Kali Niger: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: Belgia → Bèlgi, Etimologi → Ètimologi, gedhe → gedhé, Mei → Mèi, mengkana → mangkono, negro → négro, biyen → biyèn
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: danau → tlaga (2), didadekake → didadèkaké, Geografi → Géografi, migunakake → migunakaké, nduwèni → duwé
Larik 1: Larik 1:
[[Gambar:Niger river map.PNG|right|thumb|300px|Peta Kali Nigeria minangka lembah kali kang dhuweni [[werna]][[ijo]]. Gamblang minangka ngisor kali nduwènihulu ing [[Guinea]], banjur menggok sajeroning bawana, lan akhiré nduwèni hilir ing [[Nigeria]].]]
[[Gambar:Niger river map.PNG|right|thumb|300px|Peta Kali Nigeria minangka lembah kali kang dhuweni [[werna]][[ijo]]. Gamblang minangka ngisor kali nduwènihulu ing [[Guinea]], banjur menggok sajeroning bawana, lan akhiré duwé hilir ing [[Nigeria]].]]


'''Kali Niger''' ya iku kali kang utama dumunung ana ing [[Afrika]] [[Kulon]], kanthi dawa kurang luwih 2500 [[mil]] (utawa 4000 [[km]]). Kali kang mili ngelewati [[Guinea]], [[Mali]], [[Niger]], ing tapel wates [[Benin]] banjur lewat [[Nigeria]], kang ndhuwei hilir ngelewati salah sijiné delta kali kang paling gedhé, uga misuwur minangka [[Delta Niger]], tumuju ing [[Lempongan Guinea]]. Kali Niger ya iku kali urutan ka-3 paling dawa ana ing Afrika, sawisé [[Kali Nil]] lan [[Kali Kongo]] (biyèn misuwur kathi sesebutan Kali Zaïre). Anak kali kang utama ya iku [[Kali Benue]].
'''Kali Niger''' ya iku kali kang utama dumunung ana ing [[Afrika]] [[Kulon]], kanthi dawa kurang luwih 2500 [[mil]] (utawa 4000 [[km]]). Kali kang mili ngelewati [[Guinea]], [[Mali]], [[Niger]], ing tapel wates [[Benin]] banjur lewat [[Nigeria]], kang ndhuwei hilir ngelewati salah sijiné delta kali kang paling gedhé, uga misuwur minangka [[Delta Niger]], tumuju ing [[Lempongan Guinea]]. Kali Niger ya iku kali urutan ka-3 paling dawa ana ing Afrika, sawisé [[Kali Nil]] lan [[Kali Kongo]] (biyèn misuwur kathi sesebutan Kali Zaïre). Anak kali kang utama ya iku [[Kali Benue]].
Larik 5: Larik 5:
== Ètimologi ==
== Ètimologi ==
[[Gambar:Niger river at Koulikoro.jpg|right|300px|thumb|Kali Niger ing [[Kulikoro]]]]
[[Gambar:Niger river at Koulikoro.jpg|right|300px|thumb|Kali Niger ing [[Kulikoro]]]]
Sumber saka jeneng ''Niger'' kang asli ya iku durung dibabarake utawa durung dingerteni ing masarakat umum. Umumé kali Niger dijupuk saka [[Basa Latin|Latin]] ''niger'' kang ngandut arti [[ireng]]. Khanan kaya mangkono durung bisa dipakemake karana ora ana bukti kang gamblang.Tembung Niger uga dijupuk kanthi asal-usul saka panjajah [[Portugis]] kang migunakake tembung sajeroning basa Portugis ya iku ''négro'' utawa ''preto'', kang dimupangatake ana ing panggonan liyaing [[donya]] karana Kali Niger ora duwé banyu ireng kasunyatané duwé banyu bening (deleng [[Rio Negro]]).
Sumber saka jeneng ''Niger'' kang asli ya iku durung dibabarake utawa durung dingerteni ing masarakat umum. Umumé kali Niger dijupuk saka [[Basa Latin|Latin]] ''niger'' kang ngandut arti [[ireng]]. Khanan kaya mangkono durung bisa dipakemake karana ora ana bukti kang gamblang.Tembung Niger uga dijupuk kanthi asal-usul saka panjajah [[Portugis]] kang migunakaké tembung sajeroning basa Portugis ya iku ''négro'' utawa ''preto'', kang dimupangatake ana ing panggonan liyaing [[donya]] karana Kali Niger ora duwé banyu ireng kasunyatané duwé banyu bening (deleng [[Rio Negro]]).
== Geografi ==
== Géografi ==
[[Gambar:Niger River Center Island.jpg|right|300px|thumb|Omah-omah blethok ing [[pulo]] utama [[Danau Debo]], ing salah sijiné pérangan kang amba saka kali Sungai Niger]]
[[Gambar:Niger River Center Island.jpg|right|300px|thumb|Omah-omah blethok ing [[pulo]] utama [[Danau Debo]], ing salah sijiné pérangan kang amba saka kali Sungai Niger]]


