Olah-olahan Sunda: Béda antara owahan
Tanpa ringkesan besutan |
|||
| Larik 7: | Larik 7: | ||
== Bahan Pangan == |
== Bahan Pangan == |
||
Ulam toya kados ta [[iwak mas|ulam jene]], [[gurami]], [[iwak nila|ulam nila]], lan [[lele]] lajim dipunkonsumsi kaliyan dipunmasak kanthi dipunbakar utawi dipungoreng, limrahipun dipunsajiken kaliyan [[sambal]] lan [[kecap manis]]. Priyantun Sundha kaloka menggemari [[ikan asin|ulam asin]] saking [[hidangan laut|hidangan seganten]]. Pinten-pinten hidangan ulam seganten ingkang dipunasinaken kados ta ulam asin bulu ayam, [[teri]], [[nus]], [[jambal]], ulam peda asin, lan [[iwak pari|ulam pari]] asin lajim kapanggih ing hidangan Sundha sadinten-dinten. ''Pais'' utawi [[pepes]] inggih punika cara masak kaliyan ngginakaken [[godhong gedhang]] dados pambungkus bahan pangan. Métodhe pepes punika lajim kapanggih ing kagunan masak Sunda. Ing antawis, ''pais lauk emas'' utawi pepes ulam jene inggih punika jinis pepes ingkang dipunremeni. |
Ulam toya kados ta [[iwak mas|ulam jene]], [[gurami]], [[iwak nila|ulam nila]], lan [[lele]] lajim dipunkonsumsi kaliyan dipunmasak kanthi dipunbakar utawi dipungoreng, limrahipun dipunsajiken kaliyan [[sambal]] lan [[kecap manis]]. Priyantun Sundha kaloka menggemari [[ikan asin|ulam asin]] saking [[hidangan laut|hidangan seganten]]. Pinten-pinten hidangan ulam seganten ingkang dipunasinaken kados ta ulam asin bulu ayam, [[teri]], [[nus]], [[jambal]], ulam peda asin, lan [[iwak pari|ulam pari]] asin lajim kapanggih ing hidangan Sundha sadinten-dinten. ''Pais'' utawi [[pepes]] inggih punika cara masak kaliyan ngginakaken [[godhong gedhang|godhong pisang]] dados pambungkus bahan pangan. Métodhe pepes punika lajim kapanggih ing kagunan masak Sunda. Ing antawis, ''pais lauk emas'' utawi pepes ulam jene inggih punika jinis pepes ingkang dipunremeni. |
||
Daging ayam limrahipun dipungoreng utawi dipunpanggang, ugi dipunsajiaken kaliyan sambal lan kecap legi. ''Bakakak hayam'' inggih punika ayam bakar kas Sundha. Pitek ugi sageg dipunmasak dados pepes utawi sop. Daging abrit kados ta daging lembu, kebo, menda, lan wedhus saged dipunbumbui kaliyan campuran bumbu lan gendhis jawi lan dipungoreng dados empal gepuk ingkang dipuntaburi [[bawang goreng]]. Daging lembu lan kenthang manawi dipunmasak ing bumbu kecap legi dados [[semur]] daging. Manah lembu lan [[jèngkol]] ugi lajim dipunmasak semur. Daging wedhus lan domba limrahipun dipundadosaken [[sate]], sate kas Sunda inggih punika sate maranggi kaliyan bumbu ingkang ngandut [[kecombrang]]. [[Gulai]] wedhus lan [[empal gentong]] saking Cirebon ugi populèr dados sup daging. |
Daging ayam limrahipun dipungoreng utawi dipunpanggang, ugi dipunsajiaken kaliyan sambal lan kecap legi. ''Bakakak hayam'' inggih punika ayam bakar kas Sundha. Pitek ugi sageg dipunmasak dados pepes utawi sop. Daging abrit kados ta daging lembu, kebo, menda, lan wedhus saged dipunbumbui kaliyan campuran bumbu lan gendhis jawi lan dipungoreng dados empal gepuk ingkang dipuntaburi [[bawang goreng]]. Daging lembu lan kenthang manawi dipunmasak ing bumbu kecap legi dados [[semur]] daging. Manah lembu lan [[jèngkol]] ugi lajim dipunmasak semur. Daging wedhus lan domba limrahipun dipundadosaken [[sate]], sate kas Sunda inggih punika sate maranggi kaliyan bumbu ingkang ngandut [[kecombrang]]. [[Gulai]] wedhus lan [[empal gentong]] saking Cirebon ugi populèr dados sup daging. |
||
