Dasabala

Dasabala iku juru misaya mina, kawula ing negara Cedhiwisaya, kawulane Prabu Basuparicara (Prabu Basukiswara). Kajaba dadi juru misaya mina, uga dadi juru nglakokaké prau ing Kali Jamuna.

Sawijining dina, jaringe Dasabala entuk iwak gedhe banget. Dasabala ora kuwat ngangkat dhewekan menyang dharatan, kepeksa njaluk tulung wong liya, dikon ngewangi. Bareng wis ana ing dharatan, iwak iku dumadakan nglairake bayi dhampit (bayi lair bareng sedina lanang lan wadon). Sawise iku, ilang wujuding iwak, dadi widadari Dewi Adrika.

"Dasabala, aku nedya nrima marang kowe. Awit saka pitulunganmu sakanca, aku bisa nglairake anakku ing dharatan. Aku kang rikala mau wujud iwak gedhe kang kokjaring lan kokangkat bareng-bareng. Aku salugune widadari kahyangan, jenengku Dewi Adrika. Duking nguni aku kena upatane sawijining brahmana, awit nampik panglamare. Sawise ngesotake aku, brahmana mau kawijil sabdane yen ing tembe aku bakal bisa uwal saka papa cintraka wujud iwak, sawise nglairake bayi dhampit. Mula saka iku, sawise aku bisa nglairake bayi dhampit iki, aku bisa bali wujud widadari kaya wingi nguni. Satemene, bayi iki putrane Prabu Basuparicara, narendra ing Cedhiwisaya. Mula saka iku, aja wedi kangelan. Bayi iki aturna marang ratu gustimu, lan critakna lelakonku iki," ngendikane Dewi Adrika.

"Inggih Sang Dewi. Menawi mekaten karsa paduka, kula kantun ndherek. Bayi putra paduka punika badhe kula sowanaken wonten ngarsanipun Sinuwun Prabu Basuparicara."

Sawise paring piweling marang Sang Dasabala, Dewi Adrika banjur kondur ing karang kawidadaren.

Bayi dhampit enggal digawa dening Dasabala menyang kadhaton Cedhiwisaya, diaturake Sang Prabu kaya pitungkase Dewi Adrika.

Saka keparenge Prabu Basuparicara, bayi kakung kapundhut, wondene bayi wadon diparingake marang Dasabala, kapurih digulawenthah. Bayi kakung kaparingan pusaka asma Raden Durgandana ya Raden Matsyapati (Matswapati), dene bayi wadon keparingan tetenger Dewi Durgandini.

Matsya tegese iwak, pati tegese ratu. Matsyapati mengku teges ratuning iwak. Durgandini, dur tegese ala, gandini tegese ganda. Durgandini mengku teges sing ambune ala, awit gandane Dewi Durgandini amis, jalaran lair saka guwagarbane iwak.

Sumber

• Samak Majalah Djaka Lodhang irah-irahan "Dasabala"