Sepur: Béda antara owahan

Besut pranala
Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Luru sajarah
← Besutan sadurungéBesutan sawisé →
Konten dihapus Konten ditambahkan
VisualTèks wiki
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
Bot
352.737 suntingan
éjaan, replaced: khusus → mirunggan, sawijine → sawijiné, utamané → mligi
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
Bot
352.737 suntingan
éjaan, replaced: . → ., alat → piranti (5), bangunan → yasan, biasa → biyasa (4), cepet → rikat, luwih saka → punjul, mbangun → yasa (2), nduwèni → duwé (2), Saliyane → Saliyané, umumé → lumrahé (2), dékadé → dasawarsa
Larik 1: Larik 1:
[[Gambar:Tren a las nubes cruzando Viaducto la Polvorilla.jpg|thumb|250px|Sepur ing [[Argentina]].]]
[[Gambar:Tren a las nubes cruzando Viaducto la Polvorilla.jpg|thumb|250px|Sepur ing [[Argentina]].]]
[[Gambar:Gambir_Station_Platform.jpg|thumb|250px|Sepur ing [[Stasiun Gambir]].]]
[[Gambar:Gambir_Station_Platform.jpg|thumb|250px|Sepur ing [[Stasiun Gambir]].]]
'''Sepur''' utawa '''kréta api'''<ref>Miturut bausastrané Poerwadarminta.</ref> utawa '''kréta latu''' (krama) iku sawijiné sarana [[transportasi]] arupa [[tetumpakan]] kanthi tenaga gerak, sing ngglindhing ana ing sadhuwuring [[ril sepur|ril]]. Sepur minangka [[alat transportasi massal]] iku umumé dumadi saka [[lokomotif]] lan rangkéan [[gerbong]]. Rangkéan gerbong kasebut ukurané rilatif amba saéngga bisa ngamot penumpang utawa barang sing akèh. Amarga sipaté minangka angkudan massal kasebut, sawetara nagara ngupaya mupangataké sacara maksimal minangka alat transportasi utama angkudan dharat, kanggo ing sajeroning kutha, antarkutha, utawa antarnagara.
'''Sepur''' utawa '''kréta api'''<ref>Miturut bausastrané Poerwadarminta.</ref> utawa '''kréta latu''' (krama) iku sawijiné sarana [[transportasi]] arupa [[tetumpakan]] kanthi tenaga gerak, sing ngglindhing ana ing sadhuwuring [[ril sepur|ril]]. Sepur minangka [[piranti transportasi massal]] iku lumrahé dumadi saka [[lokomotif]] lan rangkéan [[gerbong]]. Rangkéan gerbong kasebut ukurané rilatif amba saéngga bisa ngamot penumpang utawa barang sing akèh. Amarga sipaté minangka angkudan massal kasebut, sawetara nagara ngupaya mupangataké sacara maksimal minangka piranti transportasi utama angkudan dharat, kanggo ing sajeroning kutha, antarkutha, utawa antarnagara.


== Sajarah ==
== Sajarah ==
Sajarah sepur kaya déné sajarah alat transportasi umumé sing diwiwiti kanthi panemuan rodha. Wiwitané ditepungi kréta jaran sing mung dumadi saka siji kréta (rangkéan), banjur digawé kréta jaran sing narik luwih saka siji rangkéan sarta lumaku ing jalur tartamtu sing kagawé saka wesi ([[ril sepur]]) lan dijenengaké sepur. Iki dipigunakaké mligi ing laladan pertambangan, papan anané lori sing dirangké lan ditarik nganggo jaran.
Sajarah sepur kaya déné sajarah piranti transportasi lumrahé sing diwiwiti kanthi panemuan rodha. Wiwitané ditepungi kréta jaran sing mung dumadi saka siji kréta (rangkéan), banjur digawé kréta jaran sing narik punjul siji rangkéan sarta lumaku ing jalur tartamtu sing kagawé saka wesi ([[ril sepur]]) lan dijenengaké sepur. Iki dipigunakaké mligi ing laladan pertambangan, papan anané lori sing dirangké lan ditarik nganggo jaran.


