Proklamasi kamardikan Indonésia: Béda antara owahan
éjaan, replaced: biasané → biyasané, kerja → makarya (2), militer → militèr (2), muda → mudha (3), pada → padha, Presiden → Présidhèn, sawektu → nalika, Senadyan → Sanajan, televisi → télévisi |
éjaan, replaced: Tentara → Wadya, tentara → wadya, siap → siyap (4), pasukan → prajurit, parte → parté, panembakan → pambedhil, ngumumaké → mbiwara, kedadéyan → kadadéan (2), jroning → sajeroning (11), Istana → Pura (2), Hijria... |
||
Larik 1: | Larik 1: | ||
[[Gambar:Indonésia declaration of independence 17 August 1945.jpg|thumb|Soekarno maca naskah Proklamasi sing wis diketik Sajuti Melik lan wis ditandatangani Soekarno-Hatta]] |
[[Gambar:Indonésia declaration of independence 17 August 1945.jpg|thumb|Soekarno maca naskah Proklamasi sing wis diketik Sajuti Melik lan wis ditandatangani Soekarno-Hatta]] |
||
'''Proklamasi Kamardikan Indonésia''' Jumat, 17 Agustus 1945 Taun Masehi, utawa 17 Agustus 2605 miturut [[taun Jepang]], utawa 17 Ramadan 1365 Taun |
'''Proklamasi Kamardikan Indonésia''' Jumat, 17 Agustus 1945 Taun Masehi, utawa 17 Agustus 2605 miturut [[taun Jepang]], utawa 17 Ramadan 1365 Taun Hijriyah diwacakaké déning Ir. [[Soekarno]] sing didhampingi déning Drs. [[Mohammad Hatta]] ing Dalan Pegangsaan Wétan 56, Jakarta Pusat. Prosès kanggo nggayuh proklamasi iki ora gampang. Sadurungé wis dibentuk sawijining panitia panyelidik, banjur ganti jeneng dadi panitia persiapan, sing diadani déning pamaréntah [[Jepang]]. Ing pungkasan [[Perang Donya II]] ya iku tanggal [[12 Agustus]] [[1945]], Marsekal Terauchi wis ngandaraké marang Soekarno, Hatta lan Radjiman yèn pamaréntah Jepang bakal énggal mènèhi kamardikan marang Indonésia lan proklamasi kamardikan bisa ditindakaké sajeroning sawetara dina, gumantung cara makarya [[PPKI]]. Nanging para pemuda Indonésia wis ora sranta, saéngga kadadéan Prastawa Rengasdengklok ya iku 'penculikan' Soekarno saperlu didhesek supaya énggal mbiwara kamardikan. |
||
== Latar wuri == |
== Latar wuri == |
||
Ing tanggal [[6 Agustus]] [[1945]] sawijining [[bom atom]] ditibakaké ing sadhuwuring kutha [[Hiroshima, Hiroshima|Hiroshima]] Jepang déning [[Amérika Sarékat]] sing wiwit mudhunaké moral semangat |
Ing tanggal [[6 Agustus]] [[1945]] sawijining [[bom atom]] ditibakaké ing sadhuwuring kutha [[Hiroshima, Hiroshima|Hiroshima]] Jepang déning [[Amérika Sarékat]] sing wiwit mudhunaké moral semangat wadya Jepang ing saindhenging jagad. Sedina sawisé iku Badan Penyelidik Usaha Persiapan Kamardikan Indonésia [[BPUPKI]], utawa "Dokuritsu Junbi Cosakai", ganti jeneng dadi PPKI ([[Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia]]) utawa ingaran uga ''Dokuritu Junbi Inkai'' sajeroning basa Jepang, kanggo luwih negasaké kepinginan lan angkah nggayuh kamardikan Indonésia. Ing tanggal [[9 Agustus]] [[1945]], bom atom kaloro ditibakaké ing sadhuwuring [[Nagasaki]] saéngga nyebabaké Jepang nyerah marang Amérika Sarékat lan sekuthuné. Momèn ini pun dimanfaataké déning Indonésia kanggo mroklamasèkaké kamardikané. |
||
[[Gambar:Indonésian flag raised 17 August 1945.jpg|thumb]] |
[[Gambar:Indonésian flag raised 17 August 1945.jpg|thumb]] |
||
Soekarno, Hatta minangka pimpinan [[PPKI]] lan [[Radjiman Wedyodiningrat]] minangka mantan ketua [[BPUPKI]] dimaburaké menyang Dalat, 250 km ing sisih wétan segara [[Saigon]], [[Vietnam]] kanggo ketemu [[Terauchi|Marsekal Terauchi]]. Ana kabar yèn |
