Gajah Mada: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Konten dihapus Konten ditambahkan
JV015Chafid (parembugan | pasumbang)
JV015Chafid (parembugan | pasumbang)
Tanpa ringkesan besutan
Larik 23: Larik 23:
== Wiwit Karieripun ==
== Wiwit Karieripun ==
[[Gambar:Gajah-Mada.jpg|right|200px|thumb|Salah satunggalipun reca ingkang nggambaraken Gajah Mada. Samenika dipunsimpen ing museum [[Trowulan]], Mojokerto.]]
[[Gambar:Gajah-Mada.jpg|right|200px|thumb|Salah satunggalipun reca ingkang nggambaraken Gajah Mada. Samenika dipunsimpen ing museum [[Trowulan]], Mojokerto.]]
[[Gambar:Ratan Gajah Mada.jpg|right|200px|thumb|Satunggalipun margi kanthi asma Gajah Mada.]]

Gajah Mada wiwit misuwur nalikanipun saged ngalahaken Sadéng lan Kéta ([[1331]]) ingkang mbaléla. Sasampunipun menika Gajah Mada ngungelaken sumpah ingkang kawentar, inggih menika Gajah Mada boten badhé ''amukti palapa'' sadérengipun saged nelukaken nuswantara kadosta Gurun (ing [[Kalimantan]]), [[Seram]],([[Maluku]]), [[Pahang]] ([[Malaysia]]), [[Dompo]] ([[Sumbawa]]), Bali, [[Sunda]] ([[Jawa Barat]]), [[Kutha Palembang|Palémbang]] ([[Sumatera]]), lan [[Tumasik]] ([[Singapura]]).<ref name="internet2"/>
Gajah Mada wiwit misuwur nalikanipun saged ngalahaken Sadéng lan Kéta ([[1331]]) ingkang mbaléla. Sasampunipun menika Gajah Mada ngungelaken sumpah ingkang kawentar, inggih menika Gajah Mada boten badhé ''amukti palapa'' sadérengipun saged nelukaken nuswantara kadosta Gurun (ing [[Kalimantan]]), [[Seram]],([[Maluku]]), [[Pahang]] ([[Malaysia]]), [[Dompo]] ([[Sumbawa]]), Bali, [[Sunda]] ([[Jawa Barat]]), [[Kutha Palembang|Palémbang]] ([[Sumatera]]), lan [[Tumasik]] ([[Singapura]]).<ref name="internet2"/>



Révisi kala 23 Juli 2011 05.20

Gajah Mada
Gajah Mada


Mahapatih Majapahit
Mangsa jabatan
k.1334 – k.1359
Monark Tribhuwana Wijayatunggadewi, Hayam Wuruk
Didhisiki déning Arya Tadah (Mpu Krewes)
Diganti déning 6 mahamantri agung

Tilar donya 1364
Dereng dipunmangrtosi
Kabangsan Majapahit
Agami Hindu

Gajah Mada (wafat k. 1364) Satunggalipun Mahapatih Krajan Majapait, tiyang ingkang saged damel persatuanipun nuswantara.[1] Nanging ngantos dumugi samenika misteri asal-usulipun déréng wonten ingkang mangertos.[1] Miturut criyos Bali, Gajah Mada boten nggadhahi rama lan ibu, ananging asalipun saking uwoh krambil minangka panjelmaanipun Sang Hyang Narayana ing ngatasipun donya.[2] Menawi criyos menika leres, Gajah Mada lairipun ing pulo Bali.[2] Ananing amargi ing Kutha Malang (Singasari) sampun wiwit biyén saged dipunpanggihi tandha-tandha mengeti Gajah Mada, saéngga wonten prasangka menawi Gajah Mada lairipun ing Kali Brantas, kinten-kinten taun 1300.[2]

Wiwit Karieripun

Salah satunggalipun reca ingkang nggambaraken Gajah Mada. Samenika dipunsimpen ing museum Trowulan, Mojokerto.
Satunggalipun margi kanthi asma Gajah Mada.

Gajah Mada wiwit misuwur nalikanipun saged ngalahaken Sadéng lan Kéta (1331) ingkang mbaléla. Sasampunipun menika Gajah Mada ngungelaken sumpah ingkang kawentar, inggih menika Gajah Mada boten badhé amukti palapa sadérengipun saged nelukaken nuswantara kadosta Gurun (ing Kalimantan), Seram,(Maluku), Pahang (Malaysia), Dompo (Sumbawa), Bali, Sunda (Jawa Barat), Palémbang (Sumatera), lan Tumasik (Singapura).[3]

Sumpah Palapa

Ing taun 1334, Ratu Putri Sri Tribhuana Tunggadéwi Maharajasa Jayawisnuwardhani nglantik Gajah Mada dados Mapatih Amangkubumi nggantos Arya Tadah ingkang pensiun.[4] Ing wekdal menika, Sang Mapatih ngungelaken janji bektinipun kanthi ngacungkaken kerisipun ingkang nami Surya Panuluh ingkang sadéréngipun menika kagunganipun Dyah Kertarajasa Jayawardhana, Raja Pendiri Kerajaan Majapahit.[4] Gajah Mada ngikraraken sumpah ingkang sampun misuwur ingkang dipunwastani Sumpah Palapa.[5] Serat Pararaton ngamot Sumpah Palapa ingkang dipunaturaken ten ngajengipun Ratu Tribhuwana Tunggadéwi ingkang ungelipun kados menika:[5]

