Bakso: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan |
|||
| Larik 4: | Larik 4: | ||
==Sajarah== |
==Sajarah== |
||
Bakso iku asalé saka basa [[China]] kang kasusun saka rong tembung, yaiku ''bak'' lan ''so''.<ref name="internet1"> </ref> |
Bakso iku asalé saka basa [[China]] kang kasusun saka rong tembung, yaiku ''bak'' lan ''so''.<ref name="internet1"> </ref> |
||
Bak tegesé daging babi, déné so tegesé mi lan sop.<ref name="internet1"> </ref> |
Bak tegesé daging [[babi]], déné so tegesé [[mi]] lan [[sop]].<ref name="internet1"> </ref> |
||
Ing [[Indonesia]] dhéwé daging babi diganti nganggo daging [[sapi]], nanging tetep diarani bak.<ref name="internet1"> </ref> |
Ing [[Indonesia]] dhéwé daging babi diganti nganggo daging [[sapi]], nanging tetep diarani ''bak''.<ref name="internet1"> </ref> |
||
Crita ngenani bakso ana wiwit [[abad 17]], nalika pungkasané [[Dinasti Ming]].<ref name="internet2">{{id}}[http://jurnalartikel.com/sejarah-bakso.html Sejarah Bakso] (dipunundhuh 13 Maret 2011) </ref> |
Crita ngenani bakso ana wiwit [[abad 17]], nalika pungkasané [[Dinasti Ming]].<ref name="internet2">{{id}}[http://jurnalartikel.com/sejarah-bakso.html Sejarah Bakso] (dipunundhuh 13 Maret 2011) </ref> |
||
Ing sawijining desa ing [[Fuzhou]] ana priya jenengé Meng Bo kang banget ngabekti mring ibuné.<ref name="internet2"> </ref> Nalika ibuné tuwa, dhéwéké nggawé daging giling kang digodhog kanggo ibuné amarga ibuné seneng dhahar daging.<ref name="internet2"> </ref> Bakso iki rasané jebul enak lan tangga teparoné padha ngerti banjur njaluk tulung supaya diajari nggawé.<ref name="internet2"> </ref> Wiwit saka kuwi bakso kawentar tekan ngendi-endi.<ref name="internet2"> </ref>. |
Ing sawijining desa ing [[Fuzhou]] ana priya jenengé [[Meng Bo]] kang banget ngabekti mring ibuné.<ref name="internet2"> </ref> Nalika ibuné tuwa, dhéwéké nggawé daging giling kang digodhog kanggo ibuné amarga ibuné seneng dhahar [[daging]].<ref name="internet2"> </ref> Bakso iki rasané jebul enak lan tangga teparoné padha ngerti banjur njaluk tulung supaya diajari nggawé.<ref name="internet2"> </ref> Wiwit saka kuwi bakso kawentar tekan ngendi-endi.<ref name="internet2"> </ref>. |
||
==Jinis== |
==Jinis== |
||
Bakso umume digawe saka daging lan uga ana kang diisi daging kang wis dialusake. <ref name="internet3"/>Ananging saliyane iku ana uga bakso kang diisi lombok rawit. <ref name="internet3"/> Bakso iki diarani bakso mercon. <ref name="internet3"/> Diarani bakso mercon amarga rasane kang pedes amarga lombok rawit. <ref name="internet3"/> Ana uga bakso coklat, yaiku bakso kang diisi coklat. <ref name="internet3"/>Saliyane iku ana uga bakso buah, bakso buah yaiku bakso kang diisi buah, kayata nanas, stroberi, tomat. <ref name="internet3"/>Keju uga bisa dadi isi bakso, biyasane diarani bakso keju. <ref name="internet3"/> |
