Efesus

Kutha Efesus

Map Efesus

Efesus

Efesus utawi Ephesos inggih punika salah satunggalipun kitha Yunani Kuno ing sisih wétan saking Anatolia, ingkang samenika misuwur kanthi asma kitha Selçuk, Provinsi Izmir, Turki. Efesus inggih punika setunggal saking kalih welas kitha saking liga Ionian ing sajarah pamerintahan Yunani kuno. Kitha punika wiwit misuwur amargi wonten candhi Artemis ingkang rampung dipunbiyangun 550 SM, ingkang dados setunggal saking 7 Keajaiban Donya Kuno, candi punika dipunbrukaken ing taun 401 dening pimpinan St.John Chrysostom.

Wewangunan ing Efesus

Paningalan saking Odeon

• Odeon inggih punika wewangunan teater ingkang dipunbiyangun dening Vedius Antonius lan istrinipun ing taun 150 Masehi inggih punika papan kagem jamuan alit kagem dolanan lan pamentasan, ingkang wonten kursi tiyang cacah 1500, lan andha 22.

Ing sisih nginggil saking teater dipundekorasi kanthi pilar-pilar granit abrit lan stil wewangunan Corinth Yunani kuno. Lawang mlebet saking kalih sisih panggung wonten undhak-undhakanipun.

• Candhi Hadrian-Candhi saking abad 2, ananging dipunrenovasi malih ing abad 4. Relief nginggilipun inggih punika mboten asli, amargi ingkang aslinipun wonten ing Museum Arkeologi Selçuk Kusadasi,Turki. Lan reksa ingkang dipungambaraken relief inggih punika Kaisar Theodosius I kaliyan istri lan lare ingkang mbareb.

Candi punika ugi dipundadosaken ornamen ing mata arta Turki pecahan 20 Lira.

• Candhi Domitian inggih punika candhi ingkang paling ageng ing kitha. Candhi punika dipunbiyangun saking pilar-pilar kanthi ukuran 8x13. Patung-patung lan candinipun inggih punika taksih wonten gegayutanipun kaliyan Domitian.

Teater lan stadion kagem punapa kewawon punika, ugi mboten kagem pagelaran budaya, gladiator, ugi dados pendidikan dening pamaréntah kagem rakyatipun.

• Pusara lan Toya mancur Pollio dipunbiyangun kagem kinurmatan Sextilius Pollio, ingkang sampun biyangun jembatan pemipaan toya (aqueduct) kagem kitha Efesus.

Wonten kalih ‘agora’ utawi pasar komersial kagem bisnis negara

• Candhi Artemis – Candi punika inggih punika dados setunggal saking 7 keajaiban biyangunan ingkang paling ageng ing jaman kino. Ing pundhi Artemis dados Dewi Yunani dipundamelipun candhi kagem kinurmatan.

Galeri

• 
  Candi Artemis
• 
  Candi Domitian
• 
  Candi Hardian
• 
  Teater

Sajarah saking Efesus

Efesus piyambak saking legenda kina, dipunbiyangun déning para pajuang estri ingkang misuwur kathi asma Amazon. Asma kitha menawi dipunpundhut saking "APASAS", inggih punika asma kitha saking "KERAJAAN ARZAWA" ingkang ateges "Kitha Dewi Ibu". Efesus dipunwiwiti saking Zaman Perunggu lan selajengipun, ananging posisi kitha uga dipunewahi sampun dados prasarat ing zaman punika. Carians lan Lelegians inggih punika salah satunggalipun tiyang ingkang wonten ing kitha punika. Migrasi Ionia dipunwiwiti ing taun 1200 SM. Saking legenda, kitha punika dipunbiyangun malih kaping 2 dening Androclus, lare Codrus, raja Athena, ing pante titik [[Cayster (Kucuk Menderes) gadhahi muara ing laut. Lokasi punika dipunpundhut saking wangsit iwak lan babi wana liar dening peramal.Kitha-kitha Ionia ingkang wonten kathah tiyang- tiyang migrasi saking Ionia ing pungkasan gabung ing Konfederasi ing ngandhap pimpinan Efesus. Wilayah rusak amargi invasi ing wiwit abad 7 SM. Ing ngandhap pamerintahan raja-raja Lydian, Efesus dados salah satunggalipun kitha ingkang paling sugih ing donya Mediterania. Ananging amargi Raja Croesus Lydian kalah dening Cyrus, Raja Persia, dipundamel margi kagem hegemoni Persia kagem wilayah pesisir Aegean. Ing wiwit abad 5, sawekdal kutha- kutha Ionia brontak kalian Persia, Efesus dados rusak parah.