Soekarno, Hatta minangka pimpinan [[PPKI]] lan [[Radjiman Wedyodiningrat]] minangka mantan ketua [[BPUPKI]] dimaburaké menyang Dalat, 250 km ing sisih wétan segara [[Saigon]], [[Vietnam]] kanggo ketemu [[Terauchi|Marsekal Terauchi]]. Ana kabar yèn prajurit Jepang pinuju ana ing jurang kakalahan lan bakal mènèhaké kamardikan marang Indonésia. Sauntara iku ing [[Indonésia]], ing tanggal [[14 Agustus]] [[1945]], [[Sutan Syahrir]] wis krungu warta liwat radhio yèn Jepang wis nyerah marang Sekutu. Para pejuang gerilya siyap-siyap mroklamasèkaké kamardikan RI, lan nulak wujud kamardikan minangka hadiah Jepang. |
||
Ing tanggal [[12 Agustus]] [[1945]], [[Jepang]] liwat Marsekal Terauchi ing Dalat, Vietnam, ngandaraké marang Soekarno, Hatta lan Radjiman yèn pamaréntah Jepang bakal énggal mènèhi kamardikan marang Indonésia lan proklamasi kamardikan bisa |
Ing tanggal [[12 Agustus]] [[1945]], [[Jepang]] liwat Marsekal Terauchi ing Dalat, Vietnam, ngandaraké marang Soekarno, Hatta lan Radjiman yèn pamaréntah Jepang bakal énggal mènèhi kamardikan marang Indonésia lan proklamasi kamardikan bisa ditindakaké sajeroning sawetara dina, gumantung cara makarya PPKI.<ref>[http://sejarahkita.blogspot.com/2006/07/sekitar-proklamasi-1.html Sekitar Proklamasi 1 oleh Rushdy Hoesein]</ref> Sanajan mangkono Jepang ménginaké kamardikan Indonésia ing tanggal 24 Agustus. |
||
Rong dina sabanjuré, wektu Soekarno, Hatta lan Radjiman bali menyang tanah air saka Dalat, [[Sutan Syahrir]] ndhesek supaya Soekarno énggal mroklamasèkaké kamardikan amarga nganggep asil patemon ing Dalat minangka tipu muslihat Jepang, amarga Jepang nalika-wektu wis kudu nyerah marang Sekutu lan kanggo nyelaki anané perpecahan |
Rong dina sabanjuré, wektu Soekarno, Hatta lan Radjiman bali menyang tanah air saka Dalat, [[Sutan Syahrir]] ndhesek supaya Soekarno énggal mroklamasèkaké kamardikan amarga nganggep asil patemon ing Dalat minangka tipu muslihat Jepang, amarga Jepang nalika-wektu wis kudu nyerah marang Sekutu lan kanggo nyelaki anané perpecahan sajeroning kubu nasionalis, antara sing anti lan pro Jepang. Hatta nyritakaké marang Syahrir bab asil partémon ing Dalat. |
||
Soekarno durung yakin yèn Jepang pancèn wis nyerah, lan proklamasi kamardikan RI wektu iku bisa ndadèkaké wutahing getih sing akèh, lan bisa duwé akibat fatal yèn para pejuang Indonésia durung |
Soekarno durung yakin yèn Jepang pancèn wis nyerah, lan proklamasi kamardikan RI wektu iku bisa ndadèkaké wutahing getih sing akèh, lan bisa duwé akibat fatal yèn para pejuang Indonésia durung siyap. Soekarno ngélingaké Hatta yèn Syahrir ora duwé hak mroklamasèkaké kamardikan amarga iku haké [[Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia]] (PPKI). Sauntara iku Syahrir nganggep PPKI arupa badan gawéan Jepang lan proklamasi kamardikan déning PPKI mung ateges 'hadiah' saka Jepang (sic). |
||
[[Gambar:Indonésia flag raising witnesses 17 August 1945.jpg|thumb]] |
[[Gambar:Indonésia flag raising witnesses 17 August 1945.jpg|thumb]] |
||
Ing tanggal [[14 Agustus]] [[1945]] Jepang nyerah marang [[Sekutu]]. |
Ing tanggal [[14 Agustus]] [[1945]] Jepang nyerah marang [[Sekutu]]. Wadya lan [[Angkatan Laut Jepang]] isih kuwasa ing Indonésia amarga Jepang wis janji bakal mbalèkaké kakuwasan ing Indonésia marang Sekutu. Sutan Sjahrir, Wikana, Darwis, lan Chaerul Saleh krungu kabar iki liwat radhio [[BBC]]. Sawisé krungu désas-desus Jepang bakal bertekuk lutut, golongan mudha ndhesak golongan tuwa supaya énggal mroklamasèkaké kamardikan Indonésia. Nanging golongan tuwa ora kepingin kesusu lan ora gelem ana wutah getih nalika proklamasi. Konsultasi diayahi sajeroning wangun rapat PPKI. Golongan mudha ora nyetujoni rapat iku, ngèlingi PPKI iku badan sing dibentuk déning Jepang. Golongan mudha kepingin kamardikan saka usaha bangsa kita dhéwé, dudu pawèwèh Jepang. |