Lamun huwus kalah nusantara isun amukti palapa, lamun kalah ring Gurun, ring Seram, Tanjungpura, ring Haru, Pahang, Dompo, ring Bali, Sunda, Palémbang, Tumasik, samana isun amukti palapa

tegesipun:

Menawi nuswantara sampun kalah, kula nembé badhé lérén, menawi Gurun sampun kalah, lajeng ugi Seram, Tanjungpura, Haru, Pahang, Dompo, Bali, Sunda, Palémbang, Tumasik, wekdal menika kula nembé badhé lérvn

Kanthi konsép persatuan menika, Gajah Mada saged nyegah paperangan antawisipun kerajaan-kerajaan kasebat ingkang wiwitanipun tansah ngupayakeken saling nguwasani. Awit saking pangayomanipun Majapahit kanthi semboyan bhinneka tunggal ika, tan hana dharma mangrwa, kerajaan-kerajaan kalawau saged damel sejahtera rakyatipun. Sanésipun menika saged damel kiyat saking penjajahanipun asing utaminipun Tiongkok/Tartar. [4]

Dhiléma

Sang Mahapatih Gajah Mada pikantuk ujian ingkang awrat nalikanipun Perang Bubat.[4] Sasampunipun dados kerajaan ingkang sampun kiyat, Majapahit sejatosipun saged nelukaken Kerajaan Sunda (Pakuan Pajajaran), ananging Gajah Mada langkung milih nyegah peperangan.[4] Sang Dyah Hayam Wuruk Sri Rajasanagara (Raden Tetep) ingkang nembe mawon diwasa lan sampun dados raja Majapahit ingkang enggal ugi kepéngin ndadosaken Putri Raja Sunda ingkang nami Dyah Pitaloka minangka permaésurinipun.[4] Persatuan antawisipun Majapahit kaliyan Kerajaan Sunda kanthi tali perkawinan menika dipunkajengaken saged dipunwujudaken.[4] Ing wiwitanipun rencana menika saged dipuntampi kanthi saé déning Kerajaan Sunda, nanging nalika ing dhaérah Bubat, rombongan saking Kerajaan Sunda ngajukaken syarat supados Sang Raja majapahit kedah majeng piyambak methuk calon pengantén lan rombongan ing dhaérah kasebat.[4] Gajah Mada dhiléma (bingung anggénipun mundhut pamanggih) , nampi utawi boten syarat menika sami-sami saged mbahayakaken persatuanipun Nuswantara ingkang sampun dipunwangun kanthi sisah.[4] Gajah Mada tansah mbudidaya saged ngrembag perkawis menika kaliyan Raja Sunda supados saged dipuntampi lan dipunsarujuki, ananging nalikanipun wangsul dhateng Kotaraja, Gajah Mada mireng menawi Kerajaan Sunda tetep ing pendhirianipun, ngantos Patih Anepaken saking Kerajaan Sunda sampun siap sumadya kanthi tamtamanipun menawi syaratipun boten saged dipuntampi dening Gajah Mada.[4] Akhiripun perang dados solusi akhir, ngantos Raja Sunda saged dipunperjaya, lajeng putrinipun Raja Sunda ingkang nami Dyah Pitaloka milih lampus dhiri (bunuh diri).[4]

Perang Bubat

Ambisinipun Gajah Mada nelukaken nuswantara saged kalaksanan ing masa pemerintahanipun Hayam Wuruk.[3] Gajah Mada saged nelukaken Semenanjung Malaysia, Sumatera, Kalimantan, Maluku, ngantos dumugi Papua.[3] Ananging Jawa Barat nembé saged dipuntelukaken nalikanipun taun 1357 kanthi peperangan ingkang dipunwastani Perang Bubat. [3]

Tilar Donya

Ngantos dumugi samenika sababipun Gajah Mada tilar donya déréng wonten ingkang mangertos, kados pundi lan wonten pundi makamipun ugi déréng wonten ingkang mangertosi.[1]

Cathetan suku

  1. a b c Misteri Gajah Mada (dipununduh tanggal 27 April 2011)
  2. a b c Seri Pahlawan (1) Gadjah Mada Pahlawan Persatuan Nusantara (dipununduh tanggal 25 April 2011)
  3. a b c d Sejarah Majapahit (dipununduh tanggal 25 April 2011)
  4. a b c d e f g h i j k Mahapatih Gadah Mada (dipununduh tanggal 25 April 2011)
  5. a b Biografi Patih Gadjah Mada (dipununduh tanggal 25 April 2011)

Pranala njawi

  • (ing basa Indonésia) Gajah Mada
  • (ing basa Indonésia) Yamin, Muhammad (1945). Gadjah Mada, pahlawan persatoean Noesantara. Balai Poestaka. ISBN 9794073237, 9789794073230. {{cite book}}: Check |isbn= value: invalid character (pitulung); Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (pitulung)