Determinisme
Artikel iki prelu dirapèkaké supaya jumbuh karo wewaton artikel WikipédiaPanjenengan bisa mbiyantu ngrapèkaké artikel iki kanthi mérang dadi paragraf-paragraf utawa wikifikasi. Sawisé dirapèkaké, tandha iki kena dibusak. |
Dètérminismé asalipun saking basa Latin determinare ingkang tégésipun nentuaken utawi nétépakén batas utawi batesi.[1] kanthi limrahipun, gadhah pémanggih sanès manawi kaanan gésang lan tingkah manungsa dipuntémtuakén déning faktor-faktor fisik gèografis, biologis, psikologis, sosiologis, èkonomis saha agami ingkang sami.[2] determinasi ugi nyépéng punika solah bawa etis manungsa dipuntémtuakén déning lingkungan, adat istiadat, tradisi, norma saha aji etis bebrayan.[2] istilah punika dipunlebetaken dados istilah filsafat déning William Hamilton ingkang nerepaken ing Thomas Hobbes.[1] nganut wiwt pamikir determinisme inggih punika demokritos ingkang pinercaya sebapipun dados pangertosa kanggé sadaya kedadosa. Paham ingkang nganggep saben kadadosan utawi tondakan, menawinipun ingkang gayuh jasmani utawi rohani, punika konsekuensi.[3] determinisme inggih punika de.ter.min.is.me [n] paham ingkang nganggep saben kadadosan utawa tindakan, ingkang nyangkut jasmani lan rohani.[4] determinisme inggih punika détérminisme/ n paham ingkang nganggep saben kadadosan utawa tindakan, ingkang nyangkut jasmani lan rohani.[5]
Téyori Determinisme
[besut | besut sumber]Téyori monocausal ing kang nganggep ing faktor tunggal ingkang nyebapaken pangnguwahan. Frederic Le Play (1806-1882) ngginakaken perspektif kanggé nganalisis faktor adat saha aji-aji budaya tradhisional ing salebeting prosès damel tertib sosial. Kahananipun kulawarga miturut Le Play dipunpengaruhi déning lingkungan saha merdamel, ingkang pukasaning dipunpengaruhi kaliyan pola rélasi kulawarga. Pola rélasi punika ngaruhi tukule prakawis saha faktor-faktor sasial. Le Play ningali bebraya Asia Tengah ingkang wonten ing padang suket, salajengipun ngelahiraken pola merdamel dados pengembara, saha bangun pola kulawarga ingkang nepati rama dados kuwasa hukum. Ledakan penduduk nyebapaken sadaya terdislolasi, lajeng madosi ladang ingkang eggal. Ing owah-owahan ladang énggal, sadaya mangertosi lingkungan ingkang géografis ingkang bènten ing darat pinggir Samodra Atlantik. Salajengipun sadaya tepang kaliyan ingkang dados warigaluh. Sedaya punika boten malih ngginakaken odel kulawarga ageng, anangong ngubah dados kulawarga alit. Individualisme dados kapribaden punika, lan tukul saingan ingkang ngelahirake kasadaran ingkang wigati gayutan kontrakstual. Masarakat saking Asia Tengah mau dados ing antawis daratan Afriks saha ]]Ameriks Tengah]] ingkang salajengipun maksa dados pemburu amargi lingkungan ingkang dipunmangertosi inggig punika awon belantara. Budaya lan hukum rimba salajengipun dados sebap struktur kulawarga ingkang boten stabil. Punika ingkang kiat dados pamimpim saha dektikaken punapa ingkang kedah dipunlampahi déning bebraya. Téyori determinisme geogrefis Le Play, ing samping nunjuaken determinisme faktor struktural ugi dipunwarnani spirit etnosentrisme ingkang kiat. Punika gadhah pemanggih manawi manungsa kulon punika gadhah kaunggulan piyambak dipunbandingaken ras-ras sanèsipun. Gadahi keyakinan kaliyan faktor lingkuangan alam sanget kiat pramila ngabaikna manungsa ingkag saged jinaake alam punika. Tasih gegayutan kaliyan konteks punika, veeger ningkataken amergi pandangan determinisme géografis namung guna manawi manungsa punika sampun dipunparingati manungsa punika dipunbatasi kaliyan kaanan, anaging ing salebeting gerak manungsa ingkang kawates [6]
Cathetan suku
[besut | besut sumber]- ↑ a b Lorens Bagus. 2000. Kamus Filsafat. Jakarta: PT. Gramedia Pustaka Utama.
- ↑ a b A. Mangunhardjana. 1997. Isme-isme dalam Etika dari A sampai Z. Jogjakarta: Kanisius. Hal.203-206.
- ↑ Arti Determinisme(dipununduh Tanggal 15 Oktober 2012)
- ↑ Pengertian Determinisme[pranala mati permanèn] (dipununduh Tanggal 15 Oktober 2012)
- ↑ Definisi Determinisme[pranala mati permanèn] (dipununduh Tanggal 15 Oktober 2012)
- ↑ Deteminisme Geografis Archived 2012-10-07 at the Wayback Machine.(dipununduh Tanggal 15 Oktober 2012)