Kasultanan Demak

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
(Kaelih saka Karajan Demak)
Kasultanan Demak
کسلطانن دمق
Nagari Kasultanan Dhimak
1475–1568
Flag
Bendera Kesutanan Demak
Coat of arms
Coat of arms
Kutha krajan Bintara, Demak

Prawata, Pati
Jipang Cepu

Basa Melayu
Jawa Kuno (banjur ngrembaka dadi basa Jawa modern kaya saiki)
Agama Islam
Pamaréntahan Kesultanan
Sultan
 •  1475 -1518 ¹ Raden Fatah
 •  1518-1521 Pati Unus
 •  1521-1546 Trenggana
 •  1546-1547 Sunan Prawata (Rd. Mukmin)
 •  1547-1554 Arya Penangsang
Sajarah
 •  Madeg kutha plabuhan Demak 1475
 •  Demak dadi vazal Pajang 1568
Sadurungé
Sawisé
Majapahit
Kerajaan Pajang
Kesultanan Kalinyamat
Kerajaan Jipang
Kesultanan Mataram
Kesultanan Johor
¹ (1475-1478 minangka bawahan Majapahit)
Warning: Value specified for "continent" does not comply

Kasultanan Demak diyasa déning Radèn Patah taun 1481 M utawa 1403 taun Saka. Laladan iki sadurungé dadi péranganing Krajan Majapahit nanging wektu kadadéan perang sadulur ing Majapahit taun 1478, punjer krajan Majapahit dipindhah menyang Keling, banjur pindhah manèh menyang Daha.

Periode wiwitan[besut | besut sumber]

Ing pungkasan abad kaping 15, bebarengan karo kemunduran Majapahit, meh sawetara wilayahe wiwit misah. Malah wilayah-wilayah kang sumebar ing kadipaten-kadipaten padha serang-serang, ngaku-ngaku ahli waris tahta Majapait.

Dene Demak kang ana ing tlatah lor pesisir Jawa katon minangka dhaerah kang mardika. Ing tradhisi Jawa diterangake yen Demak minangka penerus langsung Majapahit, dene Prabu Demak (Raden Patah) dianggep putra pungkasan Majapahit. Karajan Demak didegaké déning wong Islam sing jenengé Cek Ko-po.[1] Kemungkinan putrane yaiku sing Tomé Pires ing Suma Oriental dijuluki "Pate Rodim", bisa uga. tegesé "Badruddin" utawa "Kamaruddin" lan séda watara taun 1504. Anaké Rodim utawa adhine Rodim, jenenge Treggana jumeneng raja wiwit taun 1505 nganti 1518, banjur wiwit taun 1521 nganti 1546. Ing antarané rong periode iki sing dadi tahta. yaiku ipe-ipe, Prabu Yunus (Pati Unus) saka Jepara. Nalika Treggana watara taun 1527 ekspansi militèr Karajan Demak kasil nelukaké Majapait.

Adhedhasar Babad Tanah Jawi, sing ngedegake Kraton Demak yaiku Raden Fatah utawa Prabu utawa Raden Bagus Kasan (Hasan) kanthi gelar Austronesia Jin Bun, asring uga diarani Senapati Jinbun utawa Panembahan Jinbun kanthi gelar Sultan. Syah Alam Akbar Al-Fatah. (1455-1518) Mrentah Kerajaan Demak taun 1500 - 1518.

Raden Fatah iku putrane Prabu Campa Sultan Syarif Abdullah Umdatutdin (miturut cathetan saka Kasultanan Palembang Darussalam, Rabithah Alawiyyah lan Naqobah Ansab Auliya Tis'ah (NAAT') kang miyos ing kutha. Palembang saka ibune jenenge Nyai Candarawi.

Pelabuhan[besut | besut sumber]

Karajan Demak Bintoro nduweni rong pelabuhan, yaiku:

Jaman Emas[besut | besut sumber]

Peta Wektu Pemerintah Demak

Ing wiwitan abad kaping 16, Kerajaan Demak wis dadi kerajaan sing kuat ing Pulo Jawa, ora ana kerajaan liya ing Jawa sing bisa nandhingi upaya kerajaan iki kanggo nggedhekake kekuwatane kanthi nelukaké sawetara pelabuhan lan dharatan ing Nusantara.

