Isaac Julius Tamaëla

Isaac Julius Tamaëla ing Nijmegen taun 1975

Isaac Julius Tamaëla (Amahei (Ceram, Hindia Walanda) 13 Dhésèmber 1914 – Cotonou (Bénin), 27 November 1978) iku sawijining militèr lan pangrèh Républik Maluku Kidul (RMS).

RMS

Tamaëla ndarbèni pangkat sersan-mayor sajeroning Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) nalika tanggal 25 April 1950 RMS diproklamasèkaké ing Ambon. Tamaëla banjur diangkat déning RMS minangka penasèhat staf militèr lan olèh pangkat lètnan-kolonèl, pangkaté iki ora ana gegayutané karo pangkaté kang sersan-mayor in KNIL. Sawisé iku uga isih ing taun 1950, dhèwèké lunga menyang Pulo Sèram amarga para wadyabala Republik Indonesia luwih raket olèhé nyekel Pulo Ambon lan para pangrèh RMS ngungsi menyang Sèram wiwit Dhésèmber 1950. Saka Sèram Pamarèntah RMS kang dipangrèhi Chris Soumokil nerusaké perangé nglawan Republik Indonesia.

Ing pungkasané taun 1963 TNI bisa suksès olèhé nyekel Soumokil ing Pulo Sèram, sawisé iku perang gerilya wiwit surut. Ing mangsa iku Tamaëla bisa lumayu menyang Walanda, ing kana dhèwèké kudu janji ora mèlu ngurusi RMS manèh lan kudu dadi warga nagara Walanda. Janjiné kang pungkasan pancèn didhedhesi.

Ing Walanda

Sawisé lunga menyang Walanda, dhèwèké manggon ing Zeist lan dadi komisaris ing Rijkswaterstaat (Dines Pakaryan Umum). Banjur ing Indonésia, Soumokil kang wis kacekel divonis kukuman pati lan dièksekusi ing taun 1966. Ora let suwé banjur Ir. Manusama diangkat dadi présidhèn RMS ing tanah buwangan. Ing taun 1968 Tamaëla olèh sawijining layang kang wis sawatara taun lawasé lan ditulis déning Soumokil. Jaré isiné ngokon awaké mimpin bangsa Maluku ing tanah pambuwangan.

RMS diakoni Bènin

Adhedhasar layang iki Tamaëla banjur mènèhi awaké dhéwé promosi lan pangkaté dadi jèndral. Banjur dhèwèké mutusaké ngadol omahé lan dhuwité dienggo nglobi ing PBB kanggo prakara RMS. Nalika dhuwité wis entèk. dhèwèké olèh sumbangan saka wong-wong Maluku kang nyengkuyung awaké lan ora ngakoni Manusama minangka présidèn RMS. Wusanané dhèwèké bisa kasil mbujuki Bénin (ora suwé sadurungé uga ditepungi minangka Dahomey) supaya ngakoni RMS minangka nagara mardika mawa awaké minangka prèsidèné.

Aksi mbajag sepur ing De Punt 1977

Nalika aksi mbajag sepur ing De Punt 1977, randhané Soumokil nggawa layang kang isiné kabar saka Bénin manawa para bajag olèh suwaka ing kana. Mulané para bajag iki suwé olèhé nglakoni aksiné.

Tilar donya

Nalika Tamaëla nuwèni Bénin sajeroning rangka kunjungan nagara ing November 1978, dhèwèké kena serangan jantung lan banjur tilar donya mawa umur 63 taun. Kunarpané digawa menyang Walanda lan dikubur ing Zeist.

Pranala njaba

• Sawetara foto I.J. Tamaela (www.geheugenvannederland.nl)