Basa Pèrsi: Béda antara owahan
c →Sistem panulisan: éjaan, replaced: yaiku → ya iku using AWB |
éjaan using AWB |
||
Larik 6: | Larik 6: | ||
|family=[[basa Indo-Éropah|Indo-Éropah]]{{br}} [[basa Indo-Iran|Indo-Iran]]{{br}} [[basa Iran|Iran]]{{br}} Iran Kulon{{br}} Iran Kidul-kulon{{br}} Parsi Modhèrn{{br}} |
|family=[[basa Indo-Éropah|Indo-Éropah]]{{br}} [[basa Indo-Iran|Indo-Iran]]{{br}} [[basa Iran|Iran]]{{br}} Iran Kulon{{br}} Iran Kidul-kulon{{br}} Parsi Modhèrn{{br}} |
||
|nation=[[Iran]], [[Tajikistan]], [[Afganistan]] |
|nation=[[Iran]], [[Tajikistan]], [[Afganistan]] |
||
|agency=[[Akademi basa lan sastra |
|agency=[[Akademi basa lan sastra Pèrsi]]{{br}}[[Akademi Ilmu Pengetahuan Afghanistan]] |
||
|iso1=fa|iso2=per (b)/fas (T)|sil=PRS}} |
|iso1=fa|iso2=per (b)/fas (T)|sil=PRS}} |
||
'''Basa [[Parsi]]''' (jeneng lokal: '''Farsi''', '''Tajiki''' utawa '''Dari'''), iku basa klompok [[Indo-Éropah]] saka kulawarga basané. Dituturaké ing [[Iran]], [[Tajikistan]], [[Afganistan]] lan [[Uzbekistan]]. Gunggung penutur total watara 75 yuta. Déné ing [[Iran]], penutur asli basa iki watara 60% padunung. |
'''Basa [[Parsi]]''' (jeneng lokal: '''Farsi''', '''Tajiki''' utawa '''Dari'''), iku basa klompok [[Indo-Éropah]] saka kulawarga basané. Dituturaké ing [[Iran]], [[Tajikistan]], [[Afganistan]] lan [[Uzbekistan]]. Gunggung penutur total watara 75 yuta. Déné ing [[Iran]], penutur asli basa iki watara 60% padunung. |
||
Larik 12: | Larik 12: | ||
== Sajarah == |
== Sajarah == |
||
Basa Parsi kagolong anak cabang basa [[basa Indo-Arya]]. Para pakar basa lan sajarawan yakin yèn perkembangan basa Parsi diliwati kanthi tahapan: |
Basa Parsi kagolong anak cabang basa [[basa Indo-Arya]]. Para pakar basa lan sajarawan yakin yèn perkembangan basa Parsi diliwati kanthi tahapan: |
||
* [[ |
* [[Pèrsi Kuna]] |
||
* [[ |
* [[Pèrsi Tengah]] |
||
* [[ |
* [[Pèrsi Modhèrn]]. |
||
Basa iki kagolong basa paling tuwa, sing dikira-kira umuré luwih tuwa tinimbang [[Basa Sangskreta]]. Basa iki terus tuwuh, lan sawisé Islam mlebu tanah Parsi ( |
Basa iki kagolong basa paling tuwa, sing dikira-kira umuré luwih tuwa tinimbang [[Basa Sangskreta]]. Basa iki terus tuwuh, lan sawisé Islam mlebu tanah Parsi (Pèrsi), kurang luwih 40 persèn kosakata basa Parsi wis kapengaruhan déning kosakata [[basa Arab]]. Saliyané iku unsur-unsur [[basa Yunani]], [[basa Aram]], [[basa Inggris]] lan [[basa Prancis]] sarta sethithik [[Turki]], uga mlebu jroning basa iki. |
||
== Cabang-cabang basa |
== Cabang-cabang basa Pèrsi == |
||
Basa Parsi sabeneré dumadi saka manéka ragam basa lan varian, sing kasebar saka [[Iran]] nganti ujung Khumzari ing [[Oman]]. Dhialèk lan varian iku antara liya: |
Basa Parsi sabeneré dumadi saka manéka ragam basa lan varian, sing kasebar saka [[Iran]] nganti ujung Khumzari ing [[Oman]]. Dhialèk lan varian iku antara liya: |
||
* [[Dari|Basa Dari]] sing dituturaké ing [[Afganistan]], klebu [[Hazaragi]]. |
* [[Dari|Basa Dari]] sing dituturaké ing [[Afganistan]], klebu [[Hazaragi]]. |