Bakso umume digawe saka daging lan uga ana kang diisi daging kang wis dialusake. <ref name="internet3"/>Ananging saliyane iku ana uga bakso kang diisi [[lombok]] [[rawit]]. <ref name="internet3"/> Bakso iki diarani bakso mercon. <ref name="internet3"/> Diarani [[bakso mercon]] amarga rasane kang pedes amarga lombok rawit. <ref name="internet3"/> Ana uga bakso coklat, yaiku bakso kang diisi coklat. <ref name="internet3"/>Saliyane iku ana uga [[bakso buah]], bakso buah yaiku bakso kang diisi buah, kayata [[nanas]], [[stroberi]], [[tomat]]. <ref name="internet3"/>Keju uga bisa dadi isi bakso, biyasane diarani bakso keju. <ref name="internet3"/> |
||
Supaya rasane bisa nyampur,buah kang wis dikethok kothak cilik-cilik bisa disisipke ing bakso kang setengah mateng. <ref name="internet3"/>Bakso banjur digodhog maneh nganti mateng.<ref name="internet3">{{id}}[http://berita.liputan6.com/daerah/201001/260180/Bakso.Rasa.Buah.ala.Yogyakarta http://berita.liputan6.com/](dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)</ref> |
Supaya rasane bisa nyampur,buah kang wis dikethok kothak cilik-cilik bisa disisipke ing bakso kang setengah mateng. <ref name="internet3"/>Bakso banjur digodhog maneh nganti mateng.<ref name="internet3">{{id}}[http://berita.liputan6.com/daerah/201001/260180/Bakso.Rasa.Buah.ala.Yogyakarta http://berita.liputan6.com/](dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)</ref> |
||
==Bentuk== |
==Bentuk== |
||
*Bakso bunder<ref name="internet1"/> |
*[[Bakso bunder]]<ref name="internet1"/> |
||
*Bakso kotak<ref name="internet1"/> |
*[[Bakso kotak]]<ref name="internet1"/> |
||
Bakso kotak yaiku bakso kang bentuke kotak utawa persegi empat.<ref name="internet4"/> Bakso kotak bahane kaya bakso bunder biyasa, ananging bentuke digawe kotak.<ref name="internet4">{{id}}[http://www.republika.co.id/berita/gaya-hidup/kuliner/11/01/16/158870-bakso-kotak-terinspirasi-program-komputer http://www.republika.co.id/](dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)</ref> |
Bakso kotak yaiku bakso kang bentuke kotak utawa ''persegi empat''.<ref name="internet4"/> Bakso kotak bahane kaya bakso bunder biyasa, ananging bentuke digawe kotak.<ref name="internet4">{{id}}[http://www.republika.co.id/berita/gaya-hidup/kuliner/11/01/16/158870-bakso-kotak-terinspirasi-program-komputer http://www.republika.co.id/](dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)</ref> |
||
Bakso kothak idene entuk saka program komputer kang diarani Auto-Cad.<ref name="internet4"/> Yen bakso bunder digawe bunder-bunder nganggo tangan, bakso coklat dibentuk nganggo cithakan dhewe.<ref name="internet4"/> Bakso kothak nduweni ukuran kurang luwih |
Bakso kothak idene entuk saka program komputer kang diarani [[Auto-Cad]].<ref name="internet4"/> Yen bakso bunder digawe bunder-bunder nganggo tangan, bakso [[coklat]] dibentuk nganggo cithakan dhewe.<ref name="internet4"/> Bakso kothak nduweni ukuran kurang luwih [[5]]x[[2]]x[[2]] [[cm]].<ref name="internet4"/> |
||
*Bakso gepeng<ref name="internet1"/> |
*Bakso gepeng<ref name="internet1"/> |
||
===Bakso ing negara-negara liya=== |
===Bakso ing negara-negara liya=== |
||
Bakso utawa dikenal nganggo jeneng meatball nduwé jeneng lan cara anggoné nyuguhake kang séjé ing saben-saben nagara.<ref name="internet1"> </ref> |
