa réassortment saka sapérangan galur H1N1 sing biyasané ditemokaké sacara kapisah, ing manungsa, unggas, lan babi.[200]

Cathetan sikil

  1. ↑ a b c d "Influenza: Viral Infections: Merck Manual Home Edition". www.merck.com. Dibukak ing 2008-03-15.
  2. ↑ a b c Eccles, R (2005). "Understanding the symptoms of the common cold and influenza". Lancet Infect Dis. 5 (11): 718–25. doi:10.1016/S1473-3099(05)70270-X. PMID 16253889.
  3. ↑ Seasonal Flu vs. Stomach Flu by Kristina Duda, R.N.; Diakses 12 Maret 2007 (Website: "About, Inc., A part of The New York Times Company"). So-called "stomach flu" is sometimes also called "24-hour flu." Neither one is actually flu and are instead unrelated gastroenteritis.
  4. ↑ Ballinger, MN.; Standiford, TJ. (2010). "Postinfluenza bacterial pneumonia: host defenses gone awry". J Interferon Cytokine Res. 30 (9): 643–52. doi:10.1089/jir.2010.0049. PMID 20726789. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  5. ↑ a b Brankston G, Gitterman L, Hirji Z, Lemieux C, Gardam M (2007). "Transmission of influenza A in human beings". Lancet Infect Dis. 7 (4): 257–65. doi:10.1016/S1473-3099(07)70029-4. PMID 17376383. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  6. ↑ Suarez, D (2003). "The effect of various disinfectants on detection of avian influenza virus by real time RT-PCR". Avian Dis. 47 (3 Suppl): 1091–5. doi:10.1637/0005-2086-47.s3.1091. PMID 14575118. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  7. ↑ Avian Influenza (Bird Flu): Implications for Human Disease. Physical characteristics of influenza A viruses. UMN CIDRAP.
  8. ↑ Jefferson, T.; Del Mar, C.; Dooley, L.; Ferroni, E.; Al-Ansary, LA.; Bawazeer, GA.; van Driel, ML.; Nair, S.; Foxlee, R. (2010). "Physical interventions to interrupt or reduce the spread of respiratory viruses". Cochrane Database Syst Rev (1): CD006207. doi:10.1002/14651858.CD006207.pub3. PMID 20091588. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (pitulung)
  9. ↑ Influenza (Seasonal), World Health Organization, April 2009. Diaksès 13-02-2010.
  10. ↑ Jonathan Dushoff; Plotkin, JB; Viboud, C; Earn, DJ; Simonsen, L (2006). "Mortality due to Influenza in the United States — An Annualized Regression Approach Using Multiple-Cause Mortality Data". American Journal of Epidemiology. 163 (2): 181–7. doi:10.1093/aje/kwj024. PMID 16319291. Dibukak ing 2009-10-29. The regression model attributes an annual average of 41,400 (95% confidence interval: 27,100, 55,700) deaths to influenza over the period 1979–2001.
  11. ↑ Julie Steenhuysen (August 26, 2010). "CDC backs away from decades-old flu death estimate". Reuters. Dibukak ing 2010-09-13. Instead of the estimated 36,000 annual flu deaths in the United States ... the actual number in the past 30 years has ranged from a low of about 3,300 deaths to a high of nearly 49,000, the CDC said on Thursday. {{cite news}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (pitulung)
  12. ↑ "Avian influenza ("bird flu") fact sheet". WHO. 2006. Dibukak ing 2006-10-20. {{cite web}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  13. ↑ World Health Organization. World now at the start of 2009 influenza pandemic. http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2009/h1n1_pandemic_phase6_20090611/en/index.html
  14. ↑ WHO position paper: influenza vaccines WHO weekly Epidemiological Record 19 August 2005, vol. 80, 33, hal. 277–288.
  15. ↑ Villegas, P (1998). "Viral diseases of the respiratory system". Poult Sci. 77 (8): 1143–5. PMID 9706079.
  16. ↑ Horwood F, Macfarlane J (2002). "Pneumococcal and influenza vaccination: current situation and future prospects". Thorax. 57 (Suppl 2): II24–II30. PMC 1766003. PMID 12364707. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  17. ↑ World Health Organization, Global Alert and Response (GAR), Antiviral drugs for pandemic (H1N1) 2009: definitions and use, 22 Desember 2009.
  18. ↑ Kawaoka Y (editor). (2006). Influenza Virology: Current Topics. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-06-6. {{cite book}}: |author= has generic name (pitulung)
  19. ↑ Vainionpää R, Hyypiä T (1994). "Biology of parainfluenza viruses". Clin. Microbiol. Rev. 7 (2): 265–75. PMC 358320. PMID 8055470. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  20. ↑ Hall CB (2001). "Respiratory syncytial virus and parainfluenza virus". N. Engl. J. Med. 344 (25): 1917–28. doi:10.1056/NEJM200106213442507. PMID 11419430. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  21. ↑ Klenk; et al. (2008). "Avian Influenza: Molecular Mechanisms of Pathogenesis and Host Range". Animal Viruses: Molecular Biology. Caister Academic Press. ISBN 978-1-904455-22-6. {{cite book}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |chapterurl= ignored (pitulung)
  22. ↑ a b c d Hay, A (2001). "The evolution of human influenza viruses". Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 356 (1416): 1861–70. doi:10.1098/rstb.2001.0999. PMC 1088562. PMID 11779385. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  23. ↑ Fouchier, R (2004). "Avian influenza A virus (H7N7) associated with human conjunctivitis and a fatal case of acute respiratory distress syndrome". Proc Natl Acad Sci USA. 101 (5): 1356–61. doi:10.1073/pnas.0308352100. PMC 337057. PMID 14745020. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  24. ↑ Osterhaus, A (2000). "Influenza B virus in seals". Science. 288 (5468): 1051–3. doi:10.1126/science.288.5468.1051. PMID 10807575. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  25. ↑ Jakeman KJ, Tisdale M, Russell S, Leone A, Sweet C (1994). "Efficacy of 2'-deoxy-2'-fluororibosides against influenza A and B viruses in ferrets". Antimicrob. Agents Chemother. 38 (8): 1864–7. PMC 284652. PMID 7986023. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  26. ↑ Nobusawa, E (2006). "Comparison of the mutation rates of human influenza A and B viruses". J Virol. 80 (7): 3675–8. doi:10.1128/JVI.80.7.3675-3678.2006. PMC 1440390. PMID 16537638. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  27. ↑ a b c d R, Webster (1992). "Evolution and ecology of influenza A viruses". Microbiol Rev. 56 (1): 152–79. PMC 372859. PMID 1579108. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  28. ↑ Zambon, M (1999). "Epidemiology and pathogenesis of influenza". J Antimicrob Chemother. 44 Suppl B: 3–9. doi:10.1093/jac/44.suppl_2.3. PMID 10877456. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  29. ↑ Matsuzaki, Y (2002). "Antigenic and genetic characterization of influenza C viruses which caused two outbreaks in Yamagata City, Japan, in 1996 and 1998". J Clin Microbiol. 40 (2): 422–9. doi:10.1128/JCM.40.2.422-429.2002. PMC 153379. PMID 11825952. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  30. ↑ a b Taubenberger, JK; Morens, DM (2008). "The pathology of influenza virus infections". Annu Rev Pathol. 3: 499–522. doi:10.1146/annurev.pathmechdis.3.121806.154316. PMC 2504709. PMID 18039138.
