Aksara Assam

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa

Aksara Assam[1]) kuwi sistem panulisane basa Assam. Aksara iki digunakaké uga ing basa-basa saka lebak Bengawan Brahmaputra kaya ta basa Sangsekerta lan basa liyané kaya basa Bodo (saiki nganggo aksara Dewanagari), Khasi (saiki nganggo Latin), lan Mising (saiki nganggo aksara Latin). 

Aksara Assam kuna[besut | besut sumber]

Tulisan watu Kanai-boroxiboa, taun 1207 Masehi, kanthi aksara Assam kuna.

Simbul Aksara Assam[besut | besut sumber]

Aksara swara[besut | besut sumber]

Aksara swara
Aksara Jeneng aksara Tandha swara kanthi [kɔ] (ক) Jeneng tandha swara Transliterasi IPA
ô ক (ora ana) (ora ana)
অ or অ' o ক (ora ana) utawa ক' (ora ana) ko ko
a কা akar ka ka
hôrswô i কি hôrswôikar ki ki
dirghô i কী dirghôikar ki ki
hôrswô u কু hôrswôukar ku ku
dirghô u কূ dirghôukar ku ku
ri কৃ rikar kri kri
e কে ekar kê and ke and ke
ôi কৈ ôikar kôi kɔj
û কো ûkar
ôu কৌ ôukar kôu kɔw

Aksara Murda[besut | besut sumber]

Uni: "Sri Sri Môt Xiwô Xinghô Môharaza". Tanda aksara "র" kanggo ngganti aksara "ৱ" ana ing manuskrip abad 18, pada karo ing Mithilakshar.
Aksara Murda
Aksara Jeneng aksara Transliterasi IPA
k k
khô kh
g ɡ
ghô gh ɡʱ
ngô ng ŋ
prôthôm sô s s
ditiyô sô sh ɕ
bôrgiyô zô z z
zhô zh
niô y j
murdhônyô tô t t
murdhônyô thô th
murdhônyô dô d d
murdhônyô dhô dh
murdhônyô nô n n
dôntyô tô t t
dôntyô thô th
dôntyô dô d d
dôntyô dhô dh
dôntyô nô n n
p p
phô ph and f ~f
b b
bhô bh and vh
m m
ôntôsthô zô z z
r ɹ
l l
w w
talôibbô xô x and s x~s
murdhônyô xô x and s x~s
dôntyô xô x and s x~s
h ɦ~h
ক্ষ khyô khy kʱj
ড় dôre ŗô ŗ ɾ
ঢ় đhôre ŗô ŗ ɾ
য় ôntôsthô yô y j

Golongan aksara murda[besut | besut sumber]

Aksara gabungan
Miturut aksara Latin
Golongan (lan pangucapane)
ক + ক (kô+kô) ক্ক kkô
ঙ + ক (ŋô+kô) ঙ্ক ŋkô
ল + ক (lô+kô) ল্ক lkô
স + ক (xô+kô) স্ক skô
স + ফ (xô+phô) স্ফ sphô
ঙ + খ (ŋô+khô) ঙ্খ ŋkhô
স + খ (xô+khô) স্খ skhô
ঙ + গ (ŋô+gô) ঙ্গ ŋgô
ঙ + ঘ (ŋô+ghô) ঙ্ঘ ŋghô
দ + ঘ (dô+ghô) দ্ঘ dghô
শ + চ (xô+sô) শ্চ ssô
চ + ছ (sô+shô) চ্ছ sshô
ঞ + ছ (ño+shô) ঞ্ছ ñshô
ঞ + জ (ñô+zô) ঞ্জ ñzô
জ + ঞ (zô+ñô) জ্ঞ zñô
ল + ট (lô+ṭô) ল্ট lṭô
ণ + ঠ (ṇô+ṭhô) ণ্ঠ ṇṭhô
ষ + ঠ (xô+ṭhô) ষ্ঠ ṣṭhô
ণ + ড (ṇô+ḍô) ণ্ড ṇḍô
ষ + ণ (xô+ṇô) ষ্ণ ṣṇô
হ + ন (hô+nô) হ hnô
ক + ষ (kô+xô) ক্ষ ksô
প + ত (pô+tô) প্ত ptô
স + ত (xô+tô) স্ত stô
ক + ত (kô+tô) ক্ত ktô
গ + ন (gô+nô) গ্ন gnô
ম + ন (mô+nô) ম্ন mnô
শ + ন (xô+nô) শ্ন snô
স + ন (xô+nô) স্ন snô
হ + ন (hô+nô) হ hnô
ত + থ (tô+thô) ত্থ tthô
ন + থ (nô+thô) ন্থ nthô
ষ + থ (xô+thô) ষ্থ sthô
ন + দ (nô+dô) ন্দ ndô
ব + দ (bô+dô) ব্দ bdô
ম + প (mô+pô) ম্প mpô
ল + প (lô+pô) ল্প lpô
ষ + প (xô+pô) ষ্প spô
স + প (xô+pô) স্প spô
ম + ফ (mô+phô) ম্ফ mphô
ষ + ফ (xô+phô) স্ফ sphô
দ + ব (dô+bô) দ্ব dbô
ম + ব (mô+bô) ম্ব mbô
হ + ব (hô+bô) হ্ব hbô
দ + ভ (dô+bhô) দ্ভ dbhô
ম + ভ (mô+bhô) ম্ভ mbhô
ক + ম (kô+mô) ক্ম kmô
দ + ম (dô+mô) দ্ম dmô
হ + ম (hô+mô) হ্ম hmô
ম + ম (mô+mô) ম্ম mmô