||
Larik 28: | Larik 28: | ||
* [[Luri]] |
* [[Luri]] |
||
* [[Tat]] |
* [[Tat]] |
||
* [[ |
* [[Pèrsi Yahudi]] |
||
== Sistem panulisan == |
== Sistem panulisan == |
||
{{utama|Aksara basa |
{{utama|Aksara basa Pèrsi}} |
||
Sadurungé mlebu Islam, masyarakat |
Sadurungé mlebu Islam, masyarakat Pèrsi migunakaké rong vèrsi aksara ing mangsa [[Pahlavi]], ya iku aksara sing dimodhifikasi saka [[Basa Aram]], lan vèrsi sijiné ya iku aksara asli saenggon sing disebut 'Dindapirak' utawa jroning basa Pèrsi Modhèrn disebut 'Din dabireh' (aksara suci). |
||
Basa Parsi modhèrn migunakaké aksara Arab kanthi tambahan 4 aksara kanggo nulisak’e 'zh', 'ch', 'p', lan 'g'. |
Basa Parsi modhèrn migunakaké aksara Arab kanthi tambahan 4 aksara kanggo nulisak’e 'zh', 'ch', 'p', lan 'g'. |
Révisi kala 3 April 2016 12.45
Basa Parsi | ||
---|---|---|
فارسی | ||
Dituturaké ing | Iran, Tajikistan, Afganistan, Bahrain, Uzbekistan, Pakistan, Rusia. | |
Wilayah | Asia Kulon, Asia Tengah | |
Gunggung panutur | kurang lebih 61,7–110 juta | |
Ranking | 29 | |
Rumpun basa | Indo-Éropah Indo-Iran Iran Iran Kulon Iran Kidul-kulon Parsi Modhèrn | |
Status resmi | ||
Basa resmi ing | Iran, Tajikistan, Afganistan | |
Regulated by | Akademi basa lan sastra PèrsiAkademi Ilmu Pengetahuan Afghanistan | |
Kodhe basa | ||
ISO 639-1 | fa
| |
ISO 639-2 | per (b)/fas (T) Cithakan:Infobox Language/SIL14
| |
ISO 639-3 | – |
Basa Parsi (jeneng lokal: Farsi, Tajiki utawa Dari), iku basa klompok Indo-Éropah saka kulawarga basané. Dituturaké ing Iran, Tajikistan, Afganistan lan Uzbekistan. Gunggung penutur total watara 75 yuta. Déné ing Iran, penutur asli basa iki watara 60% padunung.
Sajarah
Basa Parsi kagolong anak cabang basa basa Indo-Arya. Para pakar basa lan sajarawan yakin yèn perkembangan basa Parsi diliwati kanthi tahapan:
Basa iki kagolong basa paling tuwa, sing dikira-kira umuré luwih tuwa tinimbang Basa Sangskreta. Basa iki terus tuwuh, lan sawisé Islam mlebu tanah Parsi (Pèrsi), kurang luwih 40 persèn kosakata basa Parsi wis kapengaruhan déning kosakata basa Arab. Saliyané iku unsur-unsur basa Yunani, basa Aram, basa Inggris lan basa Prancis sarta sethithik Turki, uga mlebu jroning basa iki.
Cabang-cabang basa Pèrsi
Basa Parsi sabeneré dumadi saka manéka ragam basa lan varian, sing kasebar saka Iran nganti ujung Khumzari ing Oman. Dhialèk lan varian iku antara liya:
- Basa Dari sing dituturaké ing Afganistan, klebu Hazaragi.
- Tajik dituturaké ing Tajikistan, nanging migunakaké Aksara Sirilik
Déné ing wewengkon Iran dhéwé antara liya:
Sistem panulisan
Sadurungé mlebu Islam, masyarakat Pèrsi migunakaké rong vèrsi aksara ing mangsa Pahlavi, ya iku aksara sing dimodhifikasi saka Basa Aram, lan vèrsi sijiné ya iku aksara asli saenggon sing disebut 'Dindapirak' utawa jroning basa Pèrsi Modhèrn disebut 'Din dabireh' (aksara suci).
Basa Parsi modhèrn migunakaké aksara Arab kanthi tambahan 4 aksara kanggo nulisak’e 'zh', 'ch', 'p', lan 'g'.
Deleng uga
Èdhisi Persian saka Wikipédia, bauwarna bébas |