Tetanduran wiji tunggal: Béda antara owahan
c r2.7.1) (bot Menambah: kk:Дара жарнақтылар |
c r2.7.2) (bot Mengubah: tr:Tek çenekliler |
||
Larik 108: | Larik 108: | ||
[[te:ఏకదళబీజాలు]] |
[[te:ఏకదళబీజాలు]] |
||
[[th:พืชใบเลี้ยงเดี่ยว]] |
[[th:พืชใบเลี้ยงเดี่ยว]] |
||
[[tr: |
[[tr:Tek çenekliler]] |
||
[[uk:Однодольні]] |
[[uk:Однодольні]] |
||
[[ur:یک دالہ]] |
[[ur:یک دالہ]] |
Révisi kala 13 Maret 2012 14.00
Monokotil Kalamangsa: Kreta - sekarang | |
---|---|
Bunga Hemerocallis | |
Klasifikasi ngèlmiah | |
Karajan: | Plantae |
Unranked: | Angiosperms |
Unranked: | Monocots |
Ordo | |
lihat teks |
Tetanduran wiji tunggal (utawa monokotil, utawa liliopsida) iku salah siji saka rong klompok gedhé tetanduran ngembang sing sacara klasik diajaraké; klompok sing liyané yaiku tetanduran wiji loro utawa dikotil. Ciri sing paling khas yaiku wijiné ora mecah amarga mung nduwèni siji godhong lembaga. Klompok iki diakoni minangka takson (minangka kelas sarta subkelas) jroning manéka sistem klasifikasi tetanduran lan antuk manéka jeneng, kaya Monocotyledoneae, Liliopsida, lan Liliidae. Miturut analisis filogeni, klompok iki diweruhi duwé sipfat monofiletik utawa holofiletik. Sistem klasifikasi APG II ngakoni monokotil minangka klad sing diarani monocots.
Klompok tetanduran iki nyakup manéka warna tetanduran paling migunani jroning kauripan manungsa. Minangka sumber pangan, sumber energi nabati, sumber bahan baku industri, perumahan, dekorasi, sandhangan, media panulisan, zat pewarna, lan sapanunggalané. Ana watara 50 èwu nganti 60 èwu jenis sing wis dikenal; mituurut IUCN ana 59.300 jinis. Orchidaceae (suku anggrèk-anggrèkan) iku suku sing ndarbèni anggota paling akèh jroning tetanduran ngembang, kanthi 20 èwu jinis. Anggota suku pari-parian (Poaceae utawa Graminae) dikenal minangka suku kanthi aréal tanduran sing paling amba ing donya minangka sumber bahan pangan. Suku-suku liyané sing ora kalah wigati yakuwi suku pinang-pinangan (Arecaceae utawa Palmae), suku bawang-bawangan (Alliaceae), suku temu-temuan (Zingiberaceae), lan suku pisang-pisangan (Musaceae). Akèh uga ing antarané sing dibudidayakna minangka tanduran pethètan.
Klasifikasi/taksonomi
Miturut manéka warna sistem klasifikasi:
- Monocotyledoneae jroning sistem de Candolle lan sistem Engler.
- Monocotyledones jroning sistem Bentham & Hooker lan sistem Wettstein.
- Kelas Liliopsida jroning sistem Takhtajan lan sistem Cronquist.
- Anak kelas Liliidae jroning sistem Dahlgren lan sistem Thorne (1992).
- Klad monocots jroning sistem APG lan sistem APG II.
Saben sistem iku ndarbèni panglompokan internal dhéwé-dhéwé. Monokotil dikenal stabil banget ing sajabaning klompoké (jelas prabédané karo klompok liya) nanging ora stabil banget jroning panglompokan ing jeroné (kajaba kanggo klompok tinamtu, kaya Arecaceae, Poaceae, lan Orchidaceae). Saben sistem tansah béda saka sistem liyané.
Sistem APG II
Ing ngisor iki klasifikasi menurut Sistem APG II (2003):
- klad monocots
- suku Petrosaviaceae[1]
- bangsa Acorales
- bangsa Alismatales
- bangsa Asparagales
- bangsa Dioscoreales
- bangsa Liliales
- bangsa Pandanales
- klad commelinids ("core monocots")
- suku Dasypogonaceae
- bangsa Arecales
- bangsa Commelinales
- bangsa Poales
- bangsa Zingiberales
- klad monocots
Jroning perkembangané, sistem klasifikasi APG II (2003) wis direvisi. Petrosaviaceae sing dinyatakaké durung bisa diklompokaké saiki dipapanaké jroning bangsa Petrosaviales, klad monocots.[1] Sabanjuré, Hydatellaceae, sing jroning sistem iku dilebokaké jroning Poales, saiki dianggep luwih cedhak kakerabatané karo Nymphaeaceae lan mlebu dadi anggota Nymphaeales.[2] Iki kaping sepisanan sawijining anggota tuwuhan monokotil dipindahaké dadi anggota tuwuhan dikotil.
Referensi
- ↑ a b Wiwit taun 2007 dilebokaké jroning bangsa Petrosaviales. Pirsani Cantino, Philip D. (2007). "Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta". Taxon. 56 (3): E1–E44.
{{cite journal}}
: Unknown parameter|coauthors=
ignored (|author=
suggested) (pitulung) Masalah sitiran: Tenger<ref>
ora trep; jeneng "Cantino" diwedharaké ping bola-bali déné isiné béda - ↑ Saarela, Jeffery M., Hardeep S. Rai, James A. Doyle, Peter K. Endress, Sarah Mathews, Adam D. Marchant, Barbara G. Briggs & Sean W. Graham. 2007. Hydatellaceae identified as a new branch near the base of the angiosperm phylogenetic tree. Nature 446:312-315.
Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké. |