Angka[besut | besut sumber]

Angka
Angka Arab
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Angka Assam
১০
Jenenge angka
xunyô ek dui tini sari pas sôy xat ath dɔx
শূণ্য এক দুই তিনি চাৰি পাচ ছয় সাত আঠ ন (নয়) দহ

Bedane aksara Assam saka aksara Bengali (cacah telu)[besut | besut sumber]

Aksara khas Assam
Aksara Jeneng aksara Transliterase IPA Aksara Bengali
r ɹ – bôesunnô rô
w w – (antasthya a)
ক্ষ
khyô khy kʰj – juktokkhyô

Aksara ক্ষ uga ana ing aksara Bengali, nanging kanti pangucapan kang béda. Cha utawa chha uga duwé pangucapan kang béda.

Tata panggon klawiatura aksara Assam[besut | besut sumber]

Assamese keyboard layout (in-script)
1000pxAssamese phonetic keyboard layout

  • Aksara khas

750pxThe 3 characters identifiers

Conto[besut | besut sumber]

Artikel 1 Pranyatan Sadonya bab Hak Manungsa[besut | besut sumber]

Basa Assam ing aksara Assam

ধাৰা ১: সকলো মানুহে স্বাধীনভাৱে সমান মর্যদা আৰু অধিকাৰে জন্মগ্রহণ কৰে। সিহঁতৰ বিবেক আৰু বুদ্ধি আছে আৰু সিহঁতে পৰস্পৰ ভাতৃত্বৰে আচৰণ কৰিব লাগে।

Basa Assam ing aksara Latin

Dhara ek: Xôkôlû manuhê swadhinbhawê xôman môrzôda aru ôdhikarê zônmôgrôhôn kôrê. Xihôtôr bibêk aru buddhi ase aru xihôte pôrôspôr bhatritwôrê asôrôn kôribô lagê.

Basa Assam ing Aksara Ponetik Sadonya (IPA)

dʱaɹa ek xɔkɔlʊ manuɦɛ sʷadʱinbʱawɛ xɔman mɔɹzɔda aru ɔdʱikaɹɛ zɔnmɔɡɹɔhɔn kɔɹɛ. xihɔtɔɹ bibɛk aɹu buddʱi asɛ aɹu xihɔtɛ pɔɹɔspɔɹ bʱatɹittwɔɹɛ asɔɹɔn kɔɹibɔ lagɛ.

Katrangan

Clause 1: All human free-manner-in equal dignity and with-right birth-take do. Their reason and intelligence exist and they each-other with-brotherhood behave will-do should.

Terjemahan

Article 1: All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience. Therefore, they should act towards one another in a spirit of brotherhood.

Notes[besut | besut sumber]

  1. The name ăcãmăkṣara first appears in Ahom coins and copperplates where the name denoted the Ahom script (Bora 1981:11–12)