Paramasastra Jawa: Béda antara owahan
Tanpa ringkesan besutan |
Pras (parembugan | pasumbang) + |
||
| Larik 1: | Larik 1: | ||
''Paramasastra'' iku ngelmu [[tata basa]] lan [[sastra]], utamane [[Basa Jawa|basa Jawa]]. Wis akeh kitab kang nganggo irah-irahan "''Paramasastra''" kang dianggit dening sawetara pujangga. [[Tembung]] iki dijupuk seka ''parama'' (tata basa) lan ''sastra''. Tata basa Jawa akeh njupuk seka [[Sansekerta]]. Tata basa iki katurunake maneh dening [[Panini]]. Ing jaman Jawa anyar, [[Ranggawarsita]] uga gawe [[Serat Paramasastra Jawi]] kang umume digunaake saiki. |
''Paramasastra'' iku ngelmu [[tata basa]] lan [[sastra]], utamane [[Basa Jawa|basa Jawa]]. Wis akeh kitab kang nganggo irah-irahan "''Paramasastra''" kang dianggit dening sawetara pujangga. [[Tembung]] iki dijupuk seka ''parama'' (tata basa) lan ''sastra''. Tata basa Jawa akeh njupuk seka [[Sansekerta]]. Tata basa iki katurunake maneh dening [[Panini]]. Ing jaman Jawa anyar, [[Ranggawarsita]] uga gawe [[Serat Paramasastra Jawi]] kang umume digunaake saiki. |
||
==Konsèpsi dhasar== |
|||
Tata pikir [[wong]] Jawa wiwit jaman biyèn wis ngenali anané "cipta-rasa-karsa". Dhèskripsi filsafat bab basa dumadi saka tataran "madubasa-madurasa-madubrata" sing nyakup "purwa-madya-wasana". Madubasa, kuwi kawruh bab sopan-santun lan adat-istiadat nalika migunakaké basa. Madurasa, kuwi ngenani tepasalira, tepa-tepi, unggah-ungguh, éguh-tangguh, tuju-panuju, empan-papan, kala-mangsa lan duga-prayoga. Déné madubrata, ngenani bab éling lan waspada, nawung kridha lan pangastuti.<ref>'''''Paramasastra Bahasa Jawa''''', Dr. Aryo Bimo Setiyanto, SH, Panji pustaka Yogyakarta ISBN 979-25-2732-X</ref> |
|||
==Struktur basa== |
|||
Minangka alat komunikasi, stuktur basa Jawa katata jroning [[aksara]] lan [[tembung]] sing karangké dadi [[ukara]], kanthi migatèkaké paugeran kang gumathok miturut konsèpsi dhasar ing dhuwur. |
|||
==Undha-usuk basa== |
|||
Nalika cecaturan nganggo basa Jawa, ora mung kudu migatèkaké kaidah basa, nanging uga kudu miturut unggah-ungguhing basa, yakuwi kudu ngetrapaké tataran basa sing cocog marang wong sing diajak wicara. Marang sepadha-padha utawa kanca saumuran, bisa dianggo tataran basa [[Basa Jawa Ngoko|ngoko]]. Nanging marang wong sing luwih tuwa utawa kinurmatan, kudu nganggo tataran basa [[Basa Jawa Krama|krama]]. |
|||
==Delengen uga== |
|||
* [[Basa Jawa Ngoko]] |
|||
* [[Basa Jawa Madya]] |
|||
* [[Basa Jawa Krama]] |
|||
==Referensi== |
|||
{{reflist}} |
|||
==Wacan== |
|||
* '''''Tata Bahasa Jawa''''', Dr. Poerwadi, M. Hum, et al, Media Abadi Yogyakarta, 2005, ISBN 979-3525-50-9 |
|||
* '''''Paramasastra Bahasa Jawa''''', Dr. Aryo Bimo Setiyanto, SH, Panji pustaka Yogyakarta, 2007, ISBN 979-25-2732-X |
|||
* '''''Salah Kaparah Bahasa Jawa''''', Mulyana, et al, Narasi, Yogyakarta,2007, ISBN 979-168-004-3 |
|||
==Pranala jaba== |
|||
[[kategori:Paramasastra]] [[kategori:Basa Jawa]] |
[[kategori:Paramasastra]] [[kategori:Basa Jawa]] |
||
Révisi kala 2 Januari 2009 22.53
Paramasastra iku ngelmu tata basa lan sastra, utamane basa Jawa. Wis akeh kitab kang nganggo irah-irahan "Paramasastra" kang dianggit dening sawetara pujangga. Tembung iki dijupuk seka parama (tata basa) lan sastra. Tata basa Jawa akeh njupuk seka Sansekerta. Tata basa iki katurunake maneh dening Panini. Ing jaman Jawa anyar, Ranggawarsita uga gawe Serat Paramasastra Jawi kang umume digunaake saiki.
Konsèpsi dhasar
Tata pikir wong Jawa wiwit jaman biyèn wis ngenali anané "cipta-rasa-karsa". Dhèskripsi filsafat bab basa dumadi saka tataran "madubasa-madurasa-madubrata" sing nyakup "purwa-madya-wasana". Madubasa, kuwi kawruh bab sopan-santun lan adat-istiadat nalika migunakaké basa. Madurasa, kuwi ngenani tepasalira, tepa-tepi, unggah-ungguh, éguh-tangguh, tuju-panuju, empan-papan, kala-mangsa lan duga-prayoga. Déné madubrata, ngenani bab éling lan waspada, nawung kridha lan pangastuti.[1]
Struktur basa
Minangka alat komunikasi, stuktur basa Jawa katata jroning aksara lan tembung sing karangké dadi ukara, kanthi migatèkaké paugeran kang gumathok miturut konsèpsi dhasar ing dhuwur.
Undha-usuk basa
Nalika cecaturan nganggo basa Jawa, ora mung kudu migatèkaké kaidah basa, nanging uga kudu miturut unggah-ungguhing basa, yakuwi kudu ngetrapaké tataran basa sing cocog marang wong sing diajak wicara. Marang sepadha-padha utawa kanca saumuran, bisa dianggo tataran basa ngoko. Nanging marang wong sing luwih tuwa utawa kinurmatan, kudu nganggo tataran basa krama.
Delengen uga
Referensi
- ↑ Paramasastra Bahasa Jawa, Dr. Aryo Bimo Setiyanto, SH, Panji pustaka Yogyakarta ISBN 979-25-2732-X
Wacan
- Tata Bahasa Jawa, Dr. Poerwadi, M. Hum, et al, Media Abadi Yogyakarta, 2005, ISBN 979-3525-50-9
- Paramasastra Bahasa Jawa, Dr. Aryo Bimo Setiyanto, SH, Panji pustaka Yogyakarta, 2007, ISBN 979-25-2732-X
- Salah Kaparah Bahasa Jawa, Mulyana, et al, Narasi, Yogyakarta,2007, ISBN 979-168-004-3