Kemangga: Béda antara owahan
c r2.7.2+) (Bot: Nambahaké rue:Павукы |
|||
Larik 376: | Larik 376: | ||
[[ro:Păianjen]] |
[[ro:Păianjen]] |
||
[[ru:Пауки]] |
[[ru:Пауки]] |
||
[[rue:Павукы]] |
|||
[[scn:Araneae]] |
[[scn:Araneae]] |
||
[[se:Heavdni]] |
[[se:Heavdni]] |
Révisi kala 18 Dhésèmber 2012 20.17
Kemangga, angga-angga Kalamangsa: 319–0 Ma Late Carboniferous to Recent | |
---|---|
Angga-angga panenun ing tengah jaringé | |
Klasifikasi ngèlmiah | |
Karajan: | Animalia |
Filum: | Arthropoda |
Subfilum: | Chelicerata |
Unranked: | Arachnomorpha |
Klas: | Arachnida |
Ordho: | Araneae Clerck, 1757 |
Suborders | |
Mesothelae | |
Diversity | |
109 families, c. 40,000 species |
Kemangga, (jeneng liya mangga utawa kalamangga, sok-sokan angga-angga), iku sajenis kéwan kanthi awak ros-rosan (Arthropoda) mawa rong sègmèn badan, patang pasang sikil, ora duwé sewiwi lan ora duwé cangkem pamamah. Kabèh jenis angga-angga digolongaké ing ordo Araneae; lan padha karo kalajengking, tumo, caplak lan kerabaté --kabèh sing sikilé wolu—dilebokaké ing kelas Arachnida. Elmu sing nyinaoni ngenani angga-angga yaiku arachnologi.
Angga-angga arupa kéwan pamangsa (karnivora), malah kadhang uga kanibal. Mangsa utamané yaiku srangga. Mèh kabèh jenis angga-angga, kejaba watara 150 spesies saka suku Uloboridae lan Holarchaeidae, lan subordo Mesothelae, bisa nyuntikaké wisa liwat sapasang taringé marang mungsuh utawa mangsané. Senadyan mangkono, saka puluhan éwu spesies sing ana, mung watara 200 spesies kang wisane bisa mbebayani kanggo manungsa.
Ora kabèh angga-angga gawé sawang kanggo nyekel mangsa, nanging kabèh bisa ngasilaké bolah sutra utawa lamat --yaiku leran serat protein sing tipis nanging kuwat-- saka kelenjar (disebut spinneret) sing ana ing bagéyan mburi badané. Serat sutra iki banget migunani kanggo mbiyantu obahé angga-angga, ngayun saka papan siji menyang papan liyané, njiret mangsa, nggawé kanthong endhog, nglindhungi bolongan susuh, lan liya-liyané.
Morfologi
Ora kaya srangga sing duwé telung bagéyan badan, angga-angga mung duwé loro. Sègmèn bagéyan ngarep diarani cephalothorax utawa prosoma, sing sabeneré arupa gabungan saka endhas lan dhadha (thorax). Éwadéné sègmèn bagéyan mburi diarani abdomen (weteng) utawa opisthosoma. Antara cephalothorax lan abdomen ana panyambung tipis sing dijenengi pedicle utawa pedicellus.
Ing cephalothorax ana patang pasang sikil, lan siji tekan patang pasang mata. Saliyané sepasang rahang kanthi suing gedhé (diarani chelicera), ana uga sepasang utawa sapérangan alat pambiyantu cangkem sarupa tangan sing diarani pedipalpus. Ing sapérangan jenis angga-angga, pedipalpus ing kéwan jantan diwasa saya gedhé lan malih fungsiné minangka alat pambiyantu nalika kawin.
Angga-angga ora duwé cangkem utawa untu kanggo mamah. Minangka gantiné, cangkem angga-angga arupa alat panyedhot kanggo nyedhot cuwèran badan mangsané.
Piranti ngrasa
Mata angga-angga umumé arupa mata tunggal (mata mawa lensa tunggal), lan dudu mata majemuk kaya ing srangga. Akèh-akèhé angga-angga duwé pandelengan sing ora patiya apik, ora bisa mbédakaké werna, utawa mung sing sensitive marang padhang lan peteng. Angga-angga sing manggon ing guwa malah ana sing wuta. Kejaba ing sapérangan angga-angga pamburu sing duwé pandelengan tajem lan apik, klebu nalika ngenali werna.
Kanggo nengeri tekané mangsané, umumé angga-angga ngandhelaké geteran, ing jaring-jaring sutrané utawa ing lemah, banyu, utawa papan sing diéncoki. Ana uga angga-angga sing bisa ngrasakaké bédané tekanan udhara. Piranti panggrayang angga-angga ana ing rambut-rambut sikilé.
Taksonomi
Familia kang kacithak kandel nduweni siji utawa pira-pira spesies kang nduweni wisa.
1 | <10 | >=10 | >=100 | >=1000 |
- Sources:
- The World Spider Catalog, Version 8.0 (families, species count)
- Synopsis of the described Araneae of the World (suborders)
Pranala njaba
Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Araneae. |
Wikispecies duwé tetélan sing gegayutan: Spiders |
Artikel bab kéwan iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké. |