Kali Niger ya iku kali kang duwé kahanan [[banyu]] kang "bening", kang ngalir ska persepuloh sedimen ketimbang [[Sungai Nil]]. Kahanan kaya mengko kang ana ing kali disebabake déning Niger kang dumunung ana ing wewatuan kang kuna lan duwé biji endapan blethok kang sithik kahanan kaya mengkeni iki kang dadi sebab utama kali Niger duwé banyu kang bening.<ref>Reader, John. Afrika. Washington, D.C.: National Geographic Society, 2001. hal. 191</ref> Namun demikian, seperti juga Nil, sungai Niger selalu banjir musiman, dimulai padha bulan September, memuncak di November, dan berakhir di bulan Mèi.<ref name="Reader, hal. 191">Reader, hal. 191</ref>
Kali Niger ya iku kali kang duwé kahanan [[banyu]] kang "bening", kang ngalir ska persepuloh sedimen ketimbang [[Sungai Nil]]. Kahanan kaya mengko kang ana ing kali disebabake déning Niger kang dumunung ana ing wewatuan kang kuna lan duwé biji endapan blethok kang sithik kahanan kaya mengkeni iki kang dadi sebab utama kali Niger duwé banyu kang bening.<ref>Reader, John. Afrika. Washington, D.C.: National Geographic Society, 2001. hal. 191</ref> Namun demikian, seperti juga Nil, sungai Niger selalu banjir musiman, dimulai padha bulan September, memuncak di November, dan berakhir di bulan Mèi.<ref name="Reader, hal. 191">Reader, hal. 191</ref>


Ciri khas sungai ini adalah [[Delta Pedalaman Niger]], yang terbentuk di laladan di mana lereng sungai itu mematah.<ref name="Reader, hal. 191"/> Hasilnya adalah suatu wewengkon dengan aliran arus seperti jalinan pita, [[rawa]]-rawa, dan danau-danau sebesar nagara [[Bèlgi]]; dan banjir musiman menjadikan Delta itu luar biyasa produktif baik di babagan [[perikanan]] maupun [[agrikultur]].<ref>Reader, hal. 191-192</ref>
Ciri khas sungai ini adalah [[Delta Pedalaman Niger]], yang terbentuk di laladan di mana lereng sungai itu mematah.<ref name="Reader, hal. 191"/> Hasilnya adalah suatu wewengkon dengan aliran arus seperti jalinan pita, [[rawa]]-rawa, dan tlaga-tlaga sebesar nagara [[Bèlgi]]; dan banjir musiman menjadikan Delta itu luar biyasa produktif baik di babagan [[perikanan]] maupun [[agrikultur]].<ref>Reader, hal. 191-192</ref>


== Kali Niger sajeroning carita fiksi ==
== Kali Niger sajeroning carita fiksi ==
Pérangan jarak dawa hilir kali Niger duwé latar sajeroning carita-carita pengripta [[novèl]] [[Clive Cussler]], uga sajeroning carita sawijining filem ''aksi-petualangan'' ing [[taun]] [[2005]] "[[Sahara (filem)|Sahara]]". Kali kang uga didadekake latar mburi karya gedhé T. Coraghessan Boyle, "''Water Music''".
Pérangan jarak dawa hilir kali Niger duwé latar sajeroning carita-carita pengripta [[novèl]] [[Clive Cussler]], uga sajeroning carita sawijining filem ''aksi-petualangan'' ing [[taun]] [[2005]] "[[Sahara (filem)|Sahara]]". Kali kang uga didadèkaké latar mburi karya gedhé T. Coraghessan Boyle, "''Water Music''".


