Tetanduran wiji tunggal: Béda antara owahan

Monokotil; Kalamangsa: Kreta - sekarang
	Bunga Hemerocallis
Klasifikasi ngèlmiah
Karajan:	Plantae
Unranked:	Angiosperms
Unranked:	Monocots
Ordo
	lihat teks

Luru sajarah

← Besutan sadurungé Besutan sawisé →

Konten dihapus Konten ditambahkan

VisualTèks wiki

Salarik

Révisi kala 4 Maret 2016 04.19

Tetanduran wiji tunggal (utawa monokotil, utawa liliopsida) iku salah siji saka rong klompok gedhé tetanduran ngembang sing sacara klasik diajaraké; klompok sing liyané ya iku tetanduran wiji loro utawa dikotil. Ciri sing paling khas ya iku wijiné ora mecah amarga mung nduwèni siji godhong lembaga. Klompok iki diakoni minangka takson (minangka kelas sarta subkelas) jroning manéka sistem klasifikasi tetanduran lan antuk manéka jeneng, kaya Monocotyledoneae, Liliopsida, lan Liliidae. Miturut analisis filogeni, klompok iki diweruhi duwé sipfat monofiletik utawa holofiletik. Sistem klasifikasi APG II ngakoni monokotil minangka klad sing diarani monocots.

Klompok tetanduran iki nyakup manéka warna tetanduran paling migunani jroning kauripan manungsa. Minangka sumber pangan, sumber energi nabati, sumber bahan baku industri, perumahan, dekorasi, sandhangan, media panulisan, zat pewarna, lan sapanunggalané. Ana watara 50 èwu nganti 60 èwu jinis sing wis dikenal; mituurut IUCN ana 59.300 jinis. Orchidaceae (suku anggrèk-anggrèkan) iku suku sing ndarbèni anggota paling akèh jroning tetanduran ngembang, kanthi 20 èwu jinis. Anggota suku pari-parian (Poaceae utawa Graminae) dikenal minangka suku kanthi aréal tanduran sing paling amba ing donya minangka sumber bahan pangan. Suku-suku liyané sing ora kalah wigati yaiku suku pinang-pinangan (Arecaceae utawa Palmae), suku bawang-bawangan (Alliaceae), suku temu-temuan (Zingiberaceae), lan suku pisang-pisangan (Musaceae). Akèh uga ing antarané sing dibudidayakna minangka tanduran pethètan.

Klasifikasi/taksonomi

Miturut manéka warna sistem klasifikasi:

Monocotyledoneae jroning sistem de Candolle lan sistem Engler.
Monocotyledones jroning sistem Bentham & Hooker lan sistem Wettstein.
Kelas Liliopsida jroning sistem Takhtajan lan sistem Cronquist.
Anak kelas Liliidae jroning sistem Dahlgren lan sistem Thorne (1992).
Klad monocots jroning sistem APG lan sistem APG II.

Saben sistem iku ndarbèni panglompokan internal dhéwé-dhéwé. Monokotil dikenal stabil banget ing sajabaning klompoké (jelas prabédané karo klompok liya) nanging ora stabil banget jroning panglompokan ing jeroné (kajaba kanggo klompok tinamtu, kaya Arecaceae, Poaceae, lan Orchidaceae). Saben sistem tansah béda saka sistem liyané.

Sistem APG II

Ing ngisor iki klasifikasi menurut Sistem APG II (2003):

klad monocots
suku Petrosaviaceae^[1]

bangsa Acorales

bangsa Alismatales

bangsa Asparagales

bangsa Dioscoreales

bangsa Liliales

bangsa Pandanales

klad commelinids ("core monocots")
suku Dasypogonaceae

bangsa Arecales

bangsa Commelinales

bangsa Poales

bangsa Zingiberales

Jroning perkembangané, sistem klasifikasi APG II (2003) wis direvisi. Petrosaviaceae sing dinyatakaké durung bisa diklompokaké saiki dipapanaké jroning bangsa Petrosaviales, klad monocots.^[1] Sabanjuré, Hydatellaceae, sing jroning sistem iku dilebokaké jroning Poales, saiki dianggep luwih cedhak kakerabatané karo Nymphaeaceae lan mlebu dadi anggota Nymphaeales.^[2] Iki kaping sepisanan sawijining anggota tuwuhan monokotil dipindahaké dadi anggota tuwuhan dikotil.

