Éthiopia: Béda antara owahan
→top: éjaan, replaced: rangkaian → rerangkèn |
éjaan, replaced: Daftar → Pratélan (6), Demografi → Dhémografi, Desember → Dhésèmber (2), Ekonomi → Ékonomi (2), Geografi → Géografi (2), klompok → golongan, Mei → Mèi, Motto → Sesanti, pasukan → wadyabala (2), tahun → taun,... |
||
Larik 13: | Larik 13: | ||
|} |
|} |
||
|- |
|- |
||
| align="center" colspan=2 | <small>''[[ |
| align="center" colspan=2 | <small>''[[Sesanti]]: —''</small> |
||
|- |
|- |
||
| align=center colspan=2 | [[Gambar:Ethiopia in its region.svg|250px|Lokasi Ethiopia]] |
| align=center colspan=2 | [[Gambar:Ethiopia in its region.svg|250px|Lokasi Ethiopia]] |
||
Larik 30: | Larik 30: | ||
|- |
|- |
||
| '''[[Wewengkon]]'''<br /> - Total <br /> - % air |
| '''[[Wewengkon]]'''<br /> - Total <br /> - % air |
||
| [[ |
| [[Pratélan nagara miturut amba wewengkon|Urutan ka-26]] <br /> 1.127.127 km² <br /> 0,7% |
||
|- |
|- |
||
| '''[[Padunung]]'''<br /> -Total(2008) i<br /> -[[Kepadatan]] |
| '''[[Padunung]]'''<br /> -Total(2008) i<br /> -[[Kepadatan]] |
||
| [[ |
| [[Pratélan nagara miturut cacah sing ndunungi|Urutan ka-16]]<br /> 80.000.000 <br />60,0/km² |
||
|- |
|- |
||
| '''[[Kamardikan]]''' |
| '''[[Kamardikan]]''' |
||
| |
| Dhésèmber 1944 (saka [[Britania Raya]]) [http://www.civicwebs.com/cwvlib/africa/ethiopia/pankhurst/history_of_northern_ethiopia.htm#7] |
||
|- |
|- |
||
| '''[[Mata uang]]''' |
| '''[[Mata uang]]''' |
||
Larik 59: | Larik 59: | ||
'''Républik Dhémokratik Federal Éteopiah''' ('''Ityop'iya''', [[basa Amhara]] <font size="+1">ኢትዮጵያ</font>) iku [[nagara]] kang dumunung ing [[Afrika]]. |
'''Républik Dhémokratik Federal Éteopiah''' ('''Ityop'iya''', [[basa Amhara]] <font size="+1">ኢትዮጵያ</font>) iku [[nagara]] kang dumunung ing [[Afrika]]. |
||
Éteopiah ndarbèni sajarah kang paling jangkep minangka nagara mardika ing bawana kasebut. Minangka nagara paling tuwa ing donya, kawasan Éteopiah uga minangka salah siji panggonan peradaban kang paling wiwitan ing donya. Pamaréntahan Éteopiah pisanan diwangun udakara taun [[980 SM]] lan nampa agama [[Kristen]] ing abad ka-4 M. Nagara iki cukup unik yèn dibandingaké karo nagara-nagara Afrika liyané amarga ora naté dijajah wektu jamané [[Parebutan Afrika]], lan terus mardika nganti taun [[1936]], nalika |
Éteopiah ndarbèni sajarah kang paling jangkep minangka nagara mardika ing bawana kasebut. Minangka nagara paling tuwa ing donya, kawasan Éteopiah uga minangka salah siji panggonan peradaban kang paling wiwitan ing donya. Pamaréntahan Éteopiah pisanan diwangun udakara taun [[980 SM]] lan nampa agama [[Kristen]] ing abad ka-4 M. Nagara iki cukup unik yèn dibandingaké karo nagara-nagara Afrika liyané amarga ora naté dijajah wektu jamané [[Parebutan Afrika]], lan terus mardika nganti taun [[1936]], nalika wadyabala [[Italia]] nguwasani nagara mau. Pasukan-wadyabala [[Britania Raya]] lan Éteopiah ngalahaké tentara Italia taun 1941, lan Éteopiah ngéntukaké kadhaulatané manèh sawisé nanda tangani [[Prajanjèn Britania-Ethiopia|Prajanjèn Britania-Éteopiah]] ing Dhésèmber 1944. Éteopiah biyèn naté dijenengké [[Abisinia]]. |
||
Wektu iki, Éteopiah minangka nagara awangun républik lan mèlu aktif sajeroning aktivitas-aktivitas kerjasama internasional. Prajané, [[Addis Ababa]] minangka pusat administrasi [[Uni Afrika]]h (AU). |
Wektu iki, Éteopiah minangka nagara awangun républik lan mèlu aktif sajeroning aktivitas-aktivitas kerjasama internasional. Prajané, [[Addis Ababa]] minangka pusat administrasi [[Uni Afrika]]h (AU). |
||
Éteopiah isih nganggo [[kalendher Julian]] saéngga nagara iki arep mbuka rerangkèn perayaan nyambut milenium katelu adhedhasar penanggalan kalendher kasebut. Nagara ing [[Sungu Afrika]]h iki migunakakén kalender Julian kang kèri watara 7 |
