Thai

Thailand
ราชอาณาจักรไทย Ratcha Anachak Taek
Bendera Thailand
Gendéra	Lambang
Lagu kabangsan: Phleng Chat
Thailand
Ibu kutha	Bangkok
Kutha paling gedhé	Bangkok
Basa resmi	Basa Thai
Didegaké	Kamardikan
- Kerajaan Sukhothai	1238–1368
- Kerajaan Ayutthaya	1350–1767
- Kerajaan Thonburi	1767 nganti 7 April 1782
- Kerajaan Ratanakosin	7 April - ???
Wangun Pamaréntah	Monarki konstitusional
- Raja	Raja Bhumibol Adulyadej
- Perdana Menteri	Yingluck Shinawatra
Koordinat	13°44′ LU, 100°30′ BT
Wilayah	49
- Total	514.000 km² 198,115 sq mi
- Banyu	0,4%
PDB (PPP)	2005 (prakiran)
- Total	$560,7 milyar (21)
- Per kapita	$8.300 (69)
Penduduk	September 2006
- Total	64.700.000 (19)
- Kapadhetan penduduk	126/km² (80)
HDI (2004)	0,784 (medium) (72)
Valuta	฿ Baht
Zona wektu	UTC +7
Internet TLD	.th
Kodhe tèlpon	+ 66

Kerajaan Thailand (jeneng resmi: ราชอาณาจักรไทย Ratcha Anachak Thai; uga Prathēt Thai), kadhangkala uga disebut Mueang Taek, iku sawijining negara ing Asia Kidul-Wétan sing wewatesan kaliyan Laos lan Kamboja ing sisih wétan, Malaysia lan Teluk Siam ing sisih kidul, lan Myanmar lan Laut Andaman ing sisih kulon. Thailand biyèn dikenal minangka Siam nganti tanggal 11 Mei 1949. Tembung "Thai" (ไทย) tegesé "kabebasan" ing basa Thailand, nanging uga bisa ngrujuk ing suku Taek, saéngga njalari jeneng Siam isih dipigunaaké ing kalangan wong-wong Thai utamané kaum minoritas Tionghoa.

Sajarah

Asal Krajan Thai sacara tradhisional kagandhèngaké karo sawijining krajan sing cendhèk umuré, Krajan Sukhothai sing diadegaké ing taun 1238. Krajan iki sabanjuré diterusaké Krajan Ayutthaya sing diadegaké ing tengahan abad ka-14 lan kanthi ukuran luwih gedhé katimbang Sukhothai. Kabudayan Krajan Thai dipengaruhi déning Tiongkok lan India. Hubungan karo sawetara negara gedhé Eropah diwiwiti ing abad ka-16 nanging senadyan ngalami tekanan sing kuwat, Krajan Thai tetep tahan minangka siji-sijiné negara ing Asia Kidul-wétan sing ora tau dijajah déning negara Eropah, senadyan pengaruh Kulon, kalebu ancaman kakerasan, ngakibataké owah-owahan ing abad ka-19 lan anané kalonggaran tumrap pedagang-pedagang Britania.

Sawijining revolusi damai ing taun 1932 nyebabaké diwiwiti monarki konstitusional. Sadurungé dikenal kandthi jeneng Siam, negara iki ngganti jeneng internasionalé dadi "Thailand" ing taun 1939 lan kanggo sabanjuré, sawisé tau sepisan ngganti manèh menyang jeneng lawas pasca-Perang Donya II. Ing perang kasebut, Krajan Thai sekutu karo Jepang; ananging nalika Perang Donya II rampung, Krajan Thai dadi sekutu Amérika Sarékat. Sawetara kudeta kjedadéyan jroning taun-taun sawisé rampung perang, nanging Krajan Thai wiwit owah dadi negara demokrasi wiwit taun 1980-an.

Kalèndher Krajan Thai didhasaraké ing Taun Buddha, sing luwih cepet 543 taun katimbang kalèndher Kulon. Taun 2000 Masehi padha karo taun 2543 jroning kalèndher Krajan Thai.

Ing 26 Desember 2004, pesisir kulon Krajan Thaiditerjang tsunami sing dhuwuré 10 mèter sawisé anané lidhu Samudra Hindhia 2004, niwasaké 5.000 jiwa ing Krajan Thai, lan setengahé arupa wisatawan.

