Wong Banjar: Béda antara owahan
c busak cithakan, per Special:Diff/1146451; panggantèn kosmètik |
c busak cithakan, per Special:Diff/1146451; panggantèn kosmètik |
||
Larik 189: | Larik 189: | ||
== Pranala njaba == |
== Pranala njaba == |
||
* |
* [http://tajudinnoorganie.blogspot.com/2009/05/sejarah-kehidupan-ing-tanah-banjar.html sejarah kerajaan ing Tanah Banjar] |
||
* |
* [http://utuhpaloi.xbrain.biz/ Blog Banjar Alai Kampung Sri Lalang] |
||
* |
* [http://melayusemarang.blogspot.com/ Kampung Melayu (eks Kalurahan Mlayu Darat) dan Kampung Banjar (eks Kalurahan Banjarsari)] |
||
* |
* [http://ibnubanjar.wordpress.com/2008/04/14/urang-banjar-ing-manado-bumi-nyiur-melambai/ Banjar Sulawesi Lor] |
||
* |
* [http://www.kalsel.go.id/ Pamaréntah Propinsi Kalimantan Kidul] |
||
* |
* [http://osdir.com/ml/culture.region.Indonésia.ppi-india/2005-02/msg00171.html Urang Banjar dan Etnisitas ing Kalimantan Kidul] |
||
* |
* [http://kesultanan_pasir.tripod.com/sadurangas/id02.html Kesultanan Pasir] |
||
* |
* [http://www.dayakology.com/kr/ind/2002/80/kerabat.htm/ Suku Banjar Kalimantan Barat] |
||
* [http://www.ethnologue.com/14/show_language.asp?code=BJN Basa Banjar ing ethnologue.com] |
* [http://www.ethnologue.com/14/show_language.asp?code=BJN Basa Banjar ing ethnologue.com] |
||
* Banjar Malaysia |
* Banjar Malaysia |
Révisi kala 10 Juni 2017 16.26
Gunggung cacah jiwa | |
---|---|
(4.8 yuta) | |
Tlatah mawa cacah jiwa akèh | |
Indonésia (sènsus 2000) | 3,500,000[1] |
Kalimantan Kidul | 2,271,586 |
Kalimantan Tengah | 435,758 |
Kalimantan Wétan | 340,381 |
Riau | 179,380 |
Sumatra Lor | 111,886 |
Basa | |
Banjar, Indonésia lan Melayu. | |
Agama | |
Islam | |
Golongan ètnik magepokan | |
Melayu, Kutai, Jawa, Dayak (Dayak Bukit, Bakumpai, Ngaju, Ma'anyan, Lawangan) |
Wong Banjar utawa Sukubangsa Banjar [2] iku suku bangsa sing manggon sapérangan gedhé wewengkon Propinsi Kalimantan Kidul, lan wiwit abad kaping-17 wiwit manggon ing sebagéyan Kalimantan Tengah lan sebagéyan Kalimantan Wétan utamané kawasan dhataran lan bagéyan hilir saka Laladan ilèn Kali (DAS) ing wewengkon kasebut.
Sistem paseduluran
Waring |
↑ |
Sanggah |
↑ |
Datu |
↑ |
Kai (simbah kakung) + Nini (simbah putri) |
↑ |
Abah (bapak) + Uma (ibu) |
↑ |
Kakak < ULUN > Ading |
↓ |
Anak |
↓ |
Cucu |
↓ |
Buyut |
↓ |
Intah/Muning |
Kaya sistem paseduluran umume, masarakat Banjar ngenali istilah-istilah tartemtu minangka panyelukan sajroning kulawarga. Skema mau punjere saka ULUN minangka panyebute.
ULUN uga ana celukan kanggo sedulur saka bapak lan ibu. sedulur paling tuwa sinebut Julak, sedulur kaping pindho sinebut Gulu, sedulur candhake sinebut Tuha, sedulur tengah saka bapak lan ibu sinebut Angah, lan liyane sinebut Pakacil (paman muda/kecil) lan Makacil (bibi muda/kecil), dene paling enom sinebut Busu. Yen nyeluk sedulur saka kai lan nini padha wae, semana uga kanggo sedulur datu.