Referensi

↑ ^a ^b Wiwit taun 2007 dilebokaké jroning bangsa Petrosaviales. Pirsani Cantino, Philip D. (2007). "Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta". Taxon. 56 (3): E1–E44. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung) Masalah sitiran: Tenger <ref> ora trep; jeneng "Cantino" diwedharaké ping bola-bali déné isiné béda
↑ Saarela, Jeffery M., Hardeep S. Rai, James A. Doyle, Peter K. Endress, Sarah Mathews, Adam D. Marchant, Barbara G. Briggs & Sean W. Graham. 2007. Hydatellaceae identified as a new branch near the base of the angiosperm phylogenetic tree. Nature 446:312-315.

Artikel iki minangka artikel rintisan. Kowé bisa ngéwangi Wikipédia ngembangaké.

[Cantino-1] Wiwit taun 2007 dilebokaké jroning bangsa Petrosaviales. Pirsani Cantino, Philip D. (2007). "Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta". Taxon. 56 (3): E1–E44. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (pitulung) Masalah sitiran: Tenger <ref> ora trep; jeneng "Cantino" diwedharaké ping bola-bali déné isiné béda

[Saarela-2] Saarela, Jeffery M., Hardeep S. Rai, James A. Doyle, Peter K. Endress, Sarah Mathews, Adam D. Marchant, Barbara G. Briggs & Sean W. Graham. 2007. Hydatellaceae identified as a new branch near the base of the angiosperm phylogenetic tree. Nature 446:312-315.

[1]

[2]

@@ Larik 12: / Larik 12: @@
 '''Tetanduran wiji tunggal''' (utawa '''monokotil''', utawa '''liliopsida''') iku salah siji saka rong klompok gedhé [[tetanduran ngembang]] sing sacara klasik diajaraké; klompok sing liyané ya iku tetanduran wiji loro utawa [[dikotil]]. Ciri sing paling khas ya iku wijiné ora mecah amarga mung nduwèni siji [[godhong lembaga]]. Klompok iki diakoni minangka [[takson]] (minangka [[kelas (biologi)|kelas]] sarta subkelas) jroning manéka [[sistem klasifikasi tetanduran]] lan antuk manéka jeneng, kaya '''Monocotyledoneae''', '''Liliopsida''', lan '''Liliidae'''. Miturut analisis [[filogeni]], klompok iki diweruhi duwé sipfat monofiletik utawa holofiletik. [[Sistem klasifikasi APG II]] ngakoni monokotil minangka [[klad]] sing diarani '''monocots'''.
-Klompok tetanduran iki nyakup manéka warna tetanduran paling migunani jroning kauripan [[manungsa]]. Minangka sumber pangan, sumber energi nabati, sumber bahan baku industri, perumahan, dekorasi, sandhangan, media panulisan, zat pewarna, lan sapanunggalané. Ana watara 50 èwu nganti 60 èwu [[spesies|jenis]] sing wis dikenal; mituurut IUCN ana 59.300 jinis. [[Orchidaceae]] (suku anggrèk-anggrèkan) iku [[familia|suku]] sing ndarbèni anggota paling akèh jroning tetanduran ngembang, kanthi 20 èwu jinis. Anggota suku pari-parian ([[Poaceae]] utawa Graminae) dikenal minangka suku kanthi aréal tanduran sing paling amba ing donya minangka sumber bahan pangan. Suku-suku liyané sing ora kalah wigati yakuwi suku pinang-pinangan ([[Arecaceae]] utawa Palmae), suku bawang-bawangan ([[Alliaceae]]), suku temu-temuan ([[Zingiberaceae]]), lan suku pisang-pisangan ([[Musaceae]]). Akèh uga ing antarané sing dibudidayakna minangka [[tanduran pethètan]].
+Klompok tetanduran iki nyakup manéka warna tetanduran paling migunani jroning kauripan [[manungsa]]. Minangka sumber pangan, sumber energi nabati, sumber bahan baku industri, perumahan, dekorasi, sandhangan, media panulisan, zat pewarna, lan sapanunggalané. Ana watara 50 èwu nganti 60 èwu [[spesies|jinis]] sing wis dikenal; mituurut IUCN ana 59.300 jinis. [[Orchidaceae]] (suku anggrèk-anggrèkan) iku [[familia|suku]] sing ndarbèni anggota paling akèh jroning tetanduran ngembang, kanthi 20 èwu jinis. Anggota suku pari-parian ([[Poaceae]] utawa Graminae) dikenal minangka suku kanthi aréal tanduran sing paling amba ing donya minangka sumber bahan pangan. Suku-suku liyané sing ora kalah wigati yaiku suku pinang-pinangan ([[Arecaceae]] utawa Palmae), suku bawang-bawangan ([[Alliaceae]]), suku temu-temuan ([[Zingiberaceae]]), lan suku pisang-pisangan ([[Musaceae]]). Akèh uga ing antarané sing dibudidayakna minangka [[tanduran pethètan]].
 == Klasifikasi/taksonomi ==