Bakso utawa dikenal nganggo jeneng ''meatball'' nduwé jeneng lan cara anggoné nyuguhake kang séjé ing saben-saben nagara.<ref name="internet1"> </ref> |
||
#[[Indonesia]]. Bakso padatan disuguhaké ing wadhah mangkok kaya sup, nganggo mi, tahu, endhog, 'siomay'.<ref name="internet1"> </ref> |
#[[Indonesia]]. Bakso padatan disuguhaké ing wadhah mangkok kaya sup, nganggo mi, tahu, endhog, 'siomay'.<ref name="internet1"> </ref> |
||
#Ing [[Afganistan]], bakso dianggo minangka panganan tradhisional karo sop gawéyan omah.<ref name="internet1"> </ref> |
#Ing [[Afganistan]], bakso dianggo minangka panganan tradhisional karo sop gawéyan omah.<ref name="internet1"> </ref> |
||
#[[Albania]]. Bakso iku digoreng (Qofte të fërguara).<ref name="internet1"> </ref> |
#[[Albania]]. Bakso iku digoreng (Qofte të fërguara).<ref name="internet1"> </ref> |
||
#[[Belgia]]. Bakso diarani ballekes utawa bouletten ing [[Flanders]] lan [[Brussels]], lan boulettes utawa boulets ing Wallonia.<ref name="internet1"> </ref> Padatan disuguhaké karo saos [[tomat]] utawa saos sambel, lan kentang goreng, krokèt kentang (kentang croquettes) utawa kentang kukus (steamed potatoes). |
#[[Belgia]]. Bakso diarani ballekes utawa bouletten ing [[Flanders]] lan [[Brussels]], lan ''boulettes'' utawa ''boulets'' ing ''Wallonia''.<ref name="internet1"> </ref> Padatan disuguhaké karo [[saos]] [[tomat]] utawa saos [[sambel]], lan [[kentang]] [[goreng]], [[krokèt]] kentang (kentang croquettes) utawa kentang kukus (steamed potatoes). |
||
#[[Portugal]] lan [[Brazil]]. Bakso diarani ''almôndegas'' lan padatan digoreng lan disuguhake bebarengan karo [[spaghetti]].<ref name="internet1"> </ref> |
#[[Portugal]] lan [[Brazil]]. Bakso diarani ''almôndegas'' lan padatan digoreng lan disuguhake bebarengan karo [[spaghetti]].<ref name="internet1"> </ref> |
||
# [[China]]. Bakso kang paling kerep digawé iku saka daging babi lan padatan digodhog (kadhang ditambahi kecap).<ref name="internet1"> </ref> |
# [[China]]. Bakso kang paling kerep digawé iku saka daging babi lan padatan digodhog (kadhang ditambahi kecap).<ref name="internet1"> </ref> |
||
| Larik 33: | Larik 33: | ||
==Bahan nggawé bakso== |
==Bahan nggawé bakso== |
||
Bakso bisa digawé saka bahan-bahan kayata daging sapi, iwak (iwak kang dagingé putih kayata [[tengiri]], [[kakap]], [[kerapu]], [[tuna]], utawa [[iwak gabus]]), urang, unus (cumi-cumi), lan iwak pitik.<ref name="internet5"> {{id}}[http://bos.fkip.uns.ac.id/pub/ono/pendidikan/materi-kejuruan/pertanian/teknologi-hasil-pertanian-dan-perikanan/pengolahan_bakso_ikan.pdf http://bos.fkip.uns.ac.id/](dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)</ref> |
Bakso bisa digawé saka bahan-bahan kayata daging sapi, [[iwak]] (iwak kang dagingé putih kayata [[tengiri]], [[kakap]], [[kerapu]], [[tuna]], utawa [[iwak gabus]]), [[urang]], unus (cumi-cumi), lan iwak pitik.<ref name="internet5"> {{id}}[http://bos.fkip.uns.ac.id/pub/ono/pendidikan/materi-kejuruan/pertanian/teknologi-hasil-pertanian-dan-perikanan/pengolahan_bakso_ikan.pdf http://bos.fkip.uns.ac.id/](dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)</ref> |
