Gangguan strès pascatraumatik

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa

Gangguan strès posttraumatik (PTSD), ing basa Inggris diarani post-traumatic stress disorder diarani minangka gangguan mèntal kang bisa ngalami sawisé wong ngalami kedadèyan traumatik, kaya ta serangan sèksual, perang, tabrakan lalu lintas, penyalahgunaan bocah, utawa ancaman liyané tumrap urip.[1] Gejala bisa uga kalebu pikirané, perasaan, utawa impèn kang ana gandhèngané karo kedadèyan, kasusahan mèntal utawa awak kanggo isyarat kang gegayutan karo trauma, nyoba ngindhari isyarat kang gegandhengan karo trauma, pangowahan babagan cara mikir lan ngrasa, lan paningkatan perjuangan utawa-tanggap tanggap.[2] Gejala kasebut tahan luwih saka siji wulan sawisé acara kasebut. Bocah-bocah cilik katon kurang prihatin, nanging bisa uga ngèling-èling nalika dolanan. Wong kang duwé PTSD risiko luwih dhuwur kanggo nglalu lan cilaka awaké kanthi sengaja.[3] Anggoné nyegah bisa ditindakaké nalika konseling ditargetaké kanggo wong-wong kang duwé gejala awal, nanging ora èfèktif nalika diwènèhaké kanggo kabèh wong kang ngalami trauma apa gejala utawa gejala kasebut. Pangobatan utama kanggo wong kang duwé PTSD ya iku konseling (psikoterapi) lan obat-obatan.[4][4] Antidèprèsan saka jinis inhibitor serotonin sèlèktif ya iku obat pisanan kanggo PTSD. Urung dingertèni apa nggunakaké obat-obatan lan konseling bebarengan duwé keuntungan luwih gedhé tinimbang cara kanthi kapisah.[5] Pangobatan, liyané saka SSRI, ora duwé bukti kang cukup kanggo ndhukung panggunaan lan, yèn kedadeyan benzodiazepine, bisa uga ngrusak asil.[6]

Sajarah[besut | besut sumber]

Stastistik Manuwal Diagnostik (DSM)-I èdhisi 1952 kalebu diagnosis "rèaksi strès kasar", kang nduwèni padhanan karo katrangan modhèrn lan pemahaman PTSD.[7] Rèaksi strès kasar ditetepaké minangka "kapribadén normal nggunakaké pola rèaksi kang ditetepaké kanggo ngatasi rasa wedi kang kakehan" minangka tanggepan kanggo "kaanan strès gedhé". Panalitèn USAF kang ditindakaké ing taun 1979 fokus ing individu (sipil lan militèr) wis makarya kanggo mbalekaké utawa nemoni tinggalan kang diowahi ing Jonestown. Panalitèn kasebut nggunakaké tembung "dysphoria" kanggo njlentrehaké tandha kaya PTSD. Awal taun 1978, diagnosis istilah "gangguan strès pascatraumatik" disaranaké ing klompok kerja kang wis ditampilaké menyang Komité Kelainan Rèaktif.[8] Kaanan kasebut diterangaké ing DSM-III (1980) minangka gangguan strès pascatraumatik. Ing DSM-IV, èjaan iku digunakaké, nalika ing ICD-10. Kajaba istilah kasebut kanggo DSM-III ana akibaté karo pengalaman lan kaanan ing A.S. Para veteran militer Perang Vietnam.[9] Amarga ana gayutané karo perang ing Vietnam, PTSD padha karo diagnosa wektu-jaman sejarah kaya ta diagnosis "keretakan tulang belakang", sindrom strès, nostalgia, jantung prajurit, kejutan cangkang, keselen perang, rèaksi stres, utawa nèurosis perang traumatik.[10] Sawetara istilah kasebut diwiwiti ing abad kaping 19, kang nuduhaké indèks kaanan univèrsal. Psikiater Jonathan Shay ngusulaké manawa soliloquy Lady Percy ing William Shakespeare main Henry IV, Part 1 (tumindak 2, adegan 3, baris 40-66[11], kang ditulis udakara taun 1597, nggambaraké katrangan bab ora akurat.