  31. ↑ Matsuzaki, Y (2006). "Clinical features of influenza C virus infection in children". J Infect Dis. 193 (9): 1229–35. doi:10.1086/502973. PMID 16586359. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  32. ↑ Katagiri, S (1983). "An outbreak of type C influenza in a children's home". J Infect Dis. 148 (1): 51–6. PMID 6309999. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  33. ↑ International Committee on Taxonomy of Viruses descriptions of: Orthomyxoviridae[pranala mati], Influenzavirus B[pranala mati] and Influenzavirus C[pranala mati]
  34. ↑ International Committee on Taxonomy of Viruses. "The Universal Virus Database, version 4: Influenza A".[pranala mati]
  35. ↑ a b Lamb RA, Choppin PW (1983). "The gene structure and replication of influenza virus". Annu. Rev. Biochem. 52: 467–506. doi:10.1146/annurev.bi.52.070183.002343. PMID 6351727.
  36. ↑ a b c d e Bouvier NM, Palese P (2008). "The biology of influenza viruses". Vaccine. 26 Suppl 4: D49–53. doi:10.1016/j.vaccine.2008.07.039. PMID 19230160. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  37. ↑ Ghedin, E; Sengamalay, NA; Shumway, M; Zaborsky, J; Feldblyum, T; Subbu, V; Spiro, DJ; Sitz, J; Koo, H (2005). "Large-scale sequencing of human influenza reveals the dynamic nature of viral genome evolution". Nature. 437 (7062): 1162–6. doi:10.1038/nature04239. PMID 16208317. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  38. ↑ Suzuki, Y (2005). "Sialobiology of influenza: molecular mechanism of host range variation of influenza viruses". Biol Pharm Bull. 28 (3): 399–408. doi:10.1248/bpb.28.399. PMID 15744059.
  39. ↑ a b Wilson, J (2003). "Recent strategies in the search for new anti-influenza therapies". Curr Drug Targets. 4 (5): 389–408. doi:10.2174/1389450033491019. PMID 12816348. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  40. ↑ a b c d e Hilleman, M (2002). "Realities and enigmas of human viral influenza: pathogenesis, epidemiology and control". Vaccine. 20 (25–26): 3068–87. doi:10.1016/S0264-410X(02)00254-2. PMID 12163258. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  41. ↑ a b Lynch JP, Walsh EE (2007). "Influenza: evolving strategies in treatment and prevention". Semin Respir Crit Care Med. 28 (2): 144–58. doi:10.1055/s-2007-976487. PMID 17458769. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  42. ↑ Smith AE, Helenius A (2004). "How viruses enter animal cells". Science. 304 (5668): 237–42. doi:10.1126/science.1094823. PMID 15073366. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  43. ↑ a b Wagner, R (2002). "Functional balance between haemagglutinin and neuraminidase in influenza virus infections". Rev Med Virol. 12 (3): 159–66. doi:10.1002/rmv.352. PMID 11987141. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  44. ↑ a b Steinhauer DA (1999). "Role of hemagglutinin cleavage for the pathogenicity of influenza virus". Virology. 258 (1): 1–20. doi:10.1006/viro.1999.9716. PMID 10329563. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  45. ↑ Lakadamyali, M (2003). "Visualizing infection of individual influenza viruses". Proc Natl Acad Sci USA. 100 (16): 9280–5. doi:10.1073/pnas.0832269100. PMC 170909. PMID 12883000. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  46. ↑ a b Pinto LH, Lamb RA (2006). "The M2 proton channels of influenza A and B viruses". J. Biol. Chem. 281 (14): 8997–9000. doi:10.1074/jbc.R500020200. PMID 16407184. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  47. ↑ Cros, J (2003). "Trafficking of viral genomic RNA into and out of the nucleus: influenza, Thogoto and Borna disease viruses". Virus Res. 95 (1–2): 3–12. doi:10.1016/S0168-1702(03)00159-X. PMID 12921991. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  48. ↑ Kash, J (2006). "Hijacking of the host-cell response and translational control during influenza virus infection". Virus Res. 119 (1): 111–20. doi:10.1016/j.virusres.2005.10.013. PMID 16630668. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  49. ↑ Nayak, D (2004). "Assembly and budding of influenza virus". Virus Res. 106 (2): 147–65. doi:10.1016/j.virusres.2004.08.012. PMID 15567494. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  50. ↑ Drake, J (1993). "Rates of spontaneous mutation among RNA viruses". Proc Natl Acad Sci USA. 90 (9): 4171–5. doi:10.1073/pnas.90.9.4171. PMC 46468. PMID 8387212. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  51. ↑ a b c Call S, Vollenweider M, Hornung C, Simel D, McKinney W (2005). "Does this patient have influenza?". JAMA. 293 (8): 987–97. doi:10.1001/jama.293.8.987. PMID 15728170.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  52. ↑ Suzuki E, Ichihara K, Johnson AM (2007). "Natural course of fever during influenza virus infection in children". Clin Pediatr (Phila). 46 (1): 76–9. doi:10.1177/0009922806289588. PMID 17164515. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  53. ↑ Silva ME, Cherry JD, Wilton RJ, Ghafouri NM, Bruckner DA, Miller MJ (1999). "Acute fever and petechial rash associated with influenza A virus infection". Clinical Infectious Diseases : an Official Publication of the Infectious Diseases Society of America. 29 (2): 453–4. doi:10.1086/520240. PMID 10476766. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  54. ↑ a b Richards S (2005). "Flu blues". Nurs Stand. 20 (8): 26–7. PMID 16295596.
