Kabupatèn Purwareja: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Géografi: éjaan, replaced: pérangan saka → péranganing
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: paling gedhé → gedhé dhéwé (2)
Larik 32: Larik 32:


== Sajarah ==
== Sajarah ==
Kabupatèn Purwareja duwé sajarah sing tuwa, diwiwiti jaman Megalitik disinyalir wis ana kauripan kanthi komunitas tetanèn sing tumata, kabuktèn anané sawetara paninggalan sajarah ing mangsa MEGALITH arupa MENHIR watu tegak ing sawetara wewengkon Kacamatan ing Kabupatèn Purwareja. Nalika jaman Hindhu Klasik, kawasan Tanah Bagelèn duwé peran wigati sajeroning sajarah Kraton [[Mataram Kuna]] (Hindhu). Tokoh Sri Maharaja Balitung Watukoro kaloka minangka Maharaja Mataram Kuna paling gedhé, kanthi wewengkon kakuwasan nyakup: [[Jawa Tengah]], [[Jawa Wétan]] lan sawetara wewengkon ing njaban pulo [[Jawa]].
Kabupatèn Purwareja duwé sajarah sing tuwa, diwiwiti jaman Megalitik disinyalir wis ana kauripan kanthi komunitas tetanèn sing tumata, kabuktèn anané sawetara paninggalan sajarah ing mangsa MEGALITH arupa MENHIR watu tegak ing sawetara wewengkon Kacamatan ing Kabupatèn Purwareja. Nalika jaman Hindhu Klasik, kawasan Tanah Bagelèn duwé peran wigati sajeroning sajarah Kraton [[Mataram Kuna]] (Hindhu). Tokoh Sri Maharaja Balitung Watukoro kaloka minangka Maharaja Mataram Kuna gedhé dhéwé, kanthi wewengkon kakuwasan nyakup: [[Jawa Tengah]], [[Jawa Wétan]] lan sawetara wewengkon ing njaban pulo [[Jawa]].


Prof. [[Poerbatjaraka]] mratélakaké yèn Sri Maharaja Balitung Watukoro asal saka laladan Bagelèn. Indhikasi iki kacetha ing jeneng "Watukoro" sing dadi jeneng sawijining [[kali]] gedhé, kali iki ingaran uga kanthi jeneng [[Kali Bogowonto]]. Diarani mangkono, ngèlingi ing jaman iku ing gisiking kali kerep katon pandhita (Begawan).
Prof. [[Poerbatjaraka]] mratélakaké yèn Sri Maharaja Balitung Watukoro asal saka laladan Bagelèn. Indhikasi iki kacetha ing jeneng "Watukoro" sing dadi jeneng sawijining [[kali]] gedhé, kali iki ingaran uga kanthi jeneng [[Kali Bogowonto]]. Diarani mangkono, ngèlingi ing jaman iku ing gisiking kali kerep katon pandhita (Begawan).
Larik 53: Larik 53:
Sisih kidul wewengkon Kabupatèn Purwareja arupa dhataran cendhèk. Sisih lor arupa pagunungan, péranganing [[Pagunungan Serayu]]. Ing tapel wates karo DIY, dumunung [[Pagunungan Menorèh]].
Sisih kidul wewengkon Kabupatèn Purwareja arupa dhataran cendhèk. Sisih lor arupa pagunungan, péranganing [[Pagunungan Serayu]]. Ing tapel wates karo DIY, dumunung [[Pagunungan Menorèh]].


Purwareja dumunung ana ing jalur utama lintas kidul Pulo Jawa. Kabupatèn iki uga diliwati jalur sepur, kanthi stasiun paling gedhé ing [[Kuthaarja, Purwareja|Kuthaarja]].
Purwareja dumunung ana ing jalur utama lintas kidul Pulo Jawa. Kabupatèn iki uga diliwati jalur sepur, kanthi stasiun gedhé dhéwé ing [[Kuthaarja, Purwareja|Kuthaarja]].


== Pamaréntahan ==
== Pamaréntahan ==

Révisi kala 25 Agustus 2017 05.03

Kabupatèn Purwareja
Lambang Purwareja
Sesanti: "Purworejo Berirama (bersih, indah, aman, dan makmur)[1]"
Barkas:Locator kabupatèn purworejo.png
Dina Dadi:...
Kutha krajan:Purwareja
Bupati:
Wakil Bupati:
Jembar
 - Total:

1.034 km²
Kacamatan
 - Cacahe:

16 Kacamatan
Padunung
 - Total:
 - Kapadhetan:

+/- 709.000 (2003)
+/- 685 / km²
Suku Bangsa:wong Jawa
Agama:Kajawèn, Islam, Protèstan, Katulik, Hindhu lan Buda
Basa: Basa Jawa lan Basa Indonésia
Peta Purwareja

Kabupatèn Purwareja (hanacaraka:ꦥꦸꦂꦮꦉꦗ) iku sawijiné kabupatèn ing Jawa Tengah, pernahé ing sisih kulon DIY, kutha Purwareja iku kutha krajan kabupatèné, kutha-kutha liyané :, lan liya-liyané. Jembar wewengkon Kabupatèn iki ± 1.034 km² utawa hèktar.

