Vatikan: Béda antara owahan

Vatikan ya iku nagara mardika paling cilik ing donya, saka ambané wewengkon lan cacahing padunung. Vatikan iku enklave lan dikubengi kutha Roma ing Italia. Vatikan iku papan panggonané Paus lan wewengkon Takhta Suci, otoritas pusat Gereja Katulik.

Sajarah

Tlatah ing kutha Roma kang sadurungé ora ana padunungé iki (ager vaticanus) tansah dianggep keramat, malah sadurungé agama Kristen mlebu ing tlatah mau. Taun 326, gréja pisanan diwangun ing sakdhuwuré panggonan sing diperkiraaké makam Santo Pétrus. Wiwit wektu samono panggonan iki tansaya akèh dipanggoni warga.

Para Paus jroning peran sékulèré wiwit ngrembakaké pengaruh menyang laladan-laladan saubengé lan liwat nagara-nagara Paus mrintah laladan-laladan ing ujung Italia sing suwéné luwih saka sèwu taun nganti tengahan abad kaping 18 nalika Italia didadèkaké siji. Wektu iku laladan nagara Paus disita déning Karajan Italia kang nembé diadegaké.

Pulitik

Vatikan iku kaukus unik, sawijining conto saka karajan kang fungsi kepala nagarané, ya iku sang Paus ora diwarisaké nanging dipilih kanggo saumur urip déning dewan Kardinal. Anggota dewan kardinal kang bisa milih ya iku kang umuré kurang saka 80 taun. Pasemon dewan kardinal kanggo milih Paus iki diarani Conclave lan dianakaké ing Kapel Sistina (Sistine Chapel basa Inggris utawa Chapella Sistina basa Italia). Tembung Conclave iki asalé saka basa Latin cum clavis kang maknané “nganggo kunci”. Maksudé para anggota Déwan kang nyekel kunci pemilihan. Tembung cum clavis iki uga nduwèni teges yèn para kardinal dikunci ing Kapel Sistina jroning prosès pemilihan Paus.

Istilah Takhta Suci ngrujuk marang otoritas, yurisdiksi lan kadhaulatan Paus lan para penaséhaté jroning mimpin greja Katulik Roma. Takhta Suci nduwé hak kang padha karo nagara mawa dhaulat.

Minangka nagara mawa dhaulat, Vatikan uga nduwé hak kanggo ngirim lan nrima diplomat. Para diplomat iki mbutuhaké Kedutaan Besar kang kudu manggon ing kutha Roma awit ora ana panggonan ing Vatikan. Mulané ana kahanan kang paradoksal, ya iku Italia nduwé perwakilan ing wewengkoné dhéwé. .

Geografi

Kutha Vatikan dumunung ing dhuwuré bukit Vatikan ing sisih kulon-lor kutha Roma, sawetara atus meter saka Kali Tiber. Tapel watesé karo Italia dawané (3,2 km) mèlu tembok kuthta kang biyèn diwangun kanggo nglindhungi Paus saka serangan. Total wewengkon udakara 0,44 km². Saliyané kutha Vatikan, wewengkon Paus uga klebu sawetara greja wigati, kantor-kantor lan Kastil Gandolpho. Paus minangka Kepala Nagara lan gubernur ngurusi kaperluan sadina-dina.

Ekonomi

Ekonomi Vatikan kang non-komersial iki disokong déning sumbangan saka para umat Katulik saindhenging jagat, dodolan perangko, koin-koin, suvenir turis, iuran mlebu muséum-muséum lan dodolan buku lan kalawarta.

Demografi

Amèh kabèh 890 warga Vatikan manggon ing jero tembok kutha Vatikan. Para warga, dumadi saka para rohaniawan/rohaniawati lan Tentara Swiss, ya iku tentara sukarela. 100% warga Vatikan nganut agama Katulik. Basa Resmi ya iku Basa Latin, nanging Basa Italia luwih sering dipigunakaké jroning urip sadina-dina.

Kabudayan

Kutha Vatikan minangka warisan budhaya kang wigati. Sawetara gedhung kaya Basilika Santo Petrus, Kapel Sistina lan Museum Vatikan minangka gedhung-gedhung kang éndah banget.

Uga pirsani

Pranala jaba

Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké.

