Jambu ménté: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Luru sajarah
← Besutan sadurungéBesutan sawisé →
Konten dihapus Konten ditambahkan
VisualTèks wiki
HRoestBot (parembugan | pasumbang)
2.721 suntingan
c r2.6.5) (bot Menambah: koi, kv, mrj, udm
Tanpa ringkesan besutan
Larik 38: Larik 38:
niacin_mg=1.06 | right=1 }}
niacin_mg=1.06 | right=1 }}
[[Gambar:Anacard occid Fr 071209-2345 plrtu.jpg|thumb|left|180px|Woh jambu monyet kang wis masak.]][[Gambar:CashewSnack.jpg|thumb|left|180px|Kacang mètè]]
[[Gambar:Anacard occid Fr 071209-2345 plrtu.jpg|thumb|left|180px|Woh jambu monyet kang wis masak.]][[Gambar:CashewSnack.jpg|thumb|left|180px|Kacang mètè]]
Tanduran iki dirembakaké utamané kanggo dijupuk woh sejatiné. Kang dikenal umum minangka "[[Woh#Arti botani|woh]]", yaiku bagéyan empuk kang ''membengkak'' wernané kuning utawa abang, satemené yaiku dasaré kembang (''receptaculum'') kang ngembang sawisé ana [[pembuahan]]. Woh satemené yaiku bagéyan "monyet"é kang atos, coklat semu ireng isiné [[wiji]] kang bisa diolah dadi panganan; yaiku kacang mètè kang ènak.<ref name="verheij"/> Kanthi cara tradisional kacang iki biasané digoreng kanggo nyamikan karo ngombé [[teh]] utawa [[kopi]]; éwodéné kanthi cara modern saiki akèh minangka isi kanggo hias panganan kaya [[coklat]] lan kué-kué.
Tanduran iki dirembakaké utamané kanggo dijupuk woh sejatiné. Kang dikenal umum minangka "[[Woh#Arti botani|woh]]", yaiku bagéyan empuk kang ''membengkak'' wernané kuning utawa abang, satemené yaiku dasaré kembang (''receptaculum'') kang ngembang sawisé ana [[pembuahan]]. Woh satemené yaiku bagéyan "monyet"é kang atos, coklat semu ireng isiné [[wiji]] kang bisa diolah dadi panganan; yaiku kacang mètè kang ènak.<ref name="verheij"/> Kanthi cara tradisional kacang iki biasané digoreng kanggo nyamikan karo ngombé [[teh]] utawa [[kopi]]; éwodéné kanthi cara modern saiki akèh minangka isi kanggo ngias panganan kaya [[coklat]] lan kué-kué.


