Wedhus: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Luru sajarah
← Besutan sadurungéBesutan sawisé →
Konten dihapus Konten ditambahkan
VisualTèks wiki
Pras (parembugan | pasumbang)
78.625 suntingan
typo
Tanpa ringkesan besutan
Larik 17: Larik 17:
[[Gambar:Billy goat.jpg|thumb|Wedhus jantan diwasa]]
[[Gambar:Billy goat.jpg|thumb|Wedhus jantan diwasa]]


'''Wedhus''' (''Capra aegagrus hircus'') iku sub[[spesies]] saka wedhus alasan (liar) ingkang sacara alami kasebar ing [[Asia Kidul-kulon]] (dhaérah "Bulan sabit yang subur" lan Turki) lan [[Eropah]].<ref name="internet1"/> Wedhus minangka [[kéwan]] [[ruminansia|memamah biak]] ingkang ukurané sedheng.<ref name="internet1"/> Wedhus liar [[lanang]] utawa [[wadon]] nduwèni sungu sepasang, nanging sungu ing wedhus jantan luwih gedhé.<ref name="internet1"/> Umumé, wedhus nduwèni [[jénggot]], [[bathuk]] [[cembung]], [[buntut]] rada munggah, lan akèh-akèhé nduwèni [[wulu]] kasar. <ref name="internet1">{{id}}[http://www.perniagaanmalaysia.com/xxxxxxx/RP_Kambing.pdf perniagaanmalaysia.com](dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)</ref>
'''Wedhus''' (''Capra aegagrus hircus'') iku sub[[spesies]] saka wedhus alasan (liar) ingkang sacara alami kasebar ing [[Asia Kidul-kulon]] (dhaérah "Bulan sabit yang subur" lan Turki) lan [[Eropah]].<ref name="internet1"/> Wedhus minangka [[kéwan]] [[ruminansia|memamah biak]] ingkang ukurané sedheng.<ref name="internet1"/> Wedhus liar [[lanang]] utawa [[wadon]] nduwèni sungu sepasang, nanging sungu ing wedhus lanang luwih gedhé.<ref name="internet1"/> Umumé, wedhus nduwèni [[jénggot]], [[bathuk]] [[cembung]], [[buntut]] rada munggah, lan akèh-akèhé nduwèni [[wulu]] kasar. <ref name="internet1">{{id}}[http://www.perniagaanmalaysia.com/xxxxxxx/RP_Kambing.pdf perniagaanmalaysia.com](dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)</ref>


== Jinis==
== Jinis==


=== Wedhus kacang ===
=== Wedhus kacang ===
Wedhus kacang yaiku wedhus saka [[ras]] unggul kang sepisanan dikembangaké ing [[Indonésia]].<ref name="internet1"/> Wedhus jinis iki awaké cilik.<ref name="internet1"/> Dhuwuré ''gumba'' utawa [[jenggot]] ing wedhus lanang kurang luwih [[60]] [[cm]] nganti [[65]] [[cm]], ananging yèn wedhus wedok mung [[56]] cm.<ref name="internet1"/> Boboté wedhus lanang bisa nganti [[25]] [[kilogram]], ananging wedhus wedok mung [[20]] kg.<ref name="internet1"/> Wedhus iki [[kuping]]é tegak, wuluné lurus lan cekak.<ref name="internet1"/> Wedhus lanang lan wedhus wedok padha-padha nduwé [[sungu]] kang cacahé [[loro]].<ref name="internet1"/>
Wedhus kacang yaiku wedhus saka [[ras]] unggulan kang sepisanan dikembangaké ing [[Indonésia]].<ref name="internet1"/> Wedhus jinis iki awaké cilik.<ref name="internet1"/> Dhuwuré ''gumba'' utawa [[jenggot]] ing wedhus lanang kurang luwih [[60]] [[cm]] nganti [[65]] [[cm]], ananging yèn wedhus wedok mung [[56]] cm.<ref name="internet1"/> Boboté wedhus lanang bisa nganti [[25]] [[kilogram]], ananging wedhus wedok mung [[20]] kg.<ref name="internet1"/> Wedhus iki [[kuping]]é tegak, wuluné lurus lan cekak.<ref name="internet1"/> Wedhus lanang lan wedhus wedok padha-padha nduwé [[sungu]] kang cacahé [[loro]].<ref name="internet1"/>


