Sapi: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
ganti isi, replaced: ananging → nanging, Ananging → Nanging
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Pakan Sapi: ganti isi, replaced: musim → mangsa (4)
Larik 23: Larik 23:
Pakan kéwan [[raja-kaya]] kang [[tradhisional]] lumrahé [[suket]], [[godhong jagung]], lan [[godhong]]-godhongan kaya ta godhong [[waru]], godhong [[pethet]], lan liya-liyané.<ref name="internet2"/>
Pakan kéwan [[raja-kaya]] kang [[tradhisional]] lumrahé [[suket]], [[godhong jagung]], lan [[godhong]]-godhongan kaya ta godhong [[waru]], godhong [[pethet]], lan liya-liyané.<ref name="internet2"/>
Mengkono uga sapi, lumrahé saliyané godhong-godhongan kaya mau uga kadang-kadang dicampuri [[katul]] ya iku [[glepung]] saka kulit [[beras]].<ref name="internet2"/> [[Katul]] iku digawé saka kulit [[beras]] kang digiling.<ref name="internet2"/>
Mengkono uga sapi, lumrahé saliyané godhong-godhongan kaya mau uga kadang-kadang dicampuri [[katul]] ya iku [[glepung]] saka kulit [[beras]].<ref name="internet2"/> [[Katul]] iku digawé saka kulit [[beras]] kang digiling.<ref name="internet2"/>
Nanging bahan-bahan pangan kaya mau lumrahé thukulé musiman.<ref name="internet2"/> Yèn wayah udan akèh sing thukul subur lan yèn wayah katiga bakal padha [[garing]].<ref name="internet2"/> Apamanéh yèn wayah rendheng bakal mati kebaceken.<ref name="internet2"/> Mulané yèn wayah musim-musim kang tinamtu para peternak sapi bakal kangélan luru pakan sapi.<ref name="internet2"/> Saliyané iku, rega [[suket]] uga mundhak.<ref name="internet2">http://www.disnak.jabarprov.go.id(dipunundhuh tanggal 23 April 2011)</ref>
Nanging bahan-bahan pangan kaya mau lumrahé thukulé musiman.<ref name="internet2"/> Yèn wayah udan akèh sing thukul subur lan yèn wayah katiga bakal padha [[garing]].<ref name="internet2"/> Apamanéh yèn wayah rendheng bakal mati kebaceken.<ref name="internet2"/> Mulané yèn wayah mangsa-mangsa kang tinamtu para peternak sapi bakal kangélan luru pakan sapi.<ref name="internet2"/> Saliyané iku, rega [[suket]] uga mundhak.<ref name="internet2">http://www.disnak.jabarprov.go.id(dipunundhuh tanggal 23 April 2011)</ref>
Saiki ana pakan sapi kang ora gumantung saka musim.<ref name="internet2"/> Pakan sapi kang jenengé [[protefeed]] iki bisa tinemu sawayah-wayah tanpa ngenténi musim udan.<ref name="internet2"/>[[Protefeed]] iki bahané saka [[sampah]] [[nabati]].<ref name="internet2"/> Sampah nabati iki tuladhané sampah [[kulit]] [[wiji]] [[kopi]], [[ampas]] [[tebu]] (ampas sisa gawé gula) lan [[ampas]] [[téla]].<ref name="internet2"/> Bahan-bahan kang asalé saka [[sampah]] ing dhuwur iku duwé [[protéin]] kang akèh, saéngga bisa nambah [[gizi]] pakan sapi.<ref name="internet2"/>
Saiki ana pakan sapi kang ora gumantung saka mangsa.<ref name="internet2"/> Pakan sapi kang jenengé [[protefeed]] iki bisa tinemu sawayah-wayah tanpa ngenténi mangsa udan.<ref name="internet2"/>[[Protefeed]] iki bahané saka [[sampah]] [[nabati]].<ref name="internet2"/> Sampah nabati iki tuladhané sampah [[kulit]] [[wiji]] [[kopi]], [[ampas]] [[tebu]] (ampas sisa gawé gula) lan [[ampas]] [[téla]].<ref name="internet2"/> Bahan-bahan kang asalé saka [[sampah]] ing dhuwur iku duwé [[protéin]] kang akèh, saéngga bisa nambah [[gizi]] pakan sapi.<ref name="internet2"/>


