Aśwalalita

Saka Wikipédia Jawa, bauwarna mardika basa Jawa

Aśwalalita, Açwalalita utawi Aswalalita punika salahsatunggaling metrum kakawin.[1] Wirama Aśwalalita punika kalebet ing metrum Wikṛti (Wikreti) ingkang gunggungipun wanda ing saben gatra inggih punika 23.[1]

Aśwalalita miturut bausastra Jawi Kina inggih punika turangga ingkang jingkrak-jingkrak.[2]

Guru laghu[besut | besut sumber]

Metrum punika guru-laghunipun kados makaten:

U U U | U – U | – U U | U – U | – U U | U – U | – U U | U U [1]

Tuladha[besut | besut sumber]

Kakawin Wṛttasañcaya pada 94[besut | besut sumber]

94 a. ri sukunikang wukir tani kasimpar angharĕpaken lwah arja madalĕm,
94 b. taru tarukan hañar ngganika tanduranya turi len jayanti majajar,
94 c. wwang ika samānjĕnĕng-jĕnĕngi têng dudūng maṇapuna pwamongi balĕman,
94 d. raraya rubu ngrubung ri hĕbikang tahĕn prasama mangwan aśwalalita.[3]

Nāgarakŗtāgama pada 130[besut | besut sumber]

130 a. krama śubhakāla sah nira ri singhasāri mangidul marē kagenengan,
130 b. humaturaken kabhaktini bhaṭāra dharmma sawatekwatek nira tumūt,
130 c. dhana paribhoga bhojana dulurņi puṣpa nira sopacāra mahalep,
130 d. saha wasanaā wawan watangapangruhun padha hagarjjita wwangumulat.[4]

Metrum Aswalalita ugi kapanggih ing salah satunggaling serat ingkang kalebet sastra Jawa Enggal masa Islam inggih punika Suluk Wujil.[5] Suluk punika anggitanipun Sunan Bonang rikala jaman Demak.[5]

Suluk Wujil pada 55[besut | besut sumber]

55 a. i rika ta sang sumitra ri sĕḍĕng mahas tĕkapikang suweśma siwaya,
55 b. taki-taki wonten ing tuturkwa huninganku masku rari yèn kakā katawĕngan,
55 c. pilih alupa ng sĕpĕt rari baliknya harja katuturnya sewaka tular (sewa katular),
55 d. tṛṇa lata rūpa yar kwa ri sĕḍĕng katīga wara dibya nungsung ing udan.[5]

Cathetan suku[besut | besut sumber]

  1. a b c Zoetmulder, P.J. 1983. Kalangwan Sastra Jawa Kuno Selayang Pandang. Jakarta: Djambatan
  2. Mardiwarsito, I. 1981. Kamus Jawa Kuna ‒ Indonesia. Ende: Nusa Indah.
  3. dipunpendhet 29 Maret 2011
  4. [Riana, I. Ketut. 2009. Kakawin Dēśa Warņnana uthawi Nāgara kŗtāgama, Masa Keemasan Majapahit. Jakarta: PT. Kompas Media Nusantara]
  5. a b c M, Abdul Hadi W. 2006. Sastra Pesisir Jawa Timur dan Suluk-Suluk Sunan Bonang, Suluk Wujil.