||
Soekarno lan Hatta nekani panguwasa militèr Jepang (''Gunsei'') kanggo konfirmasi ing kantoré ing ''Koningsplein'' (Medan Merdeka). Ananging kantor kasebut kothong. |
Soekarno lan Hatta nekani panguwasa militèr Jepang (''Gunsei'') kanggo konfirmasi ing kantoré ing ''Koningsplein'' (Medan Merdeka). Ananging kantor kasebut kothong. |
||
Larik 21: | Larik 21: | ||
Soekarno lan Hatta bebarengan Soebardjo sabanjuré lunga menyang kantor ''Bukanfu'', [[Maeda Tadashi|Laksamana Muda Maeda]], ing Dalan Medan Merdeka Utara (Rumah Maeda ing Jl Imam Bonjol 1). Maeda nyambut kerawuhan rombongan iki kanthi ucapan slamet wis kasil ing Dalat. Sinambi njawab yèn dhèwèké durung nampa konfirmasi sarta isih nunggu instruksi saka Tokyo. Samulihé saka Maeda, Soekarno lan Hatta énggal nyiapaké patemon Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia (PPKI) ing jam 10 pagi 16 Agustus ésuké ing kantor Jalan Pejambon No 2 kanggo ngrembug sing magepokan karo persiapan Proklamasi Kamardikan. |
Soekarno lan Hatta bebarengan Soebardjo sabanjuré lunga menyang kantor ''Bukanfu'', [[Maeda Tadashi|Laksamana Muda Maeda]], ing Dalan Medan Merdeka Utara (Rumah Maeda ing Jl Imam Bonjol 1). Maeda nyambut kerawuhan rombongan iki kanthi ucapan slamet wis kasil ing Dalat. Sinambi njawab yèn dhèwèké durung nampa konfirmasi sarta isih nunggu instruksi saka Tokyo. Samulihé saka Maeda, Soekarno lan Hatta énggal nyiapaké patemon Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia (PPKI) ing jam 10 pagi 16 Agustus ésuké ing kantor Jalan Pejambon No 2 kanggo ngrembug sing magepokan karo persiapan Proklamasi Kamardikan. |
||
Sedina sawisé iku, gejolak tekanan sing ménginaké ''pengambilalihan'' kakuwasan déning Indonésia tansaya ndadra, dilancaraké déning para pemuda saka manéka golongan. Rapat PPKI ing 16 Agustus jam 10 ésuk ora |
Sedina sawisé iku, gejolak tekanan sing ménginaké ''pengambilalihan'' kakuwasan déning Indonésia tansaya ndadra, dilancaraké déning para pemuda saka manéka golongan. Rapat PPKI ing 16 Agustus jam 10 ésuk ora ditindakaké amarga Soekarno lan Hatta ora teka. Peserta rapat ora ngerti yèn wis kadadéan [[prastawa Rengasdengklok]]. |
||
==== Prastawa Rengasdengklok ==== |
==== Prastawa Rengasdengklok ==== |
||
Para pemuda pejuang, klebu [[Chaerul Saleh]], [[Sukarni]], lan [[Wikana]] sing kobong semangat heroismené sawisé dhiskusi karo [[Tan Malaka|Ibrahim gelar Datuk Tan Malaka]] sing kagabung |
Para pemuda pejuang, klebu [[Chaerul Saleh]], [[Sukarni]], lan [[Wikana]] sing kobong semangat heroismené sawisé dhiskusi karo [[Tan Malaka|Ibrahim gelar Datuk Tan Malaka]] sing kagabung sajeroning obahan pendhem kélangan kasabaran, lan ésuk umun=umun tanggal [[16 Agustus]] [[1945]] bebarengan Shodanco Singgih, salah siji anggota PETA, lan pemuda liya, nggawa Soekarno (karo [[Fatmawati]] lan [[Guntur]] sing isih umur 9 bulan) lan Hatta, menyang Rengasdengklok, sing sabanuré misuwur minangka [[prastawa Rengasdengklok]]. Tujuané ya iku supaya Ir. Soekarno lan Drs. Moh. Hatta ora kaprabawaan déning Jepang. Jroning patemon iku para pemuda ngupaya ngyakinaké Soekarno yèn Jepang wis takluk lan para pejuang wis siyap kanggo nglawan Jepang, kanthi résiko apa waé. |
||
<!-- |
<!-- |
||