Ing wiwitan 2005 ana sawijining tragedi ing Krajan Thai Kidul sing nduwèni populasi mayoritas Muslim. Watara 70 jiwa tiwas akibat kakerasan déning rezim Shinawatra. Akèh negara sing ngecam tragedki iki. Nanging jroning pamilihan kepala pamaréntahan, Thaksin Shinawatra mrintah manèh negara iki kanggo patang taun sabanjuré.

Ékonomi

Sawisé nikmati rata-rata tuwuhinhg ékonomi paling dhuwur ing donya wiwit taun 1985 nganti 1995 - rata-rata 9% per taun - tekanan spekulatif sing ningkat marang dhuwit Krajan Thai, Baht, ing taun 1997 nyebabaké krisis kauangan lan meksa pamaréntah ngambangaké Baht. Sawisé dipathok ing aji 25 Baht kanggo satu dolar AS, Baht nggayuh titik paling cendhèk ing kisaran 56 Baht ing sasi Januari 1998 lan ekonominé mudhun nganti 10,2% ing taun sing padha. Krisis iki sabanjuré sumrambah menyang kawasan Asia.

Krajan Thai miwiti babak pemulihan ing taun 1999; ekonominé dadi kuwat watara 4,2% lan tuwuh 4,4% ing taun 2000, arupa asil saka èkspor sing kuwat - sing ningkat watara 20% ing taun 2000. Tuwuhing ékonomi ing taun 2003 dikira-kira 6,3%, lan 8% sarta 10% ing taun 2004 lan 2005.

Sèktor pariwisata mènèhi sumbangan sing gedhé marang ékonomi Krajan Thai. Rawuhé wisatawan ing taun 2002 (10,9 yuta) nuduhaké angka sing mundhak 7,3% saka taun sadurungé (10,1 yuta).

Pamérangan administratif

Krajan Thai dipérang dadi 76 provinsi (changwat), sing diklompokaké jroning 5 klompok provinsi. Jeneng saben provinsi asal saka jeneng ibu kutha provinsiné.

Lor

• Chiang Mai
• Chiang Rai
• Kamphaeng Phet
• Lampang
• Lamphun
• Mae Hong Son
• Nakhon Sawan
• Nan
• Phayao
• Phetchabun
• Phichit
• Phitsanulok
• Phrae
• Sukhothai
• Tak
• Uthai Thani
• Uttaradit

Wétan

• Chachoengsao
• Chanthaburi
• Chonburi
• Rayong
• Prachinburi
• Srakaeo
• Trat

Kidul

• Chumphon
• Krabi
• Nakhon Si Thammarat
• Narathiwat
• Pattani
• Phang Nga
• Phattalung
• Phuket
• Ranong
• Satun
• Songkhla
• Surat Thani
• Trang
• Yala

Lor-wétan

• Amnat Charoen
• Buriram
• Chaiyaphum
• Kalasin
• Khon Kaen
• Loei
• Maha Sarakham
• Mukdahan
• Nakhon Phanom
• Nakhon Ratchasima
• Nongbua Lamphu
• Nong Khai
• Roi Et
• Sakhon Nakhon
• Sisaket
• Surin
• Ubon Ratchathani
• Udon Thani
• Yasothon

Tengah

• Ang Thong
• Ayutthaya
• Bangkok
• Chainat
• Kanchanaburi
• Lopburi
• Nakhon Nayok
• Nakhon Pathom
• Nonthaburi
• Pathumthani
• Phetchaburi
• Prachuap Khiri Khan
• Ratchaburi
• Samut Prakan
• Samut Sakhon
• Samut Songkhram
• Saraburi
• Sing Buri
• Suphanburi

Peta Krajan Thai karo kutha-kutha wigati.

Provinsi-provinsi kasebut sabanjuré dibagi manèh dadi 795 distrik (Amphoe), 81 sub-distrik (King Amphoe) lan 50 distrik Bangkok (khet) (gunggung nganti taun 2000), lan dibagi-bagi manèh dadi 7.236 komunitas (Tambon), 55.746 désa (Muban), 123 kotamadya (Tesaban), lan 729 distrik sanitasi (Sukhaphiban) (gunggung nganti taun 1984).

Pranala njaba

• Pamaréntah Kerajaan Thailand - Situs resmi pamaréntah
• Thai Radio
• Thai TV
• (ing basa Indonésia) Otoritas Pariwisata Thailand - Situs resmi pariwisata

• (ing basa Indonésia) Kliping Kudeta Militer Thailand September 2006