Kabupatèn Purwareja wewatesan :

ing sisih lor karo: Kabupatèn Magelang
ing sisih kidul karo: Samudra Hindhia
ing sisih kulon karo: Kabupatèn Kebumèn lan Kabupatèn Wanasaba
ing sisih wétan karo: Daerah Istimewa Yogyakarta

Sajarah

Kabupatèn Purwareja duwé sajarah sing tuwa, diwiwiti jaman Megalitik disinyalir wis ana kauripan kanthi komunitas tetanèn sing tumata, kabuktèn anané sawetara paninggalan sajarah ing mangsa MEGALITH arupa MENHIR watu tegak ing sawetara wewengkon Kacamatan ing Kabupatèn Purwareja. Nalika jaman Hindhu Klasik, kawasan Tanah Bagelèn duwé peran wigati sajeroning sajarah Kraton Mataram Kuna (Hindhu). Tokoh Sri Maharaja Balitung Watukoro kaloka minangka Maharaja Mataram Kuna gedhé dhéwé, kanthi wewengkon kakuwasan nyakup: Jawa Tengah, Jawa Wétan lan sawetara wewengkon ing njaban pulo Jawa.

Prof. Poerbatjaraka mratélakaké yèn Sri Maharaja Balitung Watukoro asal saka laladan Bagelèn. Indhikasi iki kacetha ing jeneng "Watukoro" sing dadi jeneng sawijining kali gedhé, kali iki ingaran uga kanthi jeneng Kali Bogowonto. Diarani mangkono, ngèlingi ing jaman iku ing gisiking kali kerep katon pandhita (Begawan).

Petilasan suci arupa lingga, yoni lan stupa panggonan para begawan ngayahi upacara bisa dipirsani ing wewengkon Kalurahan Balédana, Kacamatan Loano lan Bagelen. Désa Watukoro dhéwé dumunung ing sungapan kali Bogowonto lan kalebu wewengkon Kacamatan Purwadadi.

Pangembangan Agama Islam ing wewengkon Purwareja, diayahi déning Ki Cakrajaya, tukang nderes legèn utawa badhèg saka Bagelen, murid saka Sunan Kalijaga. Ki Cakrajaya luwih kaloka kanthi sebutan Sunan Geseng. Paninggalan Sunan Geseng akèh tinemu ing Bagelen lan Loano. Kenthol Bagelen sing dadi piandeling wadya bala Sutawijaya, pawongan kang sabanjuré jumeneng nata dadi Panembahan Senapati ing Mataram, minangka dhasar pambentukan Krajan Islam Mataram. Ing periodé sabanjuré nalika Sultan Agung kuwasa ing Mataram, wadya bala saka Bagelèn iki sing duwé andhil sajeroning panyerangan menyang Batavia lan kalebu wadya bala baku Mataram.

Amarga saka Prajanjian Giyanti 1755 sing misahaké Krajan Jawa dadi loro, ya iku Surakarta lan Yogyakarta, tanah Bagelèn nampa akibaté, ya iku tanah Bagelèn dipara dadi rong pérangan ya iku kanggo Yogyakarta lan Surakarta, ananging amarga ora cetha wates-watesé wusanané dadi congkrah ora lèrèn-lèrèn. Mangsa Perang Dipanegara taun (1825 - 1830) tanah Bagelèn dadi basis perlawanan Pangéran Dipanegara. Sarampungé Perang Dipanegara, Tanah Bagelèn lan Tanah Banyumas dijaluk kanthi peksa déning Walanda. Walanda banjur masrahaké marang Ngabèhi Resodiwiryo sing mbantu nglawan pemberontak, dadi Panguasa Tanggung kanthi gelar Tumenggung Cakrajaya sing sabanjuré diangkat dadi Bupati (Regent) Kabupatèn Purwareja kanthi Gelar Cokronegoro. Pawisudan diayahi ing Kedungkebo, markas garnisun Walanda lan sing ngawisuda ya iku Kolonel Cleerens.

Wewengkon Kabupatèn Purwareja nalika iku jembaré 263 Pal pasagi utawa watara 597 Km pasagi, nyakup kawasan wétan Kali Jali. Déné wewengkon sing jembaré 306 Km pasagi ing kulon kali Jali, minangka wewengkon Kabupatèn Semawung (Kutaarjo) lan dipanggedhèni déning Bupati (Regent) Sawunggaling. ngrembakane sabanjuré, Kedongkebo sing dadi basis militèr Walanda digabung karo Brèngkèlan lan dadi Purwareja. Déné tanah Bagelèn déning Pamaréntah Kolonial Walanda didadèkaké Karesidenan Bagelen kanthi Kutha krajan Purwareja.

Wewengkon Karesidenan Bagelem nyakup, Kabupatèn Purwareja, Kabupatèn Semawung (Kutaarja), Kabupatèn Kuthawinangun, Kabupatèn Remo Jatinegara (Karanganyar) lan Kabupatèn Urut Sewo utawa Kabupatèn Ledok utawa Kabupatèn Wanasaba.

Residhèn Bagelèn manggon ing Yasan sing saiki dadi Kantor Pamaréntah Laladan Purwareja utawa luwih koncar kanthi jeneng Kantor OTONOM sing pernahé ing pérangan kidul Alun-alun Purwareja.[2]

Géografi

Sisih kidul wewengkon Kabupatèn Purwareja arupa dhataran cendhèk. Sisih lor arupa pagunungan, péranganing Pagunungan Serayu. Ing tapel wates karo DIY, dumunung Pagunungan Menorèh.

Purwareja dumunung ana ing jalur utama lintas kidul Pulo Jawa. Kabupatèn iki uga diliwati jalur sepur, kanthi stasiun gedhé dhéwé ing Kuthaarja.

Pamaréntahan

Kabupatèn Purwareja ketata saking 16 kacamatan, kalurahan lan désa. Kacamatan-Kacamatan ing Kabupatèn Purwareja ya iku:

Cathetan suku

Uga delengen

Pranala njaba