Baya: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Konten dihapus Konten ditambahkan
PL 05 SIGIT (parembugan | pasumbang)
Tanpa ringkesan besutan
PL 05 SIGIT (parembugan | pasumbang)
Tanpa ringkesan besutan
Larik 21: Larik 21:


'''Baya''' utawa asring kasebut '''bajul''' iku [[reptil]] sing awak'e gedhé sing urip ing [[banyu]]. Sacara ilmiah, baya nyakup kabèh [[spesies]] kulawarga [[familia|suku]] '''Crocodylidae''', klebu uga [[baya iwak]] (''Tomistoma schlegelii''). Senadyan mangkana jeneng iki bisa uga sacara longgar kanggo nyebut ‘baya’ [[aligator]], [[kaiman]] lan [[gavial]]; yakuwi krabat-krabat baya saka suku liya.
'''Baya''' utawa asring kasebut '''bajul''' iku [[reptil]] sing awak'e gedhé sing urip ing [[banyu]]. Sacara ilmiah, baya nyakup kabèh [[spesies]] kulawarga [[familia|suku]] '''Crocodylidae''', klebu uga [[baya iwak]] (''Tomistoma schlegelii''). Senadyan mangkana jeneng iki bisa uga sacara longgar kanggo nyebut ‘baya’ [[aligator]], [[kaiman]] lan [[gavial]]; yakuwi krabat-krabat baya saka suku liya.

Baya umume manggon ana ing banyu tawar kayata kali, danau, rawa lan papan panggonan kang teles, nanging ana uga kang manggon ana ing banyu payau kaya baya muara. Panganane baya kayata bangsa [[iwak]], reptil lan mamalia, kandhang uga mangan [[moluska]] lan krustasea gumantung spesiese. Baya kagolong kewan purba, sing ngalami evolusi sithik awit jaman dinosaurus.

Ana uga jeneng liyane baya, kaya dene buhaya ([[bahasa Sunda|Sd.]]); buhaya ([[bahasa Banjar|bjn]]); bicokok ([[dialek Betawi|Btw.]]), bekatak, utawa baya kodhok kanggo ngarani baya kang nduweni awak cilik nanging lemu; senyulong, baya jolong-jolong ([[bahasa Melayu|Mly.]]), utawa baya julung-julung kanggo ngarani baya iwak; baya pandan, yaiku baya kang wernane ijo; baya tembaga, baya kang wernane kuning semu soklat; lan liya liyane.


== Taksonomi lan panyebaran ==
== Taksonomi lan panyebaran ==

Révisi kala 2 Dhésèmber 2014 10.55

Baya (bajul)
Kalamangsa: Late Cretaceous - Saiki
Baya Nil
Klasifikasi ngèlmiah
Karajan: Animalia
Filum: Chordata
Klas: Sauropsida
Ordho: Crocodilia
Famili: Crocodylidae
Cuvier, 1807
Genera

Pirsani princèné ing taksonomi.

Baya utawa asring kasebut bajul iku reptil sing awak'e gedhé sing urip ing banyu. Sacara ilmiah, baya nyakup kabèh spesies kulawarga suku Crocodylidae, klebu uga baya iwak (Tomistoma schlegelii). Senadyan mangkana jeneng iki bisa uga sacara longgar kanggo nyebut ‘baya’ aligator, kaiman lan gavial; yakuwi krabat-krabat baya saka suku liya.

Baya umume manggon ana ing banyu tawar kayata kali, danau, rawa lan papan panggonan kang teles, nanging ana uga kang manggon ana ing banyu payau kaya baya muara. Panganane baya kayata bangsa iwak, reptil lan mamalia, kandhang uga mangan moluska lan krustasea gumantung spesiese. Baya kagolong kewan purba, sing ngalami evolusi sithik awit jaman dinosaurus.

Ana uga jeneng liyane baya, kaya dene buhaya (Sd.); buhaya (bjn); bicokok (Btw.), bekatak, utawa baya kodhok kanggo ngarani baya kang nduweni awak cilik nanging lemu; senyulong, baya jolong-jolong (Mly.), utawa baya julung-julung kanggo ngarani baya iwak; baya pandan, yaiku baya kang wernane ijo; baya tembaga, baya kang wernane kuning semu soklat; lan liya liyane.

Taksonomi lan panyebaran

Baya moncong-ramping, Crocodylus cataphractus
Baya-baya kang dhèdheè
Baya Amérika ingLa Manzanilla, Jalisco, Mexico
Ndhog baya kang netes ing kebon binatang Semarang

Akèh-akèhé baya kagolong jroning marga Crocodylus. Loro marga liya sing isih urip anggota suku Crocodylia yakuwi Osteolaemus lan Tomistoma, saben jinis asipat monotipik.

Baya ing Indonesia

Jinising baya kang ana ing Indonésia kapengkar minangka pitu spesies (utawa subspesies) kang ditemukake ing sakubenge kapuloan Indonésia.[1], yakni:

Rujukan

  1. Iskandar, D.T. 2000. Kura-kura dan Buaya Indonesia dan Papua Nugini. Penerbit ITB, Bandung. 191 hal. ISBN 979-96100-0-1

Pranala njaba