Sepur: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: kasebut → mau (3), Solo → Sala
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: Umumé → Lumrahé (2)
Larik 28: Larik 28:
=== Miturut papan lintasané ===
=== Miturut papan lintasané ===
==== Sepur ing lumahing bumi (''surface'') ====
==== Sepur ing lumahing bumi (''surface'') ====
Sepur sing lintasané ing lumahing bumi iki mlaku ing lumahing lemah. Umumé jinis sepur iki sing kerep ditemoni ing sadéngah papan.
Sepur sing lintasané ing lumahing bumi iki mlaku ing lumahing lemah. Lumrahé jinis sepur iki sing kerep ditemoni ing sadéngah papan.
Biaya pembangunané paling murah dibandhing karo sing mlaku ing sangisoring lemah utawa jinis sing layang. Ing [[Indonésia]], jinis lintasan dhuwur lemah iki dibangun sadurungé [[Perang Donya II]].
Biaya pembangunané paling murah dibandhing karo sing mlaku ing sangisoring lemah utawa jinis sing layang. Ing [[Indonésia]], jinis lintasan dhuwur lemah iki dibangun sadurungé [[Perang Donya II]].


Larik 35: Larik 35:
==== Sepur ngisor lemah (subway) ====
==== Sepur ngisor lemah (subway) ====
Sepur ngisor lemah iku sepur sing lumaku ing sangisoring lemah (subway). Sepur jinis iki dibangun kanthi yasa terowongan-terowongan ing ngisor lemah minangka jalur sepur. Umumé dipigunakaké ing kutha kutha gedhé (metropolitan) kaya [[New York]], [[Tokyo]], [[Paris]], [[London]], [[Seoul]] lan [[Moskwa]]. Saliyané iku uga dipigunakaké sajeroning skala luwih cilik ing laladan [[tambang]].
Sepur ngisor lemah iku sepur sing lumaku ing sangisoring lemah (subway). Sepur jinis iki dibangun kanthi yasa terowongan-terowongan ing ngisor lemah minangka jalur sepur. Lumrahé dipigunakaké ing kutha kutha gedhé (metropolitan) kaya [[New York]], [[Tokyo]], [[Paris]], [[London]], [[Seoul]] lan [[Moskwa]]. Saliyané iku uga dipigunakaké sajeroning skala luwih cilik ing laladan [[tambang]].
Biaya sing diwetokaké larang banget, amarga kerep nembus 20m ing sangisoring lemah, kali - yasan utawa dalan, ya iku watara kaping pituné sepur biyasa.
Biaya sing diwetokaké larang banget, amarga kerep nembus 20m ing sangisoring lemah, kali - yasan utawa dalan, ya iku watara kaping pituné sepur biyasa.



Révisi kala 3 Oktober 2017 06.21

Sepur ing Argentina.
Sepur ing Stasiun Gambir.

Sepur utawa kréta api[1] utawa kréta latu (krama) iku sawijiné sarana transportasi arupa tetumpakan kanthi tenaga gerak, sing ngglindhing ana ing sadhuwuring ril. Sepur minangka piranti transportasi massal iku lumrahé dumadi saka lokomotif lan rangkéan gerbong. Rangkéan gerbong mau ukurané rilatif amba saéngga bisa ngamot penumpang utawa barang sing akèh. Amarga sipaté minangka angkudan massal mau, sawetara nagara ngupaya mupangataké kanthi maksimal minangka piranti transportasi utama angkudan dharat, kanggo ing sajeroning kutha, antarkutha, utawa antarnagara.

Sajarah

Sajarah sepur kaya déné sajarah piranti transportasi lumrahé sing diwiwiti kanthi panemuan rodha. Wiwitané ditepungi kréta jaran sing mung dumadi saka siji kréta (rangkéan), banjur digawé kréta jaran sing narik punjul siji rangkéan sarta lumaku ing jalur tartamtu sing kagawé saka wesi (ril sepur) lan dijenengaké sepur. Iki dipigunakaké mligi ing laladan pertambangan, papan anané lori sing dirangké lan ditarik nganggo jaran.