  55. ↑ Heikkinen T (2006). "Influenza in children". Acta Paediatr. 95 (7): 778–84. doi:10.1080/08035250600612272. PMID 16801171. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  56. ↑ Kerr AA, McQuillin J, Downham MA, Gardner PS (1975). "Gastric 'flu influenza B causing abdominal symptoms in children". Lancet. 1 (7902): 291–5. doi:10.1016/S0140-6736(75)91205-2. PMID 46444.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  57. ↑ Hui DS (2008). "Review of clinical symptoms and spectrum in humans with influenza A/H5N1 infection". Respirology. 13 Suppl 1: S10–3. doi:10.1111/j.1440-1843.2008.01247.x. PMID 18366521. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  58. ↑ Monto A, Gravenstein S, Elliott M, Colopy M, Schweinle J (2000). "Clinical signs and symptoms predicting influenza infection". Arch Intern Med. 160 (21): 3243–7. doi:10.1001/archinte.160.21.3243. PMID 11088084.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  59. ↑ Smith K, Roberts M (2002). "Cost-effectiveness of newer treatment strategies for influenza". Am J Med. 113 (4): 300–7. doi:10.1016/S0002-9343(02)01222-6. PMID 12361816.
  60. ↑ a b c d Rothberg M, Bellantonio S, Rose D (2 September 2003). "Management of influenza in adults older than 65 years of age: cost-effectiveness of rapid testing and antiviral therapy". Ann Intern Med. 139 (5 Pt 1): 321–9. PMID 12965940.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  61. ↑ Centers for Disease Control and Prevention. Lab Diagnosis of Influenza. Diaksès 1 Mei 2009
  62. ↑ a b Carrat F, Luong J, Lao H, Sallé A, Lajaunie C, Wackernagel H (2006). "A 'small-world-like' model for comparing interventions aimed at preventing and controlling influenza pandemics". BMC Med. 4: 26. doi:10.1186/1741-7015-4-26. PMC 1626479. PMID 17059593.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  63. ↑ "CDC H1N1 Flu : Updated Interim Recommendations for the Use of Antiviral Medications in the Treatment and Prevention of Influenza for the 2009-2010 Season". Centers for Disease Control and Prevention.
  64. ↑ Mitamura K, Sugaya N (2006). "[Diagnosis and Treatment of influenza—clinical investigation on viral shedding in children with influenza]". Uirusu. 56 (1): 109–16. doi:10.2222/jsv.56.109. PMID 17038819.
  65. ↑ Grassly NC, Fraser C (2008). "Mathematical models of infectious disease transmission". Nat. Rev. Microbiol. 6 (6): 477–87. doi:10.1038/nrmicro1845. PMID 18533288. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  66. ↑ a b c d e Weber TP, Stilianakis NI (2008). "Inactivation of influenza A viruses in the environment and modes of transmission: a critical review". J. Infect. 57 (5): 361–73. doi:10.1016/j.jinf.2008.08.013. PMID 18848358. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  67. ↑ Hall CB (2007). "The spread of influenza and other respiratory viruses: complexities and conjectures". Clin. Infect. Dis. 45 (3): 353–9. doi:10.1086/519433. PMID 17599315. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  68. ↑ Tellier R (2006). "Review of aerosol transmission of influenza A virus". Emerging Infect. Dis. 12 (11): 1657–62. PMID 17283614. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  69. ↑ Cole E, Cook C (1998). "Characterization of infectious aerosols in health care facilities: an aid to effective engineering controls and preventive strategies". Am J Infect Control. 26 (4): 453–64. doi:10.1016/S0196-6553(98)70046-X. PMID 9721404.
  70. ↑ a b Thomas Y, Vogel G, Wunderli W; et al. (2008). "Survival of influenza virus on banknotes". Appl. Environ. Microbiol. 74 (10): 3002–7. doi:10.1128/AEM.00076-08. PMC 2394922. PMID 18359825. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  71. ↑ Bean B, Moore BM, Sterner B, Peterson LR, Gerding DN, Balfour HH (1982). "Survival of influenza viruses on environmental surfaces". J. Infect. Dis. 146 (1): 47–51. PMID 6282993. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  72. ↑ a b "Influenza Factsheet" (PDF). Center for Food Security and Public Health, Iowa State University. hal. 7
  73. ↑ Jefferies WM, Turner JC, Lobo M, Gwaltney JM Jr. (1998). "Low plasma levels of adrenocorticotropic hormone in patients with acute influenza". Clin Infect Dis. 26 (26): 708–10. doi:10.1086/514594. PMID 9524849.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  74. ↑ a b Korteweg C, Gu J (2008). "Pathology, molecular biology, and pathogenesis of avian influenza A (H5N1) infection in humans". Am. J. Pathol. 172 (5): 1155–70. doi:10.2353/ajpath.2008.070791. PMC 2329826. PMID 18403604. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  75. ↑ Nicholls JM, Chan RW, Russell RJ, Air GM, Peiris JS (2008). "Evolving complexities of influenza virus and its receptors". Trends Microbiol. 16 (4): 149–57. doi:10.1016/j.tim.2008.01.008. PMID 18375125. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  76. ↑ van Riel D, Munster VJ, de Wit E; et al. (2006). "H5N1 Virus Attachment to Lower Respiratory Tract". Science. 312 (5772): 399. doi:10.1126/science.1125548. PMID 16556800. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  77. ↑ Shinya K, Ebina M, Yamada S, Ono M, Kasai N, Kawaoka Y (2006). "Avian flu: influenza virus receptors in the human airway". Nature. 440 (7083): 435–6. doi:10.1038/440435a. PMID 16554799. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  78. ↑ van Riel D, Munster VJ, de Wit E; et al. (2007). "Human and avian influenza viruses target different cells in the lower respiratory tract of humans and other mammals". Am. J. Pathol. 171 (4): 1215–23. doi:10.2353/ajpath.2007.070248. PMC 1988871. PMID 17717141. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  79. ↑ Schmitz N, Kurrer M, Bachmann M, Kopf M (2005). "Interleukin-1 is responsible for acute lung immunopathology but increases survival of respiratory influenza virus infection". J Virol. 79 (10): 6441–8. doi:10.1128/JVI.79.10.6441-6448.2005. PMC 1091664. PMID 15858027.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  80. ↑ Winther B, Gwaltney J, Mygind N, Hendley J (1998). "Viral-induced rhinitis". Am J Rhinol. 12 (1): 17–20. doi:10.2500/105065898782102954. PMID 9513654.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  81. ↑ Cheung CY, Poon LL, Lau AS; et al. (2002). "Induction of proinflammatory cytokines in human macrophages by influenza A (H5N1) viruses: a mechanism for the unusual severity of human disease?". Lancet. 360 (9348): 1831–7. doi:10.1016/S0140-6736(02)11772-7. PMID 12480361. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  82. ↑ Kobasa D, Jones SM, Shinya K; et al. (2007). "Aberrant innate immune response in lethal infection of macaques with the 1918 influenza virus". Nature. 445 (7125): 319–23. doi:10.1038/nature05495. PMID 17230189. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  83. ↑ Kash JC, Tumpey TM, Proll SC; et al. (2006). "Genomic analysis of increased host immune and cell death responses induced by 1918 influenza virus". Nature. 443 (7111): 578–81. doi:10.1038/nature05181. PMC 2615558. PMID 17006449. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  84. ↑ a b Beigel J, Bray M (2008). "Current and future antiviral therapy of severe seasonal and avian influenza". Antiviral Res. 78 (1): 91–102. doi:10.1016/j.antiviral.2008.01.003. PMC 2346583. PMID 18328578. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  85. ↑ a b Recommended composition of influenza virus vaccines for use in the 2006–2007 influenza season WHO report 2006-02-14. Diaksès 19 Oktober 2006.
  86. ↑ Capua, I (2006). "The challenge of avian influenza to the veterinary community". Avian Pathol. 35 (3): 189–205. doi:10.1080/03079450600717174. PMID 16753610. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  87. ↑ Holmes, E (2005). "Whole-genome analysis of human influenza A virus reveals multiple persistent lineages and reassortment among recent H3N2 viruses". PLoS Biol. 3 (9): e300. doi:10.1371/journal.pbio.0030300. PMC 1180517. PMID 16026181. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  88. ↑ a b Key Facts about Influenza (Flu) Vaccine CDC publication. Published 17 October 2006. Diaksès 18 Oktober 2006.
  89. ↑ Smith NM, Bresee JS, Shay DK, Uyeki TM, Cox NJ, Strikas RA (2006). "Prevention and Control of Influenza: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP)" (PDF). MMWR Recomm Rep. 55 (RR-10): 1–42. PMID 16874296. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  90. ↑ Questions & Answers: Flu Shot Publikasi CDC dianyaraké 24 Juli 2006. Diaksès 19 Oktober 2006.
  91. ↑ World Health Organization. Tables on the Clinical trials of pandemic influenza prototype vaccines. Juli 2009. http://www.who.int/vaccine_research/immunogenicity/immunogenicity_table.xls
  92. ↑ US Food & Drug Administration. FDA Approves Vaccines for 2009 H1N1 Influenza Virus Approval Provides Important Tool to Fight Pandemic. 15 September 2009. http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm182399.htm
  93. ↑ Center for Disease Control and Prevention: "QUESTIONS & ANSWERS: Novel H1N1 Flu (Swine Flu) and You". Diaksès 15 Desember 2009.
  94. ↑ Grayson ML, Melvani S, Druce J; et al. (2009). "Efficacy of soap and water and alcohol-based hand-rub preparations against live H1N1 influenza virus on the hands of human volunteers". Clin. Infect. Dis. 48 (3): 285–91. doi:10.1086/595845. PMID 19115974. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  95. ↑ a b c d Aledort JE, Lurie N, Wasserman J, Bozzette SA (2007). "Non-pharmaceutical public health interventions for pandemic influenza: an evaluation of the evidence base". BMC Public Health. 7: 208. doi:10.1186/1471-2458-7-208. PMC 2040158. PMID 17697389.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  96. ↑ MacIntyre CR, Cauchemez S, Dwyer DE; et al. (2009). "Face mask use and control of respiratory virus transmission in households" (PDF). Emerging Infect. Dis. 15 (2): 233–41. doi:10.3201/eid1502.081167. PMC 2662657. PMID 19193267. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  97. ↑ Bridges CB, Kuehnert MJ, Hall CB (2003). "Transmission of influenza: implications for control in health care settings". Clin. Infect. Dis. 37 (8): 1094–101. doi:10.1086/378292. PMID 14523774. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  98. ↑ Interim Guidance for the Use of Masks to Control Influenza Transmission Coordinating Center for Infectious Diseases (CCID) 8 Agustus 2005
  99. ↑ Murin, Susan (2005). "Respiratory tract infections: another reason not to smoke" (PDF). Cleveland Clinic Journal of Medicine. 72 (10): 916–920. doi:10.3949/ccjm.72.10.916. PMID 16231688. Dibukak ing 2009-10-01. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  100. ↑ Kark, J D (1982). "Cigarette smoking as a risk factor for epidemic a(h1n1) influenza in young men". The New England Journal of Medicine. 307 (17): 1042–1046. doi:10.1056/NEJM198210213071702. ISSN 0028-4793. PMID 7121513. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (pitulung); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  101. ↑ Hota B (2004). "Contamination, disinfection, and cross-colonization: are hospital surfaces reservoirs for nosocomial infection?". Clin Infect Dis. 39 (8): 1182–9. doi:10.1086/424667. PMID 15486843.
  102. ↑ a b McDonnell G, Russell A (1 January 1999). "Antiseptics and disinfectants: activity, action, and resistance" (PDF). Clin Microbiol Rev. 12 (1): 147–79. PMC 88911. PMID 9880479.