Saliyane istilah ing dhuwun, uga ana sebutan liyane, ya iku :
· minantu (bojo saka anake ULUN)
· pawarangan (bapak / ibu saka minantu)
· mintuha (bapak / ibu saka bojone ULUN)
· mintuha lambung (sedulur mintuha saka ULUN)
· sabungkut (wong kang siji Datu karo ULUN)
· mamarina (sebutan umum kanggo sedulure bapak/ibu saka ULUN)
· kamanakan (anake kakang/adhi saka ULUN)
· sapupu sakali (anake mamarina saka ULUN)
· maruai (bojo wadon karo bojo wadone seduluran)
· ipar (sedulur saka bojo saka ULUN)
· panjulaknya (sedulur paling tuwa saka ULUN)
· pambusunya (sedulur paling cilik saka ULUN)
· badangsanak (sedulur kandhung)
Yen ngeluk wong kang seumuran, bisa gunakake ikam, lan uga bisa gunakake tembung aku kangge nuduhaken awake dhewe. Dhewe kangge ngurmati utawa nyeluk kang luwih tuwa, gunakaken tembung pian, lan tembung ulun kangge nuduhake awake dhewe.
Gegaman Tradisional
Adhedhasar asil wawancara langsung karo wong kang tau gunakake, gaman tradisional suku banjar kang padhatan digunakake saben dina ing antarane:
- 1. Serapang
Serapang ya iku tombak mawa mata lima. Patang mata mekar kayata cakar garudha kanthi bait pengait ing saben pucuke. Siji mata manèh ana ing tengahing bait, kang sinebut “besi lapar” kang dipercaya bisa ngrubuhake wong kang duwéni elmu kebal.
- 2. Tiruk
Tiruk ya iku tombak dawa lurus tanpa bait digunakake kanggo golek iwak gabus lan toman ing kali.
- 3. Pangambangan
Pangambangan ya iku tombak lurus mawa mata siki kanthi bait ing sakloron sisine.
- 4. Duha
Duha ya iku lading mata loro ingkang biyasa digunakake kangge bedhag babi.
Populasi suku Banjar
Suku Banjar minangka suku ka-8 paling akèh ing Indonésia Miturut sensus BPS taun 2000 populasi suku Banjar kira-kira semene:
- 2.271.586 ing Propinsi Kalimantan Kidul 76,34%
- 435.758 ing Propinsi Kalimantan Tengah 24,20%
- 340.381 ing Propinsi Kalimantan Wétan 13,94%
- 179.380 ing Propinsi Riau 3,78%
- 111.886 ing Propinsi Sumatra Lor 0,97%
- 83.458 ing Propinsi Jambi 3,47%
- 24.117 ing Propinsi Kalimantan Kulon
- 7.977 ing Propinsi DKI Jakarta
- 5.923 ing Propinsi Jawa Kulon
- 1.726 ing Propinsi Nanggroe Aceh Darussalam 0,1%
- 921 ing Propinsi Sumatra Kidul
- lan sapanunggalane.
Miturut situs "Joshua Project" cacahing suku Banjar ana
Populasi Suku Banjar ing Kalimantan Kidul
Miturut sènsus padunung taun 2000 déning Badan Pusat Statistik (BPS), populasi suku Banjar ing Kalimantan Kidul ana 2.271.586 jiwa, sing kadistribusi ing sawetara kabupatèn lan kutha, ya iku :
- 142.731 jiwa ing kabupatèn Tanah Laut
- 154.399 jiwa ing kabupatèn Kota Baru (klebu kab. Tanah Bumbu)
- 361.692 jiwa ing kabupatèn Banjar
- 184.180 jiwa ing kabupatèn Barito Kuala
- 417.309 jiwa ing kutha Banjarmasin
- 75.537 jiwa ing kutha Banjarbaru
Wong Banjar Hulu Sungai sing micara Basa Banjar Hulu ana ing 6 kabupatèn (Banua Enam) ya iku :
- 114.265 jiwa ing kabupatèn Tapin
- 188.672 jiwa ing kabupatèn Hulu Sungai Kidul
- 213.725 jiwa ing kabupatèn Hulu Sungai Tengah
- 277.729 jiwa ing kabupatèn Hulu Sungai Lor (klebu kab. Balangan)
- 141.347 jiwa ing kabupatèn Tabalong
Tokoh-tokoh Banjar
- Pangeran Antasari, Pahlawan Nasional Indonésia.
- Syekh Muhammad Arsyad al-Banjari, ulama Banjar.
- Hasan Basry, Pahlawan Nasional Indonésia.
- Idham Chalid, Wakil Perdana Menteri, Ketua MPR RI, Pahlawan Nasional Indonésia.