Sanajan dianggep minangka [[kacang]] ing dunia ''boga'', ing ilmu botani kacang mètè satemené kalebu wiji tunggal saka woh sejatiné. Wiji iki diubengi karo cangkang ganda kang ngetokaké getah kang ngemu [[urushiol]], kang bisa gawé iritasi kulit [[manungsa]]. Ana wong alergi kacang mètè, nanging satemené kacang mètè arang gawé alergi tumrap manungsa yèn dibandingké karo kacang liyané. Saka kacang mete uga olèh diekstrak [[lenga]] kang dhuwur kualitasé. Kasil sampingé, yaiku kulit wiji, dimupangataké kanggo pakan unggas. Sajinis lenga uga diasilaké saka cangkang woh mètè (CNSL, ''cashew nut shell liquid''), kang dinggo déning industri lan uga minangka bahan kanggo ngawètaké [[kayu]] utawa [[jala]].<ref name="verheij">{{aut|van Eijnatten, C.L.M. 1991.}} [http://www.proseanet.org/prosea/e-prosea_detail.php?frt=&id=1468 ''Anacardium occidentale'' L.] dalam {{aut|Verheij, E.W.M. lan R.E. Coronel}} (eds.) 1997. ''Sumber Daya Nabati Asia Tenggara 2: Woh-wohan kang éntuk dipangan''. PROSEA – Gramedia. Jakarta. ISBN 979-511-672-2 Hal. 61-64</ref>
Sanajan dianggep minangka [[kacang]] ing dunia ''boga'', ing ilmu botani kacang mètè satemené kalebu wiji tunggal saka woh sejatiné. Wiji iki diubengi karo cangkang ganda kang ngetokaké getah kang ngemu [[urushiol]], kang bisa gawé iritasi kulit [[manungsa]]. Ana wong alergi kacang mètè, nanging satemené kacang mètè arang gawé alergi tumrap manungsa yèn dibandingké karo kacang liyané. Saka kacang mete uga olèh diekstrak [[lenga]] kang dhuwur kualitasé. Kasil sampingé, yaiku kulit wiji, dimupangataké kanggo pakan unggas. Sajinis lenga uga diasilaké saka cangkang woh mètè (CNSL, ''cashew nut shell liquid''), kang dinggo déning industri lan uga minangka bahan kanggo ngawètaké [[kayu]] utawa [[jala]].<ref name="verheij">{{aut|van Eijnatten, C.L.M. 1991.}} [http://www.proseanet.org/prosea/e-prosea_detail.php?frt=&id=1468 ''Anacardium occidentale'' L.] dalam {{aut|Verheij, E.W.M. lan R.E. Coronel}} (eds.) 1997. ''Sumber Daya Nabati Asia Tenggara 2: Woh-wohan kang éntuk dipangan''. PROSEA – Gramedia. Jakarta. ISBN 979-511-672-2 Hal. 61-64</ref>

Révisi kala 26 Juli 2011 08.20

Jambu ménté
Jambu ménté ing Guinea.
Klasifikasi ngèlmiah
Karajan: Plantae
Unranked: Angiospermae
Unranked: Eudicots
Unranked: Rosids
Ordho: Sapindales
Famili: Anacardiaceae
Génus: Anacardium
Spésies: A. occidentale
Jeneng binomial
Anacardium occidentale
L.

Jambu ménté utawa jambu mété (Anacardium occidentale) yaiku jinis tanduran saka suku Anacardiaceae kang asalé saka Brasil lan duwéni "woh" kang bisa dipangan. Kang luwih dikenal saka jambu mété yaiku kacang mété utawa kacang ménté; wijiné kang biasané digaringké lan digoreng kanggo digawé panganan. Kanthi cara botani, tanduran iki dudu anggota jambu-jambuan (Myrtaceae) apamanèh kacang-kacangan (Fabaceae), ananging malah luwih cedhak kekerabatannè karo pelem (suku Anacardiaceae).

Aran liya

Dikenal uga kanthi aran kaya jambu mèdè (Sd.); jambu mede utawa jambu mete (Id.); jhambu monyèt (Md.); jambu dwipa, jambu jipang, nyambu monyèt (Bl.); nyambuk nyĕbèt (Sas.); jambu érang, jambu monyét (Mink.); jambu dipa (Banj.); buwah monyet (Timor); buwah yaki (Manado); buwa yakis, wo yakis (Sulut); buwa yaki (Ternate, Tidore); buwa jakis (Galela); jambu daré, jambu masong (Mak.); jampu sèrĕng, jampu tapĕsi (Bug.); lan liya-liya.[1]

Ing basa Inggris diarani cashew (tree), kang dijupuk saka tembung Portugis kanggo ngarani wohé, caju, kang satemené uga silihan saka tembung basa Tupi, acajú. Lan jeneng genus (Anacardium) ngrujuk marang bentuk woh sakabèhè kang kaya jantung kuwalik.

Pemerian

Wit jambu monyet kang thukul di ing pinggir dalan ing Palabuhanratu.