||
Jenenge bakso biyasane padha kaya daging kang dadi bahane.<ref name="internet5"/> Umpamane bakso kang digawe saka iwak, diarani bakso iwak, bakso kang digawe saka sapi diarani bakso sapi, bakso kang diiseni buah, diarani bakso buah, lan liya-liyane.<ref name="internet5"/> |
Jenenge bakso biyasane padha kaya daging kang dadi bahane.<ref name="internet5"/> Umpamane bakso kang digawe saka iwak, diarani bakso iwak, bakso kang digawe saka sapi diarani bakso sapi, bakso kang diiseni buah, diarani bakso buah, lan liya-liyane.<ref name="internet5"/> |
||
==Kasehatan== |
==Kasehatan== |
||
Yen nggawe bakso ana uga kang dicampur karo [[boraks]] utawa [[bleng]]. <ref name="internet6"/>Gunane kanggo nggawe bakso luwih kenyal kaya daging lan luwih awet.<ref name="internet6">{{id}}[http://www.suaramerdeka.com/harian/0709/03/ragam05.htm Boraks Ada dalam Makanan Kita, Suara Merdeka http://www.suaramerdeka.com/](dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)</ref> Iki ndadekake bakso tau dianggep panganan kang kurang aman karo [[BPOM]].<ref name="internet6"/> BPOM ngelingake yen ngonsumsi jajanan kang ngandhut boraks kang akeh nganti 5 nganti 10 taun bisa ningkatake resiko penyakit [[kanker |
Yen nggawe bakso ana uga kang dicampur karo [[boraks]] utawa [[bleng]]. <ref name="internet6"/>Gunane kanggo nggawe bakso luwih kenyal kaya daging lan luwih awet.<ref name="internet6">{{id}}[http://www.suaramerdeka.com/harian/0709/03/ragam05.htm Boraks Ada dalam Makanan Kita, Suara Merdeka http://www.suaramerdeka.com/](dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)</ref> Iki ndadekake bakso tau dianggep panganan kang kurang aman karo [[BPOM]].<ref name="internet6"/> BPOM ngelingake yen ngonsumsi jajanan kang ngandhut boraks kang akeh nganti [[5]] nganti [[10]] [[taun]] bisa ningkatake resiko [[penyakit]] [[kanker]] ''hati''.<ref name="internet7">{{id}}[cite web|url=http://www.suaramerdeka.com/English/index.php?page=infodtl&InfoID=8&dtl=1|title=Watch Out For The Food We Consume|last=Staff writer|year=2006|publisher=Directorate of Consumer Protection, Jakarta, Indonesia|accessdate=2009-02-10 http://www.suaramerdeka.com/](dipunundhuh tanggal 9 Mei)</ref> Mulane bakso kang didol ing pasar tradisional lan pasar swalayan diwajibke bebas boraks.<ref name="internet7"/> |
||
== Galeri == |
== Galeri == |
||
| Larik 48: | Larik 48: | ||
Gambar:Mi Bakso Bali.jpg|mi bakso bali |
Gambar:Mi Bakso Bali.jpg|mi bakso bali |
||
Gambar:Bakso served with mie.jpg|bakso mi |
Gambar:Bakso served with mie.jpg|bakso mi |
||
Gambar:Bakso urat asli solo.jpg|bakso urat asli Solo |
Gambar:Bakso urat asli solo.jpg|bakso urat asli [[Solo]] |
||
Gambar:Bakso ikan in soup.JPG|bakso ikan |
Gambar:Bakso ikan in soup.JPG|bakso ikan |
||
Gambar:Bakso in bowl on blue table.jpg|mie ayam bakso |
Gambar:Bakso in bowl on blue table.jpg|mie ayam bakso |
||
Gambar:Baso Malang Karapitan.JPG|bakso malang karapitan |
Gambar:Baso Malang Karapitan.JPG|bakso [[malang]] karapitan |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