Di Jakarta, golongan muda, Wikana, dan golongan tua, yaitu [[Ahmad Subardjo|Mr. Ahmad Soebardjo]] melakukan perundingan. Mr. Ahmad Soebardjo nyetujoni kanggo memproklamasikan kamardikan Indonésia di Jakarta. maka diutuslah Yusuf Kunto kanggo mengantar Ahmad Soebardjo ke [[Rengasdengklok]]. Mereka menjemput Ir. Soekarno dan Drs. Moh. Hatta kembali ke Jakarta. Mr. Ahmad Soebardjo berhasil meyakinkan para pemuda kanggo ora terburu - buru memproklamasikan kamardikan. Sewis tiba di Jakarta, mereka pulang kerumah masing-masing. Mengingat bahwa hotèl Des Indes (sekarang kompleks pertokoan di Harmoni) ora dapat digunbakal kanggo patemon sewis pukul 10 malam, maka tawaran Laksamana Muda Maeda kanggo menggunbakal rumahnya (sekarang gedung muséum perumusan teks proklamasi) minangka tempat rapat PPKI diterima déning para tokoh Indonésia. |
Di Jakarta, golongan muda, Wikana, dan golongan tua, yaitu [[Ahmad Subardjo|Mr. Ahmad Soebardjo]] melakukan perundingan. Mr. Ahmad Soebardjo nyetujoni kanggo memproklamasikan kamardikan Indonésia di Jakarta. maka diutuslah Yusuf Kunto kanggo mengantar Ahmad Soebardjo ke [[Rengasdengklok]]. Mereka menjemput Ir. Soekarno dan Drs. Moh. Hatta kembali ke Jakarta. Mr. Ahmad Soebardjo berhasil meyakinkan para pemuda kanggo ora terburu - buru memproklamasikan kamardikan. Sewis tiba di Jakarta, mereka pulang kerumah masing-masing. Mengingat bahwa hotèl Des Indes (sekarang kompleks pertokoan di Harmoni) ora dapat digunbakal kanggo patemon sewis pukul 10 malam, maka tawaran Laksamana Muda Maeda kanggo menggunbakal rumahnya (sekarang gedung muséum perumusan teks proklamasi) minangka tempat rapat PPKI diterima déning para tokoh Indonésia. |
||
Larik 41: | Larik 41: | ||
Perundingan antara golongan muda dan golongan tua jroning penyusunan teks Proklamasi Kamardikan Indonésia berlangsung pukul 02.00 - 04.00 dini dina. Teks proklamasi ditulis di ruang mbakal di kediaman Soekarno, Jl. Pegangsaan Wétan 56 Jakarta. Para penyusun teks proklamasi itu adalah Ir. Soekarno, Drs. Moh. Hatta, dan Mr. Ahmad Soebarjo. Konsep teks proklamasi ditulis déning Ir. Soekarno sendiri. Di ruang depan, hadir B.M Diah Sayuti Melik, Sukarni dan Soediro. Sukarni mengusulkan agar sing menandatangani teks proklamasi itu adalah Ir. Soekarno dan Drs. Moh. Hatta atas jeneng bangsa Indonésia. Teks Proklamasi Indonésia itu diketik déning Sayuti melik. Pagi dinanya, 17 Agustus 1945, di kediaman Soekarno, [[Jalan Pegangsaan Wétan 56]] wis hadir antara lain [[Soewirjo]], [[Wilopo]], [[Gafar Pringgodigdo]], [[Tabrani]] dan [[SK Trimurti|Trimurti]]. Acara diwiwit ing pukul 10:00 dengan pembacaan proklamasi déning Soekarno dan disambung pidato singkat tanpa teks. Kemudian bendera Merah Putih, sing wis dijahit déning bu Fatmawati, dikibarkan, disusul dengan sambutan déning [[Soewirjo]], wakil walikutha Jakarta saat itu dan [[dr. Moewardi|Moewardi]], pimpinan [[Barisan Pelopor]]. |
Perundingan antara golongan muda dan golongan tua jroning penyusunan teks Proklamasi Kamardikan Indonésia berlangsung pukul 02.00 - 04.00 dini dina. Teks proklamasi ditulis di ruang mbakal di kediaman Soekarno, Jl. Pegangsaan Wétan 56 Jakarta. Para penyusun teks proklamasi itu adalah Ir. Soekarno, Drs. Moh. Hatta, dan Mr. Ahmad Soebarjo. Konsep teks proklamasi ditulis déning Ir. Soekarno sendiri. Di ruang depan, hadir B.M Diah Sayuti Melik, Sukarni dan Soediro. Sukarni mengusulkan agar sing menandatangani teks proklamasi itu adalah Ir. Soekarno dan Drs. Moh. Hatta atas jeneng bangsa Indonésia. Teks Proklamasi Indonésia itu diketik déning Sayuti melik. Pagi dinanya, 17 Agustus 1945, di kediaman Soekarno, [[Jalan Pegangsaan Wétan 56]] wis hadir antara lain [[Soewirjo]], [[Wilopo]], [[Gafar Pringgodigdo]], [[Tabrani]] dan [[SK Trimurti|Trimurti]]. Acara diwiwit ing pukul 10:00 dengan pembacaan proklamasi déning Soekarno dan disambung pidato singkat tanpa teks. Kemudian bendera Merah Putih, sing wis dijahit déning bu Fatmawati, dikibarkan, disusul dengan sambutan déning [[Soewirjo]], wakil walikutha Jakarta saat itu dan [[dr. Moewardi|Moewardi]], pimpinan [[Barisan Pelopor]]. |