| Larik 16: | Larik 16: | ||
Ing griya dhahar utawi warung sekul Sunda, lajim dhahar kaliyan namung ngginakaken asta. Limrahipun dipunsediaken kobokan, semangkuk toya resik nanging kadang dipunparingi irisan jeruk nipis supados maringi aroma seger. Kobokan punika dipun-ginakaken kanggé ngersiki asta sakdereng lan sasampunipun dhahar. Kobokan ugi limrahipun dipunsediaken ing griya dhahar Padang lan griya dhahar hidangan seganten. |
Ing griya dhahar utawi warung sekul Sunda, lajim dhahar kaliyan namung ngginakaken asta. Limrahipun dipunsediaken kobokan, semangkuk toya resik nanging kadang dipunparingi irisan jeruk nipis supados maringi aroma seger. Kobokan punika dipun-ginakaken kanggé ngersiki asta sakdereng lan sasampunipun dhahar. Kobokan ugi limrahipun dipunsediaken ing griya dhahar Padang lan griya dhahar hidangan seganten. |
||
Griya dhahar tradhisional Sunda lan Jawi limrahipun nyajiken cara nyantap kanthi ''[[lesehan]]''; inggih punika dhahar sambil lenggah ing inggil [[tikar]]. Dhaharanipun limrahipun dipunsajiaken ing inggil méja |
Griya dhahar tradhisional Sunda lan Jawi limrahipun nyajiken cara nyantap kanthi ''[[lesehan]]''; inggih punika dhahar sambil lenggah ing inggil [[tikar]]. Dhaharanipun limrahipun dipunsajiaken ing inggil méja andhap, utawi kadang ing inggil tikar. Cara dhahar punika sami kaliyan cara nyantap tradisional [[Jepang]] ing inggil [[tatami]].Griya dhahar tradhisional Sunda ing laladan pedésaan wonten ingkang gaya ''saung'', inggih punika setunggal macam pinten-pinten yasan griya panggung alit ingkang limrahipun dipunyasa ing inggil kolam ulam. Kolam ulam punika ngopeni ulam jene lan gurami ingkang saged kapilih langsung kaliyan pelanggan kanggé langsung dipunmasak. |
||
Ing kabudayan populèr Indonésia, griya dhahar Sunda limrahipun saged dipuntitikaken kaliyan asma ''"Kuring"'', pramila tukul lepet ngenai dhaharan istilah "masakan kuring". Istilah ''kuring'' ing [[basa Sunda]] punika saya, dalem, ingsun, kula |
Ing kabudayan populèr Indonésia, griya dhahar Sunda limrahipun saged dipuntitikaken kaliyan asma ''"Kuring"'', pramila tukul lepet ngenai dhaharan istilah "masakan kuring". Istilah ''kuring'' ing [[basa Sunda]] punika saya, dalem, ingsun, kula utawi ''gue'' kanthi informal, santai, lan radi akrab. Asmanipun punika margi pinten-pinten griya dhahar usaha jiplak asma griya dhahar Sunda ingkang sampun misuwur ''Lembur Kuring'' ([[Basa Sunda]]: "Kampung Halamanku"). Pinten-pinten tuladha griya dhahar Sunda antawisipun Lembur Kuring, Sari Kuring, Ponyo, Boboko, Mang Engking, Ma' Uneh, Sindang Reret, Dapur Sunda, Bumbu Désa, Laksana, lan Ampera. |
||
== Olah-olahan == |
== Olah-olahan == |
||
| Larik 25: | Larik 25: | ||
[[Gambar:Sundanese Food 02.JPG|thumb|right|Sayur asem, lalab, [[nasi merah|sekul abrit]], ulam asin, sambal, lan karedok.]] |
[[Gambar:Sundanese Food 02.JPG|thumb|right|Sayur asem, lalab, [[nasi merah|sekul abrit]], ulam asin, sambal, lan karedok.]] |
||
* '''[[Nasi timbel|Sekul timbel]]''', rujuk ing cara masak kaliyan bungkus sekul benter ing |
* '''[[Nasi timbel|Sekul timbel]]''', rujuk ing cara masak kaliyan bungkus sekul benter ing godhong pisang. Panas sekul dadosaken aroma godhong pisang luruh lan nambah aroma sekul. Caranipun sami kaliyan damel [[lontong]]; dipuntekan, dipunpadatken, lan dipungulung kaliyan godhong pisang; biasnipun dipunsajiaken kaliyan pinten-pinten pilihan lauk-pauk rencang sekul kados ta ayam, bèbèk, utawi peksi merpati goreng, empal gepuk, jambal roti, tahu, tempe, jangan asem, lalab lan sambal. Sekul timbel ing ngerembakake mengilhami resep [[nasi bakar|sekul bakar]]. |
