Endhas Glundhungan

Endhas Glundhungan utawa glundhung pringis iku memedi wujude endhas manungsa. Teka-teka gumlundhung ing sacedhake wong nalika wayah bengi.

Wong sing weruh gumlundhunge endhas mau (amarga ora pati cetha), banjur tuwuh rasa kepengin ngerti, barang apa ta sing ngglindhing kuwi mau? Banjur dicedhaki. Bareng wis cedhak, wong mau lagi weruh kanthi cetha wela-wela. Sanalika endhas glundhungan mau mringis mamerake untune, terus melet-melet ilate.

Mesthi wae wong sing weruh wewujudan kaya ngono mau kaget banget, banjur mlayu sipat kuping saking wedine.

Crita Nyata

Ing taun 1970-an, ana mbok bakul nggendhong tenggok karo gawa obor, budhal menyang pasar. Nalika iku tabuh 3 esuk, mung mlaku. Ngliwati dalan cilik sepi sing kiwa tengene sawah lan tebon (tegalan sing ditanduri tebu). Ora ana rasa wedi, amarga wis kulina. Saben dinane dodol janganan, kadhang ngedol asil sawahe, kadhang mung nyegat bakul janganan sing arep mlebu pasar (setor janganan neng pasar). Mbok bakul mau kulak janganan, terus diedol ing pasar kono.

Nalika liwat tebon (tegalan sing ditanduri tebu), dumadakan weruh babon warnane putih ngirid kuthuk cacahe 10. Amarga peteng, babon iku ora weruh dalan. Lakune nunjang-nunjang karo nyuwara, "Kruk, kruk, kruk," (swarane pitik babon momong anake).

" Iki yahmene kok ana pitik sesaba tekan kene. Iki pitike sapa ya? Welha kok manut dakcekel. Wah, lumayan bisa dakedol ning pasar," batine mbok bakul iku.

Babon dicekel, ditaleni sikile loro pisan, terus dilebokake ing tenggok. Kuthuk-kuthuk anake dicekel kabeh, didadekake siji karo emboke. Mbok bakul nerusake laku menyang pasar. Bareng lakune meh tekan pasar, mbok bakul iku ngrasakake tenggok sing digendhong abot banget.

" Welha, kok aneh ta iki? Tenggok maune entheng, bareng tekan kene dadi abot banget," batine mbok bakul.

Suwelan slendhang diuculi, tenggok diudhunake, isining tenggok ditiliki.

Lhadalah! Kaya ngapa kagete bareng weruh isine. Babon iku malih endhas glundhungan mringis (nyengenges), terus ngglundhung ilang. Dene kuthuk-kuthuk mau dadi driji-driji tangan, uga terus ilang. Mbok bakul girap-girap, dadi rubungane wong akeh.

Ing Pewayangan

Endhas glundhungan ing jagad pewayangan (pakeliran) klebu wayang setanan, balane Bathari Durga.

Sumber

• Mulyantara, Majalah Djaka Lodhang