Candhi Gampingan

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa
Candhi Gampingan

Candhi Gampingan ya iku sawijining candhi kang ana ing Dusun Gampingan, Désa Sitimulyo, Kacamatan Piyungan, Kabupatèn Bantul, Daérah Istiméwa Yogyakarta. Miturut geografis Candhi Gampingan ana ing koordinat 110 26' 10,06" BT lan 7 50' 09,55" LS awit dhuwure 56,469 m ing ndhuwur laut.

Candhi Gampingan pisanan ditemoakè ing sasi Juni taun 1995 dèning Bapak Sarjono pas maculi lèmah kanggo gawè bata. Séka hasil peninjauan dèning SPSP DIY (saiki dadi BP3 Yogyakarta[1]) ditemoakè watu putih ing struktur wangunanè. Candhi iki ana ing 120 cm njero lèmah amarga kétutupan awu gunung utawa awu vulkanik.

Ing Candhi Gampingan ana pitu wangunan séka watu putih sing kondisinè tinggal turahan-turahanè waé. Salah sawijining wangunan candhi nduwéni ukuran 4,64 x 4,64 m lan diperkirakè kanthi wangunan utama nanging sayangè wangunan iku tinggal turahan-turahanè sing kawujud wolung lapis sungsunan watu dhuwurè 1,2 m.

Ing wangunan utama ditemoakè télung arca ya iku arca Dhyani Buda Vairocana[2] séka perunggu, arca Jambhala, lan arca Candralokesvara séka watu andesit, siji arca séka keramik, ana wolung miniatur mas, cincin mas, lan barang-barang seka lémpung.

Arca sing ditemoakè ing njéro sumur wangunan utama digawè séka keramik sing ana campuran wérno ijo sing dhuwurè 6,5 cm, gèdhènè 6,3, lan kandhèlè 3,8 cm. Bagian arca sing ditemoake ya iku sikil téngén, léngén tékan tangan sing nganggo gélang, lan jèmpolè ilang. Ditépakakè arca kui arca Buda Aksobhya kanthi Dhyani Buda sing kéloro. Akshobhya digambarakè nduwèni sifat tangan Bhumisparsamudra (kanggo tangan téngén) lan Dhyanamudra (kanggo tangan kiwo). Miturut séka arca sing ditemoakè Candhi Gampingan iku chandi Buda sing nganut Déwa Jambhala kanthi déwa utama sing kudu dipuja, lan arca Candralokesvara sing ditemoakè baréng karo Jambhala nunjukakè aliran Tantrisme[3] ing Buda Mahayana.

Didhélok seka gaya wangunan lan arca kang ana, Candhi Gampingan nunjuake ciri-ciri candhi kang ana ing abad IX Masehi. [4]

Rujukan[besut | besut sumber]

  1. "Tentang Kami". Balai Pelestarian Cagar Budaya Yogyakarta (ing basa Inggris Amérika Sarékat). Diarsip saka sing asli ing 2019-04-04. Dibukak ing 2019-05-02.
  2. Jateng, BPCB (2016-03-18). "Dhyani Buddha". Balai Pelestarian Cagar Budaya Jawa Tengah (ing basa Inggris Amérika Sarékat). Diarsip saka sing asli ing 2019-05-03. Dibukak ing 2019-05-03.
  3. "Arti kata tantrisme - Kamus Besar Bahasa Indonesia (KBBI) Online". kbbi.web.id. Dibukak ing 2019-05-02.
  4. Hartono dkk, Tri (2013). Selayang Pandang Candi-candi di Yogyakarta. Yogyakarta: Balai Pelestarian Cagar Budaya. kc. 61–62. ISBN 978-979-16428-3-5.