||
== Pacitan == |
== Pacitan == |
||
Révisi kala 27 Mèi 2021 04.57
 | Artikel puniki wigatos dipunrapèkaken supados jumbuh kalih wewaton artikel WikipédiaPanjenengan saged mbiyantos ngrapèkaken artikel puniki kanthi mérang dados paragraf-paragraf utawi wikifikasi. Saksampunipun dipunrapèkaken, tapak puniki kedah dipunbesak. |
Olah-olahan Sundha inggih punika olah-olahan saking masarakat Sunda ing Jawi kilen, Indonèsia. inggih punika salah satunggaling dhaharan ingkang populèr ing Indonésia. Dhaharan Sunda gadhah titikan kesegeran bahanipun, lalap sampun misyhur dipundhahar kaliyan sambal lan ugi karèdok nunjukakén kagémaran tiyang Sundha dhateng sayuran méntah ségér. bèntén kaliyan masakan minangkabau ingkang sugih raos lan pédès kaliyan ngandut bumbu kari lan santén ingkang kéntél, masakan Sunda nampilkén cita raos ingkang ringan, prasaja, lan gamblang; berkisar antawis gurih asin, asem ségér, legi ringan, lan pédés.
Sambal terasi inggih punika bumbu penyerta ingkang paling lajim ing hidangan Sunda, dipundhahar kaliyan lalab utawi tahu lan tempe goreng. Sayur asem kaliyan kuah berbumbu asem jawi manawi inggih punika sayur ingkang paling populèr ing hidangan Sundha. Jinis sayuran populèr sanès inggih punika Soto Bandung, satunggal jinis soto kaliyan irisan daging lembu lan lobak, sarta mi kocok, setunggal jinis mi kaliyan daging lembu lan kikil. Titikan kas masakan Sundha inggih punika pengolahanipun ingkang praktis lan boten langkung ngerepotaken, nanging boten nyampingaken faktor raos lan penampilan masakan ingkang dipunsajiaken. Cita raos kas masakan laladan sunda ingkang sugih dados daya tarik piyambak manawi kanggé tiyang saking laladan Jawi kidul utawi laladan-laladan sanèsipun amargi jumbuh kanggé lidah sadanten kemawon.[1]
Bahan Pangan
Ulam toya kados ta ulam jene, gurami, ulam nila, lan lele lajim dipunkonsumsi kaliyan dipunmasak kanthi dipunbakar utawi dipungoreng, limrahipun dipunsajiken kaliyan sambal lan kecap manis. Priyantun Sundha kaloka menggemari ulam asin saking hidangan seganten. Pinten-pinten hidangan ulam seganten ingkang dipunasinaken kados ta ulam asin bulu ayam, teri, nus, jambal, ulam peda asin, lan ulam pari asin lajim kapanggih ing hidangan Sundha sadinten-dinten. Pais utawi pepes inggih punika cara masak kaliyan ngginakaken godhong pisang dados pambungkus bahan pangan. Métodhe pepes punika lajim kapanggih ing kagunan masak Sunda. Ing antawis, pais lauk emas utawi pepes ulam jene inggih punika jinis pepes ingkang dipunremeni.
Daging ayam limrahipun dipungoreng utawi dipunpanggang, ugi dipunsajiaken kaliyan sambal lan kecap legi. Bakakak hayam inggih punika ayam bakar kas Sundha. Pitek ugi sageg dipunmasak dados pepes utawi sop. Daging abrit kados ta daging lembu, kebo, menda, lan wedhus saged dipunbumbui kaliyan campuran bumbu lan gendhis jawi lan dipungoreng dados empal gepuk ingkang dipuntaburi bawang goreng. Daging lembu lan kenthang manawi dipunmasak ing bumbu kecap legi dados semur daging. Manah lembu lan jèngkol ugi lajim dipunmasak semur. Daging wedhus lan domba limrahipun dipundadosaken sate, sate kas Sunda inggih punika sate maranggi kaliyan bumbu ingkang ngandut kecombrang. Gulai wedhus lan empal gentong saking Cirebon ugi populèr dados sup daging.
