Kaktus: Béda antara owahan
Xqbot (parembugan | pasumbang) c r2.7.3) (Bot: Nambahaké pa:ਥੋਹਰ |
c r2.6.5) (Bot: Ngowah az:Kaktus dadi az:Kaktuskimilər |
||
| Larik 128: | Larik 128: | ||
[[ar:صبار]] |
[[ar:صبار]] |
||
[[ay:Achakaña]] |
[[ay:Achakaña]] |
||
[[az: |
[[az:Kaktuskimilər]] |
||
[[be:Кактусы]] |
[[be:Кактусы]] |
||
[[be-x-old:Кактусы]] |
[[be-x-old:Кактусы]] |
||
Révisi kala 13 Fèbruari 2013 16.22
| Kaktus | |
|---|---|
| |
| Lukisan manéka kaktus | |
| Klasifikasi ngèlmiah | |
| Karajan: | Plantae |
| Dhivisi: | Magnoliophyta |
| Klas: | Magnoliopsida |
| Ordho: | Caryophyllales |
| Famili: | Cactaceae Juss. |
| Marga | |
|
Pirsani Taksonomi kaktus | |
Kaktus iku jeneng sing diwènèhaké kanggo anggota tetanduran ngembang famili Cactaceae.
Kaktus bisa tuwuh ing wektu sing suwé tanpa banyu.[1] Kaktus biasa ditemokaké ing dhaérah-dhaérah sing garing (gurun).[1] Tembung jamak kanggo kaktus yaiku kakti.[2] Kaktus duwé oyot sing dawa kanggo golèk banyu lan ngambakaké panyerepan banyu jroning lemah.[1] Banyu sing diserep kaktus disimpen jroning ruang ing batangé.[1] Kaktus uga duwé godhong sing malih wangun dadi eri saéngga bisa ngurangi panguapan banyu liwat godhong.{[3] Mula, kaktus bisa tuwuh kanthi wektu sing suwé tanpa banyu.[3]
Sajarah
Panemon ngenani kaktus dipercaya diwiwiti suwé sadurungé bangsa Eropah nemokaké Donya Anyar. [4]Nanging, manéka informasi ngenani tanduran mau ilang nalika dumadi panjajahan déning Spanyol. [4]Réferènsi pisanan ngenani tanduran kaktus ditemokaké nalika abad kaping-16 jroning bab 16 saka buku Historia general y natural de las Indias (1535). [4] Panulis buku kasebut, Hernandez de Oviedo y Valdez ndhèskripsikaké kaktus minangka tanduran sing duwé eri sing khas lan woh sing unik.[4] Sebagéyan gedhé spesies kaktus asalé saka Amérika Lor, Kidul, lan Tengah. [4] Genus kaktus pisanan sing diimpor menyang Eropah yaiku Melocactus. [4] Sawijining botaniawan asal Swedia, Carl Linnaeus, mènèhi jeneng kaktus sing dijupuk saka basa Yunani Κακτος kaktos.[4] Jroning basa Yunani klasik, tembung kasebut duwé makna tanduran liar mawa eri.[4]
Habitat
Mung saprapat saka kabèh total spesies kaktus sing urip ing dhaérah gurun.[5] Sisané urip ing dhaérah semi-gurun, ara-ara garing, hutan meranggas, utawa ara-ara.[5] Umumé, tetanduran iki urip ing dhaérah mawa iklim tropis lan subtropis.[5]
Morfologi
Kaktus klebu jroning golongan tanduran sukulen amarga bisa nyimpen persediaan banyu ing batangé.[5] Batang tanduran iki bisa nampung volume banyu sing gedhé lan duwé wangun sing manéka variasi.[5] Kanggo bisa tahan ing dhaérah gurun sing gersang, kaktus duwé metabolisme tinentu.[5] Tetanduan iki mbukak stomatané ing dina wengi nalika cuaca luwih adhem tinimbang awan sing panas.[5] Ing dina wengi, kaktus uga njupuk CO2 saka lingkungan lan nyimpen ing vakuola kanggo dipigunakaké nalika fotosintesis dumadi (utamané nalika awan).[5] Akèh spesies saka kaktus sing duwé eri sing dawa sarta landhep.[5] Eri mau arupa modhifikasi saka godhong lan dimupangataké minangka protèksi saka herbivora.[5] Kembang kaktus sing migunani jroning reproduksi tuwuh saka bagéyan kèlèk utawa areola lan nèmpèl ing tetanduran sarta ora duwé gagang kembang[5].