- Pangeran Muhammad Noor, mantan menteri PU/Gubernur Kalimantan ke-1
- Prof. Gusti Muhammad Hatta, menteri Riset dan Teknologi.
- Abdul Hafiz Anshari, mantan Ketua Komisi Pemilihan Umum
- Drs. Saadillah Mursjid, MPA, mantan Menteri Sekretaris Kabinet Pembangunan VII
- Djohan Effendi, mantan Menteri Sekretaris Kabinet era Gus Dur, panulis pidhato Presiden Soeharto.
- Syamsul Mu'arif, mantan Menteri Nagara Komunikasi dan Informasi Kabinet Gotong Royong
- Taufiq Effendi, mantan menteri Menteri Nagara Pendayagunaan Aparatur Nagara dan Reformasi Birokrasi Kabinet Indonésia Bersatu
- Muhammad Zaini Abdul Ghani, ulama lan tokoh Islam Indonésia.
- K.H. Muhammad Arifin Ilham, Ketua Majelis Zikra
- Denny Indrayana, Akademisi lan Wakil Menteri Hukum dan Hak Asasi Manusia, Guru Besar Hukum Tata Nagara Universitas Gajah Mada
- Olla Ramlan, sawijining modhel lan pemeran Indonésia.
- Ian Kasela, vokalis grup band Radja.
- Terry Putri, Artis lan pambyawara
- Pevita Eileen Pearce, Artis lan pemeran Indonésia
Uga delengen
Literatur
- Alfani Daud, Islam dan Masyarakat Banjar; Deskripsi dan Analisa Kebudayaan Banjar, (Jakarta: Rajawali Press, 1997).
- J.J. Rass, Hikajat Bandjar:A Study in Malay Histiography, (The Hague : Martinus Nijhoff), 1968
- Tjilik Riwut, Kalimantan Memanggil, Djakarta:Penerbit Endang, 1957.
- Idwar Saleh, Sejarah bandjarmasin:Selajang Pandang Mengenai Bnagkitnja Keradjaan Bandjarmasin, Posisi, Funksi dan Artinja Dalam Sedjarah Indonésia Dalam Abad Ketudjuh Belas. Bandung: Balai Pendidikan Guru. 1958
- Rumah Tradisional Banjar: Rumah Bubungan Tinggi, Departemen Pendididkan dan Kebudayaan, Museum Negeri Lambung Mangkurat, 1984
- M. Gazali Usman, Kerajaan Banjar:Sejarah Perkembangan Pulitik, Ekonomi, Perdagangan dan Agama Islam, Banjarmasin: Lambung Mangkurat Press, 1994.
- Jurnal Kebudayaan:KANDIL, Melintas Tradisi, Edisi 6, Tahun II, Agustus-Oktober, 2004 ISSN: 1693-3206
- Arthum Artha, Naskah Kitab Undang Undang Sultan Adam 1825, Banjarmasin: Penerbit Murya Artha, 1988
- Tim Haeda, Islam Banjar; Tentang Akar Kultural dan Revitalisasi Citra Masyarakat Religius, (Banjarmasin: Lekstur, 2009)
Rujukan
- ↑ Leo Suryadinata; Evi Nurvidya Arifin; Aris Ananta. (2003). Indonésia's Population: Ethnicity and Religion in a Changing Political Landscape. Institute of Southeast Asian Studies. ISBN 9812302123.
{{cite book}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Banjar of Indonésia
Pranala njaba
- sejarah kerajaan ing Tanah Banjar
- Blog Banjar Alai Kampung Sri Lalang
- Kampung Melayu (eks Kalurahan Mlayu Darat) dan Kampung Banjar (eks Kalurahan Banjarsari)
- Banjar Sulawesi Lor
- Pamaréntah Propinsi Kalimantan Kidul
- Urang Banjar dan Etnisitas ing Kalimantan Kidul
- Kesultanan Pasir
- Suku Banjar Kalimantan Barat
- Basa Banjar ing ethnologue.com
- Banjar Malaysia
- (ing basa Malayu) Persatuan Banjar Kuala Blethok & Sgarudhaor
- (ing basa Malayu) Pertubuhan Banjar Malaysia
- (ing basa Malayu) Orang Banjar ing Malaysia
- (ing basa Malayu) Banjar Sungai Manik, Malaysia— weblog pribadi
- (ing basa Malayu) Kulaan Banjar