== Habitat ==
== Habitat ==

Révisi kala 6 Fèbruari 2018 08.43

Sapi
Sapi karo pedhèt (anaké)
Klasifikasi ngèlmiah
Karajan: Animalia
Filum: Chordata
Klas: Mammalia
Ordho: Artiodactyla
Famili: Bovidae
Subfamili: Bovinae
Génus: Bos
Spésies: B. taurus
Jeneng binomial
Bos taurus
Linnaeus, 1758

Sapi iku kéwan raja-kaya saka familia Bovidae lan subfamilia Bovinae.[1] Saliyané dipiara kanggo nggarap sawah (déning wong tani) kaya ta (narik luku, garu,lan liya-liyané), sapi uga bisa dijupuk susu lan dagingé.[1] Daging sapi rasané énak lan bisa digawé warna-warna masakan.[1] Saliyané iku kulit sapi uga bisa dimanfaatké kanggo gawé bedhug, kendhang, lan wayang kulit.[1]

Pakan Sapi

Pakan kéwan raja-kaya kang tradhisional lumrahé suket, godhong jagung, lan godhong-godhongan kaya ta godhong waru, godhong pethet, lan liya-liyané.[2] Mengkono uga sapi, lumrahé saliyané godhong-godhongan kaya mau uga kadang-kadang dicampuri katul ya iku glepung saka kulit beras.[2] Katul iku digawé saka kulit beras kang digiling.[2] Nanging bahan-bahan pangan kaya mau lumrahé thukulé musiman.[2] Yèn wayah udan akèh sing thukul subur lan yèn wayah katiga bakal padha garing.[2] Apamanéh yèn wayah rendheng bakal mati kebaceken.[2] Mulané yèn wayah mangsa-mangsa kang tinamtu para peternak sapi bakal kangélan luru pakan sapi.[2] Saliyané iku, rega suket uga mundhak.[2] Saiki ana pakan sapi kang ora gumantung saka mangsa.[2] Pakan sapi kang jenengé protefeed iki bisa tinemu sawayah-wayah tanpa ngenténi mangsa udan.[2]Protefeed iki bahané saka sampah nabati.[2] Sampah nabati iki tuladhané sampah kulit wiji kopi, ampas tebu (ampas sisa gawé gula) lan ampas téla.[2] Bahan-bahan kang asalé saka sampah ing dhuwur iku duwé protéin kang akèh, saéngga bisa nambah gizi pakan sapi.[2]

Habitat

Sapi ana kang diternak ing padang rumput lan diumbar urip bébas.[3] Modél raja-kaya kang kaya ngéné iki kaya ta ing laladan Sumba-Sumbawa lan ing Éropah kang akèh padang rumput.[3] Saliyané cara kang kaya mangkono ana uga sapi kang diternak kanthi cara dikandhang.[3] Dadi sapi-sapi mau urip ing kandhang sapi.[3] Sanajan uripé ing kandhang, nanging sapi-sapi mau kanthi rutin dipakani lan dirumat.[3] Kandhang sapi kudu diresiki sawayah-wayah supaya sapi ora kena lelara, saliyané iku sapi kudu dibedhiangi.[3] Sapi dibedhiangi kanthi cara diobongaké dami (wit pari) yèn wayah bengi.[3]

Jinis Sapi

Ing Indonésia ana warna-warna jinis sapi.[4]