Révisi kala 9 Mèi 2011 07.07
 | Artikel iki lagi ingowahan gedhèn-gedhèn 31 Mei 2011 suwéné. Saperlu ngéndhani cengkah ing pambesut, panjenengan aja mbesut kaca iki nalika layang iki isih kapajang. Kaca iki pungkasan ingowahan nalika 07:07, 9 Mèi 2011 (UTC) (12 taun kapungkur). Panjenengan katuran mbusek cithakan iki yèn kaca iki wis ora kabesut ing dalem sawatara jam. Manawa panjenengan juru pambesut kang ngetrapaké cithakan iki, pesthèkaké panjenengan mbusek cithakan iki utawa nggantèni nganggo {{Lagi kagarap}} antarané mangsa anggoné panjenengan mbesut. |
Bakso iku jinising panganan kan digawe saka daging sapi dibentuk bunder-bunder.[1]
Sajarah
Bakso iku asalé saka basa China kang kasusun saka rong tembung, yaiku bak lan so.[1] Bak tegesé daging babi, déné so tegesé mi lan sop.[1] Ing Indonesia dhéwé daging babi diganti nganggo daging sapi, nanging tetep diarani bak.[1] Crita ngenani bakso ana wiwit abad 17, nalika pungkasané Dinasti Ming.[2] Ing sawijining desa ing Fuzhou ana priya jenengé Meng Bo kang banget ngabekti mring ibuné.[2] Nalika ibuné tuwa, dhéwéké nggawé daging giling kang digodhog kanggo ibuné amarga ibuné seneng dhahar daging.[2] Bakso iki rasané jebul enak lan tangga teparoné padha ngerti banjur njaluk tulung supaya diajari nggawé.[2] Wiwit saka kuwi bakso kawentar tekan ngendi-endi.[2].
Jinis
Bakso umume digawe saka daging lan uga ana kang diisi daging kang wis dialusake. [3]Ananging saliyane iku ana uga bakso kang diisi lombok rawit. [3] Bakso iki diarani bakso mercon. [3] Diarani bakso mercon amarga rasane kang pedes amarga lombok rawit. [3] Ana uga bakso coklat, yaiku bakso kang diisi coklat. [3]Saliyane iku ana uga bakso buah, bakso buah yaiku bakso kang diisi buah, kayata nanas, stroberi, tomat. [3]Keju uga bisa dadi isi bakso, biyasane diarani bakso keju. [3] Supaya rasane bisa nyampur,buah kang wis dikethok kothak cilik-cilik bisa disisipke ing bakso kang setengah mateng. [3]Bakso banjur digodhog maneh nganti mateng.[3]
Bentuk
Bakso kotak yaiku bakso kang bentuke kotak utawa persegi empat.[4] Bakso kotak bahane kaya bakso bunder biyasa, ananging bentuke digawe kotak.[4] Bakso kothak idene entuk saka program komputer kang diarani Auto-Cad.[4] Yen bakso bunder digawe bunder-bunder nganggo tangan, bakso coklat dibentuk nganggo cithakan dhewe.[4] Bakso kothak nduweni ukuran kurang luwih 5x2x2 cm.[4]
- Bakso gepeng[1]
Bakso ing negara-negara liya
Bakso utawa dikenal nganggo jeneng meatball nduwé jeneng lan cara anggoné nyuguhake kang séjé ing saben-saben nagara.[1]
- Indonesia. Bakso padatan disuguhaké ing wadhah mangkok kaya sup, nganggo mi, tahu, endhog, 'siomay'.[1]
- Ing Afganistan, bakso dianggo minangka panganan tradhisional karo sop gawéyan omah.[1]
- Albania. Bakso iku digoreng (Qofte të fërguara).[1]
- Belgia. Bakso diarani ballekes utawa bouletten ing Flanders lan Brussels, lan boulettes utawa boulets ing Wallonia.[1] Padatan disuguhaké karo saos tomat utawa saos sambel, lan kentang goreng, krokèt kentang (kentang croquettes) utawa kentang kukus (steamed potatoes).