||
Ing awalnya [[SK Trimurti|Trimurti]] diminta kanggo menaikkan bendera namun ia menolak dengan alasan pengerekan bendera sebaiknya dilakukan déning seorang prajurit. Déning sebab itu ditunjuklah [[Latief Hendraningrat]], seorang prajurit [[PETA]], dibantu déning [[Soehoed]] kanggo tugas tersebut. Seorang pemudi muncul dari belbakalg membawa nampan berisi bendera Merah Putih ([[Sang Saka Merah Putih]]), sing dijahit déning [[Fatmawati]] beberapa dina sebelumnya. Sewis bendera berkibar, hadirin menyanyikan lagu [[ |
Ing awalnya [[SK Trimurti|Trimurti]] diminta kanggo menaikkan bendera namun ia menolak dengan alasan pengerekan bendera sebaiknya dilakukan déning seorang prajurit. Déning sebab itu ditunjuklah [[Latief Hendraningrat]], seorang prajurit [[PETA]], dibantu déning [[Soehoed]] kanggo tugas tersebut. Seorang pemudi muncul dari belbakalg membawa nampan berisi bendera Merah Putih ([[Sang Saka Merah Putih]]), sing dijahit déning [[Fatmawati]] beberapa dina sebelumnya. Sewis bendera berkibar, hadirin menyanyikan lagu [[Indonesia Raya]].<ref>''ibid''</ref>. Sampai saat ini, bendera pusaka tersebut isih disimpan di Museum Tugu Monumen Nasional. |
||
Sewis upacara selesai berlangsung, kurang luwih 100 orang anggota [[Barisan Pelopor]] sing dipimpin S.Brata datang terburu-buru karena mereka ora mengetahui perubahan tempat mendadak dari Ikada ke Pegangsaan. Mereka menuntut Soekarno mengulang pembacaan Proklamasi, namun ditolak. Akhirnya Hatta memberikan amanat singkat marangmereka.<ref>''ibid''</ref> |
Sewis upacara selesai berlangsung, kurang luwih 100 orang anggota [[Barisan Pelopor]] sing dipimpin S.Brata datang terburu-buru karena mereka ora mengetahui perubahan tempat mendadak dari Ikada ke Pegangsaan. Mereka menuntut Soekarno mengulang pembacaan Proklamasi, namun ditolak. Akhirnya Hatta memberikan amanat singkat marangmereka.<ref>''ibid''</ref> |
||
Larik 58: | Larik 58: | ||
:''Hal-hal jang mengenai pemindahan kekoeasaan d.l.l., diselenggarbakal''{{br}} |
:''Hal-hal jang mengenai pemindahan kekoeasaan d.l.l., diselenggarbakal''{{br}} |
||
:''dengan tjara seksama dan |
:''dengan tjara seksama dan sajeroning tempo jang sesingkat-singkatnja.''{{br}} |
||
:::''Djakarta, dina 17 boelan 8 tahoen 05''{{br}} |
:::''Djakarta, dina 17 boelan 8 tahoen 05''{{br}} |
||
Larik 72: | Larik 72: | ||
{{Multi-listen end}} |
{{Multi-listen end}} |
||
{{sample box end}} |
{{sample box end}} |
||
Tèks ing ndhuwur minangka kasil ketikan saka '''Sayuti Melik''' (utawa ''Sajoeti Melik''), salah siji tokoh pemuda sing mèlu andil |
Tèks ing ndhuwur minangka kasil ketikan saka '''Sayuti Melik''' (utawa ''Sajoeti Melik''), salah siji tokoh pemuda sing mèlu andil sajeroning persiapan [[proklamasi]]. |
||
::::::::''<u>Proklamasi</u>'' |
::::::::''<u>Proklamasi</u>'' |
||
Larik 79: | Larik 79: | ||
:''Hal-hal sing mengenai pemindahan kakuwasan d.l.l., diselenggarbakal'' |
:''Hal-hal sing mengenai pemindahan kakuwasan d.l.l., diselenggarbakal'' |
||
:''dengan cara saksama dan |
:''dengan cara saksama dan sajeroning tempo sing sesingkat-singkatnya.'' |
||
:::''Jakarta, dina 17, bulan 8, taun 45'' |
:::''Jakarta, dina 17, bulan 8, taun 45'' |
||
Larik 86: | Larik 86: | ||