Jinis Sapi Unggulan
No. Jinis Cirine
01. Sapi Simental warna kulite coklat rada abang
wulu pérangan endhas
sikil wenane putih
awake gedhé, keker
apike diopeni ing panggonan sing iklime sedheng. Biasane dimanfaatke daginge.
02. Sapi Ongole wernane putih, rada klawu
gelambire wiwit ngisor rahang nganti dhadha
endhase dawa
kupinge cilik, kaku
kempole gedhé, kulite kandel
03. Sapi Madura wernane abang bata
sungune cilik, metu
04. Sapi Limosin wernane soklat nom, kuning rada klawu
bentuk awake dawa, gedhé
pas yèn diopeni ing iklim sedhengan
05. Sapi Fries Holand wernane ireng putih, batese cetha
pucuk buntute warna putih
06. Sapi Brangus wernane ireng
gulu lan kupinge cendhak
gegere lurus
awake gedhé, keker
sikile gedhé, kuwat
campuran anatarane sapi brahman lan angus
07. Sapi Brahman wernane putih, awu-awu, utwa abang
gelambire saka rahang nganti dhadha
punuke ing dhuwur bahu
endhase dawa
kupinge gedhé
kempole gedhé
kulite kandel
08. Sapi Aberden Angus wernane ireng
gulune cendhak
kuping cendhak
akèh wulu
geger lurus
awake gempal
sikile gedhé, kuwat
09. Sapi Bali wédok wernane abang semu emas
lanang wernane ireng
bokong mengisor wernane putih
sungune gedhé, dawa, madhep mengarep
sikile kuwat

Asil olahan

Déndéng sayat

Déndéng sayat ya iku lembaran tipis daging sapi kang dibumboni. Déndéng sayat iki kanggo lawuh nalika mangan. Cara masak déndéng sayat kanthi digoreng.[5]

Susu sapi

Susu sapi bisa digawé warna-warna panganan. Prinsip kanggo ngolah susu sapi ya iku pasteurilisasi lan sterilisasi.[6] Susu kalebu nutrisi sepisanan kanggo makluk kang lagi waé lair, kanggo kéwan apa déné kanggo manungsa.[6] Susu sapi duwé gizi kang akèh, amarga susu sapi ngandhut zat kimia kang dibutuhaké awak kaya ta Calsium, Phosphor, Vitamin A, Vitamin B lan Riboflavin kang dhuwur.[6] Susu sapi gampang dicerna usus lan duwé protéin, mineral lan vitamin.[6] Telu-telune ndadèkaké susu sapi dadi bahan panganan kang fleksibel kang bisa diatur kadar lemaké, saéngga bisa jumbuh karo seléra konsumén.[6] Susu sapi uga bisa diolah saéngga duwé rasa strobérry, rasa jeruk, anggur lan buah-buah liyané.[6] Susu kalebu bahan pangan héwani, ya iku arupa cuwèran putih kang diasilaké kéwan raja-kaya lan kanthi cara diperes.[6] Saiki, méh saben laladan duwé pabrik susu.[6] Ing Sumatra Lor susu diasilaké ing Kabupatèn Deli Serdang, Simalungun, Binjai lan Medan.[6] Ing Pulo Jawa, susu diasilake lan diproses ing laladan Jawa Barat ya iku Lembang lan ujung berung, Jawa Tengah ya iku ing Semarang, Ungaran lan Boyolali lan ing laladan Jawa Wétan ya iku ing Pujon, Nongko jajar, Batu lan Grati.[6] Ing Amérika Sarékat, laladan-laladan penghasil susu ana ing kawasan urban utawa perkotaan kang akèh pandhudhuké.[6] Praja Amérika Sarékat kang ngasilaké susu kaya ta Wisconsin, California, New York, Minnesota,Pensylvania, Michican, Ohio lan Iowa.[6]

Susu sapi bisa dadi sumber protein.[1] Para ilmuwan nerangaké yèn susu sapi bisa dadi pengganti ASI utawa ''Air Susu Ibu''.[1] Saliyané iku susu sapi bisa dadi nutrisi kang ora mbebayani tumprap kaséhatan awak.[1]

Liya-liya

Pranala njaba

Gladri

Cathetan suku

  1. a b c d e f g [1](dipunundhuh tanggal 23 April 2011)
  2. a b c d e f g h i j k l m http://www.disnak.jabarprov.go.id(dipunundhuh tanggal 23 April 2011)
  3. a b c d e f g green.kompasiana.com(dipunundhuh tanggal 23 April 2011)
  4. disnakeswan.kalbarprov.go.id(dipunundhuh tanggal 23 April 2011)
  5. [2](dipunundhuh tanggal 23 April]
  6. a b c d e f g h i j k l [3](dipunundhuh tanggal 23 April 2011)