=== Wedhus Etawa ===
=== Wedhus Etawa ===
Wedhus [[Étawa]] kalebu wedhus kang asalé saka [[India]] kang diarani wedhus [[Jamnapari]].<ref name="internet1"/> Awake gedhe, dhuwuré gumba nganti [[90]] cm nganti tekan [[127]] cm ing wedhus [[lanang]], ananging wedhus wedok mung [[92]] cm.<ref name="internet1"/> Boboté wedhus lanang nganti [[91]] [[kilogram]], lan wedhus wedok [[63]] kilogram.<ref name="internet1"/>
Wedhus [[Étawa]] kalebu wedhus kang asalé saka [[India]] kang diarani wedhus [[Jamnapari]].<ref name="internet1"/> Awake gedhe, dhuwuré gumba nganti [[90]] cm nganti tekan [[127]] cm ing wedhus [[lanang]], ananging wedhus wedok mung [[92]] cm.<ref name="internet1"/> Boboté wedhus lanang nganti [[91]] [[kilogram]], lan wedhus wedok [[63]] kilogram.<ref name="internet1"/>
Wedhus iki nduwéni [[kuping]] dawa lan madhep mengisor.<ref name="internet1"/> [[Bathuk]] lan [[irung]]é nduwéni bentuk [[cembung]].<ref name="internet1"/> Wedhus lanang apadéné wedhus wédok nduwéni sungu kang cekak.<ref name="internet1"/> Wedhus jinis iki bisa ngasilaké [[susu]] nganti telung [[liter]] saben [[dina]].<ref name="internet1"/> Keturunan silangan utawa [[hibrida]] wedhus etawa lan wedhus lokal diarani wedhus peranakan etawa utawa PE. Wedhus [[PE]] ukurané méh padha karo wedhus étawa ananging luwih luwih bisa [[adaptasi]] ing lingkungan lokal Indonésia.<ref name="internet1"/>
Wedhus iki nduwéni [[kuping]] dawa lan madhep mengisor.<ref name="internet1"/> [[Bathuk]] lan [[irung]]é nduwéni bentuk [[cembung]].<ref name="internet1"/> Wedhus lanang apadéné wedhus wédok nduwéni sungu kang cekak.<ref name="internet1"/> Wedhus jinis iki bisa ngasilaké [[susu]] nganti telung [[liter]] saben [[dina]].<ref name="internet1"/> Keturunan silangan utawa [[hibrida]] wedhus etawa lan wedhus lokal diarani wedhus peranakan etawa utawa PE. Wedhus [[PE]] ukurané méh padha karo wedhus étawa ananging luwih bisa [[adaptasi]] ing lingkungan lokal Indonésia.<ref name="internet1"/>
Salah sijiné [[kunci]] suksés saka ''peternakan'' wedhus étawa yaiku kabisan kanggo ngawinaké wedhus ing wayah kang pas saéngga asilé bakal cepet éntuk anakan utawa kang diarani ''cempé''.<ref name="internet2">{{id}}[http://www.etawajaya.com/ etawajaya.com](dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)</ref>Wedhus etawa betina wis bisa dikawinake nalika umure [[6]] [[sasi]].<ref name="internet2"/>
Salah sijiné [[kunci]] suksés saka ''peternakan'' wedhus étawa yaiku kabisan kanggo ngawinaké wedhus ing wayah kang pas saéngga asilé bakal cepet éntuk anakan utawa kang diarani ''cempé''.<ref name="internet2">{{id}}[http://www.etawajaya.com/ etawajaya.com](dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)</ref>Wedhus etawa betina wis bisa dikawinake nalika umure [[6]] [[sasi]].<ref name="internet2"/>