Daftar Sultan lan Pejabat[besut | besut sumber]

Raja-ratu[besut | besut sumber]

No. Sultan Mulai Jabatan Akhir Jabatan Jabatan

Sebelumnya

Termuat Dalam
1. Raden Patah 1478 1504 Adipati Demak *Babad Tanah Jawi *Suma Oriental
2. Trenggana 1505 1518 *Babad Tanah Jawi *Suma Oriental
3. Pati Unus 1518 1521 Adipati Jepara *Babad Tanah Jawi *Suma Oriental
4. Trenggana 1521 1546 *Babad Tanah Jawi *Suma Oriental
5. Sunan Prawoto 1546 1547 *Babad Tanah Jawi*kronik Tiongkok
6. Arya Penangsang 1547 1554 Adipati Jipang Babad Tanah Jawi

Daftar Panglima Perang[besut | besut sumber]

Nama Jabatan Termuat Dalam
Sunan Ngudung Panglima Perang Ke-I Babad Tanah Jawi
Sunan Kudus Panglima Perang Ke-II Babad Tanah Jawi
Pati Unus Panglima Perang Ke-III Babad Tanah Jawi
Fatahillah Panglima Perang Ke-IV Babad Tanah Jawi

Daftar Kepala Daerah[besut | besut sumber]

Nama Jabatan Termuat Dalam
Pati Unus Adipati Jepara ( Kabupaten Jepara ) Babad Tanah Jawi
Ratu Kalinyamat Adipati Kalinyamat ( Kabupaten Jepara ) Babad Tanah Jawi
Ki Ageng Pengging Adipati Pengging (Kabupaten Boyolali ) Babad Tanah Jawi
Joko Tingkir Adipati Pajang ( Kota Surakarta ) Babad Tanah Jawi
Arya Panangsang Adipati Jipang (Kabupaten Blora ) Babad Tanah Jawi
Raden Kusen Adipati Terung (Kabupaten Sidoarjo ) Babad Tanah Jawi
Ki Ageng Pandan Arang Adipati Pandanaran I ( Kota Semarang ) Babad Tanah Jawi
Sunan Bayat Adipati Pandanaran II ( Kota Semarang ) Babad Tanah Jawi

Daftar Menteri dan Staf[besut | besut sumber]

Nama Jabatan
Sunan Kalijaga Penasihat
Sunan Giri Mufti ( Pemimpin Fatwa )
Sunan Kudus Qadhi ( Hakim )

Demak ambruk[besut | besut sumber]

Sapungkuré Sultan Trenggana surut ing taun 1546 nalika ngepung laladan Pasuruan, kalungguhan sultan ing Demak dadi rebutan. Sunan Prawata sing munggah dadi Sultan ditentang akèh wong kalebu para adipati, antarané Pangéran Séda Lèpèn adiné Sultan Trenggana. Adipati Jipang yaiku Arya Penangsang uga sing mèlu nentang Sunan Prawata. Sunan Prawata pungkasané tiwas déning Aria Penangsang.

Arya Penangsang munggah dadi panguwasa nanging uga ditentang akèh wong ing antarané Adipati Pajang yaiku Jaka Tingkir. Jaka Tingkir sing uga mantu Sultan Trenggana rumangsa yèn garwané luwih duwé hak singgasana kasultanan tinimbang Arya Penangsang. Jaka Tingkir banjur yasa koalisi karo Ki Ageng Pemanahan lan Sutawijaya, koalisi iki kasil nyingkiraké Arya Penangsang lan Kasultanan Demak wusanané ambruk.

Jaka Tingkir yasa Kasultanan Pajang, laladan Demak teluk marang Kasultanan Pajang. Jaka Tingkir nyandhang gelar Sultan Hadiwijaya.

Krajan Majapait > | Kasultanan Demak | > Kasultanan Pajang lan Kasultanan Mataram


 
Krajan ing Jawa

0-600 (Hindu-Buddha Mataram Kuna): Salakanagara | Tarumanagara | Galuh | Sundha | Kalingga
600-1500 (Hindu-Buddha): Mataram Kuna, Kahuripan, Janggala, Pangjalu, Singhasari, Majapahit, Pajajaran, Blambangan
1500-saiki (Islam): Demak, Pajang, Banten, Cirebon, Sumedang Larang, Mataram Enggal, Surakarta, Ngayogyakarta, Mangkunagaran, Pakualaman


  1. M. C. Ricklefs, Sejarah Indonesia Modern wiwit c. 1200, kaca 38