Faktor risiko[besut | besut sumber]

Wong kang dianggep berisiko kalebu pertempuran tentara militèr, korban bebaya alam, kurban kèmah, lan kurban tindhakan ala kang ganas. Wong kang kerja ing pakaryan kang mbabaraké kekerasan (kaya ta prajurit) utawa bebaya (kaya ta buruh layanan darurat) uga ana risiko.[12][13] Pakaryan liyané kang ana risiko luwih dhuwur kalebu petugas polisi, petugas pemadam kebakaran, petugas ambulan, profèsional perawatan kesehatan, pembalap sepur, penyelam, wartawan, lan pelaut, saliyané wong kang nyambut gawé ing bank, kantor pos utawa ing toko. Ukuran hippocampus ora ana hubungané karo gangguan strès pascatraumatik lan suksès perawatan. Ing hipocampus kang luwih cilik, risiko PTSD kang luwih dhuwur.[14] PTSD wis digandhèngaké karo macem-macem acara traumatis. Risiko ngembangaké PTSD sawisé kedadeyan traumatis beda-beda miturut jinis trauma[15] lan minangka pendhudhukan paling gedhé miturut kekerasan sèksual (11.4%), utamané rudapeksa (19.0%). [35] Wong luwih cenderung ngalami acara traumatik, nanging wanita luwih cenderung ngalami jinis acara traumatik sing berprestasi tinggi sing bisa nyebabake PTSD, kaya ta kekerasan interpersonal lan serangan seksual.[16] Slametan kendharaan kendaraan motor, bocah lan wong diwasa, kanthi risiko tambah PTSD. Udakara 20% bocah didiagnosis PTSD sawisé kacilakan lalu lintas dalan, dibandhingaké karo 22% wong diwasa.

Tandha[besut | besut sumber]

PTSD rada angel diagnosané amarga ana pira-pira sebabé. Kata ta ing ngisor iki:

  • gangguan anané marga migunaké zat tartamtu, ana ngasilaké sawetara tandha lan tandha kang padha karo PTSD
  • PTSD nambah risiko kanggo nandhang gangguan penyalahgunaan zat kang dilrang kaya ta narkoba.
  • Tandha awal kang mèh padha karo kelainan mèntal liyané kaya ta gangguan kompulsif obsèsif lan gangguan kuwatir.[17]
  • Anané gayutan gangguan mèntal dèprèsi umum karo gangguan kuwatir sacara umum.
  • èksprèsi tandha-tandha kanthi budaya (khususé kang ana gayutané mati rasa lan ngimpi impen ala, lan gejala somatik)[2]
  • Watak subyèktif umumé ciri awal saka diagnostik lan iki uga dadi tandha akèh saka gangguan mèntal.
  • Anggoné ngelaporaké kedadèan rada di luwihaké bisa uga nguntungaké ing pihak tartamtu. utamané yèn ana ukuman pidana.
  • Wegah nglaporaké kasus PTSD amarga bisa nyegah èntuk pakaryan kang apik, misalé kasus stigma.

Rujukan[besut | besut sumber]