  103. ↑ "Chlorine Bleach: Helping to Manage the Flu Risk". Water Quality & Health Council. April 2009. Dibukak ing 2009-05-12.
  104. ↑ Hatchett RJ, Mecher CE, Lipsitch M (2007). "Public health interventions and epidemic intensity during the 1918 influenza pandemic" (PDF). Proc Natl Acad Sci U S A. 104 (18): 7582–7587. doi:10.1073/pnas.0610941104. PMC 1849867. PMID 17416679.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  105. ↑ Bootsma MC, Ferguson NM (2007). "The effect of public health measures on the 1918 influenza pandemic in U.S. cities" (PDF). Proc Natl Acad Sci U S A. 104 (18): 7588–7593. doi:10.1073/pnas.0611071104. PMC 1849868. PMID 17416677.
  106. ↑ "Flu: MedlinePlus Medical Encyclopedia". U.S. National Library of Medicine. Dibukak ing 7 February 2010.
  107. ↑ Glasgow, J (2001). "Reye syndrome — insights on causation and prognosis" (PDF). Arch Dis Child. 85 (5): 351–3. doi:10.1136/adc.85.5.351. PMC 1718987. PMID 11668090. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  108. ↑ Hurt AC, Ho HT, Barr I (2006). "Resistance to anti-influenza drugs: adamantanes and neuraminidase inhibitors". Expert Rev Anti Infect Ther. 4 (5): 795–805. doi:10.1586/14787210.4.5.795. PMID 17140356. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  109. ↑ Centers for Disease Control and Prevention. CDC Recommends against the Use of Amantadine and Rimantadine for the Treatment or Prophylaxis of Influenza in the United States during the 2005–06 Influenza Season. 14 Januari 2006. Diaksès 1 Januari 2007
  110. ↑ Wigati: Cithakan iki ({{cite doi}}) wis lawas. Saperlu nyitir terbitan sarana doi:10.1016/S0140-6736(09)61304-0, anggonen waé {{cite journal}} kanthi wuwuhan |doi=10.1016/S0140-6736(09)61304-0.
  111. ↑ Transcript of virtual press conference with Gregory Hartl, Spokesperson for H1N1, and Dr Nikki Shindo, Medical Officer, Global Influenza Programme, World Health Organization, 12 November 2009. " . . . persistent or rapidly worsening symptoms should also be treated with antivirals. These symptoms include difficulty breathing and a high fever that lasts beyond 3 days. . . [page 1]" " . . . The pandemic virus can cause severe pneumonia even in healthy young people . . . [page 2]"
  112. ↑ Moscona, A (2005). "Neuraminidase inhibitors for influenza" (PDF). N Engl J Med. 353 (13): 1363–73. doi:10.1056/NEJMra050740. PMID 16192481.
  113. ↑ a b Stephenson, I (1999). "Chemotherapeutic control of influenza" (PDF). J Antimicrob Chemother. 44 (1): 6–10. doi:10.1093/jac/44.1.6. PMID 10459804. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  114. ↑ Jefferson, T (2006). Jefferson, Tom (èd.). "Neuraminidase inhibitors for preventing and treating influenza in healthy adults". Cochrane Database Syst Rev. 3: CD001265. doi:10.1002/14651858.CD001265.pub2. PMID 16855962. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  115. ↑ Webster, Robert G.; Govorkova, E. A. (2006). "H5N1 Influenza — Continuing Evolution and Spread" (PDF). N Engl J Med. 355 (21): 2174–77. doi:10.1056/NEJMp068205. PMID 17124014.
  116. ↑ Centers for Disease Control and Prevention (CDC) (2006). "High levels of adamantane resistance among influenza A (H3N2) viruses and interim guidelines for use of antiviral agents — United States, 2005–06 influenza season" (PDF). MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 55 (2): 44–6. PMID 16424859.
  117. ↑ Bright, Rick A; Medina, Marie-jo; Xu, Xiyan; Perez-Oronoz, Gilda; Wallis, Teresa R; Davis, Xiaohong M; Povinelli, Laura; Cox, Nancy J; Klimov, Alexander I (2005). "Incidence of adamantane resistance among influenza A (H3N2) viruses isolated worldwide from 1994 to 2005: a cause for concern". The Lancet. 366 (9492): 1175–81. doi:10.1016/S0140-6736(05)67338-2. PMID 16198766.
  118. ↑ Ilyushina NA, Govorkova EA, Webster RG (2005). "Detection of amantadine-resistant variants among avian influenza viruses isolated in North America and Asia" (PDF). Virology. 341 (1): 102–6. doi:10.1016/j.virol.2005.07.003. PMID 16081121. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  119. ↑ Parry J (2005). "Use of antiviral drug in poultry is blamed for drug resistant strains of avian flu". BMJ. 331 (7507): 10. doi:10.1136/bmj.331.7507.10. PMC 558527. PMID 15994677. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  120. ↑ Hayden FG (1997). "Prevention and treatment of influenza in immunocompromised patients". Am. J. Med. 102 (3A): 55–60, discussion 75–6. doi:10.1016/S0002-9343(97)80013-7. PMID 10868144. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  121. ↑ Whitley RJ, Monto AS. (2006). "Prevention and treatment of influenza in high-risk groups: children, pregnant women, immunocompromised hosts, and nursing home residents". J Infect Dis. 194 S2: S133–8. doi:10.1086/507548. PMID 17163386.
  122. ↑ Angelo SJ, Marshall PS, Chrissoheris MP, Chaves AM (2004). "Clinical characteristics associated with poor outcome in patients acutely infected with Influenza A". Conn Med. 68 (4): 199–205. PMID 15095826. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  123. ↑ Murin S, Bilello K (2005). "Respiratory tract infections: another reason not to smoke". Cleve Clin J Med. 72 (10): 916–20. doi:10.3949/ccjm.72.10.916. PMID 16231688.
  124. ↑ Sandman, Peter M.; Lanard, Jody (2005). "Bird Flu: Communicating the Risk". Perspectives in Health Magazine. 10 (2): 1–6.