Sawisé James Watt nemu mesin uwab, Nicolas Cugnot gawé kendharaan roda telu kanthi bahan bakar uwab. Wong-wong nyebut kendharaan iku minangka jaran wesi. Banjur Richard Trevithick gawé mesin lokomotif sing dirangké nganggo kréta lan dituduhaké marang masarakat umum. George Stephenson nyampurnakaké lokomotif sing menang ing lomba balap lokomotif lan dipigunakaké ing jalur Liverpool - Manchester. Wektu iku lokomotif uwab sing dipigunakaké mawa konstruksi walang. Panyampurnan banjur dianakaké supaya ngasilaké lokomotif uwab sing luwih èfèktif, kanthi daya gedhé, lan bisa narik kréta luwih akèh.

Panemon listrik déning Michael Faraday agawé sawetara panemon piranti listrik sing diiloni panemon motor listrik. Motor listrik banjur dipigunakaké kanggo gawé trèm listrik sing dadi cikal bakal sepur listrik. Banjur Rudolf Diesel munculaké sepur mawa mesin diesel sing luwih duwé tenaga lan luwih èfisièn tinimbang lokomotif uwab. Sairing karo ngrembakane tèknologi listrik lan magnèt sing luwih maju, banjur digawé sepur magnèt sing duwé kacepetan sadhuwuré kacepetan sepur biyasa. Jepang sajeroning dasawarsa 1960-an ngoperasèkaké KA Super Ekspress Shinkanzen kanthi rute Tokyo-Osaka sing wusanané dikembangaké manèh saéngga nggayuh amèh kabèh tlatah Jepang. Prancis banjur ngoperasèkaké sepur kanthi jeneng TGV.

Jinis-jinis sepur

Miturut propulsi (tenaga penggerak)

  1. Sepur uwab
  2. Sepur diesel
  3. Sepur rèl listrik

Miturut ril

Sepur ril konvensional

Sepur konvensional ing Stasiun Jakarta Kota

Sepur ril konvensional iku sepur sing umum ditemoni. Migunakaké ril sing dumadi saka loro watang wesi sing ditata ing sadhuwuré bantalan. Ing laladan tinamtu kanthi béda èlevasi sing curam, dipigunakaké ril mawa gerigi sing dipasang ing tengah tengah ril mau sarta migunakaké lokomotif mirunggan sing duwé rodha gigi.

Sepur monoril

Sepur monoril (sepur ril tunggal) iku sepur sing jaluré ora kaya jalur sepur sing biyasa. Ril sepur iki mung dumadi saka siji watang wesi. Amarga èfisièn, racaké kanggo piranti transportasi kutha mligi ing kutha-kutha metropolitan donya lan dirancang mèmper dalan layang.

Miturut papan lintasané

Sepur ing lumahing bumi (surface)

Sepur sing lintasané ing lumahing bumi iki mlaku ing lumahing lemah. Lumrahé jinis sepur iki sing kerep ditemoni ing sadéngah papan. Biaya pembangunané paling murah dibandhing karo sing mlaku ing sangisoring lemah utawa jinis sing layang. Ing Indonésia, jinis lintasan dhuwur lemah iki dibangun sadurungé Perang Donya II.

Sepur layang (elevated)

Sepur layang mlaku ing dhuwur, bab iki diangkah kanggo ngindhari persilangan sabidang, supaya ora perlu ana lawang perlintasan sepur. Biaya sing diperlokaké watara kaping teluné biaya yasa sepur biyasa sajeroning jarak sing padha.

Sepur ngisor lemah (subway)

Sepur ngisor lemah iku sepur sing lumaku ing sangisoring lemah (subway). Sepur jinis iki dibangun kanthi yasa terowongan-terowongan ing ngisor lemah minangka jalur sepur. Lumrahé dipigunakaké ing kutha kutha gedhé (metropolitan) kaya New York, Tokyo, Paris, London, Seoul lan Moskwa. Saliyané iku uga dipigunakaké sajeroning skala luwih cilik ing laladan tambang. Biaya sing diwetokaké larang banget, amarga kerep nembus 20m ing sangisoring lemah, kali - yasan utawa dalan, ya iku watara kaping pituné sepur biyasa.

Miturut panganggonan

  1. Sepur penumpang
  2. Sepur barang

Album

Uga delengen

Rujukan

  1. Miturut bausastrané Poerwadarminta.