Manawi tradisi masakan Jawa nggemari tempe, tiyang Sunda sanget nggemari oncom, kaping kalih inggih punika kasil fermentasi kaliyan jinis kapang ingkang bènten; tempe dipundamel saking kacang kedelai, nanging oncom dipundamel saking kacang tanah. Kagunan masak Sunda ngerembaaken cara masak kaliyan métodhe fermentasi, tuladhanipun oncom, tauco (kasil adhaptasi masakan Tionghoa Indonésia), utawi dhaharan ringan kados ta peuyeum (tapai) saenipun saking uwos ketan utawi singkong.
Griya Dhahar Sundha
Ing griya dhahar utawi warung sekul Sunda, lajim dhahar kaliyan namung ngginakaken asta. Limrahipun dipunsediaken kobokan, semangkuk toya resik nanging kadang dipunparingi irisan jeruk nipis supados maringi aroma seger. Kobokan punika dipun-ginakaken kanggé ngersiki asta sakdereng lan sasampunipun dhahar. Kobokan ugi limrahipun dipunsediaken ing griya dhahar Padang lan griya dhahar hidangan seganten.
Griya dhahar tradhisional Sunda lan Jawi limrahipun nyajiken cara nyantap kanthi lesehan; inggih punika dhahar sambil lenggah ing inggil tikar. Dhaharanipun limrahipun dipunsajiaken ing inggil méja andhap, utawi kadang ing inggil tikar. Cara dhahar punika sami kaliyan cara nyantap tradisional Jepang ing inggil tatami.Griya dhahar tradhisional Sunda ing laladan pedésaan wonten ingkang gaya saung, inggih punika setunggal macam pinten-pinten yasan griya panggung alit ingkang limrahipun dipunyasa ing inggil kolam ulam. Kolam ulam punika ngopeni ulam jene lan gurami ingkang saged kapilih langsung kaliyan pelanggan kanggé langsung dipunmasak.
Ing kabudayan populèr Indonésia, griya dhahar Sunda limrahipun saged dipuntitikaken kaliyan asma "Kuring", pramila tukul lepet ngenai dhaharan istilah "masakan kuring". Istilah kuring ing basa Sunda punika saya, dalem, ingsun, kula utawi gue kanthi informal, santai, lan radi akrab. Asmanipun punika margi pinten-pinten griya dhahar usaha jiplak asma griya dhahar Sunda ingkang sampun misuwur Lembur Kuring (Basa Sunda: "Kampung Halamanku"). Pinten-pinten tuladha griya dhahar Sunda antawisipun Lembur Kuring, Sari Kuring, Ponyo, Boboko, Mang Engking, Ma' Uneh, Sindang Reret, Dapur Sunda, Bumbu Désa, Laksana, lan Ampera.
Olah-olahan
- Sekul timbel, rujuk ing cara masak kaliyan bungkus sekul benter ing godhong pisang. Panas sekul dadosaken aroma godhong pisang luruh lan nambah aroma sekul. Caranipun sami kaliyan damel lontong; dipuntekan, dipunpadatken, lan dipungulung kaliyan godhong pisang; biasnipun dipunsajiaken kaliyan pinten-pinten pilihan lauk-pauk rencang sekul kados ta ayam, bèbèk, utawi peksi merpati goreng, empal gepuk, jambal roti, tahu, tempe, jangan asem, lalab lan sambal. Sekul timbel ing ngerembakake mengilhami resep sekul bakar.
Pacitan
- Surabi
- Tahu Sumedang
- Tahu Gejrot
- Bala-bala
- Cireng, Aci goreng (Basa Sunda: "gorengan tepung sagu")
- Cilok, Aci dicolok (Basa Sunda: "tepung sagu dicolok")
- Cimol, bola sagu
- Colenak, Dicocol énak (Basa Sunda: "dicelup énak")
- Leupeut, compacted rice with or without filling, wrapped in young coconut leaf
- Peuyeum sampeu
- Peuyeum ketan
- Comro, Oncom dijero (Basa Sunda: "oncom di dalam")
- Misro, Amis dijero (Basa Sunda: "manis di dalam")
- Odading
- Dodol Garut, dodol dari Garut.
- Kolontong
- Opak
- Ranginang
- Kalua
- Ladu
Ombèn
Cathetan ampeyan
- ↑ Resep Masakan Sunda(dipununduh Tanggal 5 Novèmber 2012)
- ↑ http://blog.epicurina.com/2009/12/food-note-es-goyobod.html
| Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké. |