== Pèngetan 17 Agustus == |
== Pèngetan 17 Agustus == |
||
Saben taun ing tanggal 17 Agustus, rakyat Indonésia mèngeti Dina Proklamasi Kamardikan iki kanthi meriah. Wiwit saka [[Panjat pinang|lomba panjat pinang]], [[mbakal kerupuk|lomba mbakal kerupuk]], nganti upacara militèr ing [[ |
Saben taun ing tanggal 17 Agustus, rakyat Indonésia mèngeti Dina Proklamasi Kamardikan iki kanthi meriah. Wiwit saka [[Panjat pinang|lomba panjat pinang]], [[mbakal kerupuk|lomba mbakal kerupuk]], nganti upacara militèr ing [[Pura Merdeka]], kabèh bagéan saka masarakat mèlu partisipasi nganggo carané dhéwé-dhéwé. |
||
=== Lomba-lomba tradisional === |
=== Lomba-lomba tradisional === |
||
Perlombaan sing kerep ana |
Perlombaan sing kerep ana sajeroning pèngetan Dina Proklamasi Kamardikan RI ing kampung-kampung/ padésan déning warga saenggon lan dikoordinir déning pengurus kampung/ pemuda désa |
||
* [[Panjat pinang|Jambéan]] |
* [[Panjat pinang|Jambéan]] |
||
* [[Balap bakiak]] |
* [[Balap bakiak]] |
||
Larik 98: | Larik 98: | ||
* [[Perang bantal]] |
* [[Perang bantal]] |
||
* [[Pemecahan balon]] |
* [[Pemecahan balon]] |
||
* [[Pengambilan koin |
* [[Pengambilan koin sajeroning terigu]] |
||
* [[Lari Kelereng]] |
* [[Lari Kelereng]] |
||
=== Pèngetan Dhetik-dhetik Proklamasi === |
=== Pèngetan Dhetik-dhetik Proklamasi === |
||
Pèngetan detik-detik Proklamasi ing |
Pèngetan detik-detik Proklamasi ing Pura Merdeka dipanggedhèni déning [[Présidhèn RI]] minangka [[Inspektur Upacara]]. Pèngetan iki biyasané digiyaraké sacara langsung déning kabèh stasiun télévisi. Acara-acara ing ésuk klebu: pambedhil mriem lan sirene, pangibaran gendéra [[Sang Saka Merah Putih]] (Gendéra Pusaka), maca naskah Proklamasi, lll. Ing wayah soré ana acara penurunan bendera Sang Saka Merah Putih. |
||
== Rujukan == |
== Rujukan == |
Révisi kala 26 Juli 2017 04.59
Proklamasi Kamardikan Indonésia Jumat, 17 Agustus 1945 Taun Masehi, utawa 17 Agustus 2605 miturut taun Jepang, utawa 17 Ramadan 1365 Taun Hijriyah diwacakaké déning Ir. Soekarno sing didhampingi déning Drs. Mohammad Hatta ing Dalan Pegangsaan Wétan 56, Jakarta Pusat. Prosès kanggo nggayuh proklamasi iki ora gampang. Sadurungé wis dibentuk sawijining panitia panyelidik, banjur ganti jeneng dadi panitia persiapan, sing diadani déning pamaréntah Jepang. Ing pungkasan Perang Donya II ya iku tanggal 12 Agustus 1945, Marsekal Terauchi wis ngandaraké marang Soekarno, Hatta lan Radjiman yèn pamaréntah Jepang bakal énggal mènèhi kamardikan marang Indonésia lan proklamasi kamardikan bisa ditindakaké sajeroning sawetara dina, gumantung cara makarya PPKI. Nanging para pemuda Indonésia wis ora sranta, saéngga kadadéan Prastawa Rengasdengklok ya iku 'penculikan' Soekarno saperlu didhesek supaya énggal mbiwara kamardikan.
Latar wuri
Ing tanggal 6 Agustus 1945 sawijining bom atom ditibakaké ing sadhuwuring kutha Hiroshima Jepang déning Amérika Sarékat sing wiwit mudhunaké moral semangat wadya Jepang ing saindhenging jagad. Sedina sawisé iku Badan Penyelidik Usaha Persiapan Kamardikan Indonésia BPUPKI, utawa "Dokuritsu Junbi Cosakai", ganti jeneng dadi PPKI (Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia) utawa ingaran uga Dokuritu Junbi Inkai sajeroning basa Jepang, kanggo luwih negasaké kepinginan lan angkah nggayuh kamardikan Indonésia. Ing tanggal 9 Agustus 1945, bom atom kaloro ditibakaké ing sadhuwuring Nagasaki saéngga nyebabaké Jepang nyerah marang Amérika Sarékat lan sekuthuné. Momèn ini pun dimanfaataké déning Indonésia kanggo mroklamasèkaké kamardikané.
