Paramasastra Jawa: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Konten dihapus Konten ditambahkan
sithik
sithik
Larik 1: Larik 1:
'''Paramasastra basa Jawa''' iku ngèlmu wewaton bab panulis sarta tatananing tetembungan ing [[basa Jawa]].<ref>s.v. Bausastra Poerwadarminta (1939)</ref> Wis akèh kitab kang nganggo irah-irahan "''Paramasastra''" kang dianggit déning sawetara pujangga. [[Tembung]] iki dijupuk saka rong tembung ''parama'' lan ''sastra''. Loro-loroné tembung iki kasilih saka basa Sangskreta. Tembung ''parama'' iku tegesé sing dhuwur dhéwé, kamangka ''śāstra'' iku tegesé ngèlmu, kitab suci, buku, kawruh utawa sembanga tulisan utawa aksara.<ref>s.v. Bausastra Zoetmulder (1982)</ref>
'''Paramasastra basa Jawa''' iku ngèlmu wewaton bab panulis sarta tatananing tetembungan ing [[basa Jawa]].<ref>s.v. Bausastra Poerwadarminta (1939)</ref> Wis akèh kitab kang nganggo irah-irahan "''Paramasastra''" kang dianggit déning sawetara pujangga. [[Tembung]] iki dijupuk saka rong tembung ''parama'' lan ''sastra''. Loro-loroné tembung iki kasilih saka basa Sangskreta. Tembung ''parama'' iku tegesé sing dhuwur dhéwé, kamangka ''śāstra'' iku tegesé ngèlmu, kitab suci, buku, kawruh utawa sembanga tulisan utawa aksara.<ref>s.v. Bausastra Zoetmulder (1982)</ref>


Tata basa Jawa akèh njupuk istilah saka basa Sangskreta. Tata basa Sangskreta iki katurunaké manèh déning [[Panini]]. Ing jaman Jawa anyar, [[Ranggawarsita]] uga gawé ''[[Serat Paramasastra Jawi]]'' kang umumé digunakaké saiki.
Tata basa Jawa akèh njupuk istilah saka basa Sangskreta. Tata basa Sangskreta iki dikodifikasi déning [[Pāṇinian]] ing abad 6 SM. Ing jaman Jawa anyar, [[Ranggawarsita]] nggawé ''[[Serat Paramasastra Jawi]]'' kang umum digunakaké nganti saiki.


Artikel iki majar paramasastra basa Jawa sacara cekak.
Artikel iki majar paramasastra basa Jawa sacara cekak.


== Tembung kriya ==

== Tembung aran ==


==Undha-usuk basa==
==Undha-usuk basa==
Nalika cecaturan nganggo basa Jawa, ora mung kudu migatèkaké kaidah basa, nanging uga kudu nuhoni unggah-ungguhing basa, ya iku kudu ngetrapaké tataran basa sing cocog marang wong sing diajak wicara. Marang sepadha-padha utawa kanca saumuran, bisa dianggo tataran basa [[Basa Jawa Ngoko|ngoko]]. Nanging marang wong sing luwih tuwa utawa kinurmatan, kudu nganggo tataran basa [[Basa Jawa Krama|krama]].
Nalika cecaturan nganggo basa Jawa, ora mung kudu migatèkaké kaidah basa, nanging uga kudu nuhoni unggah-ungguhing basa, ya iku kudu ngetrapaké tataran basa sing cocog marang wong sing diajak wicara. Marang sepadha-padha utawa kanca saumuran, bisa dianggo tataran basa [[Basa Jawa Ngoko|ngoko]]. Nanging marang wong sing luwih tuwa utawa kinurmatan, kudu nganggo tataran basa [[Basa Jawa Krama|krama]].


== Liya-liya ==
== Topik liya-liyané ==
===Konsèpsi dhasar===
===Konsèpsi dhasar===
Tata pikir [[wong]] Jawa wiwit jaman biyèn wis meruhi anané "cipta-rasa-karsa". Dhèskripsi filsafat bab basa dumadi saka tataran "madubasa-madurasa-madubrata" sing nyakup "purwa-madya-wasana". Madubasa, iku kawruh bab sopan-santun lan adat-istiadat nalika migunakaké basa. Madurasa, iku ngenani tepasalira, tepa-tepi, unggah-ungguh, éguh-tangguh, tuju-panuju, empan-papan, kala-mangsa lan duga-prayoga. Déné madubrata, ngenani bab éling lan waspada, nawung kridha lan pangastuti.<ref>''Paramasastra Basa Jawa'', Dr. Aryo Bimo Setiyanto, SH, Panji pustaka Yogyakarta ISBN 979-25-2732-X</ref>
Tata pikir [[wong]] Jawa wiwit jaman biyèn wis meruhi anané "cipta-rasa-karsa". Dhèskripsi filsafat bab basa dumadi saka tataran "madubasa-madurasa-madubrata" sing nyakup "purwa-madya-wasana". Madubasa, iku kawruh bab sopan-santun lan adat-istiadat nalika migunakaké basa. Madurasa, iku ngenani tepasalira, tepa-tepi, unggah-ungguh, éguh-tangguh, tuju-panuju, empan-papan, kala-mangsa lan duga-prayoga. Déné madubrata, ngenani bab éling lan waspada, nawung kridha lan pangastuti.<ref>''Paramasastra Basa Jawa'', Dr. Aryo Bimo Setiyanto, SH, Panji pustaka Yogyakarta ISBN 979-25-2732-X</ref>

