Nusjirwan Tirtaamidjaja

Iwan Tirta
Iwan Tirta
Lair	18 April 1935; Blora, Jawa Tengah, Hindia Nèderlan
Pati	Juli 31, 2010 (umur 75); Jakarta, Indonésia
Bangsa	Indonésia
Pakaryan	Désainer

Nusjirwan Tirtaamidjaja (Iwan Tirta), (lair ing Blora, Jawa Tengah, 18 April 1935, tilar donya ing Jakarta, 31 Juli 2010 ing yuswa usia 75 taun) sawijining désainer bathik sing wis kondhang saindhenging jagad. Ing babagan nguri-uri budaya tradhisional Indonésia, jenengé pancèn wis misuwur lan kasil mopulèraké bathik kas Indonésia nganti tekan manca nagara. Sanajan sekolah formalé ana ing School of Oriental and African Studies ing London University lan Master of Laws saka Yale University, Amérikah Sarékat, Iwan malah nemu jati diriné ana ing jagat désain bathik. Sumbangan sing paling nyata ya iku nalika Iwan kasil njelmaaké bathik saka selembar kain bathik sing kanthi tradhisional digunakaké kanthi dililitaké ning awak, dadi gaun èdhi pèni sing ora kalah karo gurilapé busana saka manca nagara. Iwan kasil ngawinaké kaèndahan bathik karo kepraktisan busana "ala" manca nagara.[1] Archived 2007-10-18 at the Wayback Machine.

Awal karir[besut | besut sumber]

Nusjirwan Tirtaamidjaja sing misuwur kanthi jeneng Iwan Tirta wiwit asring magepokan karo bathik nalika ing taun 1960-an, nalika dhèwèké sinau ing Amérikah Sarékat. Wektu semana dhèwèké asring ditakoni bab budaya Indonésia sing ndadèkké Iwan kepéngin kenal budhayané dhéwé. Sakbeneré Iwan Tirta wis kenal budaya, mligi budaya Jawa wiwit cilik. Iwan dhéwé duwé getih campuran Purwakarta, Jawa Barat, saka bapaké ya iku Mr Moh Husein Tirtaamidjaja, sawijining anggota Mahkamah Agung RI (1950-1958), lan getih Sumatra Kulon saka ibuné sing asalé saka Lintau. Iwan sing lair di Blora, Jawa Tengah, ajar kenal budaya Jawa nalika wong tuwané dadi priyayi Jawa nalika ditugasaké ing Jawa Tengah.[2] Archived 2007-10-18 at the Wayback Machine.

Kesengsem marang Batik[besut | besut sumber]

Rasa kesengsem karo bathik lair nalika Iwan olèh dana John D Rockefeller III kanggo nyinaoni jogèd karaton Kesunanan Surakarta. Nalka iku Iwan mutusaké arep mendalami bathik lan duwé tekad arep ndokumentasèaké sarta nglestarèaké bathik. Kasil penelitiané ditulis ana ing bukuné sing kapisan, Batik, Patterns and Motifs ana ing taun 1966. lan buku liyané ya iku Batik, A Play of Light and Shades (1996).[3] Archived 2007-10-18 at the Wayback Machine.

Riset lan pendhidhikan[besut | besut sumber]

Sawisé puluhan taun makarya, Iwan dundum kunci suksèsé. "Kunciné ya iku riset., pendidikan lan promosi. Kita kurang banget bab sing loro iku," ujaré Iwan sing pijer nganggo kemeja bathik saben ana acara, nanging uga seneng nganggo kathok pendek denim karo kaos ketat nalika ning ngomah lan siyap mbatik. Kakuatan bathik Jawa miturut Iwan, sing dadi dhasar bathik nasional lan ora bakal bisa ditiru nagara liya ya iku: Sepisan, anané tèhnik sing baku, ya iku migunakaké malam lan canthing; kaloro, anané pakem wujud rupa hias kanthi dhasar geometris nongeometris; katelu, jalinan raket karo budaya liya; lan ora gegayutan karo sawijining agama tartamtu.[4] Archived 2007-10-18 at the Wayback Machine.

Prestasi[besut | besut sumber]

Seni Kriya[besut | besut sumber]

Saliyané ngrancang busana, Iwan uga seneng marang seni kriya liyané. Amarga cedhak kalangan kraton Jawa, Iwan wiwit njajal ngesokaké jiwa seninéne menyang kerajinan pérak. Motif modang, upamané, didadèkaké rupa hias ana ing tutup wadhah perhiasan, sawatara seperangkat wadhah suruh peraké dadi rerenggan ing Hotèl Dharmawangsa ing Kebayoran Baru, Jakarta Selatan. Iwan uga ndésain prangkat dhahar porselen kanthi nggunakaké motif bathik. Energi kreatifé uga disaluraké kanggo ngrancang perhiasan sing inspirasiné saka perhiasan kraton.[5] Archived 2007-10-18 at the Wayback Machine.

Dokumentasi Batik[besut | besut sumber]

Iwan terus ndokumentasèaké motif bathik tuwa, kalebu kagungané Puri Mangkunagaran, Sala, menyang data digital lan kertas kanthi bantuan pengusaha Rachmat Gobel. Data iku mau dadi paugerané wektu ngembangaké motif anyar sing trep karo selera jaman nanging tetep ngugemi ciri khasé, ya iku antarané warna sing cerah lan motif ukuran gedhé.[6] Archived 2007-10-18 at the Wayback Machine.

Busana Batik[besut | besut sumber]

Iwan Tirta wis kasil ndokumentasèaké limang èwu luwih désain bathik Indonésia lan karya batiké diterbitaké déning médhia intemasional. Désain batiké wis diperagaaké ing punjul 38 nagara lan ing tingkat nasional Iwan Tirta ndésain busana seragam sawatara perusahaan, mligi ndésain busana bathik kanggo para kepala nagara nalika konferènsi APEC ing Jakarta.[7]^{[pranala mati permanèn]}