Soekarno, Hatta minangka pimpinan PPKI lan Radjiman Wedyodiningrat minangka mantan ketua BPUPKI dimaburaké menyang Dalat, 250 km ing sisih wétan segara Saigon, Vietnam kanggo ketemu Marsekal Terauchi. Ana kabar yèn prajurit Jepang pinuju ana ing jurang kakalahan lan bakal mènèhaké kamardikan marang Indonésia. Sauntara iku ing Indonésia, ing tanggal 14 Agustus 1945, Sutan Syahrir wis krungu warta liwat radhio yèn Jepang wis nyerah marang Sekutu. Para pejuang gerilya siyap-siyap mroklamasèkaké kamardikan RI, lan nulak wujud kamardikan minangka hadiah Jepang.
Ing tanggal 12 Agustus 1945, Jepang liwat Marsekal Terauchi ing Dalat, Vietnam, ngandaraké marang Soekarno, Hatta lan Radjiman yèn pamaréntah Jepang bakal énggal mènèhi kamardikan marang Indonésia lan proklamasi kamardikan bisa ditindakaké sajeroning sawetara dina, gumantung cara makarya PPKI.[1] Sanajan mangkono Jepang ménginaké kamardikan Indonésia ing tanggal 24 Agustus.
Rong dina sabanjuré, wektu Soekarno, Hatta lan Radjiman bali menyang tanah air saka Dalat, Sutan Syahrir ndhesek supaya Soekarno énggal mroklamasèkaké kamardikan amarga nganggep asil patemon ing Dalat minangka tipu muslihat Jepang, amarga Jepang nalika-wektu wis kudu nyerah marang Sekutu lan kanggo nyelaki anané perpecahan sajeroning kubu nasionalis, antara sing anti lan pro Jepang. Hatta nyritakaké marang Syahrir bab asil partémon ing Dalat. Soekarno durung yakin yèn Jepang pancèn wis nyerah, lan proklamasi kamardikan RI wektu iku bisa ndadèkaké wutahing getih sing akèh, lan bisa duwé akibat fatal yèn para pejuang Indonésia durung siyap. Soekarno ngélingaké Hatta yèn Syahrir ora duwé hak mroklamasèkaké kamardikan amarga iku haké Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia (PPKI). Sauntara iku Syahrir nganggep PPKI arupa badan gawéan Jepang lan proklamasi kamardikan déning PPKI mung ateges 'hadiah' saka Jepang (sic).
Ing tanggal 14 Agustus 1945 Jepang nyerah marang Sekutu. Wadya lan Angkatan Laut Jepang isih kuwasa ing Indonésia amarga Jepang wis janji bakal mbalèkaké kakuwasan ing Indonésia marang Sekutu. Sutan Sjahrir, Wikana, Darwis, lan Chaerul Saleh krungu kabar iki liwat radhio BBC. Sawisé krungu désas-desus Jepang bakal bertekuk lutut, golongan mudha ndhesak golongan tuwa supaya énggal mroklamasèkaké kamardikan Indonésia. Nanging golongan tuwa ora kepingin kesusu lan ora gelem ana wutah getih nalika proklamasi. Konsultasi diayahi sajeroning wangun rapat PPKI. Golongan mudha ora nyetujoni rapat iku, ngèlingi PPKI iku badan sing dibentuk déning Jepang. Golongan mudha kepingin kamardikan saka usaha bangsa kita dhéwé, dudu pawèwèh Jepang.
Soekarno lan Hatta nekani panguwasa militèr Jepang (Gunsei) kanggo konfirmasi ing kantoré ing Koningsplein (Medan Merdeka). Ananging kantor kasebut kothong.
Soekarno lan Hatta bebarengan Soebardjo sabanjuré lunga menyang kantor Bukanfu, Laksamana Muda Maeda, ing Dalan Medan Merdeka Utara (Rumah Maeda ing Jl Imam Bonjol 1). Maeda nyambut kerawuhan rombongan iki kanthi ucapan slamet wis kasil ing Dalat. Sinambi njawab yèn dhèwèké durung nampa konfirmasi sarta isih nunggu instruksi saka Tokyo. Samulihé saka Maeda, Soekarno lan Hatta énggal nyiapaké patemon Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia (PPKI) ing jam 10 pagi 16 Agustus ésuké ing kantor Jalan Pejambon No 2 kanggo ngrembug sing magepokan karo persiapan Proklamasi Kamardikan.
