Basa Pèrsi: Béda antara owahan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Konten dihapus Konten ditambahkan
BeeyanBot (parembugan | pasumbang)
c →‎Sistem panulisan: éjaan, replaced: yaiku → ya iku using AWB
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan using AWB
Larik 6: Larik 6:
|family=[[basa Indo-Éropah|Indo-Éropah]]{{br}} [[basa Indo-Iran|Indo-Iran]]{{br}}  [[basa Iran|Iran]]{{br}}   Iran Kulon{{br}}    Iran Kidul-kulon{{br}}    Parsi Modhèrn{{br}}
|family=[[basa Indo-Éropah|Indo-Éropah]]{{br}} [[basa Indo-Iran|Indo-Iran]]{{br}}  [[basa Iran|Iran]]{{br}}   Iran Kulon{{br}}    Iran Kidul-kulon{{br}}    Parsi Modhèrn{{br}}
|nation=[[Iran]], [[Tajikistan]], [[Afganistan]]
|nation=[[Iran]], [[Tajikistan]], [[Afganistan]]
|agency=[[Akademi basa lan sastra Persia]]{{br}}[[Akademi Ilmu Pengetahuan Afghanistan]]
|agency=[[Akademi basa lan sastra Pèrsi]]{{br}}[[Akademi Ilmu Pengetahuan Afghanistan]]
|iso1=fa|iso2=per (b)/fas (T)|sil=PRS}}
|iso1=fa|iso2=per (b)/fas (T)|sil=PRS}}
'''Basa [[Parsi]]''' (jeneng lokal: '''Farsi''', '''Tajiki''' utawa '''Dari'''), iku basa klompok [[Indo-Éropah]] saka kulawarga basané. Dituturaké ing [[Iran]], [[Tajikistan]], [[Afganistan]] lan [[Uzbekistan]]. Gunggung penutur total watara 75 yuta. Déné ing [[Iran]], penutur asli basa iki watara 60% padunung.
'''Basa [[Parsi]]''' (jeneng lokal: '''Farsi''', '''Tajiki''' utawa '''Dari'''), iku basa klompok [[Indo-Éropah]] saka kulawarga basané. Dituturaké ing [[Iran]], [[Tajikistan]], [[Afganistan]] lan [[Uzbekistan]]. Gunggung penutur total watara 75 yuta. Déné ing [[Iran]], penutur asli basa iki watara 60% padunung.
Larik 12: Larik 12:
== Sajarah ==
== Sajarah ==
Basa Parsi kagolong anak cabang basa [[basa Indo-Arya]]. Para pakar basa lan sajarawan yakin yèn perkembangan basa Parsi diliwati kanthi tahapan:
Basa Parsi kagolong anak cabang basa [[basa Indo-Arya]]. Para pakar basa lan sajarawan yakin yèn perkembangan basa Parsi diliwati kanthi tahapan:
* [[Persia Kuna]]
* [[Pèrsi Kuna]]
* [[Persia Tengah]]
* [[Pèrsi Tengah]]
* [[Persia Modhèrn]].
* [[Pèrsi Modhèrn]].


Basa iki kagolong basa paling tuwa, sing dikira-kira umuré luwih tuwa tinimbang [[Basa Sangskreta]]. Basa iki terus tuwuh, lan sawisé Islam mlebu tanah Parsi (Pèrsia), kurang luwih 40 persèn kosakata basa Parsi wis kapengaruhan déning kosakata [[basa Arab]]. Saliyané iku unsur-unsur [[basa Yunani]], [[basa Aram]], [[basa Inggris]] lan [[basa Prancis]] sarta sethithik [[Turki]], uga mlebu jroning basa iki.
Basa iki kagolong basa paling tuwa, sing dikira-kira umuré luwih tuwa tinimbang [[Basa Sangskreta]]. Basa iki terus tuwuh, lan sawisé Islam mlebu tanah Parsi (Pèrsi), kurang luwih 40 persèn kosakata basa Parsi wis kapengaruhan déning kosakata [[basa Arab]]. Saliyané iku unsur-unsur [[basa Yunani]], [[basa Aram]], [[basa Inggris]] lan [[basa Prancis]] sarta sethithik [[Turki]], uga mlebu jroning basa iki.