- Portugal lan Brazil. Bakso diarani almôndegas lan padatan digoreng lan disuguhake bebarengan karo spaghetti.[1]
- China. Bakso kang paling kerep digawé iku saka daging babi lan padatan digodhog (kadhang ditambahi kecap).[1]
- Denmark. Bakso dikenal kanthi jeneng frikadeller lan padatan digorèng, digawé saka daging sapi, babi, bawang, endhog, uyah, lan mrica dibentuk kaya bal.[1]
- Jerman. Bakso diarani Frikadellen utawa Fleischpflanzerl utawa Fleischküchle.[1] Kang paling misuwur yaiku bakso Jerman Königsberger Klopse kang isiné anchovy utawa gerèh lan dipangan nganggo saos caper.[1]
- Austria. Bakso gorèng diarani Fleischlaibchen utawa Fleischlaberl.[1]
Bahan nggawé bakso
Bakso bisa digawé saka bahan-bahan kayata daging sapi, iwak (iwak kang dagingé putih kayata tengiri, kakap, kerapu, tuna, utawa iwak gabus), urang, unus (cumi-cumi), lan iwak pitik.[5] Jenenge bakso biyasane padha kaya daging kang dadi bahane.[5] Umpamane bakso kang digawe saka iwak, diarani bakso iwak, bakso kang digawe saka sapi diarani bakso sapi, bakso kang diiseni buah, diarani bakso buah, lan liya-liyane.[5]
Kasehatan
Yen nggawe bakso ana uga kang dicampur karo boraks utawa bleng. [6]Gunane kanggo nggawe bakso luwih kenyal kaya daging lan luwih awet.[6] Iki ndadekake bakso tau dianggep panganan kang kurang aman karo BPOM.[6] BPOM ngelingake yen ngonsumsi jajanan kang ngandhut boraks kang akeh nganti 5 nganti 10 taun bisa ningkatake resiko penyakit kanker hati.[7] Mulane bakso kang didol ing pasar tradisional lan pasar swalayan diwajibke bebas boraks.[7]
Galeri
-
penthol bakso -
bakso kuah -
panci bakso -
bakso daging sapi -
bakso mi bihun -
mi bakso bali -
bakso mi -
bakso urat asli Solo -
bakso ikan -
mie ayam bakso -
bakso malang karapitan
Cathetan suku
Cathetan suku
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r (ing basa Indonésia)Bakso (dipunundhuh 13 Maret 2011)
- ↑ a b c d e (ing basa Indonésia)Sejarah Bakso (dipunundhuh 13 Maret 2011)
- ↑ a b c d e f g h i (ing basa Indonésia)http://berita.liputan6.com/(dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)
- ↑ a b c d e (ing basa Indonésia)http://www.republika.co.id/(dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)
- ↑ a b c (ing basa Indonésia)http://bos.fkip.uns.ac.id/(dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)
- ↑ a b c (ing basa Indonésia)Boraks Ada dalam Makanan Kita, Suara Merdeka http://www.suaramerdeka.com/(dipunundhuh tanggal 9 Mei 2011)
- ↑ a b (ing basa Indonésia)[cite web|url=http://www.suaramerdeka.com/English/index.php?page=infodtl&InfoID=8&dtl=1%7Ctitle=Watch Out For The Food We Consume|last=Staff writer|year=2006|publisher=Directorate of Consumer Protection, Jakarta, Indonesia|accessdate=2009-02-10 http://www.suaramerdeka.com/](dipunundhuh tanggal 9 Mei)