Sawisé [[James Watt]] nemu [[mesin uap]], [[Nicolas Cugnot]] gawé kendharaan roda telu kanthi bahan bakar uap. Wong-wong nyebut kendharaan iku minangka jaran wesi. Banjur [[Richard Trevithick]] gawé mesin lokomotif sing dirangké nganggo kréta lan dituduhaké marang masarakat umum. [[George Stephenson]] nyampurnakaké lokomotif sing menang ing lomba balap lokomotif lan dipigunakaké ing jalur Liverpool - Manchester. Wektu iku lokomotif uap sing dipigunakaké mawa konstruksi walang. Panyampurnan banjur dianakaké supaya ngasilaké lokomotif uap sing luwih èfèktif, kanthi daya gedhé, lan bisa narik kréta luwih akèh.
Sawisé [[James Watt]] nemu [[mesin uap]], [[Nicolas Cugnot]] gawé kendharaan roda telu kanthi bahan bakar uap. Wong-wong nyebut kendharaan iku minangka jaran wesi. Banjur [[Richard Trevithick]] gawé mesin lokomotif sing dirangké nganggo kréta lan dituduhaké marang masarakat umum. [[George Stephenson]] nyampurnakaké lokomotif sing menang ing lomba balap lokomotif lan dipigunakaké ing jalur Liverpool - Manchester. Wektu iku lokomotif uap sing dipigunakaké mawa konstruksi walang. Panyampurnan banjur dianakaké supaya ngasilaké lokomotif uap sing luwih èfèktif, kanthi daya gedhé, lan bisa narik kréta luwih akèh.


Panemon listrik déning [[Michael Faraday]] agawé sawetara panemon alat listrik sing diiloni panemon motor listrik. Motor listrik banjur dipigunakaké kanggo gawé trèm listrik sing dadi cikal bakal sepur listrik. Banjur [[Rudolf Diesel]] munculaké sepur mawa [[mesin diesel]] sing luwih nduwèni tenaga lan luwih èfisièn tinimbang lokomotif uap. Sairing karo ngrembakane tèknologi listrik lan magnèt sing luwih maju, banjur digawé [[Maglev|sepur magnèt]] sing nduwèni kacepetan sadhuwuré kacepetan sepur biasa. [[Jepang]] sajeroning dékadé 1960-an ngoperasèkaké [[Shinkansen|KA Super Ekspress Shinkanzen]] kanthi rute [[Tokyo]]-[[Osaka]] sing wusanané dikembangaké manèh saéngga nggayuh amèh kabèh tlatah Jepang. Prancis banjur ngoperasèkaké sepur kanthi jeneng [[TGV]].
Panemon listrik déning [[Michael Faraday]] agawé sawetara panemon piranti listrik sing diiloni panemon motor listrik. Motor listrik banjur dipigunakaké kanggo gawé trèm listrik sing dadi cikal bakal sepur listrik. Banjur [[Rudolf Diesel]] munculaké sepur mawa [[mesin diesel]] sing luwih duwé tenaga lan luwih èfisièn tinimbang lokomotif uap. Sairing karo ngrembakane tèknologi listrik lan magnèt sing luwih maju, banjur digawé [[Maglev|sepur magnèt]] sing duwé kacepetan sadhuwuré kacepetan sepur biyasa. [[Jepang]] sajeroning dasawarsa 1960-an ngoperasèkaké [[Shinkansen|KA Super Ekspress Shinkanzen]] kanthi rute [[Tokyo]]-[[Osaka]] sing wusanané dikembangaké manèh saéngga nggayuh amèh kabèh tlatah Jepang. Prancis banjur ngoperasèkaké sepur kanthi jeneng [[TGV]].


== Jinis-jinis sepur ==
== Jinis-jinis sepur ==
Larik 24: Larik 24:


==== Sepur monoril ====
==== Sepur monoril ====
[[Sepur monoril]] (sepur ril tunggal) iku sepur sing jaluré ora kaya jalur sepur sing biasa. Ril sepur iki mung dumadi saka siji watang wesi. Amarga èfisièn, racaké dipigunakaké minangka alat transportasi kutha mligi ing kutha-kutha metropolitan donya lan dirancang mèmper [[dalan layang]].
[[Sepur monoril]] (sepur ril tunggal) iku sepur sing jaluré ora kaya jalur sepur sing biyasa. Ril sepur iki mung dumadi saka siji watang wesi. Amarga èfisièn, racaké dipigunakaké minangka piranti transportasi kutha mligi ing kutha-kutha metropolitan donya lan dirancang mèmper [[dalan layang]].


=== Miturut papan lintasané ===
=== Miturut papan lintasané ===
Larik 32: Larik 32:


==== Sepur layang (''elevated'') ====
==== Sepur layang (''elevated'') ====
Sepur layang mlaku ing dhuwur, bab iki diangkah kanggo ngindhari persilangan sabidang, supaya ora perlu ana lawang perlintasan sepur. Biaya sing diperlokaké watara kaping teluné biaya mbangun sepur biasa sajeroning jarak sing padha.
Sepur layang mlaku ing dhuwur, bab iki diangkah kanggo ngindhari persilangan sabidang, supaya ora perlu ana lawang perlintasan sepur. Biaya sing diperlokaké watara kaping teluné biaya yasa sepur biyasa sajeroning jarak sing padha.
==== Sepur ngisor lemah (subway) ====
==== Sepur ngisor lemah (subway) ====
Sepur ngisor lemah iku sepur sing lumaku ing sangisoring lemah (subway). Sepur jinis iki dibangun kanthi mbangun terowongan-terowongan ing ngisor lemah minangka jalur sepur. Umumé dipigunakaké ing kutha kutha gedhé (metropolitan) kaya [[New York]], [[Tokyo]], [[Paris]], [[London]], [[Seoul]] lan [[Moskwa]]. Saliyane iku uga dipigunakaké sajeroning skala luwih cilik ing laladan [[tambang]].
Sepur ngisor lemah iku sepur sing lumaku ing sangisoring lemah (subway). Sepur jinis iki dibangun kanthi yasa terowongan-terowongan ing ngisor lemah minangka jalur sepur. Umumé dipigunakaké ing kutha kutha gedhé (metropolitan) kaya [[New York]], [[Tokyo]], [[Paris]], [[London]], [[Seoul]] lan [[Moskwa]]. Saliyané iku uga dipigunakaké sajeroning skala luwih cilik ing laladan [[tambang]].
Biaya sing diwetokaké larang banget, amarga kerep nembus 20m ing sangisoring lemah, kali - bangunan utawa dalan, ya iku watara kaping pituné sepur biasa.
Biaya sing diwetokaké larang banget, amarga kerep nembus 20m ing sangisoring lemah, kali - yasan utawa dalan, ya iku watara kaping pituné sepur biyasa.


=== Miturut panganggonan ===
=== Miturut panganggonan ===
Larik 53: Larik 53:
|Baraya Geulis ing [[Stasiun Padalarang]]
|Baraya Geulis ing [[Stasiun Padalarang]]
File:Krdi_banyubiru_SLO.jpg|KRDI Banyubiru/ Joglosemar ing [[Stasiun Solo Balapan]]
File:Krdi_banyubiru_SLO.jpg|KRDI Banyubiru/ Joglosemar ing [[Stasiun Solo Balapan]]
File:Locomotive ChS8-075 2011 G1.jpg|Lokomotif listrik Skoda ChS8-075 ing stasiun sepur Vinnitsa . Lokomotif iki digawé ing taun 1989. Moskwa - Kréta Kishinev
File:Locomotive ChS8-075 2011 G1.jpg|Lokomotif listrik Skoda ChS8-075 ing stasiun sepur Vinnitsa. Lokomotif iki digawé ing taun 1989. Moskwa - Kréta Kishinev
File:NSB Di 4 Saltfjell.jpg|Norges Statsbaner Di 4. Kréta saka Bodø tumuju Trondheim (Nordlandsbanen), ngliwati Saltfjellet antarané Lønsdal lan Bolna
File:NSB Di 4 Saltfjell.jpg|Norges Statsbaner Di 4. Kréta saka Bodø tumuju Trondheim (Nordlandsbanen), ngliwati Saltfjellet antarané Lønsdal lan Bolna
</gallery></center>
</gallery></center>
Larik 62: Larik 62:
* [[Industri Sepur Madiun]]
* [[Industri Sepur Madiun]]
* [[Museum Sepur Ambarawa]]
* [[Museum Sepur Ambarawa]]
* [[Sepur cepet]]
* [[Sepur rikat]]
* [[Maglev]]
* [[Maglev]]
* [[Jalur rèl grigi]]
* [[Jalur rèl grigi]]

Révisi kala 21 Agustus 2017 11.26

Sepur ing Argentina.
Sepur ing Stasiun Gambir.

Sepur utawa kréta api[1] utawa kréta latu (krama) iku sawijiné sarana transportasi arupa tetumpakan kanthi tenaga gerak, sing ngglindhing ana ing sadhuwuring ril. Sepur minangka piranti transportasi massal iku lumrahé dumadi saka lokomotif lan rangkéan gerbong. Rangkéan gerbong kasebut ukurané rilatif amba saéngga bisa ngamot penumpang utawa barang sing akèh. Amarga sipaté minangka angkudan massal kasebut, sawetara nagara ngupaya mupangataké sacara maksimal minangka piranti transportasi utama angkudan dharat, kanggo ing sajeroning kutha, antarkutha, utawa antarnagara.

Sajarah

Sajarah sepur kaya déné sajarah piranti transportasi lumrahé sing diwiwiti kanthi panemuan rodha. Wiwitané ditepungi kréta jaran sing mung dumadi saka siji kréta (rangkéan), banjur digawé kréta jaran sing narik punjul siji rangkéan sarta lumaku ing jalur tartamtu sing kagawé saka wesi (ril sepur) lan dijenengaké sepur. Iki dipigunakaké mligi ing laladan pertambangan, papan anané lori sing dirangké lan ditarik nganggo jaran.