Larik 50: Larik 50:
Saka ''peternakan'' wedhus kang dijupuk asilé yaiku daging wedhus, daging wedhus biyasané di dol kiloan ing [[pasar]].<ref name="internet5"/> [[Daging]] wedhus bisa diolah dadi [[masakan]].<ref name="internet5"/> Masakan kang nganggo bahan dhasar daging wedhus yaiku, [[semur]], [[satè]] wedhus, [[empal]], [[sega pindhang]], [[sega gandhul]] lan akéh manéh liyané.<ref name="internet4">{{id}}[http://www.resep-masakan.net/resep-sate.php resep-masakan.net](dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)</ref>
Saka ''peternakan'' wedhus kang dijupuk asilé yaiku daging wedhus, daging wedhus biyasané di dol kiloan ing [[pasar]].<ref name="internet5"/> [[Daging]] wedhus bisa diolah dadi [[masakan]].<ref name="internet5"/> Masakan kang nganggo bahan dhasar daging wedhus yaiku, [[semur]], [[satè]] wedhus, [[empal]], [[sega pindhang]], [[sega gandhul]] lan akéh manéh liyané.<ref name="internet4">{{id}}[http://www.resep-masakan.net/resep-sate.php resep-masakan.net](dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)</ref>


Kanggo wong kang lara [[sroke]] lan [[hiperténsi]] utawa darah ringgi, kudu-ati-ati yèn mangan daging wedhus.<ref name="internet5"/> Daging wedhus ngandhut kadar lemak kang akéh. Mulané yèn kakèyan mangan daging wedhus bakal nganggu [[kaséhatan]].<ref name="internet5"/>
Kanggo wong kang lara [[sroke]] lan [[hiperténsi]] utawa darah tinggi, kudu-ati-ati yèn mangan daging wedhus.<ref name="internet5"/> Daging wedhus ngandhut kadar lemak kang akéh. Mulané yèn kakèyan mangan daging wedhus bakal nganggu [[kaséhatan]].<ref name="internet5"/>
Yén kepengin mangan daging wedhus ananging tetep bisa njaga kaséhatan carané kudu milih daging wedhus saka wedhus kang wis dewasa.<ref name="internet5"/> Aja masak olahan saka daging wedhus kanthi rasa kang [[asin]] lan [[kentel]].<ref name="internet5"/> Saliyané iku bisa ngombinaséké olahan daging wedhus karo [[sayuran]], [[woh]]-wohan lan [[banyu]] [[putih]] kang cukup.<ref name="internet5">{{id}}[http://kesehatan.liputan6.com/read/252704/cara_sehat_konsumsi_daging_kambing kesehatan.liputan6.com](dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)</ref>
Yén kepengin mangan daging wedhus ananging tetep bisa njaga kaséhatan carané kudu milih daging wedhus saka wedhus kang wis dewasa.<ref name="internet5"/> Aja masak olahan saka daging wedhus kanthi rasa kang [[asin]] lan [[kentel]].<ref name="internet5"/> Saliyané iku bisa ngombinaséké olahan daging wedhus karo [[sayuran]], [[woh]]-wohan lan [[banyu]] [[putih]] kang cukup.<ref name="internet5">{{id}}[http://kesehatan.liputan6.com/read/252704/cara_sehat_konsumsi_daging_kambing kesehatan.liputan6.com](dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)</ref>


Révisi kala 16 Mèi 2012 08.31

Wedhus
Cumbon
Klasifikasi ngèlmiah
Karajan: Animalia
Filum: Chordata
Klas: Mammalia
Ordho: Artiodactyla
Famili: Bovidae
Subfamili: Caprinae
Génus: Capra
Spésies: C. aegagrus
Subspésies: C. a. hircus
Trinomial name
Capra aegagrus hircus
(Linnaeus, 1758)
Wedhus jantan diwasa