Éteopiah isih nganggo [[kalendher Julian]] saéngga nagara iki arep mbuka rerangkèn perayaan nyambut milenium katelu adhedhasar penanggalan kalendher kasebut. Nagara ing [[Sungu Afrika]]h iki migunakakén kalender Julian kang kèri watara 7 taun dibandingaké karo [[kalendher Gregorian]] kang luwih umum dipigunakaké ing donya<ref>[http://news.yahoo.com/s/afp/20070605/wl_africa_afp/ethiopiamillennium;_ylt=Ao.YAhk6NFWZ2lTl57IObkW96Q8F "Ethiopia kicks off celebrations for third millennium"], [[Associated Press]], diakses Mèi [[2007]]</ref>. |
||
== Jeneng == |
== Jeneng == |
||
Jeneng "Éteopiah" jaré asal saka "Ityopp'is", ya iku jeneng anak putu [[Ham]], pambangun kutha Aksum. Jeneng lawas "Abbesinia" asal saka |
Jeneng "Éteopiah" jaré asal saka "Ityopp'is", ya iku jeneng anak putu [[Ham]], pambangun kutha Aksum. Jeneng lawas "Abbesinia" asal saka golongan suku ''Habesha'', ya iku kaum kang manggoni kawasan Éteopiah wiwit taun [[3000 SM]]. |
||
== Sajarah == |
== Sajarah == |
||
Larik 85: | Larik 85: | ||
Ethiopian police are said to have massacred 193 protesters, mostly in the capital [[Addis Ababa]], in the violence following the May 2005 elections in the [[Ethiopian police massacre]]. <ref>{{cite news |first= |last= |authorlink= |coauthors= |title=Ethiopian probe team criticises judge over report. |url=http://today.reuters.co.uk/news/CrisesArticle.aspx?storyId=L07807962&WTmodLoc=World-R5-Alertnet-2 |quote= |publisher=[[Reuters]] |date= |accessdate=2007-07-21 }}</ref> |
Ethiopian police are said to have massacred 193 protesters, mostly in the capital [[Addis Ababa]], in the violence following the May 2005 elections in the [[Ethiopian police massacre]]. <ref>{{cite news |first= |last= |authorlink= |coauthors= |title=Ethiopian probe team criticises judge over report. |url=http://today.reuters.co.uk/news/CrisesArticle.aspx?storyId=L07807962&WTmodLoc=World-R5-Alertnet-2 |quote= |publisher=[[Reuters]] |date= |accessdate=2007-07-21 }}</ref> |
||
--> |
--> |
||
== |
== Géografi == |
||
[[Gambar:Ethiopia_shaded_relief_map_1999,_CIA.jpg|left|thumb|220px|Peta Éteopiah.]] |
[[Gambar:Ethiopia_shaded_relief_map_1999,_CIA.jpg|left|thumb|220px|Peta Éteopiah.]] |
||
{{utama| |
{{utama|Géografi Etiopia}}<!-- |
||
At 435,071 square miles (1,127,127 [[square kilometre|km²]] <ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html]</ref>), Ethiopia is the world's 27th-largest country (after [[Colombia]]). It is comparable in size to [[Bolivia]], and is about two-thirds as large as the US state of [[Alaska]]. |
At 435,071 square miles (1,127,127 [[square kilometre|km²]] <ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html]</ref>), Ethiopia is the world's 27th-largest country (after [[Colombia]]). It is comparable in size to [[Bolivia]], and is about two-thirds as large as the US state of [[Alaska]]. |
||
Larik 132: | Larik 132: | ||
</ol></td></table> |
</ol></td></table> |
||
== |
== Ékonomi == |
||
{{utama| |
{{utama|Ékonomi Etiopia}} |
||
:''Uga delengen: [[Bantuan asing kanggo Etiopia]] |
:''Uga delengen: [[Bantuan asing kanggo Etiopia]] |
||
<!-- |
<!-- |
||
Larik 144: | Larik 144: | ||
Agriculture accounts for almost 41 percent of the [[gross domestic product]] (GDP), 80 percent of exports, and 80 percent of the labour force. Many other economic activities depend on agriculture, including marketing, processing, and export of agricultural products. Production is overwhelmingly of a subsistence nature, and a large part of commodity exports are provided by the small agricultural cash-crop sector. Principal crops include [[coffea|coffee]], [[Pulse (legume)|pulse]]s (''e.g.,'' beans), [[rapeseed|oilseeds]], [[cereal]]s, potatoes, [[sugarcane]], and vegetables. Exports are almost entirely agricultural commodities, and coffee is the largest foreign exchange earner. Ethiopia is Africa's second biggest maize producer.<ref>[http://www.economist.com/world/africa/displaystory.cfm?story_id=9304411 Africa's second biggest maize producer]</ref> Ethiopia's [[livestock]] population is believed to be the largest in Africa, and as of 1987 accounted for about 15 percent of the GDP. Despite recent improvements; with the equally exploding population, Ethiopia remains one of the poorest nations in the world. |