== Pranala njaba ==
== Pranala njaba ==

Révisi kala 23 Agustus 2017 05.27

Peta Kali Nigeria minangka lembah kali kang dhuweni wernaijo. Gamblang minangka ngisor kali nduwènihulu ing Guinea, banjur menggok sajeroning bawana, lan akhiré duwé hilir ing Nigeria.

Kali Niger ya iku kali kang utama dumunung ana ing Afrika Kulon, kanthi dawa kurang luwih 2500 mil (utawa 4000 km). Kali kang mili ngelewati Guinea, Mali, Niger, ing tapel wates Benin banjur lewat Nigeria, kang ndhuwei hilir ngelewati salah sijiné delta kali kang paling gedhé, uga misuwur minangka Delta Niger, tumuju ing Lempongan Guinea. Kali Niger ya iku kali urutan ka-3 paling dawa ana ing Afrika, sawisé Kali Nil lan Kali Kongo (biyèn misuwur kathi sesebutan Kali Zaïre). Anak kali kang utama ya iku Kali Benue.

Ètimologi

Kali Niger ing Kulikoro

Sumber saka jeneng Niger kang asli ya iku durung dibabarake utawa durung dingerteni ing masarakat umum. Umumé kali Niger dijupuk saka Latin niger kang ngandut arti ireng. Khanan kaya mangkono durung bisa dipakemake karana ora ana bukti kang gamblang.Tembung Niger uga dijupuk kanthi asal-usul saka panjajah Portugis kang migunakaké tembung sajeroning basa Portugis ya iku négro utawa preto, kang dimupangatake ana ing panggonan liyaing donya karana Kali Niger ora duwé banyu ireng kasunyatané duwé banyu bening (deleng Rio Negro).

Géografi

Omah-omah blethok ing pulo utama Danau Debo, ing salah sijiné pérangan kang amba saka kali Sungai Niger

Kali Niger ya iku kali kang duwé kahanan banyu kang "bening", kang ngalir ska persepuloh sedimen ketimbang Sungai Nil. Kahanan kaya mengko kang ana ing kali disebabake déning Niger kang dumunung ana ing wewatuan kang kuna lan duwé biji endapan blethok kang sithik kahanan kaya mengkeni iki kang dadi sebab utama kali Niger duwé banyu kang bening.[1] Namun demikian, seperti juga Nil, sungai Niger selalu banjir musiman, dimulai padha bulan September, memuncak di November, dan berakhir di bulan Mèi.[2]

Ciri khas sungai ini adalah Delta Pedalaman Niger, yang terbentuk di laladan di mana lereng sungai itu mematah.[2] Hasilnya adalah suatu wewengkon dengan aliran arus seperti jalinan pita, rawa-rawa, dan tlaga-tlaga sebesar nagara Bèlgi; dan banjir musiman menjadikan Delta itu luar biyasa produktif baik di babagan perikanan maupun agrikultur.[3]

Kali Niger sajeroning carita fiksi

Pérangan jarak dawa hilir kali Niger duwé latar sajeroning carita-carita pengripta novèl Clive Cussler, uga sajeroning carita sawijining filem aksi-petualangan ing taun 2005 "Sahara". Kali kang uga didadèkaké latar mburi karya gedhé T. Coraghessan Boyle, "Water Music".

Pranala njaba

Réferènsi

  1. Reader, John. Afrika. Washington, D.C.: National Geographic Society, 2001. hal. 191
  2. a b Reader, hal. 191
  3. Reader, hal. 191-192