Révisi kala 2 Sèptèmber 2016 15.36

Paramasastra basa Jawa iku ngèlmu wewaton bab panulis sarta tatananing tetembungan ing basa Jawa.[1] Wis akèh kitab kang nganggo irah-irahan "Paramasastra" kang dianggit déning sawetara pujangga. Tembung iki dijupuk saka rong tembung parama lan sastra. Loro-loroné tembung iki kasilih saka basa Sangskreta. Tembung parama iku tegesé sing dhuwur dhéwé, kamangka śāstra iku tegesé ngèlmu, kitab suci, buku, kawruh utawa sembanga tulisan utawa aksara.[2]

Tata basa Jawa akèh njupuk istilah saka basa Sangskreta. Tata basa Sangskreta iki dikodifikasi déning Pāṇinian ing abad 6 SM. Ing jaman Jawa anyar, Ranggawarsita nggawé Serat Paramasastra Jawi kang umum digunakaké nganti saiki.

Artikel iki majar paramasastra basa Jawa sacara cekak.

Tembung kriya

Tembung aran

Undha-usuk basa

Nalika cecaturan nganggo basa Jawa, ora mung kudu migatèkaké kaidah basa, nanging uga kudu nuhoni unggah-ungguhing basa, ya iku kudu ngetrapaké tataran basa sing cocog marang wong sing diajak wicara. Marang sepadha-padha utawa kanca saumuran, bisa dianggo tataran basa ngoko. Nanging marang wong sing luwih tuwa utawa kinurmatan, kudu nganggo tataran basa krama.

Topik liya-liyané

Konsèpsi dhasar

Tata pikir wong Jawa wiwit jaman biyèn wis meruhi anané "cipta-rasa-karsa". Dhèskripsi filsafat bab basa dumadi saka tataran "madubasa-madurasa-madubrata" sing nyakup "purwa-madya-wasana". Madubasa, iku kawruh bab sopan-santun lan adat-istiadat nalika migunakaké basa. Madurasa, iku ngenani tepasalira, tepa-tepi, unggah-ungguh, éguh-tangguh, tuju-panuju, empan-papan, kala-mangsa lan duga-prayoga. Déné madubrata, ngenani bab éling lan waspada, nawung kridha lan pangastuti.[3]

Struktur basa

Minangka srana komunikasi, struktur basa Jawa katata jroning aksara lan tembung sing karangké dadi ukara, kanthi migatèkaké paugeran kang gumathok miturut konsèpsi dhasar ing dhuwur. Kanggo milah struktur basa kanthi luwih jero dipigunakaké sawetara èlmu sing tansah dipatrapaké nalika nyinaoni basa, ya iku antara liya:


Réferènsi

  1. s.v. Bausastra Poerwadarminta (1939)
  2. s.v. Bausastra Zoetmulder (1982)
  3. Paramasastra Basa Jawa, Dr. Aryo Bimo Setiyanto, SH, Panji pustaka Yogyakarta ISBN 979-25-2732-X

Wacan

  • Tata Basa Jawa, Dr. Poerwadi, M. Hum, et al, Media Abadi Yogyakarta, 2005, ISBN 979-3525-50-9
  • Paramasastra Basa Jawa, Dr. Aryo Bimo Setiyanto, SH, Panji pustaka Yogyakarta, 2007, ISBN 979-25-2732-X
  • Salah Kaprah Basa Jawa, Mulyana, et al, Narasi, Yogyakarta,2007, ISBN 979-168-004-3
  • Pepak lan wasis Basa Jawa, Febyardini Dian P.R., SS, et al, Indnesiatera, Yogyakarta, 2008, ISBN 978-775-052-0
  • Belajar Praktis Basa Jawa, Dr. Purwadi, LÉRes PRESS, Solo, 2007, ISBN 979-98471-0-7

Delengen uga

Pranala njaba