== Cabang-cabang basa Persia ==
== Cabang-cabang basa Pèrsi ==
Basa Parsi sabeneré dumadi saka manéka ragam basa lan varian, sing kasebar saka [[Iran]] nganti ujung Khumzari ing [[Oman]]. Dhialèk lan varian iku antara liya:
Basa Parsi sabeneré dumadi saka manéka ragam basa lan varian, sing kasebar saka [[Iran]] nganti ujung Khumzari ing [[Oman]]. Dhialèk lan varian iku antara liya:
* [[Dari|Basa Dari]] sing dituturaké ing [[Afganistan]], klebu [[Hazaragi]].
* [[Dari|Basa Dari]] sing dituturaké ing [[Afganistan]], klebu [[Hazaragi]].
Larik 28: Larik 28:
* [[Luri]]
* [[Luri]]
* [[Tat]]
* [[Tat]]
* [[Persia Yahudi]]
* [[Pèrsi Yahudi]]


== Sistem panulisan ==
== Sistem panulisan ==
{{utama|Aksara basa Persia}}
{{utama|Aksara basa Pèrsi}}


Sadurungé mlebu Islam, masyarakat Persia migunakaké rong vèrsi aksara ing mangsa [[Pahlavi]], ya iku aksara sing dimodhifikasi saka [[Basa Aram]], lan vèrsi sijiné ya iku aksara asli saenggon sing disebut 'Dindapirak' utawa jroning basa Persia Modhèrn disebut 'Din dabireh' (aksara suci).
Sadurungé mlebu Islam, masyarakat Pèrsi migunakaké rong vèrsi aksara ing mangsa [[Pahlavi]], ya iku aksara sing dimodhifikasi saka [[Basa Aram]], lan vèrsi sijiné ya iku aksara asli saenggon sing disebut 'Dindapirak' utawa jroning basa Pèrsi Modhèrn disebut 'Din dabireh' (aksara suci).


Basa Parsi modhèrn migunakaké aksara Arab kanthi tambahan 4 aksara kanggo nulisak’e 'zh', 'ch', 'p', lan 'g'.
Basa Parsi modhèrn migunakaké aksara Arab kanthi tambahan 4 aksara kanggo nulisak’e 'zh', 'ch', 'p', lan 'g'.

Révisi kala 3 April 2016 12.45

Cithakan:Infobox Language/IPA notice
Basa Parsi
 فارسی  
Dituturaké ing Iran, Tajikistan, Afganistan, Bahrain, Uzbekistan, Pakistan, Rusia.
Wilayah Asia Kulon, Asia Tengah
Gunggung panutur kurang lebih 61,7–110 juta
Ranking 29
Rumpun basa Indo-Éropah
 Indo-Iran
  Iran
   Iran Kulon
    Iran Kidul-kulon
    Parsi Modhèrn
Status resmi
Basa resmi ing Iran, Tajikistan, Afganistan
Regulated by Akademi basa lan sastra Pèrsi
Akademi Ilmu Pengetahuan Afghanistan
Kodhe basa
ISO 639-1 fa
ISO 639-2 per (b)/fas (T)Cithakan:Infobox Language/SIL14
ISO 639-3

Basa Parsi (jeneng lokal: Farsi, Tajiki utawa Dari), iku basa klompok Indo-Éropah saka kulawarga basané. Dituturaké ing Iran, Tajikistan, Afganistan lan Uzbekistan. Gunggung penutur total watara 75 yuta. Déné ing Iran, penutur asli basa iki watara 60% padunung.

Sajarah

Basa Parsi kagolong anak cabang basa basa Indo-Arya. Para pakar basa lan sajarawan yakin yèn perkembangan basa Parsi diliwati kanthi tahapan:

Basa iki kagolong basa paling tuwa, sing dikira-kira umuré luwih tuwa tinimbang Basa Sangskreta. Basa iki terus tuwuh, lan sawisé Islam mlebu tanah Parsi (Pèrsi), kurang luwih 40 persèn kosakata basa Parsi wis kapengaruhan déning kosakata basa Arab. Saliyané iku unsur-unsur basa Yunani, basa Aram, basa Inggris lan basa Prancis sarta sethithik Turki, uga mlebu jroning basa iki.

Cabang-cabang basa Pèrsi

Basa Parsi sabeneré dumadi saka manéka ragam basa lan varian, sing kasebar saka Iran nganti ujung Khumzari ing Oman. Dhialèk lan varian iku antara liya:

Déné ing wewengkon Iran dhéwé antara liya:

Sistem panulisan

Artikel utama: Aksara basa Pèrsi

Sadurungé mlebu Islam, masyarakat Pèrsi migunakaké rong vèrsi aksara ing mangsa Pahlavi, ya iku aksara sing dimodhifikasi saka Basa Aram, lan vèrsi sijiné ya iku aksara asli saenggon sing disebut 'Dindapirak' utawa jroning basa Pèrsi Modhèrn disebut 'Din dabireh' (aksara suci).

Basa Parsi modhèrn migunakaké aksara Arab kanthi tambahan 4 aksara kanggo nulisak’e 'zh', 'ch', 'p', lan 'g'.

Deleng uga