  125. ↑ a b Sivadon-Tardy V, Orlikowski D, Porcher R; et al. (2009). "Guillain-Barré syndrome and influenza virus infection". Clin. Infect. Dis. 48 (1): 48–56. doi:10.1086/594124. PMID 19025491. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  126. ↑ Jacobs BC, Rothbarth PH, van der Meché FG; et al. (1998). "The spectrum of antecedent infections in Guillain-Barré syndrome: a case-control study". Neurology. 51 (4): 1110–5. PMID 9781538. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  127. ↑ Vellozzi C, Burwen DR, Dobardzic A, Ball R, Walton K, Haber P (2009). "Safety of trivalent inactivated influenza vaccines in adults: Background for pandemic influenza vaccine safety monitoring". Vaccine. 27 (15): 2114–2120. doi:10.1016/j.vaccine.2009.01.125. PMID 19356614. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  128. ↑ 2009 H1N1 Flu Vaccine Was Safe
  129. ↑ Stowe J, Andrews N, Wise L, Miller E (2009). "Investigation of the temporal association of Guillain-Barre syndrome with influenza vaccine and influenzalike illness using the United Kingdom General Practice Research Database". Am. J. Epidemiol. 169 (3): 382–8. doi:10.1093/aje/kwn310. PMID 19033158. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  130. ↑ Sivadon-Tardy V, Orlikowski D, Porcher R; et al. (2009). "Guillain-Barré syndrome and influenza virus infection". Clin. Infect. Dis. 48 (1): 48–56. doi:10.1086/594124. PMID 19025491. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  131. ↑ Weather and the Flu Season NPR Day to Day, 17 December 2003. Diaksès 19 Oktober 2006
  132. ↑ Lowen, AC; Mubareka, S; Steel, J; Palese, P (2007). "Influenza virus transmission is dependent on relative humidity and temperature" (PDF). PLoS Pathogens. 3 (10): e151. doi:10.1371/journal.ppat.0030151. PMC 2034399. PMID 17953482. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  133. ↑ Shaman J, Kohn M (2009). "Absolute humidity modulates influenza survival, transmission, and seasonality". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 106 (9): 3243–8. doi:10.1073/pnas.0806852106. PMC 2651255. PMID 19204283. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  134. ↑ Shaman J, Pitzer VE, Viboud C, Grenfell BT, Lipsitch M (2010). Ferguson, Neil M. (èd.). "Absolute humidity and the seasonal onset of influenza in the continental United States". PLoS Biol. 8 (2): e1000316. doi:10.1371/journal.pbio.1000316. PMC 2826374. PMID 20186267. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  135. ↑ Shek, LP; Lee, BW (2003). "Epidemiology and seasonality of respiratory tract virus infections in the tropics". Paediatric respiratory reviews. 4 (2): 105–11. doi:10.1016/S1526-0542(03)00024-1. PMID 12758047.
  136. ↑ Dushoff, J; Plotkin, JB; Levin, SA; Earn, DJ (2004). "Dynamical resonance can account for seasonality of influenza epidemics". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 101 (48): 16915–6. doi:10.1073/pnas.0407293101. PMC 534740. PMID 15557003.
  137. ↑ WHO Confirmed Human Cases of H5N1 Data published by WHO Epidemic and Pandemic Alert and Response (EPR). Diaksès 24 Oktober 2006
  138. ↑ Cannell, J (2006). "Epidemic influenza and vitamin D". Epidemiol Infect. 134 (6): 1129–40. doi:10.1017/S0950268806007175. PMC 2870528. PMID 16959053. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  139. ↑ HOPE-SIMPSON, R (1965). "The nature of herpes zoster: a long-term study and a new hypothesis". Proc R Soc Med. 58: 9–20. PMC 1898279. PMID 14267505.
  140. ↑ Influenza WHO Fact sheet No. 211 revised March 2003. Diaksès 22 Oktober 2006.
  141. ↑ Thompson, W (2003). "Mortality associated with influenza and respiratory syncytial virus in the United States". JAMA. 289 (2): 179–86. doi:10.1001/jama.289.2.179. PMID 12517228. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  142. ↑ Thompson, W (2004). "Influenza-associated hospitalizations in the United States". JAMA. 292 (11): 1333–40. doi:10.1001/jama.292.11.1333. PMID 15367555. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  143. ↑ Murray CJ, Lopez AD, Chin B, Feehan D, Hill KH (2006). "Estimation of potential global pandemic influenza mortality on the basis of vital registry data from the 1918-20 pandemic: a quantitative analysis". Lancet. 368 (9554): 2211–8. doi:10.1016/S0140-6736(06)69895-4. PMID 17189032. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  144. ↑ Wolf, Yuri I; Viboud, C; Holmes, EC; Koonin, EV; Lipman, DJ (2006). "Long intervals of stasis punctuated by bursts of positive selection in the seasonal evolution of influenza A virus". Biol Direct. 1 (1): 34. doi:10.1186/1745-6150-1-34. PMC 1647279. PMID 17067369.
  145. ↑ Parrish, C (2005). "The origins of new pandemic viruses: the acquisition of new host ranges by canine parvovirus and influenza A viruses". Annual Rev Microbiol. 59: 553–86. doi:10.1146/annurev.micro.59.030804.121059. PMID 16153179. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  146. ↑ Recker M, Pybus OG, Nee S, Gupta S (2007). "The generation of influenza outbreaks by a network of host immune responses against a limited set of antigenic types". Proc Natl Acad Sci U S A. 104 (18): 7711–7716. doi:10.1073/pnas.0702154104. PMC 1855915. PMID 17460037.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  147. ↑ Influenza, The Oxford English Dictionary, second edition.
  148. ↑ Creighton, Charles (1965): A History Of Epidemics In Britain, With Additional Material By D.E.C. Eversley
  149. ↑ Potter, CW (2001). "A history of influenza". Journal of applied microbiology. 91 (4): 572–579. doi:10.1046/j.1365-2672.2001.01492.x. PMID 11576290.
  150. ↑ Smith, P (2009). "Swine Flu". Croatian Medical Journal. 50 (4): 412. doi:10.3325/cmj.2009.50.412. PMC 2728380. PMID 19673043. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (pitulung)
  151. ↑ Martin, P (2006). "2,500-year evolution of the term epidemic". Emerg Infect Dis. 12 (6): 976–80. PMID 16707055. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  152. ↑ Hippocrates (400 BCE). "Of the Epidemics". Dibukak ing 2006-10-18. {{cite web}}: Check date values in: |date= (pitulung); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  153. ↑ Beveridge, W I (1991). "The chronicle of influenza epidemics". History and Philosophy of the Life Sciences. 13 (2): 223–234. PMID 1724803.