Wit ukuran sedheng, dhuwur nganthi 12 m, kanthi tajuk amba, akèh pang, lan ijo terus. Tajuk bisa dadi dhuwur lan nyempit, utawa cendhek lan amba, bergantung karo kondisi lingkungané.[2] Godhong-godhonge manggon ing pucuk pang. Helai godhong nduweni tangkai, bunder telur kuwalik, akeh kang pucuke lancip lan ujung bunder, nekuk manjero, gundhul, 8–22 × 5–13 cm.[3]

Berumah satu (monoesis), kembang kelamin campuran, ngumpul ing sewoh malai rata rambut alus, ambané 15–25 cm. Kelopak ana rambuté, 4–5 mm. Mahkota lancip, lk 1 cm, putih banjur abang, ana rambuté. Woh geluk awarna soklat tuwa, bengkok, dhuwure lk 3 cm.[3]

Kagunan

Kacang mètè, mentah
Ajiné nutrisi saben 100 g (3.5 oz)
Ènergi2,314 kJ (553 kkal)
30.19 g
Gula5.91 g
Serat panganan3.3 g
43.85 g
18.22 g
Vitamin
Tiamin (B1)
(37%)
.42 mg
Riboflavin (B2)
(5%)
.06 mg
Niasin (B3)
(7%)
1.06 mg
Asem pantotènik (B5)
(17%)
.86 mg
Vitamin B6
(32%)
.42 mg
Folat (B9)
(6%)
25 μg
Vitamin C
(1%)
.5 mg
Mineral
Kalsium
(4%)
37 mg
Wesi
(51%)
6.68 mg
Magnésium
(82%)
292 mg
Fosforus
(85%)
593 mg
Potasium
(14%)
660 mg
Sèng
(61%)
5.78 mg
Persèntase sadarma pangira-ira sarana pamrayoga ing AS tumrap wong diwasa.
Woh jambu monyet kang wis masak.
Kacang mètè

Tanduran iki dirembakaké utamané kanggo dijupuk woh sejatiné. Kang dikenal umum minangka "woh", yaiku bagéyan empuk kang membengkak wernané kuning utawa abang, satemené yaiku dasaré kembang (receptaculum) kang ngembang sawisé ana pembuahan. Woh satemené yaiku bagéyan "monyet"é kang atos, coklat semu ireng isiné wiji kang bisa diolah dadi panganan; yaiku kacang mètè kang ènak.[4] Kanthi cara tradisional kacang iki biasané digoreng kanggo nyamikan karo ngombé teh utawa kopi; éwodéné kanthi cara modern saiki akèh minangka isi kanggo ngias panganan kaya coklat lan kué-kué.

Sanajan dianggep minangka kacang ing dunia boga, ing ilmu botani kacang mètè satemené kalebu wiji tunggal saka woh sejatiné. Wiji iki diubengi karo cangkang ganda kang ngetokaké getah kang ngemu urushiol, kang bisa gawé iritasi kulit manungsa. Ana wong alergi kacang mètè, nanging satemené kacang mètè arang gawé alergi tumrap manungsa yèn dibandingké karo kacang liyané. Saka kacang mete uga olèh diekstrak lenga kang dhuwur kualitasé. Kasil sampingé, yaiku kulit wiji, dimupangataké kanggo pakan unggas. Sajinis lenga uga diasilaké saka cangkang woh mètè (CNSL, cashew nut shell liquid), kang dinggo déning industri lan uga minangka bahan kanggo ngawètaké kayu utawa jala.[4]

Cathetan sikil

  1. ↑  Austria Tumbuhan Berguna Indonesia, jil. 2:1223-1225. Terj. Yayasan Sarana Wana Jaya, Jakarta
  2. ↑ ICRAF Agroforestry Database: Anacardium_occidentale L.
  3. ↑ a b  Austria Flora, kanggo sekolah di Indonesia. PT Pradnya Paramita, Jakarta. Hal. 271
  4. ↑ a b  Austria Anacardium occidentale L. dalam  Austria (eds.) 1997. Sumber Daya Nabati Asia Tenggara 2: Woh-wohan kang éntuk dipangan. PROSEA – Gramedia. Jakarta. ISBN 979-511-672-2 Hal. 61-64

Pranala jaba

Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Anacardium occidentale.
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Jambu_ménté&oldid=537181"