Lapisan ozon

Lapisan ozon

Lapisan ozon ya iku dat oksigen kang kuwat, ngracuni, lan dat kang bisa matèni jasad renik kang kuwat uga. Ozon racaké digunakaké kanggo nyeterilaké banyu isi ulang lan uga digunakaké kanggo ngilangi werna lan ambu kang ora énak kang ana banyu. Ozon kabentuk sacara alami ing stratosfer. Pambentukan lan rusaké ozon ing stratosfer ya iku arupa mekanisme nglindungi bumi saka sinar UV saka srengéngé. Ing troposfer ozon kabentuk ngléwati réaksi fotokimia ing pira-pira dat pencemar udara. Ozon manggon ana ing jero lapisan stratosfer lan uga ing ing jero lapisan troposfer. Ozon kang ana ing strtosfer duwé fungsi nglindungi manungsa lan mahluk kang ana ing bumi saka sinar UV. Wondéné ozon kang ana ing lapisan troposfer duwé èfèk kang béda kanggoné bumi lan kabèh mahluk urip kang ana ing jeroné, senajan susunan kimiané padha. Ozon ing troposfer iki duwé sipat racun lan arupa slah sijiné saka gas oamah kaca. Sak liyané iku uga, ozon ing troposfer uga nyebapaké rusaké ing wit-witan, cèt, plastik kan keséhatané manungsa.

Rumus Kimia

Ozon duwé rumus kimia O3, mèh padha rumus kimia molekul oksigen O2 kanti salah siji atom oksigen luwih akèh. Ing suhu kamar ozon rup gas, terkondensasi ing suhu -122°C dadai zat cair kang wernané biru. Ozon kang cair iki bakal mbeku utawa atos ing suhu -251,4°C, wondéné ing suhu sak dhuwuré 100 °C ozon kanti rikat bakal ngalami dekomposisi.

Saka molekul O2, ngléwati reaksi. Ozon kang kabentuk bakal mbalék pecah dadi molekul oksigen. Ing sajroné alam, pambentukan lan destruksi ozon ana ing keadaan seimbang, sahéngga kadar ozon ana ing keseimbangan dinamik. Kaloro reaksi iki sacara èfèktif bisa ngadangi sinar UV ekstrim lan UV-C sarta sebagian gedhé sinar UV-B nganti tekan Bumi. Ikilah mékanismé alam kang nglindungi bumi lan kang mangggon ana ing jeroné saka penyinaranUV gelombang cendèk kang mbebayani kanggo uripé mahluk kang ana ing bumi. Kaloro reaksi iki uga ngakibataké munggahé suhu kang ana sajrone stratosfer dibandingaké suhu ing troposfer.

Bolongan Ozon

Ing taun 1980an, para panaliti kang makarya ing antariksa ndetèksi ilange ozon sacara periodik ing sak duwuré bawana kasebut. kang dijenengi bolongan ozon iki, kabentuk ing wektu musim semi ing antarika lan terus-terusan nganti pira-pira wulan sadurungé kandel manèh. Studi-studi kang dilakoké kanti balon ing keduwuran kang duwur banget lan satelit-satelit cuaca nuduhaké yèn presentase ozon sacara sakabèhan ing antarika sebeneré terus mudun. panerbangan-panerbangan kang dilakokaké sakwéné iki kang dilakokaké kanggo neliti bab iki uga nuduhaké asil kang padha.

Regulasi

Ing taun 1987, ditandatangani Protokol Montreal, salah sijiné perjanjen kanggo nglindungi tumorapé lapisan ozon. Protokol iki sak banjure diratifikasi déning 36 nagara kalebu Amérika Sarékat. Pelarangan total tumprapé panggunaan CFC taun 1990 diusulaké déning komunitas eropa ing taun 1989, kang uga disetujui déning Présidhèn AS George Bush. Ing Desember 1995, luwih saka 100 nagara setuju kanggo sacara bertahap ngendeg produksi pestisida metil bromida ing nagara-negra maju. Bahan iki diperkirakaké bisa ngakibataké kurangé lapisan ozon nganti 155 ing taun 200. CFC Ora diproduksi manèng ing nagara maju ing sekitar taun 1995 lan dimandeggaké sacar bertahap ing nagara berkembang nganti taun 2010. Hidrofluorokarbon utawa HCFC, kang luwiih sitik nyebapaké rusaké lapisan ozon CFC, digunakaké sawetara minangka gantiné CFC, saéngga taun 2020 ing nagara maju lan 2016 ing nagara berkembang. Kanggo ngerteni muduné ozon sacara global, ing taun 1991 National Aeronautics and Space Administration (NASA) ngluncurake Satelit Peneliti Atmosfer. satelit kanti bobot 7 ton iki ngorbit ing keduwuran 600 km kanggo ngukur variasi ozoning pira-pira keduwurann lan nyediakaké gambaran jelas pertama babagan atsmofer ing duwur.