Pandhawa

Pandhawa
Pandhawa.
Jeneng miturut basa
Basa Sangskreta	Pañca Pāṇḍava)
Jeneng miturut aksara
Dewanagari
aksara Bali
aksara Jawa

Para Pandhawa Lima (basa Sansekreta: Pañca Pāṇḍava) iku Prabu Yudhistira, Bima, Arjuna, Nakula lan Sadewa.

Lima paraga iki turunané Prabu Pandhu kang dadi raja ing Astina. Pandhu disepata dening dewa bakal mati yèn saresmi karo garwané. Pandhu nerjang wewaler lan banjur mati. Dewi Madrim, garwané, mèlu belapati, kamangka nalika iku lagi nggarbini. Nalika suduk salira iku lair Nakula lan Sadewa kang kembar. Déné Yudhistira, Bima lan Arjuna lair saka Dewi Kunti. Sadurunge karo Pandhu, Dewi Kunthi nate nglairake bayi kang banjur diwenehi jeneng Suryatmaja.

Pandhawa dadi satru Kurawa ing Bharatayudha. Dene, Suryatmaja melu Kurawa nglawan sedulur-sedulure dhewe.

Pandhawa ing budaya Jawa, mlebu wong-wong kang kudu diruwat. Yen ora diruwat bakal dipangan Bathara Kala.

Puntadewa

Inggih punika Raja ing Amarta utawi Indrapasta. Sawise perang Bharatayuda Puntadewa dados raja ing Astina kanthi gelar Prabu Kalimataya. Puntadewa kagungan julukan antawisipun : Darmawangsa, Darmakusuma ,Kantakapura, Gunatalikrama, Yudistira, lan Sami Aji. Priyantung ingkang jujurr, sareh, suci, luhur, remen tinulung, tresna tumrap tiyang sepuhipun saha njagi sederek-sedererekipun. Gadahi pusaka kanthi aran Jamus Kalimasada, ingkang paedahipun saged dados pituduh lan pinulung tumrap kesaenan lan kesejahteraan. Puntadewa gadah garwa kalih yaiku Dewi Drupadi lan Dewi Kuntulwilaten.

Bratasena

Nalika dewasa asmanipun Werkudara, inggih punika ksatria Jodipati lan Tanggulpamenang. Nate dados raja Giliwesi kanthi gelar Prabu Tuguwasesa. Kagungan julukan antawisipun : Bima, Bayusutu, Dandun Wacana, Kusuma Waligita. Piyantun ingkang jujur, boten gumedhe, suci, manut tumrap gurunipun (terutama Dewaruci)l, tresna tumrap ibu saha sederekipun. Nalika perang gadah jargon “Menang, nalika kalah berarti mati”. Panjenengane pantes dados panutan amargi kagungan sifat kang jujur lan suci panggalihipun. Kagungan pusaka kanti aran Kuku Pancanaka ing tangan kanan lan kiri migunani, kukuh sanget saha landhep. Uga kagungan kekuatan gangsal angin, serta saged ngancuraken gunung. Kagungan kalih prameswuri yaiku: Arimbi dan Nagagini. Kaliyan Arimbi pikantuk putra yaiku Gatotkaca, ingkang saged mabur boten ngagem sewiwi. Saking Nagagini angsal putra kanthi asma Antasena ingkang saged mlebet ing bumi lan kagungan kuwasa ing samodra. Bratasena nalika lair kabungkus. Lan ingkang saged nyowek bungkusan wau yaiky Gajah Situ Seno. Nalika samanten Gajah Situ Seno mlebet ing raganupin Bratasena, saengga kagungan kekuatan luar biasa lan saged nyowek bungkusan wau.

Arjuna

Inggih punika Ksatria Madukara, raja Tinjomaya ugi. Kagungan julukan ingkang kathah antawisipun : Janaka, Parta, Panduputra, Kumbawali, Margana, Kuntadi, Indratanaya, Prabu Kariti, Palgunadi, Dananjaya. Priyantung ingkang remen lung tinulung, remen tapabrata, cerdik lan pinter, ahli ing kabudayan lan kesenian. Arjuna inggin punika ksatria ingkang sekti mandraguna. Kekasining para Dewa, panjalmaning Dewa Wisnu. Kagungan gawra ingkang kathah kamangkan kagungan julukan “Lelananging jagad”, kagungan paras ingkang gagah lan boten wonten tandhingane. Prameswarinipun ing Arcapada yaiku Wara Sumbadra dan Wara Srikandi. Lan prameswari ingkang sanesipun inggih punika Rarasati, Sulastri, Gandawati, Ulupi, Maeswara, lsp. Ing Jonggrang Saloka panjenengane gadah prameswari inggih punika Dewi Supraba, Dewi Dersanala inggih punika widodari ing Tinjomaya. Priyantun ingkang kagungan watak ksatria, luhur budinipun, remen lung tinulung, sarta demenaning para Dewa.