  154. ↑ a b c d Potter CW (2001). "A History of Influenza". Journal of Applied Microbiology. 91 (4): 572–579. doi:10.1046/j.1365-2672.2001.01492.x. PMID 11576290. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  155. ↑ Guerra, Francisco (1988). "The Earliest American Epidemic: The Influenza of 1493". Social Science History. 12 (3): 305–325. doi:10.2307/1171451. JSTOR 1171451. PMID 11618144. (only the first page can be read for free, but that has enough information about influenza being the main disease brought by Columbus killing 90 % of the indiginous population)
  156. ↑ Guerra, F (1993). "The European-American exchange". History and Philosophy of the Life Sciences. 15 (3): 313–327. doi:10.1016/S1471-0846(02)80108-1. PMID 7529930.
  157. ↑ a b c d e Knobler S, Mack A, Mahmoud A, Lemon S (èd.). "1: The Story of Influenza". The Threat of Pandemic Influenza: Are We Ready? Workshop Summary (2005). Washington, D.C.: The National Academies Press. kc. 60–61. {{cite book}}: Unknown parameter |chapterurl= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: editors list (link)
  158. ↑ a b Patterson, KD (1991). "The geography and mortality of the 1918 influenza pandemic". Bull Hist Med. 65 (1): 4–21. PMID 2021692. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  159. ↑ Taubenberger JK, Reid AH, Janczewski TA, Fanning TG (2001). "Integrating historical, clinical and molecular genetic data in order to explain the origin and virulence of the 1918 Spanish influenza virus". Philos. Trans. R. Soc. Lond., B, Biol. Sci. 356 (1416): 1829–39. doi:10.1098/rstb.2001.1020. PMC 1088558. PMID 11779381. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  160. ↑ a b Taubenberger, J (2006). "1918 Influenza: the mother of all pandemics". Emerg Infect Dis. 12 (1): 15–22. PMID 16494711. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  161. ↑ Simonsen, L (1998). "Pandemic versus epidemic influenza mortality: a pattern of changing age distribution". J Infect Dis. 178 (1): 53–60. PMID 9652423. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung); Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  162. ↑ "Ten things you need to know about pandemic influenza". World Health Organization. 2005-10-14. Diarsip saka sing asli ing 2005-10-16. Dibukak ing 2009-09-26.
  163. ↑ Valleron AJ, Cori A, Valtat S, Meurisse S, Carrat F, Boëlle PY (2010). "Transmissibility and geographic spread of the 1889 influenza pandemic". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 107 (19): 8778–81. doi:10.1073/pnas.1000886107. PMC 2889325. PMID 20421481. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  164. ↑ Mills CE, Robins JM, Lipsitch M (2004). "Transmissibility of 1918 pandemic influenza". Nature. 432 (7019): 904–6. doi:10.1038/nature03063. PMID 15602562. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  165. ↑ Donaldson LJ, Rutter PD, Ellis BM; et al. (2009). "Mortality from pandemic A/H1N1 2009 influenza in England: public health surveillance study". BMJ. 339: b5213. doi:10.1136/bmj.b5213. PMC 2791802. PMID 20007665. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  166. ↑ Heinen PP (15 September 2003). "Swine influenza: a zoonosis". Veterinary Sciences Tomorrow. ISSN 1569-0830.
  167. ↑ Shimizu, K (1997). "History of influenza epidemics èand discovery of influenza virus". Nippon Rinsho. 55 (10): 2505–201. PMID 9360364. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  168. ↑ Smith, W (1933). "A virus obtained from influenza patients". Lancet. 2: 66–68. doi:10.1016/S0140-6736(00)78541-2. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung)
  169. ↑ Sir Frank Macfarlane Burnet: Biography The Nobel Foundation. Diaksès 22 Oktober 2006
  170. ↑ Kendall, H (2006). "Vaccine Innovation: Lessons from World War II". Journal of Public Health Policy. 27 (1): 38–57. doi:10.1057/palgrave.jphp.3200064. PMID 16681187.
  171. ↑ Statement from President George W. Bush on Influenza Diakses 26 Oktober 2006
  172. ↑ Brainerd, E. and M. Siegler (2003), "The Economic Effects of the 1918 Influenza Epidemic", CEPR Discussion Paper, no. 3791.
  173. ↑ Poland G (2006). "Vaccines against avian influenza—a race against time". N Engl J Med. 354 (13): 1411–3. doi:10.1056/NEJMe068047. PMID 16571885.
  174. ↑ a b Rosenthal, E.; Bradsher, K. (16 March 2006). "Is Business Ready for a Flu Pandemic?". The New York Times. Dibukak ing 17 April 2006.
  175. ↑ National Strategy for Pandemic Influenza Whitehouse.gov Diaksès 26 Oktober 2006.
  176. ↑ Bush Outlines $7 Billion Pandemic Flu Preparedness Plan[pranala mati] US Mission to the EU, Diaksès 12 Desember 2009 Cithakan:Wayback[pranala mati]
  177. ↑ Donor Nations Pledge $1.85 Billion to Combat Bird Flu Newswire Diaksès 26 Oktober 2006.
  178. ↑ Assessment of the 2009 influenza A (H1N1) Outbreak on Selected Countries in the Southern Hemisphere. 2009. http://flu.gov/professional/global/southhemisphere.html
  179. ↑ Influenza A Virus Genome Project at The Institute of Genomic Research. Diaksès 19 Oktober 2006
  180. ↑ Subbarao K, Katz J (2004). "Influenza vaccines generated by reverse genetics". Curr Top Microbiol Immunol. 283: 313–42. PMID 15298174.
  181. ↑ Bardiya N, Bae J (2005). "Influenza vaccines: recent advances in production technologies". Appl Microbiol Biotechnol. 67 (3): 299–305. doi:10.1007/s00253-004-1874-1. PMID 15660212.
  182. ↑ Neirynck S, Deroo T, Saelens X, Vanlandschoot P, Jou WM, Fiers W (1999). "A universal influenza A vaccine based on the extracellular domain of the M2 protein". Nat. Med. 5 (10): 1157–63. doi:10.1038/13484. PMID 10502819. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  183. ↑ Fiers W, Neirynck S, Deroo T, Saelens X, Jou WM (2001). "Soluble recombinant influenza vaccines". Philos. Trans. R. Soc. Lond., B, Biol. Sci. 356 (1416): 1961–3. doi:10.1098/rstb.2001.0980. PMC 1088575. PMID 11779398. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  184. ↑ Fiers W, De Filette M, Birkett A, Neirynck S, Min Jou W (2004). "A "universal" human influenza A vaccine". Virus Res. 103 (1–2): 173–6. doi:10.1016/j.virusres.2004.02.030. PMID 15163506. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  185. ↑ Gingerich, DA (2008). "Lymphocyte T-Cell Immunomodulator: Review of the ImmunoPharmacology of a new Veterinary Biologic" (PDF). Journal of Applied Research in Veterinary Medicine. 6 (2): 61–68. Dibukak ing 5 December 2010. {{cite journal}}: Unknown parameter |DUPLICATE DATA: accessdate= ignored (pitulung)
  186. ↑ Gorman O, Bean W, Kawaoka Y, Webster R (1990). "Evolution of the nucleoprotein gene of influenza A virus". J Virol. 64 (4): 1487–97. PMC 249282. PMID 2319644.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  187. ↑ Hinshaw V, Bean W, Webster R, Rehg J, Fiorelli P, Early G, Geraci J, St Aubin D (1984). "Are seals frequently infected with avian influenza viruses?". J Virol. 51 (3): 863–5. PMC 255856. PMID 6471169.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  188. ↑ Elbers A, Koch G, Bouma A (2005). "Performance of clinical signs in poultry for the detection of outbreaks during the avian influenza A (H7N7) epidemic in The Netherlands in 2003". Avian Pathol. 34 (3): 181–7. doi:10.1080/03079450500096497. PMID 16191700.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  189. ↑ Capua, I; Mutinelli, F. (2001). "Low pathogenicity (LPAI) and highly pathogenic (HPAI) avian influenza in turkeys and chicken". A Colour Atlas and Text on Avian Influenza. Bologna: Papi Editore. kc. 13–20. ISBN 88-88369-00-7.
  190. ↑ Bano S, Naeem K, Malik S (2003). "Evaluation of pathogenic potential of avian influenza virus serotype H9N2 in chickens". Avian Dis. 47 (3 Suppl): 817–22. doi:10.1637/0005-2086-47.s3.817. PMID 14575070.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  191. ↑ Swayne D, Suarez D (2000). "Highly pathogenic avian influenza". Rev Sci Tech. 19 (2): 463–82. PMID 10935274.
  192. ↑ Li K, Guan Y, Wang J, Smith G, Xu K, Duan L, Rahardjo A, Puthavathana P, Buranathai C, Nguyen T, Estoepangestie A, Chaisingh A, Auewarakul P, Long H, Hanh N, Webby R, Poon L, Chen H, Shortridge K, Yuen K, Webster R, Peiris J (2004). "Genesis of a highly pathogenic and potentially pandemic H5N1 influenza virus in eastern Asia". Nature. 430 (6996): 209–13. doi:10.1038/nature02746. PMID 15241415.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  193. ↑ Li KS, Guan Y, Wang J, Smith GJ, Xu KM, Duan L, Rahardjo AP, Puthavathana P, Buranathai C, Nguyen TD, Estoepangestie AT, Chaisingh A, Auewarakul P, Long HT, Hanh NT, Webby RJ, Poon LL, Chen H, Shortridge KF, Yuen KY, Webster RG, Peiris JS. "The Threat of Pandemic Influenza: Are We Ready?" Workshop Summary The National Academies Press (2005) "Today's Pandemic Threat: Genesis of a Highly Pathogenic and Potentially Pandemic H5N1 Influenza Virus in Eastern Asia", pages 116–130
  194. ↑ Liu J (2006). "Avian influenza—a pandemic waiting to happen?" (PDF). J Microbiol Immunol Infect. 39 (1): 4–10. PMID 16440117.
  195. ↑ Salomon R, Webster RG (2009). "The influenza virus enigma". Cell. 136 (3): 402–10. doi:10.1016/j.cell.2009.01.029. PMC 2971533. PMID 19203576. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)
  196. ↑ a b Kothalawala H, Toussaint MJ, Gruys E (2006). "An overview of swine influenza". Vet Q. 28 (2): 46–53. PMID 16841566. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  197. ↑ Myers KP, Olsen CW, Gray GC (2007). "Cases of swine influenza in humans: a review of the literature". Clin. Infect. Dis. 44 (8): 1084–8. doi:10.1086/512813. PMC 1973337. PMID 17366454. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  198. ↑ Maria Zampaglione (April 29, 2009). "Press Release: A/H1N1 influenza like human illness in Mexico and the USA: OIE statement". World Organisation for Animal Health. Diarsip saka sing asli ing April 30, 2009. Dibukak ing April 29, 2009.
  199. ↑ Grady, Denise (2009-05-01). "W.H.O. Gives Swine Flu a Less Loaded, More Scientific Name". The New York Times. Dibukak ing 2010-03-31.
  200. ↑ McNeil Jr., Donald G. (2009-05-01). "Virus's Tangled Genes Straddle Continents, Raising a Mystery About Its Origins". The New York Times. Dibukak ing 2010-03-31.

Wacan terusan

Pranala njaba

Weruhi luwih akèh bab
Influenza
ing proyèk saduluré Wikipédia
Bedhah Wiktionary Andharan saka Wikibausastra
Bedhah Commons Médhia saka Commons
Bedhah Wikinews Warta saka Wikinews
Bedhah Wikiquote Cuplikan saka Wikiquote
Bedhah Wikisource Tèks saka Wikisource
Bedhah Wikibooks Buku tèks saka Wikibooks
Bedhah Wikiversity Matèri sinau saka Wikiversity

Cithakan:Link FA Cithakan:Link FA

Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Influenza&oldid=887821"