Agriculture accounts for almost 41 percent of the [[gross domestic product]] (GDP), 80 percent of exports, and 80 percent of the labour force. Many other economic activities depend on agriculture, including marketing, processing, and export of agricultural products. Production is overwhelmingly of a subsistence nature, and a large part of commodity exports are provided by the small agricultural cash-crop sector. Principal crops include [[coffea|coffee]], [[Pulse (legume)|pulse]]s (''e.g.,'' beans), [[rapeseed|oilseeds]], [[cereal]]s, potatoes, [[sugarcane]], and vegetables. Exports are almost entirely agricultural commodities, and coffee is the largest foreign exchange earner. Ethiopia is Africa's second biggest maize producer.<ref>[http://www.economist.com/world/africa/displaystory.cfm?story_id=9304411 Africa's second biggest maize producer]</ref> Ethiopia's [[livestock]] population is believed to be the largest in Africa, and as of 1987 accounted for about 15 percent of the GDP. Despite recent improvements; with the equally exploding population, Ethiopia remains one of the poorest nations in the world. |
||
--> |
--> |
||
== |
== Dhémografi == |
||
[[Gambar:Nakempte Boys.jpg|250px|thumb|Cah sekolah ing [[Oromia]] kulon, Éteopiah.]]<!-- |
[[Gambar:Nakempte Boys.jpg|250px|thumb|Cah sekolah ing [[Oromia]] kulon, Éteopiah.]]<!-- |
||
Ethiopia's population has grown dramatically in the last several decades, from 33.5 million in 1983 to 75.1 million in 2006.<ref>''Diercke Landerlexicon'', 1983</ref> The country's population is highly diverse. Most of its people speak a [[Semitic languages|Semitic]] or [[Cushitic languages|Cushitic language]]. The [[Oromo]], [[Amhara (ethnicity)|Amhara]], and [[Tigray-Tigrinya people|Tigray]] make up more than three-quarters of the population, but there are more than 80 different ethnic groups within Ethiopia. Some of these have as few as 10,000 members. |
Ethiopia's population has grown dramatically in the last several decades, from 33.5 million in 1983 to 75.1 million in 2006.<ref>''Diercke Landerlexicon'', 1983</ref> The country's population is highly diverse. Most of its people speak a [[Semitic languages|Semitic]] or [[Cushitic languages|Cushitic language]]. The [[Oromo]], [[Amhara (ethnicity)|Amhara]], and [[Tigray-Tigrinya people|Tigray]] make up more than three-quarters of the population, but there are more than 80 different ethnic groups within Ethiopia. Some of these have as few as 10,000 members. |
||
Larik 177: | Larik 177: | ||
--> |
--> |
||
== Uga delengen == |
== Uga delengen == |
||
* [[ |
* [[Pratélan Nagara]] |
||
* [[ |
* [[Pratélan nagara miturut bawana]] |
||
* [[ |
* [[Pratélan nagara miturut amba wewengkon]] |
||
* [[ |
* [[Pratélan lagu kabangsan]] |
||
== Rujukan == |
== Rujukan == |
Révisi kala 24 Agustus 2017 08.35
| |||||
Sesanti: — | |||||
Basa resmi | Basa Amhara | ||||
Kutha krajan | Addis Ababa | ||||
Présidhèn | Mulatu Teshome Wirtu | ||||
Perdana Mentri | Haile Mariam Desalegn | ||||
Wewengkon - Total - % air |
Urutan ka-26 1.127.127 km² 0,7% | ||||
Padunung -Total(2008) i -Kepadatan |
Urutan ka-16 80.000.000 60,0/km² | ||||
Kamardikan | Dhésèmber 1944 (saka Britania Raya) [1] | ||||
Mata uang | Birr (ETB) | ||||
Pendapatan Per Kapita | $1122,93 | ||||
Zona wektu | UTC +3 | ||||
Lagu kabangsan | Whedefit Gesgeshi Woude Henate Éteopiah (Maju mangarep, Bundha Éteopiah) | ||||
TLD | .et | ||||
Kode telepon | 251 |
Républik Dhémokratik Federal Éteopiah (Ityop'iya, basa Amhara ኢትዮጵያ) iku nagara kang dumunung ing Afrika.