Sedina sawisé iku, gejolak tekanan sing ménginaké pengambilalihan kakuwasan déning Indonésia tansaya ndadra, dilancaraké déning para pemuda saka manéka golongan. Rapat PPKI ing 16 Agustus jam 10 ésuk ora ditindakaké amarga Soekarno lan Hatta ora teka. Peserta rapat ora ngerti yèn wis kadadéan prastawa Rengasdengklok.
Prastawa Rengasdengklok
Para pemuda pejuang, klebu Chaerul Saleh, Sukarni, lan Wikana sing kobong semangat heroismené sawisé dhiskusi karo Ibrahim gelar Datuk Tan Malaka sing kagabung sajeroning obahan pendhem kélangan kasabaran, lan ésuk umun=umun tanggal 16 Agustus 1945 bebarengan Shodanco Singgih, salah siji anggota PETA, lan pemuda liya, nggawa Soekarno (karo Fatmawati lan Guntur sing isih umur 9 bulan) lan Hatta, menyang Rengasdengklok, sing sabanuré misuwur minangka prastawa Rengasdengklok. Tujuané ya iku supaya Ir. Soekarno lan Drs. Moh. Hatta ora kaprabawaan déning Jepang. Jroning patemon iku para pemuda ngupaya ngyakinaké Soekarno yèn Jepang wis takluk lan para pejuang wis siyap kanggo nglawan Jepang, kanthi résiko apa waé.
Isi Teks Proklamasi
Isi tèks proklamasi kamardikan sing cekak iki ya iku:
- Kami bangsa Indonésia dengan ini menjatbakal kamardikan Indonésia.
- Hal-hal jang mengenai pemindahan kekoeasaan d.l.l., diselenggarbakal
- dengan tjara seksama dan sajeroning tempo jang sesingkat-singkatnja.
- Djakarta, dina 17 boelan 8 tahoen 05
- Atas jeneng bangsa Indonésia.
- Soekarno/Hatta
Tinulis ing kéné taun 05 amarga iki miturut taun Jepang sing wektu iku taun 2605.
Naskah Otentik
Swara Bung Karno macakake naskah proklamasi ing studio RRI taun 1951, pamacan saka usul salah siji pendhiri RRI Jusuf Ronodipuro (pitulung·info) Kangèlan mainaké berkas media?
Tèks ing ndhuwur minangka kasil ketikan saka Sayuti Melik (utawa Sajoeti Melik), salah siji tokoh pemuda sing mèlu andil sajeroning persiapan proklamasi.
- Proklamasi
- Kami bangsa Indonésia dengan ini menyatbakal kamardikan Indonésia.
- Hal-hal sing mengenai pemindahan kakuwasan d.l.l., diselenggarbakal
- dengan cara saksama dan sajeroning tempo sing sesingkat-singkatnya.
- Jakarta, dina 17, bulan 8, taun 45
- Wakil2 bangsa Indonésia.
Pèngetan 17 Agustus
Saben taun ing tanggal 17 Agustus, rakyat Indonésia mèngeti Dina Proklamasi Kamardikan iki kanthi meriah. Wiwit saka lomba panjat pinang, lomba mbakal kerupuk, nganti upacara militèr ing Pura Merdeka, kabèh bagéan saka masarakat mèlu partisipasi nganggo carané dhéwé-dhéwé.
Lomba-lomba tradisional
Perlombaan sing kerep ana sajeroning pèngetan Dina Proklamasi Kamardikan RI ing kampung-kampung/ padésan déning warga saenggon lan dikoordinir déning pengurus kampung/ pemuda désa
- Jambéan
- Balap bakiak
- Tarik tambang
- Sepeda lambat
- Mbakal kerupuk
- Balap karung
- Perang bantal
- Pemecahan balon
- Pengambilan koin sajeroning terigu
- Lari Kelereng
Pèngetan Dhetik-dhetik Proklamasi
Pèngetan detik-detik Proklamasi ing Pura Merdeka dipanggedhèni déning Présidhèn RI minangka Inspektur Upacara. Pèngetan iki biyasané digiyaraké sacara langsung déning kabèh stasiun télévisi. Acara-acara ing ésuk klebu: pambedhil mriem lan sirene, pangibaran gendéra Sang Saka Merah Putih (Gendéra Pusaka), maca naskah Proklamasi, lll. Ing wayah soré ana acara penurunan bendera Sang Saka Merah Putih.
Rujukan
Uga delengen
- Badan Panyelidik Usaha Persiapan Kamardikan Indonésia
- Panitia Persiapan Kamardikan Indonésia
- Prastawa Rengasdengklok