Wedhus (Capra aegagrus hircus) iku subspesies saka wedhus alasan (liar) ingkang sacara alami kasebar ing Asia Kidul-kulon (dhaérah "Bulan sabit yang subur" lan Turki) lan Eropah.[1] Wedhus minangka kéwan memamah biak ingkang ukurané sedheng.[1] Wedhus liar lanang utawa wadon nduwèni sungu sepasang, nanging sungu ing wedhus lanang luwih gedhé.[1] Umumé, wedhus nduwèni jénggot, bathuk cembung, buntut rada munggah, lan akèh-akèhé nduwèni wulu kasar. [1]

Jinis

Wedhus kacang

Wedhus kacang yaiku wedhus saka ras unggulan kang sepisanan dikembangaké ing Indonésia.[1] Wedhus jinis iki awaké cilik.[1] Dhuwuré gumba utawa jenggot ing wedhus lanang kurang luwih 60 cm nganti 65 cm, ananging yèn wedhus wedok mung 56 cm.[1] Boboté wedhus lanang bisa nganti 25 kilogram, ananging wedhus wedok mung 20 kg.[1] Wedhus iki kupingé tegak, wuluné lurus lan cekak.[1] Wedhus lanang lan wedhus wedok padha-padha nduwé sungu kang cacahé loro.[1]

Wedhus Etawa

Wedhus Étawa kalebu wedhus kang asalé saka India kang diarani wedhus Jamnapari.[1] Awake gedhe, dhuwuré gumba nganti 90 cm nganti tekan 127 cm ing wedhus lanang, ananging wedhus wedok mung 92 cm.[1] Boboté wedhus lanang nganti 91 kilogram, lan wedhus wedok 63 kilogram.[1] Wedhus iki nduwéni kuping dawa lan madhep mengisor.[1] Bathuk lan irungé nduwéni bentuk cembung.[1] Wedhus lanang apadéné wedhus wédok nduwéni sungu kang cekak.[1] Wedhus jinis iki bisa ngasilaké susu nganti telung liter saben dina.[1] Keturunan silangan utawa hibrida wedhus etawa lan wedhus lokal diarani wedhus peranakan etawa utawa PE. Wedhus PE ukurané méh padha karo wedhus étawa ananging luwih bisa adaptasi ing lingkungan lokal Indonésia.[1] Salah sijiné kunci suksés saka peternakan wedhus étawa yaiku kabisan kanggo ngawinaké wedhus ing wayah kang pas saéngga asilé bakal cepet éntuk anakan utawa kang diarani cempé.[2]Wedhus etawa betina wis bisa dikawinake nalika umure 6 sasi.[2]

Wedhus Jawarandu

Wedhus Jawarandu yaiku wedhus asil persilangan antarané wedhus Étawa karo wedhus kacang.[1] Wedhus iki nduwéni ciri separo mirip wedhus wtawa lan separo mirip wedhus kacang.[1] Wedhus Jawarandu bisa ngasilaké susu kang akéhé 1,5 liter saben dina.[1]

Wedhus Saenen

Wedhus Saenen yaiku wedhus kang asalé saka Saenen, Swiss.[1] Wedhus jantan lan betina saka jinis iki leloroné ora nduwé sungu.[1] Wuluné awerna putih utawa krem pucet.[1] Irung lan kupingé wedhus Saenen nduwéni werna belang ireng.[1] Bathuké amba, nanging kupingé nduwéni ukuran kang ora patiya gedhe lan ora patiya cilik, kupingé nduwéni bentuk tegak mendhuwur.[1] Wedhus iki kalebu jinis wedhus kang bisa ngasilaké susu.[1]