Éteopiah ndarbèni sajarah kang paling jangkep minangka nagara mardika ing bawana kasebut. Minangka nagara paling tuwa ing donya, kawasan Éteopiah uga minangka salah siji panggonan peradaban kang paling wiwitan ing donya. Pamaréntahan Éteopiah pisanan diwangun udakara taun 980 SM lan nampa agama Kristen ing abad ka-4 M. Nagara iki cukup unik yèn dibandingaké karo nagara-nagara Afrika liyané amarga ora naté dijajah wektu jamané Parebutan Afrika, lan terus mardika nganti taun 1936, nalika wadyabala Italia nguwasani nagara mau. Pasukan-wadyabala Britania Raya lan Éteopiah ngalahaké tentara Italia taun 1941, lan Éteopiah ngéntukaké kadhaulatané manèh sawisé nanda tangani Prajanjèn Britania-Éteopiah ing Dhésèmber 1944. Éteopiah biyèn naté dijenengké Abisinia.
Wektu iki, Éteopiah minangka nagara awangun républik lan mèlu aktif sajeroning aktivitas-aktivitas kerjasama internasional. Prajané, Addis Ababa minangka pusat administrasi Uni Afrikah (AU).
Éteopiah isih nganggo kalendher Julian saéngga nagara iki arep mbuka rerangkèn perayaan nyambut milenium katelu adhedhasar penanggalan kalendher kasebut. Nagara ing Sungu Afrikah iki migunakakén kalender Julian kang kèri watara 7 taun dibandingaké karo kalendher Gregorian kang luwih umum dipigunakaké ing donya[1].
Jeneng
Jeneng "Éteopiah" jaré asal saka "Ityopp'is", ya iku jeneng anak putu Ham, pambangun kutha Aksum. Jeneng lawas "Abbesinia" asal saka golongan suku Habesha, ya iku kaum kang manggoni kawasan Éteopiah wiwit taun 3000 SM.
Sajarah
Pulitik
- Uga delengen: Panguwasa lan kepala nagara Etiopia
Géografi
Panebangan alas
Kawasan, zona, lan dhistrik
Sangang laladan (region) lan loro kutha (chartered) ya iku:
Ékonomi
- Uga delengen: Bantuan asing kanggo Etiopia
Dhémografi
Kasehatan
Pendidikan
- Perguruan tinggi ing Ethiopia :Uga delengen:
Budaya
Ulah raga
Arkéologi
Uga delengen
- Pratélan Nagara
- Pratélan nagara miturut bawana
- Pratélan nagara miturut amba wewengkon
- Pratélan lagu kabangsan
Rujukan
Pranala njaba
Andharan saka Wikibausastra | |
Médhia saka Commons | |
Warta saka Wikinews | |
Cuplikan saka Wikiquote | |
Tèks saka Wikisource | |
Buku tèks saka Wikibooks | |
Matèri sinau saka Wikiversity |
Wikiwarta duwé warta sing gegayutan: Category:Ethiopia |
Gambaran Umum
- Rural poverty in Éteopiah (IFAD)
- Fighting Hunger and poverty in Éteopiah (Peter Middlebrook)
- Éteopiah - Foto
Pendhidhikan
Turisme
Wikiplesir duwé panuntun plesir ngenani Ethiopia. Pamaréntah
Independen
Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké.