Wong Pakpak: Béda antara owahan
c Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2019150 (translate me) |
Tanpa ringkesan besutan |
||
| Larik 1: | Larik 1: | ||
{{inuseuntil|28 Pebruari 2013}} |
|||
[[Gambar:Pakpak.jpg|thumb|Suku Pakpak]] |
[[Gambar:Pakpak.jpg|thumb|Suku Pakpak]] |
||
Révisi kala 14 Mèi 2014 04.45
Suku (Wong) Batak Pakpak inggih punika salah satunggaling suku bangsa ingkang dumunung ing Pulo Sumatera Indonesia. Kasebar ing manéka kabupaten/kota ing Sumatera Utara lan Aceh, inggih punika ing Kabupaten Dairi, Kabupaten Pakpak Bharat, Kabupaten Humbang Hasundutan, Tapanuli Tengah (Sumatera Utara), Kabupaten Aceh Singkil lan Kota Subulussalam (Provinsi Aceh)[1]
Wonten ing administrasi pamaréntahan, suku Pakpak kathah dumunung ing wilayah Kabupaten Dairi ing Sumatera Utara ingkang lajeng dipunmekarkan nalika taun 2003 dados kalih kabupaten, inggih punika:
- Kabupaten Dairi (ibu kota: Sidikalang)
- Kabupaten Pakpak Bharat (ibu kota: Salak)[1]
Suku bangsa Pakpak kemungkinan ageng asalipun saking keturunan tentara kerajaan Chola ing India ingkang nyerang kerajaan Sriwijaya nalika abad 11 Masehi.[1]
Pambagéyan
Suku Pakpak kapérang dados 5 subsuku, wonten ing istilah setempat asring dipunsebut kanthi istilah Pakpak Silima Suak ingkang kasungsun saking[1]:
- Pakpak Klasen, papan dunungipun ing wilayah Parlilitan ingkang kalebet ing wilayah kabupaten Humbang Hasundutan lan wilayah Manduamas ingkang minangka bageyan saking kabupaten Tapanuli Tengah.
- Pakpak Simsim, dumunung ing kabupaten Pakpak Bharat.
- Pakpak Boang, dumunung ing provinsi Aceh inggih punika ing kabupaten Aceh Singkil lan kota Subulussalam. Suku Pakpak Boang punika kathah dipunsalahpahami minangka Wong Singkil.
- Pakpak Pegagan, dumunung ing Sumbul lan sakanan kiringipun Kabupaten Dairi.
- Pakpak Keppas, dumunung ing kota Sidikalang lan sakanan kiringipun Kabupaten Dairi.[2]
Marga Pakpak
- Anakampun
- Angkat
- Bako
- Bancin
- Banurea
- Berampu
- Berasa
- Beringin
- Berutu
- Bintang
- Boang Manalu
- Capah
- Cibro
- Gajah Manik
- Gajah
- Kabeaken
- Kesogihen
- Kaloko
- Kombih
- Kudadiri
- Lingga
- Maha
- Maharaja
- Manik kecupak
- Manik Kt.usang
- Matanari
- Meka
- Maibang
- Padang
- Padang Batanghari (BTH)
- Pasi
- Penarik Pinayungan
- Perdosi
- Sambo
- Saraan
- Sikettang
- Sinamo
- Sitakar
- Solin
- Saing
- Tendang
- Tinambunan
- Tinendung
- Tumangger
- Turutan
- Ujung
Suku bangsa Pakpak dipuniket dening struktur sosial ingkang wonten ing istilah setempat dipunsebut minangka sulang silima. Sulang silima kasungsung saking gangsal unsur inggih punika: 1. Sinina tertua (Perisang-isang (keturunan utawi generasi ingkang paling) 2. Sinina penengah (Pertulan tengah (keturunan utawi generasi ingkang wonten ing tengah) 3. Sinina terbungsu (perekur-ekur = keturunan paling ragil) 4. Berru (kerabat panampa kenya) 5. Puang (kerabat pangaweh kenya)[4]
Gangsal unsur punika peranipun kathah sanget ing proses pamendhetan keputusan ing maneka aspek pagesangan utaminipun ing sistem kekerabatan, upacara adat punapa dene ing konteks komunitas lebbuh utawi kuta. Tegesipun gangsal unsur punika kedah ndherek supados keputusan ingkang dipunpendhet dados sah saking hukum adat.[4]
Upacara adat Pakpak dipunsukani nama kerja utawi kerja-kerja. Ananging sakmenika asring dipunginakaken tembung pesta. Upacara adat kasebut kaperang dados kalih bageyan ageng, inggih punika: 1. Upacara adat ingkang gegayutan kaliyan swasana manah bungah dipunsukani nama "kerja baik"; 2. Upacara adat ingkang gegayutan kaliyan swasana manah boten bungah dipunsukani nama "kerja jahat".[5]
Tuladha kerja baik inggih punika: merbayo (upacara perkawinan), menanda taun (upacara nanem pantun), merkottas (upacara kangge miwiti sawijining pakaryan ingkang gadhah resiko) lan sanesipun. Tuladha kerja jahat inggih punika mengrumbang lan upacara mate ncayur ntua (upacara lelayu).[6]
Cathetan Suku