Wedhus Kacukan

Wedhus kacukan yaiku wedhus asil saka perkawinan wedhus kacang lan baka-baka saka luar negeri kayata Anglo Nubian, Jamnapari lan uga kacukan karo baka-baka kang bisa ngasilaké susu kayata Saanen,Toggenburg lan British Alpine.[3] Wedhus kang biyasané ana ing kampung-kampung yaiku wedhus kacukan.[3] Rupané wedhus iki mirip kaya induké, lan boboté kurang-luwih 23 nganti 35 kg yèn umuré wis setaun.[3] Wedhus kacukan kang dewasa uga nduweni bobot kang luwih tinimbang wedhus kacang.[3] Nalika lahir boboté kurang luwih 2 kg nganti 2,5 kg saben wedhus.[3]

Wedhus Boer

Wedhus boer kalebu wedhus pedaging kang paling moncér ing Indonésia.[4] Wedhus jinis iki cepet banget gedhé lan nduwéni kualitas kang apik.[4] Saliyané iku wedhus Boer uga nduwéni daging kang rendah kolésterol, ora gampang kaserang penyakit, lan gampang anggoné adaptasi ing iklim lan sistem pemeliharaan.[4]

Wedhus Boer asalé saka [Afrika Selatan]].[5] Tembung Boer tegesé petani.[5] Wedhus boer kalebu wedhus pedaging kang cepet banget gedhé.[5] Boboté wedhus bisa nganti 35-45 kg nalika umuré lima nganti enem sasi.[5] Daging wedhus boer luwih akeh tinimbang wedhus lokal.[5] Dagingé kurang luwih nganti 40%-50% saka bobot awaké.[5]

Wedhus boer gampang dikenali, ciriné yaiku awaké dawa, amba, wuluné putih, sikilé cendhak, irungé cembung, kupingé dawa lan nggantung.[5] Sirahé wernané coklat rada abang utawa coklat enom, ana uga kang coklat tuwa.[5] Ana uga wedhus boer kang nduwéni garis putih mengisor ing rainé.[5] Kulité wernané coklat, iki kang bisa njaga saka kanker kulit kang disebabaké saka cahya srengéngé.[5] Wedhus boer senengané ndhédhé ing wayah awan.[5]


Daging

Saka peternakan wedhus kang dijupuk asilé yaiku daging wedhus, daging wedhus biyasané di dol kiloan ing pasar.[6] Daging wedhus bisa diolah dadi masakan.[6] Masakan kang nganggo bahan dhasar daging wedhus yaiku, semur, satè wedhus, empal, sega pindhang, sega gandhul lan akéh manéh liyané.[7]

Kanggo wong kang lara sroke lan hiperténsi utawa darah tinggi, kudu-ati-ati yèn mangan daging wedhus.[6] Daging wedhus ngandhut kadar lemak kang akéh. Mulané yèn kakèyan mangan daging wedhus bakal nganggu kaséhatan.[6] Yén kepengin mangan daging wedhus ananging tetep bisa njaga kaséhatan carané kudu milih daging wedhus saka wedhus kang wis dewasa.[6] Aja masak olahan saka daging wedhus kanthi rasa kang asin lan kentel.[6] Saliyané iku bisa ngombinaséké olahan daging wedhus karo sayuran, woh-wohan lan banyu putih kang cukup.[6]

Cathetan suku

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa (ing basa Indonésia)perniagaanmalaysia.com(dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)
  2. ↑ a b (ing basa Indonésia)etawajaya.com(dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)
  3. ↑ a b c d e (ing basa Indonésia)agribdc.gov.my(dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)
  4. ↑ a b c (ing basa Indonésia)sabah.gov.my(dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)
  5. ↑ a b c d e f g h i j k (ing basa Indonésia)indonesiaboergoat.com(dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)
  6. ↑ a b c d e f g (ing basa Indonésia)kesehatan.liputan6.com(dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)
  7. ↑ (ing basa Indonésia)resep-masakan.net(dipunundhuh tanggal 24 Mei 2011)
Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Capra aegagrus hircus.
Wikispecies duwé tetélan sing gegayutan: Capra aegagrus hircus
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Wedhus&oldid=667725"