Sawisé James Watt nemu mesin uap, Nicolas Cugnot gawé kendharaan roda telu kanthi bahan bakar uap. Wong-wong nyebut kendharaan iku minangka jaran wesi. Banjur Richard Trevithick gawé mesin lokomotif sing dirangké nganggo kréta lan dituduhaké marang masarakat umum. George Stephenson nyampurnakaké lokomotif sing menang ing lomba balap lokomotif lan dipigunakaké ing jalur Liverpool - Manchester. Wektu iku lokomotif uap sing dipigunakaké mawa konstruksi walang. Panyampurnan banjur dianakaké supaya ngasilaké lokomotif uap sing luwih èfèktif, kanthi daya gedhé, lan bisa narik kréta luwih akèh.

Panemon listrik déning Michael Faraday agawé sawetara panemon piranti listrik sing diiloni panemon motor listrik. Motor listrik banjur dipigunakaké kanggo gawé trèm listrik sing dadi cikal bakal sepur listrik. Banjur Rudolf Diesel munculaké sepur mawa mesin diesel sing luwih duwé tenaga lan luwih èfisièn tinimbang lokomotif uap. Sairing karo ngrembakane tèknologi listrik lan magnèt sing luwih maju, banjur digawé sepur magnèt sing duwé kacepetan sadhuwuré kacepetan sepur biyasa. Jepang sajeroning dasawarsa 1960-an ngoperasèkaké KA Super Ekspress Shinkanzen kanthi rute Tokyo-Osaka sing wusanané dikembangaké manèh saéngga nggayuh amèh kabèh tlatah Jepang. Prancis banjur ngoperasèkaké sepur kanthi jeneng TGV.

Jinis-jinis sepur

Miturut propulsi (tenaga penggerak)

  1. Sepur uwab
  2. Sepur diesel
  3. Sepur rèl listrik

Miturut ril

Sepur ril konvensional

Sepur konvensional ing Stasiun Jakarta Kota

Sepur ril konvensional iku sepur sing umum ditemoni. Migunakaké ril sing dumadi saka loro watang wesi sing ditata ing sadhuwuré bantalan. Ing laladan tinamtu kanthi béda èlevasi sing curam, dipigunakaké ril mawa gerigi sing dipasang ing tengah tengah ril kasebut sarta migunakaké lokomotif mirunggan sing duwé rodha gigi.

Sepur monoril

Sepur monoril (sepur ril tunggal) iku sepur sing jaluré ora kaya jalur sepur sing biyasa. Ril sepur iki mung dumadi saka siji watang wesi. Amarga èfisièn, racaké dipigunakaké minangka piranti transportasi kutha mligi ing kutha-kutha metropolitan donya lan dirancang mèmper dalan layang.

Miturut papan lintasané

Sepur ing lumahing bumi (surface)

Sepur sing lintasané ing lumahing bumi iki mlaku ing lumahing lemah. Umumé jinis sepur iki sing kerep ditemoni ing sadéngah papan. Biaya pembangunané paling murah dibandhing karo sing mlaku ing sangisoring lemah utawa jinis sing layang. Ing Indonésia, jinis lintasan dhuwur lemah iki dibangun sadurungé Perang Donya II.

Sepur layang (elevated)

Sepur layang mlaku ing dhuwur, bab iki diangkah kanggo ngindhari persilangan sabidang, supaya ora perlu ana lawang perlintasan sepur. Biaya sing diperlokaké watara kaping teluné biaya yasa sepur biyasa sajeroning jarak sing padha.

Sepur ngisor lemah (subway)

Sepur ngisor lemah iku sepur sing lumaku ing sangisoring lemah (subway). Sepur jinis iki dibangun kanthi yasa terowongan-terowongan ing ngisor lemah minangka jalur sepur. Umumé dipigunakaké ing kutha kutha gedhé (metropolitan) kaya New York, Tokyo, Paris, London, Seoul lan Moskwa. Saliyané iku uga dipigunakaké sajeroning skala luwih cilik ing laladan tambang. Biaya sing diwetokaké larang banget, amarga kerep nembus 20m ing sangisoring lemah, kali - yasan utawa dalan, ya iku watara kaping pituné sepur biyasa.

Miturut panganggonan

  1. Sepur penumpang
  2. Sepur barang

Album

  • Sepur
  • GE U20C ing Indonésia, #CC201-05
    GE U20C ing Indonésia, #CC201-05
  • GE U20C "Full-Width Cabin" in Indonésia, #CC203-22
    GE U20C "Full-Width Cabin" in Indonésia, #CC203-22
  • GE U20C full computer control locomotive in Indonésia, #CC204-06
    GE U20C full computer control locomotive in Indonésia, #CC204-06

Uga delengen

Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Train.

Rujukan

  1. ↑ Miturut bausastrané Poerwadarminta.
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Sepur&oldid=1251141"