@@ Larik 30: / Larik 30: @@
 </table>
 </div>
-'''Vatikan''' ya iku [[nagara]] mardika paling cilik ing donya, saka ambané wewengkon lan cacahing padunung. Vatikan iku sawijining [[enklave]] lan dikubengi kutha [[Roma]] ing [[Italia]]. Vatikan iku papan panggonané [[Paus (Katolik Roma)|Paus]] lan wewengkon [[Takhta Suci]], otoritas pusat [[Gereja]] [[Katulik]].
+'''Vatikan''' ya iku [[nagara]] mardika paling cilik ing donya, saka ambané wewengkon lan cacahing padunung. Vatikan iku [[enklave]] lan dikubengi kutha [[Roma]] ing [[Italia]]. Vatikan iku papan panggonané [[Paus (Katolik Roma)|Paus]] lan wewengkon [[Takhta Suci]], otoritas pusat [[Gereja]] [[Katulik]].
 == Sajarah ==
@@ Larik 40: / Larik 40: @@
 == Pulitik ==
-Vatikan iku sawijining [[kaukus]] ''unik'', sawijining conto saka [[karajan]] kang fungsi kepala nagarané, ya iku sang [[Paus (Katholik Roma)|Paus]] ora diwarisaké nanging dipilih kanggo saumur urip déning dewan [[Kardinal]]. Anggota dewan kardinal kang bisa milih ya iku kang umuré kurang saka 80 taun. Pasemon dewan kardinal kanggo milih Paus iki diarani ''Conclave'' lan dianakaké ing [[Kapel Sistina]] (''Sistine Chapel'' [[basa Inggris]] utawa ''Chapella Sistina'' [[basa Italia]]). Tembung ''Conclave'' iki asalé saka [[basa Latin]] ''cum clavis'' kang maknané “nganggo kunci”. Maksudé para anggota Déwan kang nyekel kunci pemilihan. Tembung cum clavis iki uga nduwèni teges yèn para kardinal dikunci ing Kapel Sistina jroning prosès pemilihan Paus.
+Vatikan iku [[kaukus]] ''unik'', sawijining conto saka [[karajan]] kang fungsi kepala nagarané, ya iku sang [[Paus (Katholik Roma)|Paus]] ora diwarisaké nanging dipilih kanggo saumur urip déning dewan [[Kardinal]]. Anggota dewan kardinal kang bisa milih ya iku kang umuré kurang saka 80 taun. Pasemon dewan kardinal kanggo milih Paus iki diarani ''Conclave'' lan dianakaké ing [[Kapel Sistina]] (''Sistine Chapel'' [[basa Inggris]] utawa ''Chapella Sistina'' [[basa Italia]]). Tembung ''Conclave'' iki asalé saka [[basa Latin]] ''cum clavis'' kang maknané “nganggo kunci”. Maksudé para anggota Déwan kang nyekel kunci pemilihan. Tembung cum clavis iki uga nduwèni teges yèn para kardinal dikunci ing Kapel Sistina jroning prosès pemilihan Paus.
 Istilah [[Takhta Suci]] ngrujuk marang otoritas, yurisdiksi lan kadhaulatan Paus lan para penaséhaté jroning mimpin greja [[Katholik|Katulik Roma]]. Takhta Suci nduwé hak kang padha karo [[nagara]] mawa dhaulat.
-Minangka nagara mawa dhaulat, Vatikan uga nduwé hak kanggo ngirim lan nrima [[diplomat]]. Para diplomat iki mbutuhaké [[Kedutaan Besar]] kang kudu manggon ing kutha [[Roma]] awit ora ana panggonan ing Vatikan. Mulané ana kahanan kang paradoksal, ya iku Italia nduwé perwakilan ing wewengkoné dhéwé. <!--[[Indonesia]] juga memiliki perwakilan di Takhta Suci.
+Minangka nagara mawa dhaulat, Vatikan uga nduwé hak kanggo ngirim lan nrima [[diplomat]]. Para diplomat iki mbutuhaké [[Kedutaan Besar]] kang kudu manggon ing kutha [[Roma]] awit ora ana panggonan ing Vatikan. Mulané ana kahanan kang paradoksal, ya iku Italia nduwé perwakilan ing wewengkoné dhéwé. <!--[[Indonésia]] juga memiliki perwakilan di Takhta Suci.
 Vatikan uga merupakan salah satu dari sedikit nagara berdaulat yang mempertahankan pengakuan diplomatik atas [[Republik China]] di [[Taiwan]]-->.
-<!--===Alamat Kedutaan Indonesia di Takhta Suci===
+<!--===Alamat Kedutaan Indonésia di Takhta Suci===
 :Piazzale Roberto Ardigo 42
 :00142, Roma, Italia
 :Phone: (39-06) 594-0441 to 2
-===Duta Besar Vatikan Untuk Indonesia===
+===Duta Besar Vatikan Untuk Indonésia===
 * Georges-Marie-Joseph-Hubert-Ghislain de Jonghe d'Ardoye, M.E.P. (6 Jul 1947 - 3 Mei 1955)
 * Domenico Enrici (17 Sep 1955 - 30 Jan 1958)