Ama lan panyakit
Panyakit sing umumé nyerang kaktus disebabaké déning baktèri lan cendhawan.[6] Infèksi akibat baktèri lan cendhawan bisa nyebar kanthi cepet saéngga perlu dilakokaké pambuwangan bagéyan sing kena infèksi banjur dilakokaké pancangkokan.[6] Ama sing asring nyerang kaktus yaiku tungau (Tetranychus urticae) lan kutu sing ngisep cuwèran kaktus.[6] Karusakan bagéyan tinentu saka kaktus uga bisa disebabaké kobongé jaringan akibat sinar srengéngé.[6] Yèn kaktus sing biasa disèlèhaké ing papan edhum sacara dadakan dipindah menyang lokasi sing kena sinar srengéngé sacara langsung mula bakal muncul owah-owahan werna dadi putih utawa coklat ing bagéyan sing kasorot déning sinar srengéngé.[6]
Kagunan kaktus kanggo manungsa
Manéka jenis kaktus wis suwé dimupangataké manungsa minangka sumber pangan, salah sijiné yaiku Opuntia[7]. Spesies iki akèh dikultivasi kanggo dijupuk woh lan batang enomé.[7] Woh Opuntia akèh diolah dadi selai sing diarani queso de tuna[7] Sauntara iku, batang enom Opuntia sing ditepungi minangka nopalitos bakal dikuliti lan digorèng, dikukus, utawa diolah dadi acar jroning cuka kecut-legi. Saiki, Opuntia uga isih dimupangataké minangka pakan sato iwèn, kosmètik, lan obat-obatan.[8] Biyèné, spesies kaktus Carnegiea gigantea dimupangataké minangka bahan dhasar glepung kanggo gawé roti.[5] Nanging glepung iki wis ora dimupangataké manèh amarga masarakat luwih seneng glepung saka jagung.[5] Bagéyan oyot saka Echinocactus platyacanthus uga diolah jroning cuwèran gula kanggo didadèkaké permèn.[5] Bagéyan oyot sing ngandhut kayu utawa pembuluh vaskular sing ngandhut lignin saka kaktus uga dimupangataké minangka bahan bangunan lan bahan bakar.[5]
Konservasi kaktus
Diwasa iki, manéka spesies kaktus kaancam punah amarga anané pangrusakan habitat alaminé lan èksplorasi linuwihan sing dilakokaké manungsa.[9] Biyèné, kaktus diimpor jroning gunggung gedhé menyang Amérika Sarékat, Eropah, Australia, lan Jepang amarga klebu komoditi sing nguntungaké.[9] Nanging, perdagangan kaktus kasebut wiwit diendhegaké sadurungé Perang Donya II.[9] Saiki, kaktus klebu jroning dhaftar Apendiks I lan II Convention on Internasional Trade in Endangered Species (CITES) sing mènèhi pangreksan marang tanduran iki.[9] CITES uga nggalakaké usaha propagasi gawéyan kanggo nglestarèkaké kaktus.[9] Tanduran asil propagasi utawa pangokèhan gawéyan arupa tanduran sing asalé saka wiji, propagula, uga stèk sing ditandur ing lingkungan kakontrol.[9] Sapérangan negara uga nglarang keras perdagangan kaktus, utamané menyang manca negara.[9] Sapérangan usaha konservasi kaktus uga wis dilakokaké, ing antarané yaiku palestarian ex situ ing sajroning tanduran botani.[9]Kaca.128-138
Réferènsi
- ↑ a b c d Masalah transklusi: {{En}} mung bisa kaanggo ing mandhala aran Barkas. Anggonen {{lang-en}} utawa {{en icon}} baé.Nobel, Park S. (2002). Cacti: Biology and uses. University of California Press. ISBN 978-0-520-23157-3.Hal.68-70
- ↑ Masalah transklusi: {{En}} mung bisa kaanggo ing mandhala aran Barkas. Anggonen {{lang-en}} utawa {{en icon}} baé.B.J. Nicol (2007). Life as a Cactus. Xulon Press. ISBN 978-1-60266-265-0.
{{cite book}}: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(pitulung)Hal.1 - ↑ a b {en}}Nobel, Park S. (2002). Cacti: Biology and uses. University of California Press. ISBN 978-0-520-23157-3.Hal.23-24
- ↑ a b c d e f g h Masalah transklusi: {{En}} mung bisa kaanggo ing mandhala aran Barkas. Anggonen {{lang-en}} utawa {{en icon}} baé.Anderson, Edward F. (2001). The Cactus Family. Timber Press, Incorporated. ISBN 0-88192-498-9.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Masalah transklusi: {{En}} mung bisa kaanggo ing mandhala aran Barkas. Anggonen {{lang-en}} utawa {{en icon}} baé.Subik R, Kunte L (2003). The Complete Encyclopedia of Cacti. Rebo Publisher. ISBN 90-366-1494-5.
- ↑ a b c d e {{en}Kelly J, Olsen M (2008). [cals.arizona.edu/pubs/garden/az1399.pdf "Problems and Pests of Agave, Aloe, Cactus and Yucca"] (PDF). College of Agriculture and Life Sciences, The University of Arizona.
{{cite journal}}: Check|url=value (pitulung); Unknown parameter|month=ignored (pitulung) - ↑ a b c Masalah transklusi: {{En}} mung bisa kaanggo ing mandhala aran Barkas. Anggonen {{lang-en}} utawa {{en icon}} baé.Candelario Mondragón-Jacobo, Salvador Pérez-González, (2002). Cactus (Opuntia spp.) as forage. Food & Agriculture Organization of the United Nations. ISBN 978-92-5-104705-7.
{{cite book}}: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(pitulung)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Masalah transklusi: {{En}} mung bisa kaanggo ing mandhala aran Barkas. Anggonen {{lang-en}} utawa {{en icon}} baé.VIGUERAS GAL, Ortillo LP (2001). "USES OF OPUNTIA SPECIES AND THE POTENTIAL IMPACT OF CACTOBLASTIS CACTORUM (LEPIDOPTERA: PYRALIDAE) IN MEXICO" (PDF). Florida Entomologist. 84 (4): 493–8.
{{cite journal}}: Unknown parameter|month=ignored (pitulung) - ↑ a b c d e f g h Masalah transklusi: {{En}} mung bisa kaanggo ing mandhala aran Barkas. Anggonen {{lang-en}} utawa {{en icon}} baé.Nobel, Park S. (2002). Cacti: Biology and uses. University of California Press. ISBN 978-0-520-23157-3.
Pranala njaba
 |
Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Kaktus. |