  1. "Post-traumatic stress disorder (PTSD) - Symptoms and causes". Mayo Clinic (ing basa Inggris). Dibukak ing 2020-05-17.
  2. a b American Psychiatric Association.; American Psychiatric Association. DSM-5 Task Force. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5 (édhisi ka-5th ed). Arlington, VA: American Psychiatric Association. ISBN 978-0-89042-554-1. OCLC 830807378. {{cite book}}: |edition= has extra text (pitulung)
  3. Panagioti, Maria; Gooding, Patricia A.; Triantafyllou, Kalliopi; Tarrier, Nicholas (2015-04-01). "Suicidality and posttraumatic stress disorder (PTSD) in adolescents: a systematic review and meta-analysis". Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology (ing basa Inggris). 50 (4): 525–537. doi:10.1007/s00127-014-0978-x. ISSN 1433-9285.
  4. a b "NIMH » Post-Traumatic Stress Disorder". www.nimh.nih.gov. Dibukak ing 2020-05-17.
  5. Bisson, Jonathan I.; Cosgrove, Sarah; Lewis, Catrin; Roberts, Neil P. (2015-11-26). "Post-traumatic stress disorder". BMJ (ing basa Inggris). 351. doi:10.1136/bmj.h6161. ISSN 1756-1833. PMID 26611143.
  6. Guina, Jeffrey; Rossetter, Sarah R.; DeRHODES, Bethany J.; Nahhas, Ramzi W.; Welton, Randon S. (2015-07). "Benzodiazepines for PTSD: A Systematic Review and Meta-Analysis". Journal of Psychiatric Practice® (ing basa Inggris Amérika Sarékat). 21 (4): 281–303. doi:10.1097/PRA.0000000000000091. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (pitulung)
  7. Andreasen, Nancy C. (2010). "Posttraumatic stress disorder: a history and a critique". Annals of the New York Academy of Sciences (ing basa Inggris). 1208 (1): 67–71. doi:10.1111/j.1749-6632.2010.05699.x. ISSN 1749-6632.
  8. Yehuda, Rachel.; McFarlane, Alexander C.; Shalev, Arieh Y., 1945- (2000). International handbook of human response to trauma. New York: Kluwer Academic/Plenum Press. ISBN 0-306-46095-5. OCLC 43342719.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  9. "When trauma tips you over: PTSD Part 1". ABC Radio National (ing basa Inggris Ostrali). 2004-10-06. Dibukak ing 2020-05-18.
  10. Andreasen, Nancy C. (2004). Brave new brain : conquering mental illness in the era of the genome (édhisi ka-1st ... Oxford Univ. Press pbk). Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-516728-7. OCLC 54532225.
  11. "Henry IV, Part I, Act II, Scene 3 :|: Open Source Shakespeare". www.opensourceshakespeare.org. Dibukak ing 2020-05-18.
  12. Yamasue, H.; Kasai, K.; Iwanami, A.; Ohtani, T.; Yamada, H.; Abe, O.; Kuroki, N.; Fukuda, R.; Tochigi, M. (2003-07-22). "Voxel-based analysis of MRI reveals anterior cingulate gray-matter volume reduction in posttraumatic stress disorder due to terrorism". Proceedings of the National Academy of Sciences (ing basa Inggris). 100 (15): 9039–9043. doi:10.1073/pnas.1530467100. ISSN 0027-8424. PMID 12853571.
  13. Vieweg, W. Victor R.; Julius, Demetrios A.; Fernandez, Antony; Beatty-Brooks, Mary; Hettema, John M.; Pandurangi, Anand K. (2006-05-01). "Posttraumatic Stress Disorder: Clinical Features, Pathophysiology, and Treatment". The American Journal of Medicine . 119 (5): 383–390. doi:10.1016/j.amjmed.2005.09.027. ISSN 0002-9343.
  14. Fullerton, Carol S.; Ursano, Robert J.; Wang, Leming (2004-08-01). "Acute Stress Disorder, Posttraumatic Stress Disorder, and Depression in Disaster or Rescue Workers". American Journal of Psychiatry. 161 (8): 1370–1376. doi:10.1176/appi.ajp.161.8.1370. ISSN 0002-953X.
  15. Stern, Theodore A.,; Massachusetts General Hospital. Massachusetts General Hospital comprehensive clinical psychiatry (édhisi ka-Second edition). London. ISBN 978-0-323-32899-9. OCLC 905232521. {{cite book}}: |edition= has extra text (pitulung)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  16. National Collaborating Centre for Mental Health. (2005). Post-traumatic stress disorder : the management of PTSD in adults and children in primary and secondary care. London: National Institute for Clinical Excellence. ISBN 1-904671-25-X. OCLC 855725653.
  17. First, Michael B., 1956-. DSM-5 handbook of differential diagnosis (édhisi ka-First edition). Arlington, VA. ISBN 978-1-58562-999-2. OCLC 864759427. {{cite book}}: |edition= has extra text (pitulung)CS1 maint: multiple names: authors list (link)