Kiper

Kiper utawa asring disebut sing jaga (ing bal-balan) yaiku salah siji panggonan ing maneka warna  olahraga bal-balan.

Sajarah

sawijining Kiper nalika lagi disurung dening pemain lawan(1905).

Asosiasi bal-balan, kayata pang olahraga liyane, wis ngalami akeh owah-owahan siasat  saengga ngasilake generasi lan penyisihan saka maneka warna  panggonan sing beda. Kiper iku siji-sijine panggonan sing mesthi wis ana wiwit kodificasi  olahraga. Malah ing dina-dina wiwitan  bal-balan diatur, nalika aturan isih winates utawa malah ora ana  babar blas , dadi gagasan utamane yaiku supaya  kabeh sing main bisa nyerang lan mbela, sawijining tim bal-balan tetep nduweni anggota sing  ditetepake kanggo main minangka kiper.

Laporan wiwitan tim bal-balan kanthi panggonan sing main  asalé saka Richard Mulcaster ing taun 1581 lan ora nyebutake bab kiper ing. Referensi tartamtu wiwitan sing ngrujuk bab panggonan kiper asalé saka Cornish Hurling ing taun 1602. Miturut Carew: "Dheweke nancepake rong suket  ing lemah, kira-kira wolung utawa sepuluh sikil, lan adhep-adhepan, sepuluh utawa rolas skor mati, jarak cagak liyane, sing diarani gawange.  Salah siji saka jarak cagak iki nggunakake unit lots, kanggo sisih siji, lan sing liyane ing pihak lawan. Ana wong sing ditugasake  kanggo njaga, sawetara saka pemain alangan sing paling apik". Referensi liya kanggo  kiper diwiwiti ing sastra inggris ing wiwitan abad kaping-16; tuladhane, ing drama John Day The Beggar saka  Bethnal Green (kaleksanan  watara taun 1600; diterbitake 1659): "aku bakal mainake kiper ing bal camp" ( sawining jinis bal-balan sing banget kejem, kawentar ing Wétan Anglia). Semono uga, ing sawijining geguritan i ing taun 1613, Michael Drayton nuduhake "nalika bal diuncalake, lan nuju ning gawang, ing njero squadron dheweke obah maju". Katone ora bisa diindari menawa ing ngendi wae sing main wis ngrembaka, sawetara ujude panggonan kiper uga kudu ngrembaka. David Wedderburn nuduhake apa wis diterjemahaké saka basa Latin kanggo "njaga gawang" ing taun1633, sanadyan ora tansah ana tegese panggonan kiper  tetep.

Wiwitane, kiper main ing antarane gawang lan nduweni lan nduweni mobilitas winates, kajaba nalika nyoba nylametake tembakan saka mungsuh. Sadawane taun, kiper wis ngalami évolusi, amarga owah-owahan cara main, kanggo nduweni peran   aktif. Kiper iku siji-sijine pemain ing asosiasi bal-balan sing diidini nggunakake tangane kanggo nguwasani bal(saliyane nalika nguncalake). Hukum dolanan bal-balan sing asli menehi kesempatan marang kiper kanggo nguwasani bal ing satengahing lapangane. Prakara iki dibenerake ing taun 1912, matesi nggunakake tangan dening kiper ing wilayah paukuman.